Πολύ μεγάλο πρόβλημα αποτελεί για τον οικογενειακό προϋπολογισμό το γενικευμένο κύμα ανατιμήσεων στην ελληνική αγορά που πλήττει τους καταναλωτές. Οι αυξήσεις που καταγράφονται στις πρώτες ύλες και στο μεταφορικό κόστος έχουν προκαλέσει υπέρμετρες αυξήσεις στα προϊόντα που υπάρχουν στην Ελλάδα. Πλέον, από τα τρόφιμα και τα καταναλωτικά είδη μέχρι τα οικοδομικά υλικά και τις ζωοτροφές, υπάρχουν αυξήσεις που φτάνουν ακόμη και το 40%.
Οι μετρήσεις του Ινστιτούτου Έρευνας Λιανεμπορίου Καταναλωτικών Αγαθών (ΙΕΛΚΑ) σημειώνουν αύξηση τιμών σε επιμέρους γαλακτοκομικά είδη, στα αυγά, τα λαχανικά κ.α., που κατά περίπτωση φτάνει ακόμα και το 12%.
Στο ίδιο συμπέρασμα καταλήγει κανείς μελετώντας τόσο τους πίνακες του e-katanalotis όσο και τους αντίστοιχους πίνακες της ΕΛΣΤΑΤ, ενώ ακόμα πιο ανησυχητικά είναι τα στοιχεία που παρουσιάζει το Ινστιτούτο Καταναλωτών (ΙΝ.ΚΑ.).
Τη διαπίστωση άλλωστε των ήδη αυξημένων τιμών στα σούπερ μάρκετ αλλά και την εκτίμηση πως «έρχεται κύμα ακρίβειας» με γενικευμένες ανατιμήσεις, που θα αγγίζουν ακόμα και ποσοστά του 10% – 20% μέσα στο καλοκαίρι, επιβεβαιώνει και έρευνα που διεξήγαγε και δημοσίευσε το Εμπορικό και Βιομηχανικό Επιμελητήριο Αθηνών, ζητώντας μάλιστα από την κυβέρνηση να θέσει το θέμα τής χρηματοπιστωτικής κερδοσκοπίας στα αρμόδια όργανα της Ε.Ε. προκειμένου να βρεθεί συνολική λύση.
Εις βάρος των αγροτών
Ανοδική προδιαγράφεται η πορεία των τιμών στον χώρο των τροφίμων εις βάρος των καταναλωτών, αλλά και του αγροτικού κόσμου, αφού σε ό,τι αφορά τα εγχώρια παραγόμενα αγροτικά προϊόντα, ο πρωτογενής τομέας παλεύει με αυξημένα λειτουργικά κόστη και περιορισμένες χρηματοδοτήσεις και ρευστότητα και χαμηλές τιμές παραγωγού.
Ο αγρότης δεν αποτελεί τον παράγοντα αύξησης των τιμών, καθώς και ο ίδιος υφίσταται τις ανατιμήσεις των πρώτων υλών και δέχεται τις πιέσεις από το αυξημένο κόστος της παραγωγής του, αφού οι τιμές διάθεσης των προϊόντων του δεν αναπροσαρμόζονται ανάλογα.
Είναι χαρακτηριστικό ότι οι κτηνοτρόφοι βρίσκονται αντιμέτωποι με ιδιαίτερα υψηλές τιμές ζωοτροφών, κάτι όμως που δεν μεταφράζεται σε ανάλογη προσαρμογή της τιμής παραγωγού, για παράδειγμα στο γάλα, που αποτελεί αυτόνομο προϊόν αλλά και πρώτη ύλη για πολλά προϊόντα. Ο κλάδος κάνει λόγο για αύξηση στις τιμές των ζωοτροφών κατά 40% οδηγώντας σε αδυναμία κάλυψης ακόμα και του κόστους εκτροφής, ενώ η τιμή στο γάλα παραμένει στα 85 με 90 λεπτά το κιλό. Παράλληλα, οι κτηνοτρόφοι έχασαν ένα σημαντικό εισόδημα κατά την περίοδο του Πάσχα, καθώς τα ζώα που είχαν απομείνει για σφαγή όταν τελικά οι χαμηλές τιμές ανέβηκαν, ήταν πολύ λίγα.
Συγχρόνως, αυξάνεται και το κόστος ενέργειας για τους παραγωγούς με την άνοδο των τιμών των καυσίμων (πετρέλαιο, φυσικό αέριο) αλλά και την τελευταία προσθήκη ρητρών στα τιμολόγια ηλεκτρισμού από πλευράς προμηθευτών ηλεκτρισμού, να δημιουργούν νέα απρόβλεπτα κόστη και επιβαρύνσεις διαρκείας.
Όπως καταγράφεται στον δείκτη τιμών εισροών αγροτικής παραγωγής της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής, δηλαδή στις τιμές που καταβάλλουν οι παραγωγοί όταν αγοράζουν προϊόντα και υπηρεσίες για τη γεωργική – κτηνοτροφική παραγωγή, εμφανίζεται αύξηση τους πρώτους μήνες του 2021: οι τιμές Μαρτίου 2021, σε σύγκριση με τον αντίστοιχο δείκτη του Μαρτίου 2020, είναι αυξημένες κατά 3,4%.
Ιδιαίτερα ανησυχητικά είναι τα στοιχεία και σε επίπεδο διεθνών αγορών, αφού σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Τροφίμων και Γεωργίας (FAO), ο δείκτης τιμών του FAO (FFPI – με αναφορά σε “καλάθι” τροφίμων) έφτασε σε 127,1 μονάδες τον Μάιο, αυξημένος κατά 39,7% σε σχέση με την αντίστοιχη περσινή περίοδο και με ανοδική πορεία για 12ο συνεχή μήνα. Η σημαντική αύξηση του Μαΐου αντανακλά μια πίεση μεγαλύτερη στις διεθνείς τιμές των ελαίων, της ζάχαρης και των δημητριακών και μικρότερη στις αντίστοιχες του κρέατος και των γαλακτοκομικών.
