Οι εργαζόμενοι σε εφτά κλάδους υποχρεούνται από την ερχόμενη Δευτέρα να υποβάλλονται κάθε εβδομάδα σε self-test προκειμένου να πηγαίνουν στην δουλειά τους. Εκτός από το λιανεμπόριο, σε υποχρεωτικό self-test πρέπει να υποβάλλονται από Δευτέρα και οι εργαζόμενοι σε τράπεζες και ασφαλιστικές εταιρείες, κατόπιν αιτήματος της Ένωσης Ελληνικών Τραπεζών, της ΟΤΟΕ και του κλάδου των ασφαλιστικών εταιρειών.
Η διαδικασία απαιτεί προσοχή, καθώς αν δεν τηρηθεί η υποχρέωση από τον εργαζόμενο, ο εργοδότης διατηρεί το δικαίωμα να μην του καταβάλλει μισθό μέχρι να συμμορφωθεί με τις υποχρεώσεις του. Αν δηλαδή ο εργαζόμενος αρνηθεί να υποβληθεί σε self-test ή δεν δηλώσει το αποτέλεσμά του στην ειδική ηλεκτρονική πλατφόρμα, τότε ο εργοδότης μπορεί να του κόψει μεροκάματα. Μέχρι ο εργαζόμενος να κάνει το τεστ και να δηλώσει το αποτέλεσμά του, ο εργοδότης έχει το δικαίωμα να μην τον πληρώνει.
Για παράδειγμα:
Εργαζόμενος στο λιανεμπόριο με ονομαστικό μισθό 1.000 ευρώ. Αρνείται να υποβληθεί σε self-test την ερχόμενη εβδομάδα. Ο εργοδότης – εφόσον τον απασχολεί κανονικά και δεν τον έχει θέσει σε αναστολή σύμβασης – μπορεί να του κόβει από το μισθό περίπου 250 ευρώ ανά εβδομάδα άρνησης υποβολής σε τεστ ή περίπου 33 ευρώ ανά ημέρα.
Αν το αποτέλεσμα του τεστ βγει θετικό ο εργαζόμενος θα πρέπει εντός 24 ωρών να κάνει επαναληπτικό έλεγχο. Μέχρι να βγει το αποτέλεσμα του δεύτερου ελέγχου, ο εργαζόμενος μένει στο σπίτι σε καραντίνα.
Εφόσον οι εργοδότες προσφέρουν προσωπική εργασία στην επιχείρησή του ς ή παρευρίσκονται στους χώρους εργασίας, με ατομική τους ευθύνη οφείλουν να κάνουν self test και να λαμβάνουν όλα τα ατομικά μέτρα προστασίας για τον COVID-19.
Η ίδια διαδικασία ισχύει και για εργαζομένους που ανήκουν σε ειδικές περιπτώσεις, όπως εργαζόμενοι μέσω Εταιρειών Προσωρινής Απασχόλησης, προσλήψεις εκτός του ΠΣ ΕΡΓΑΝΗ με χειρόγραφη διαδικασία, προωθητές πωλήσεων κλπ.
Πότε πρέπει να γίνονται τα τεστ και οι ηλεκτρονικές δηλώσεις
Ειδικά για την πρώτη εβδομάδα εφαρμογής του νέου μέτρου οι εργαζόμενοι μπορούν να προμηθεύονται τα self-test και να δηλώνουν το αποτέλεσμα στην ηλεκτρονική πλατφόρμα εντός του χρονικού διαστήματος 19-25 Απριλίου. Δηλαδή μέχρι και την επόμενη Κυριακή δεν θα επιβάλλονται πρόστιμα, καθώς πρέπει το σύστημα να ξεκινήσει να λειτουργεί.
Συνεπώς εντός της ερχόμενης εβδομάδας όλοι οι εργαζόμενοι στους 7 κλάδους, για τους οποίους τα self-test καθίστανται υποχρεωτικά, πρέπει να τα προμηθευτούν από τα φαρμακεία, να κάνουν το τεστ και να δηλώσουν το αποτέλεσμά του στην ειδική ηλεκτρονική πλατφόρμα το αργότερο μέχρι την επόμενη Κυριακή.
Αυτή η διαδικασία αφορά την ερχόμενη εβδομάδα και μόνο.
Από την επόμενη εβδομάδα, δηλαδή από τις 26 Απριλίου και μετά τα τεστ πρέπει να προδηλώνονται υποχρεωτικά. Ο έλεγχος πρέπει να γίνεται έως και 24 ώρες πριν την πρώτη ημέρα της εβδομάδας που παρέχει την εργασία του ο εργαζόμενος με φυσική παρουσία.
Αν για παράδειγμα ένας εργαζόμενος σε μια τράπεζα επιστρέφει από την τηλε-εργασία στο γραφείο στις 23 Απριλίου, θα πρέπει να κάνει το πρώτο self test στις 22 Απριλίου, να το επαναλάβει στις 29 του μηνός κ.ο.κ.
Το self-test διενεργείται μια φορά την εβδομάδα, πριν την προσέλευση του εργαζομένου στον χώρο εργασίας του και έχει ισχύ για μια εβδομάδα από την ημέρα διενέργειάς του.
Αυτό σημαίνει πως :
- Όλοι οι εργαζόμενοι πρέπει εντός της εβδομάδας που έρχεται (19-25/4) να κάνουν ένα self test και να δηλώσουν το αποτέλεσμα μέχρι την Κυριακή 25/4.
- Οι ίδιοι εργαζόμενοι πρέπει την επόμενη Κυριακή 25/4 να κάνουν δεύτερο self test προκειμένου να πάνε στη δουλειά την Δευτέρα 26/4
- Αν ένας εργαζόμενος επιστρέφει από αναστολή ή τηλεργασία μεσοβδόμαδα τότε η εβδομάδα μετράει από την ημέρα επιστροφής στο γραφείο – στην εργασία.
Για ποιους είναι υποχρεωτικά
Tα self-tests είναι υποχρεωτικά για τους εργαζομένους προκειμένου να παρέχουν την εργασία τους με φυσική παρουσία σε εργοδότες με επιχειρηματικές δραστηριότητες στους ακόλουθους κλάδους:
- Λιανεμπόριο (συμπεριλαμβανομένων των σουπερμάρκετ και των καταστημάτων πώλησης τροφίμων και ποτών)
- Εστίαση
- Χρηματοπιστωτικές και ασφαλιστικές δραστηριότητες
- Μεταφορές (χερσαίες, θαλάσσιες, αεροπορικές)
- Υπηρεσίες καθαρισμού
- Κομμωτήρια, κουρεία και κέντρα αισθητικής
- Υπηρεσίες τυχερών παιχνιδιών και στοιχημάτων
Πως θα τα προμηθεύονται οι εργαζόμενοι
Οι εργαζόμενοι που υπάγονται στο μέτρο των υποχρεωτικών self test προμηθεύονται τα τεστ δωρεάν από το φαρμακείο. Θα χρειαστούν :
- Το ΑΜΚΑ τους και
- Την αστυνομική τους ταυτότητα.
Μέσω της πλατφόρμας της ΗΔΙΚΑ θα ενημερώνονται και οι φαρμακοποιοί για το ποιοι εργαζόμενοι είναι δικαιούχοι των self test. Αν κάποιος εργαζόμενος επιλέξει αντί για self test να κάνει rapid ή μοριακό τεστ (με δαπάνη δική του ή του εργοδότη του) έχει αυτή τη δυνατότητα.
Που γίνονται οι ηλεκτρονικές δηλώσεις
Τα βήματα για να δηλώσουν οι εργαζόμενοι το αποτέλεσμα είναι τα εξής :
- μπαίνουν στην ηλεκτρονική πλατφόρμα self-testing.gov.gr
- επιλέγουν «Δήλωση Αποτελέσματος self test για εργαζόμενο» και
- μεταφέρονται αυτόματα στη διεύθυνση supportemployees.services.gov.gr.
- ταυτοποιούνται με την χρήση των κωδικών του taxisnet,
- εισέρχονται στην Πλατφόρμα Δήλωσης COVID-19 tests στο ΠΣ ΕΡΓΑΝΗ και
- υποβάλουν το αποτέλεσμα του τεστ συμπληρώνοντας το ειδικό έντυπο «Υπεύθυνη Δήλωση Εργαζομένων καταγραφής αποτελέσματος COVID-19 TEST (Self/Rapid/PCR)»
Οι δυο δικλείδες ασφαλείας
Κλειδί στην διαδικασία αποτελεί η πρόσβαση του εργοδότη στο περιεχόμενο της ηλεκτρονικής δήλωσης του εργαζόμενου, ώστε να ελέγχει αν ο εργαζόμενος έχει τηρήσει την υποχρέωσή του για διενέργεια self-test και δήλωση του αποτελέσματος. Οι ίδιοι οι εργαζόμενοι όταν θα δηλώνουν στην πλατφόρμα το αποτέλεσμα του τεστ θα καλούνται να δηλώνουν και τη συγκατάθεσή τους για πρόσβαση του εργοδότη τους στο περιεχόμενο της δήλωσης.
Αυτή είναι η μια δικλείδα ασφαλείας στο σύστημα. Η δεύτερη δικλείδα είναι τα πρόστιμα τα οποία κυμαίνονται από 300 έως 1.500 ευρώ και αφορούν τον εργοδότη σε περίπτωση που ο εργαζόμενος δεν έχει τηρήσεις τις υποχρεώσεις του.
Οι υποχρεώσεις του εργοδότη
Ο εργοδότης δεν επιτρέπεται να απασχολήσει εργαζόμενο με φυσική παρουσία αν αυτός :
- δεν έχει δηλώσει αποτέλεσμα του self test,
- έχει δηλώσει θετικό self test.
Στις περιπτώσεις αυτές ο εργοδότης υποχρεούται να μη αποδεχθεί την παροχή της εργασίας και απαλλάσσεται από την υποχρέωση καταβολής αποδοχών, έως ότου ο εργαζόμενος συμμορφωθεί με τις υποχρεώσεις του. Αυτό σημαίνει πως μέχρι ο εργαζόμενος να κάνει το τεστ και να δηλώσει το αποτέλεσμά του ο εργοδότης έχει το δικαίωμα να μην τον πληρώνει.
Τι ισχύει αν το αποτέλεσμα είναι αρνητικό
Αν το αποτέλεσμα του self test είναι αρνητικό, μετά τη δήλωση του αποτελέσματος ο εργαζόμενος προσέρχεται κανονικά στην εργασία του.
Τι ισχύει αν το αποτέλεσμα είναι θετικό
Αν το αποτέλεσμα του self test είναι θετικό, μετά τη δήλωση του αποτελέσματος, εκδίδεται από τη πλατφόρμα σχετική δήλωση, την οποία ο εργαζόμενος εκτυπώνει ή φέρει σε ηλεκτρονική μορφή.
Ο εν λόγω εργαζόμενος θα πρέπει εντός 24 ωρών να κάνει επαναληπτικό έλεγχο, είτε σε δωρεάν δημόσια δομή (μεταξύ αυτών που είναι αναρτημένες στην πλατφόρμα self-testing.gov.gr), είτε σε ιδιωτική δομή της επιλογής του (με επιβάρυνση δική του ή του εργοδότη του). Μέχρι να βγει το αποτέλεσμα του δεύτερου ελέγχου, ο εργαζόμενος μένει στο σπίτι σε καραντίνα.
Αν το αποτέλεσμα του δεύτερου ελέγχου είναι θετικό, εκδίδεται βεβαίωση που αποτελεί δικαιολογητικό για να μπει ο εργαζόμενος σε καραντίνα σύμφωνα με το πρωτόκολλο του ΕΟΔΥ.
Αν το αποτέλεσμα του δεύτερου ελέγχου είναι αρνητικό, πάλι εκδίδεται σχετική βεβαίωση με την οποία πιστοποιείται το αρνητικό αποτέλεσμα και ο εργαζόμενος πρέπει να προσέλθει στην εργασία του.
Το αποτέλεσμα του επαναληπτικού ελέγχου δηλώνεται υποχρεωτικά στην Πλατφόρμα Δήλωσης Αποτελεσμάτων COVID-19 tests του ΠΣ ΕΡΓΑΝΗ με τη συμπλήρωση του ειδικού εντύπου «Υπεύθυνη Δήλωση εργαζομένων καταγραφής αποτελέσματος COVID-19 έπειτα από θετικό αποτέλεσμα self test».
Τα πρόστιμα
Ο εργοδότης είναι υποχρεωμένος να ενημερώσει τους εργαζομένους του για την υποχρέωσή τους να υποβληθούν σε self-test και τις συνέπειες που θα επέλθουν αν δεν τηρηθεί η υποχρέωση.
Αν ο εργοδότης δεν τηρήσει την υποχρέωση ενημέρωσης των εργαζομένων του με κάθε πρόσφορο μέσο (ηλεκτρονικό ταχυδρομείο, ηλεκτρονικό μήνυμα, ανακοίνωση κλπ.) για τα υποχρεωτικά self-test, του επιβάλλεται πρόστιμο 300 ευρώ από το Σώμα Επιθεώρησης Εργασίας (ΣΕΠΕ)
Εάν κατά τη διάρκεια ελέγχου του ΣΕΠΕ βρεθεί εργοδότης που απασχολεί εργαζόμενο ο οποίος δεν έχει δηλώσει αποτέλεσμα self test, του επιβάλλεται πρόστιμο 500 ευρώ ανά εργαζόμενο.
Αν βρεθεί εργοδότης που απασχολεί εργαζόμενο με θετικό self test (είτε στον πρώτο, είτε στον επαναληπτικό έλεγχο), του επιβάλλεται πρόστιμο 1500 ευρώ ανά εργαζόμενο.
Προσοχή, καθώς όπως προειδοποιεί το υπουργείο Εργασίας, η εφαρμογή των ρυθμίσεων θα αποτελέσει αντικείμενο ελέγχων από τον ΣΕΠΕ που στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων του προγραμματίζει στοχευμένους ελέγχους στους κλάδους που εμπίπτουν στο πεδίο της ΚΥΑ (λιανεμπόριο, εστίαση, μεταφορές κλπ.)
Τι ισχύει με τους νεοπροσληφθέντες
Το Υπουργείο Εργασίας θα στείλει στην ΗΔΙΚΑ τον ΑΜΚΑ των εργαζομένων που απασχολούνται σε επιχειρήσεις στους επίμαχους κλάδους όπως αυτά είναι καταχωρημένα στο ΠΣ ΕΡΓΑΝΗ. Στην αρχή κάθε εβδομάδας το Υπουργείο θα επικαιροποιεί τα στοιχεία των εργαζομένων στέλνοντας στην ΗΔΙΚΑ τις όποιες μεταβολές, δηλαδή νέες προσλήψεις, λύσεις ή λήξεις συμβάσεων εργασίας κλπ.
Εργαζόμενοι που προσελήφθησαν μετά την αποστολή στην ΗΔΙΚΑ των στοιχείων των ομάδων εργαζομένων που υποβάλλονται υποχρεωτικά σε self test πριν προσέλθουν στον χώρο εργασίας τους πρέπει να υποβληθούν σε rapid ή μοριακό τεστ είτε σε δημόσια δομή, είτε σε ιδιωτική δομή (με επιβάρυνση του εργοδότη τους), μόνο την για την πρώτη φορά εφαρμογής του μέτρου.
