H διάταξη για την ίδρυση πανεπιστημιακής αστυνομίας, η οποία έχει πολυσυζητηθεί τις τελευταίες ημέρες, όχι άδικα βεβαίως, δεν συνιστά τη μοναδική στρέβλωση που εισάγει το νομοσχέδιο του Υπουργείου Παιδείας και της Νίκης Κεραμέως για την τριτοβάθμια εκπαίδευση (εισάγεται στην Ολομέλεια της Βουλής πιθανότατα την προσεχή εβδομάδα).
Ουσιαστικά, με το μέτρο της μείωσης των εισακτέων (που μπορεί, σύμφωνα με τους υπολογισμούς της ΟΛΜΕ, να φτάσει ακόμα και στο 30%) ανατρέπεται ο όποιος προγραμματισμός των υποψηφίων οι οποίοι συνειδητοποιούν στο μέσο της χρονιάς (και ενώ η πανδημία φέρνει επιπλέον δυσκολίες στην εκπαιδευτική διαδικασία) ότι οι στόχοι τους θα πρέπει να αναπροσαρμοστούν, αφού εκ των πραγμάτων οι βάσεις θα ανέβουν κατά πολύ.
Η μεγάλη βιασύνη της Νίκης Κεραμέως
Η μέχρι στιγμής πολιτική πρακτική, για τις όποιες αλλαγές αποφάσιζε η εκάστοτε πολιτική ηγεσία για τη διαδικασία εισαγωγής στα πανεπιστήμια, προέβλεπε τριετές πλάνο προσαρμογής στη νέα πραγματικότητα. Οι διαφοροποιήσεις, δηλαδή, εφαρμόζονταν στα παιδιά που φοιτούσαν κατά το έτος των αλλαγών στην Γ’ Γυμνασίου ή το πολύ στην Α’ Λυκείου. Αυτό γινόταν έτσι, ώστε οι μαθητές να λαμβάνουν τις αποφάσεις για το μέλλον τους (ακόμη και για την επιλογή Λυκείου που θα έκαναν) έχοντας υπόψη τους όλα τα δεδομένα.
Η Νίκη Κεραμέως ήρθε να σπάσει αυτήν την παράδοση. Οι αλλαγές που σχεδιάζει θα ισχύσουν από εφέτος, στις Πανελλήνιες εξετάσεις του 2021, ουτε καν του χρόνου. Οι μαθητές και οι οικογένειές τους άρχισαν έτσι τη σεζόν με έναν διαφορετικό προγραμματισμό ο οποίος τώρα ουσιαστικά πετιέται στο καλάθι των αχρήστων.
Τα δε παιδιά, που έτσι και αλλιώς είναι ζορισμένα λόγω της πανδημίας, διαπιστώνουν με έκπληξη ότι θα πρέπει να πατήσουν πολύ το γκάζι, αν θέλουν να προλάβουν να εισαχθούν στη σχολή που επιθυμούν, αφού οι βάσεις, ειδικά στις περιζήτητες σχολές, θα ανέβουν κατά πολύ. Εν τω μεταξύ, αναμένεται να παρατηρηθεί και το παρακάτω οξύμωρο: Μαθητές του 15 και του 16 ίσως να μην εισαχθούν σε καμία σχολή, αν πραγματικά έχουν μεγάλους στόχους (π.χ. τις ιατρικές σχολές). Αντιθέτως, μαθητές που θα πιάσουν μετά βίας της βάση (αλλά στοχεύουν σε πιο “χαμηλές” σχολές) έχουν και πάλι πιθανότητες να τα καταφέρουν.
Για του λόγου το ασφαλές, δώσαμε τον λόγο σε γονέα, του οποίου το παιδί φοιτά εφέτος στη Γ’ Λυκείου (σε δημόσιο σχολείο) και έχει ως πρώτο στόχο την είσοδο στο Πολυτεχνείο της Αθήνας: «Τα παιδιά συνειδητοποίησαν ότι, μετά τις αλλαγές που αιφνιδιαστικά επέβαλλε η Υπουργός, πρέπει να γράψουν πολύ καλύτερα από ό,τι υπολόγιζαν. Νομίζω ότι μπορούμε να καταλάβουμε όλοι τι ψυχολογική πίεση φέρνει αυτό εν μέσω της σεζόν, αλλά και εν μέσω της πανδημίας η οποία από μόνη της καταρρακώνει την ψυχολογία των εφήβων. Όσο για τον προγραμματισμό τι να πω; Δεν υπάρχει πλέον. Αυτό που μπορώ να πω είναι το εξής: Εφέτος πληρώνω φροντιστήριο για τους δύο μου γιους (Γ’ και Β’ Λυκείου), τα πράγματα είναι δύσκολα. Δεν θέλω όμως να ζήσω το σενάριο το παιδί μου να περάσει στην επαρχία, για να έχω του χρόνου τα φροντιστήρια του μικρού και το σπίτι του μεγάλου στην πόλη όπου θα περάσει. Αυτό θα είναι δυσβάσταχτο».
Τι γίνεται με τον οικογενειακό προγραμματισμό
Οι γονείς των παιδιών, σε ένα όλο και πιο αβέβαιο, οικονομικά, περιβάλλον, επιχείρησαν τον Σεπτέμβριο να κάνουν τους υπολογισμούς τους για τις σπουδές των παιδιών με βάση τις μέχρι τότε επιδόσεις τους, τις βάσεις του 2020 και την αποτελεσματικότητα της προετοιμασίας τους. Ειδικά όσοι αντιμετωπίζουν οικονομική στενότητα, πόνταραν στο να περάσουν τα παιδιά τους ή στην πόλη διαμονής τους ή στον τόπο καταγωγής τους έτσι, ώστε να μειωθούν τα πιθανά έξοδα. Τώρα, με τον κίνδυνο να μην εισαχθούν πουθενά τα παιδιά (αφού οι επιλογές θα λιγοστέψουν), οι γονείς θα πρέπει να υπολογίσουν έξτρα χρήματα ή για έναν νέο γύρο φροντιστηρίων την επόμενη σχολική χρονιά ή για εγγραφή του παιδιού τους σε ιδιωτικό κολλέγιο και ΙΕΚ.
Είναι θέμα (και) ταξικό
Και εδώ ακριβώς αρχίζει να ξετυλίγεται ένα κουβάρι που προκαλεί μεγάλη ανησυχία. Πρόσφατα η Νίκη Κεραμέως έσπευσε να νομοθετήσει για τα κολλέγια και τα ΙΕΚ αναβαθμίζοντάς τα στην πράξη. Εξομοίωση των πτυχίων με αυτά των ΑΕΙ, δυνατότητα σε σπουδαστές να δίνουν κατατακτήριες εξετάσεις στα δημόσια ΑΕΙ, εξίσωση επαγγελματικών δικαιωμάτων των αποφοίτων κολλεγίων σε συγκεκριμένα επαγγέλματα (π.χ. πολιτικοί μηχανικοί) για τα οποία υπάρχει μεγάλη ζήτηση.
Είναι σαφές ότι λόγω της μείωσης των εισακτέων στα ΑΕΙ, το πελατολόγιο των ιδιωτικών ΙΕΚ και των κολλεγίων θα αυξηθεί. Όταν αυξάνεται το πελατολόγιο, αυξάνονται και οι τζίροι. Αλλά, φυσικά, για να αυξηθούν οι τζίροι τέτοιων ιδρυμάτων, “ματώνουν” με τη σειρά τους οι οικογενειακοί προϋπολογισμοί, όπως μπορεί ο καθένας να καταλάβει.
Εκτός όμως όλων των άλλων, αυτή η εξέλιξη φέρνει μετ’ επιτάσεως στο τραπέζι το ζήτημα της ταξικότητας στην τριτοβάθμια εκπαίδευση. Δεν πρέπει να υπάρχει καμία αμφιβολία ότι την επιλογή της φοίτησης στα ιδιωτικά ΙΕΚ και κολλέγια θα μπορούν να την υπηρετήσουν μόνοι οι έχοντες. Οι μη έχοντες αποκλείονται, εκ των πραγμάτων, από τη διαδικασία με ό,τι αυτό συνεπάγεται για αυτό που ονομάζουμε κοινωνική κινητικότητα.
Κοινώς, οι ευκαιρίες για τα παιδιά των φτωχών οικογενειών θα γίνονται, με το νέο σύστημα, όλο και λιγότερες, ενώ οι απαιτήσεις στο γνωστικό αντικείμενο θα αυξάνονται. Και, εδώ που τα λέμε , το σπορ της εισόδου στην τριτοβάθμια εκπαίδευση είναι ήδη πολύ ακριβό, αφού το φροντιστήριο θεωρείται απαραίτητο συστατικό για την επιτυχία. Πόσο να αντέξει ακόμη η μέση ελληνική οικογένεια;
Αν πάντως λάβει κάποιος υπόψη όλα τα προηγούμενα, μπορεί να εξηγήσει εύκολα γιατί η ΑΣΜΕ (Ανώτατη Συνομοσπονδία Γονέων Μαθητών Ελλάδας) δεν κλήθηκε στην αρμόδια επιτροπή της Βουλής να τοποθετηθεί. Σωστά, τι δουλειά έχουν οι γονείς των μαθητών στη συζήτηση για το νομοσχέδιο για την είσοδο στην τριτοβάθμια εκπαίδευση; Ενώ οι τρεις ενώσεις αστυνομικών υπαλλήλων που κλήθηκαν έχουν και παραέχουν.
Την ίδια ώρα, τέλος, η Υπουργός, που είναι πάντα πολύ σίγουρη για τον εαυτό της, έχει να αντιμετωπίσει και τον βραχνά των πολλών προσφυγών στο ΣτΕ από γονείς παιδιών που φοιτούν στη Γ’ Λυκείου οι οποίοι διαπιστώνουν ότι λόγω της αμφιλεγόμενης πολιτικής για το άνοιγμα των σχολείων, διαμορφώνονται μαθητές δύο ταχυτήτων στη Γ’ Λυκείου (οι μισοί κάνουν κανονικό μάθημα δια ζώσης και οι άλλοι μισοί τηλεκπαίδευση αφού τα σχολεία τους παραμένουν κλειστά).
Επιμέλεια, Νίκος Γιαννόπουλος
