Οι εταιρείες του Διαδικτύου θα έπρεπε να εντείνουν τις προσπάθειές τους ώστε επιβλαβές υλικό να παραμένει εκτός των πλατφορμών τους και να προβούν σε άλλα βήματα, στο πλαίσιο κανόνων πάνω στους οποίους ψήφισαν οι Ευρωβουλευτές την Πέμπτη.
Η ΕΕ έχει αποκτήσει τη φήμη πως θέτει τάσεις ως προς την παγκόσμια προσπάθεια άσκησης ελέγχου στις μεγάλες εταιρείες τεχνολογίας, καθώς αυτές δέχονται επικρίσεις σχετικά με θέματα όπως η παραπληροφόρηση, η ρητορική μίσους και άλλα είδη επιβλαβούς περιεχομένου στις πλατφόρμες τους.
Ακολουθεί μια ματιά στους προτεινόμενους κανόνες της ΕΕ (Νόμος για τις Ψηφιακές Υπηρεσίες) και το πώς θα επηρέαζαν τα πράγματα.
Τι είναι ο Νόμος για τις Ψηφιακές Υπηρεσίες (Digital Services Act);
Ο νόμος εντάσσεται σε μια σαρωτική ανανέωση των «ψηφιακών» κανόνων της ΕΕ με στόχο να διασφαλιστεί πως οι online εταιρείες, μεταξύ των οποίων τεχνολογικοί κολοσσοί όπως η Google και η Meta (Facebook) θα προστατεύουν τους χρήστες στις πλατφόρμες τους και θα μεταχειρίζονται δίκαια τους ανταγωνιστές τους. Πρόκειται για μια επικαιροποίηση της σχετικής οδηγίας της ΕΕ για το e-commerce, που είναι πλέον δύο δεκαετιών.
«Ο Νόμος για τις Ψηφιακές Υπηρεσίες θα μπορούσε τώρα να γίνει το νέο χρυσό στάνταρ για τους ψηφιακούς κανονισμούς, όχι μόνο στην Ευρώπη, μα και ανά τον κόσμο» είπε η Κριστέλ Σαλντεμόζε, επικεφαλής ευρωβουλευτής ως προς το νομοσχέδιο, κατά τη διάρκεια διαβούλευσης την Τετάρτη. «Οι χώρες της Big Tech, όπως οι ΗΠΑ ή η Κίνα, παρατηρούν για να δουν τι θα συμφωνήσουμε».
Οι προτάσεις αυτές είναι το ήμισυ των ψηφιακών κανονισμών που συντάσσει η ΕΕ. Ευρωβουλευτές δουλεύουν επίσης πάνω στον Νόμο για τις Ψηφιακές Αγορές, που έχει σκοπό να θέσει περιορισμούς στη δύναμη των μεγαλύτερων online «gatekeepers». Και στις δύο περιπτώσεις θα λάβουν χώρα περαιτέρω διαπραγματεύσεις με χώρες- μέλη της ΕΕ πριν τεθούν σε ισχύ.
Παρόμοιες προσπάθειες είναι σε εξέλιξη κα στις ΗΠΑ, μα είναι βαθύς ο διχασμός μεταξύ των Ρεπουμπλικανών που επικρίνουν τις πλατφόρμες επειδή λογοκρίνουν τις απόψεις τους και των Δημοκρατικών που τις κατηγορούν για αποτυχία να αναλάβουν δράση.
Τι θα καλύπτει;
Ο Νόμος για τις Ψηφιακές Υπηρεσίες περιλαμβάνει μια σειρά από μέτρα με σκοπό την καλύτερη προστασία των χρηστών του Ίντερνετ και των «θεμελιωδών δικαιωμάτων τους online». Οι εταιρείες τεχνολογίας θα είναι πιο υπόλογες για το περιεχόμενο στις πλατφόρμες τους, με απαιτήσεις για ενίσχυση της υπόδειξης και της απομάκρυνσης παράνομου περιεχομένου, όπως η ρητορική μίσους ή αμφιλεγόμενα αγαθά και υπηρεσίες που προσφέρονται online.
Ωστόσο υπάρχουν διαφωνίες ως προς τις λεπτομέρειες, περιλαμβανομένου του εάν θα χρειάζονται εντολές δικαστηρίου.
Οι online πλατφόρμες θα πρέπει να επιδεικνύουν μεγαλύτερη διαφάνεια για τους αλγορίθμους τους, που συστήνουν το επόμενο βίντεο προς παρακολούθηση, προϊόν προς πώληση ή ειδησεογραφική εγγραφή στην κορυφή των social media feeds τους. Τα αποκαλούμενα recommender systems έχουν κατηγορηθεί πως οδηγούν τους χρήστες σε όλο και πιο ακραίο ή πολωτικό περιεχόμενο.
Υπάρχουν επίσης μέτρα για την απαγόρευση της χρήσης «dark patterns»- παραπλανητικών τεχνικών που ωθούν τους χρήστες να κάνουν πράγματα που δεν σκοπεύουν να κάνουν, καθώς και για να υποχρεώνονται οι πορνογραφικές ιστοσελίδες να καταγράφουν τις ταυτότητες των χρηστών που ανεβάζουν υλικό.
Υπάρχουν αμφιλεγόμενα σημεία;
Μία από τις μεγαλύτερες «μάχες» πάνω στο θέμα είναι σχετικά με το αποκαλούμενο surveillance- based advertising, γνωστό επίσης ως στοχευμένη ή συμπεριφορική διαφήμιση. Τέτοιες διαφημίσεις θα απαγορεύονταν για παιδιά, μα όχι πλήρως. Η ιδέα αυτή αντιμετώπισε σκληρή αντίσταση από τη βιομηχανία ψηφιακής διαφήμισης, όπου κυριαρχούν η Google και η Meta. Ευρωβουλευτές αντ’αυτού πρότειναν απαγόρευση της χρήσης ευαίσθητων δεδομένων για διαφημίσεις.
Οι surveillance ads παρακολουθούν online συμπεριφορές, όπως τις σελίδες που έχει επισκεφτεί κάποιος ή τα προϊόντα που έχει αγοράσει online, για την προβολή περισσότερων ψηφιακών διαφημίσεων με βάση αυτά τα ενδιαφέροντα. Οργανώσεις όπως η Διεθνής Αμνηστία λένε πως το ad tracking υπονομεύει δικαιώματα που η νομοθεσία υποτίθεται πως προστατεύει, επειδή περιλαμβάνει μια μαζική εισβολή στην ιδιωτικότητα και συλλογή δεδομένων αδιακρίτως στο πλαίσιο ενός συστήματος που χειραγωγεί χρήστες και ενθαρρύνει απάτες μέσω διαφήμισης.
Τι συμβαίνει στους παραβάτες;
Ο Τιερί Μπρετόν, Επίτροπος Εσωτερικής Αγοράς, έγραψε στο Twitter την Τετάρτη για να παρουσιάσει τους προτεινόμενους κανόνες ως την αρχή μιας νέας εποχής αυστηρής επιβολής online.
«Είναι καιρός να μπει κάποια τάξη στην ψηφιακή ‘Άγρια Δύση’» ανέφερε. «Ένας νέος σερίφης ήρθε στην πόλη, και ακούει στο όνομα DSA», σημείωσε, ανεβάζοντας βίντεο από σπαγκέτι γουέστερν με τον Κλιντ Ίστγουντ.
Στο πλαίσιο του Νόμου για τις Ψηφιακές Υπηρεσίες, οι παραβάσεις θα τιμωρούνται με βαριά πρόστιμα, ύψους μέχρι και 6% των ετησίων εσόδων μιας εταιρείας.
