Ένας από τους σημαντικότερους ποιητές των τελευταίων ετών έφυγε από τη ζωή στα 80 του χρόνια. Ο Μιχάλης Γκανάς, γεννημένος το 1944 στον Τσαμαντά Θεσπρωτίας, ήταν ένας από τους σημαντικότερους ποιητές της σύγχρονης ελληνικής λογοτεχνία.
Τα πρώτα χρόνια της ζωής του πέρασε σε χώρες της Ανατολικής Ευρώπης, κάτι που πιθανώς επηρέασε την αισθητική και τη θεματολογία του έργου του, δίνοντάς του έναν μοναδικό τόνο και βάθος.
Ο Γκανάς δεν περιορίστηκε μόνο στην ποίηση. Αποφοίτησε από τη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών, αλλά η πορεία του στη λογοτεχνία και την καλλιτεχνική δημιουργία ήταν αυτή που καθόρισε τη ζωή και το έργο του. Εργάστηκε ως βιβλιοπώλης, ενώ παράλληλα ήταν επιμελητής τηλεοπτικών και ραδιοφωνικών εκπομπών και κειμενογράφος.
Η πορεία του σε διάφορους τομείς της τέχνης και των media του έδωσε τη δυνατότητα να συνδυάσει τις λογοτεχνικές του ανησυχίες με την ανάγκη για επικοινωνία και διάδοση της κουλτούρας.
Η ποίηση του χαρακτηρίζεται από έντονα συναισθηματικά φορτισμένα κείμενα που διαπραγματεύονται την ιστορία, την ανθρώπινη μοίρα, την προσωπική και συλλογική ταυτότητα.
Πολλά από τα ποιήματα του Γκανά έχουν μελοποιηθεί από κορυφαίους Έλληνες και διεθνείς συνθέτες, όπως ο Μίκης Θεοδωράκης, ο Θανάσης Γκαϊφύλλιας, ο Δημήτρης Παπαδημητρίου, ο Νίκος Ξυδάκης και ο Ara Dinkjian. Οι συνεργασίες αυτές ανέδειξαν τη διαχρονική αξία της ποίησής του και την ικανότητά του να διαπνέει τη μουσική με τον λόγο και την ποίηση με τον ήχο.
Ο Γκανάς, με το έργο του «Παραλογή», τιμήθηκε το 1994 με το Β΄ Κρατικό Βραβείο Ποίησης, μία αναγνώριση που επιβεβαίωσε την καλλιτεχνική του αξία και την επιρροή του στον χώρο της ελληνικής λογοτεχνίας. Το 2011, η Ακαδημία Αθηνών τον βράβευσε για το σύνολο του ποιητικού του έργου, απονέμοντάς του μια ακόμα κορυφαία διάκριση που καταδεικνύει την καθολική εκτίμηση του ελληνικού πνευματικού κόσμου προς το έργο του.
Η ποίηση του Μιχάλη Γκανά διακρίνεται για τη βαθιά συναισθηματική φόρτιση που αποπνέει και για την έντονη προσωπική του χροιά. Συχνά αντλεί έμπνευση από την ηπειρωτική παράδοση, ενώ η αφήγησή του είναι επηρεασμένη από τα προσωπικά του βιώματα, τα οποία του επιτρέπουν να αγγίζει τα πιο ανθρώπινα και διαχρονικά ζητήματα με μια μοναδική αμεσότητα και ειλικρίνεια.
Τα ποιήματά του ξεχωρίζουν για την έντονη νοσταλγία, την παράδοση και τη μελαγχολία, στοιχεία που συνυπάρχουν με την ελπίδα και τη δύναμη της ανθρώπινης ψυχής.
Η γραφή του Γκανά συνδυάζει την απλότητα με την εκφραστική δύναμη, κάτι που καθιστά τα έργα του προσιτά και συνάμα εξαιρετικά δυναμικά. Χρησιμοποιεί έναν λόγο λιτό αλλά γεμάτο εικόνες και συναισθηματική ένταση, που αποτυπώνει με ακρίβεια τις εσωτερικές συγκρούσεις και τις αντιφάσεις του ανθρώπινου κόσμου. Αυτή η ικανότητα να εκφράζει τις πιο σύνθετες σκέψεις και συναισθήματα με τόσο άμεσο και καθαρό τρόπο, τον έχει αναδείξει σε έναν από τους σημαντικότερους σύγχρονους Έλληνες ποιητές.
Ο Μιχάλης Γκανάς είχε εκδώσει αρκετές ποιητικές συλλογές, όπως «Ακάθιστος Δείπνος» (1978), «Μαύρα Λιθάρια» (1980), «Γυάλινα Γιάννενα» (1989) και «Παραλογή» (1993).
Επίσης, έχει ασχοληθεί με την πεζογραφία, με έργα όπως «Μητριά πατρίδα» (2007) και «Γυναικών: μικρές και πολύ μικρές ιστορίες» (2010).
Με την ποίησή του, ο Γκανάς καταφέρνει να συνδέσει το παρελθόν με το παρόν, προσφέροντας ένα έργο που είναι ταυτόχρονα προσωπικό και συλλογικό, σύγχρονο και διαχρονικό. Οι στίχοι του αποτυπώνουν τη σκληρότητα και την ομορφιά της ζωής, καθιστώντας τον έναν αναντικατάστατο δημιουργό του ελληνικού πνευματικού τοπίου.
Η ποίηση του Μιχάλη Γκανά παραμένει ζωντανή και επίκαιρη, έχοντας κερδίσει μια διαρκή θέση στην καρδιά του ελληνικού κοινού. Οι στίχοι του αγγίζουν, στοχάζονται, προβληματίζουν και ενώνουν γενιές, αποδεικνύοντας ότι η ποίηση μπορεί να παραμένει μια ζωντανή και ουσιαστική δύναμη στην κοινωνία και τον πολιτισμό.
