Πιέσεις για να υπάρχει μόνο ένας κυβερνήτης στο πιλοτήριο των επιβατικών τζετ ασκούν οι αεροπορικές σε ολόκληρο τον κόσμο, στο πλαίσιο προσπαθειών για μείωση του κόστους και αποσυμπίεση από τις ελλείψεις προσωπικού.
Σύμφωνα με το Bloomberg, τουλάχιστον 40 χώρες, μεταξύ αυτών η Γερμανία, η Βρετανία και η Νέα Ζηλανδία, ζήτησαν από την αρμόδια αρχή αεροπλοΐας των Ηνωμένων Εθνών να φτιάξει κανόνες ασφαλείας για την πραγματοποίηση πτήσεων με έναν πιλότο. Παράλληλα, η αρμόδια Ευρωπαϊκή Ένωση Ασφαλείας στην Αεροπλοΐα (EASA) συνεργάζεται με εταιρείες κατασκευής αεροσκαφών, ώστε να αποφασίσει πώς θα γίνονται οι πτήσεις με έναν πιλότο και να δημιουργήσει κανόνες για την επίβλεψή τους. Τέτοιου είδους υπηρεσίες αναμένεται να παρέχονται το νωρίτερο από το 2027.
Επιβάτες, αλλά και πιλότοι δηλώνουν επιφυλακτικοί. Ενδεικτικά, ο Τόνι Λούκας, πιλότος της Qantas, του εθνικού αερομεταφορέα της Αυστραλίας, και πρόεδρος της Αυστραλιανής και Διεθνούς Ένωσης Πιλότων, ανησυχεί ότι σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης, ένας πιλότος μόνος του θα «πελαγώσει», προτού βρει κανείς ευκαιρία να μπει στο πιλοτήριο για να βοηθήσει. «Όταν τα πράγματα πάνε στραβά, πάνε στραβά σχετικά γρήγορα», τόνισε ο ίδιος στο Bloomberg.
Η πτήση 447 της Air France
Αυτό συνέβη εξάλλου και στην πτήση 447 της Air France από το Ρίο Ντε Τζανέιρο προς το Παρίσι την 1η Ιουνίου του 2009: Όταν οι δύο βοηθητικοί πιλότοι στο πιλοτήριο άρχισαν να λαμβάνουν εσφαλμένα στοιχεία ταχύτητας, κατά πάσα πιθανότητα από παγωμένους αισθητήρες στο εξωτερικό του αεροσκάφους, ο κυβερνήτης ξεκουραζόταν στην καμπίνα. Στα 90 δευτερόλεπτα που χρειάστηκαν για να μπει στο πιλοτήριο, η κατάσταση δεν μπορούσε να αλλάξει. Μέσα σε τρία λεπτά, το αεροπλάνο είχε πέσει στο νερό από τα 35.000 πόδια, σκοτώνοντας 228 άτομα.
Ο Λούκας παράλληλα ανησυχεί πως με λιγότερα άτομα στο πιλοτήριο δεν θα υπάρχουν επαρκείς ευκαιρίες για εκπαίδευση νέων πιλότων.
Πώς θα γίνουν οι αλλαγές
Επί δεκαετίες, ο κλάδος της αεροπορίας κινείται προς τη μείωση των ατόμων στο πιλοτήριο, αναπληρώνοντάς τους με τεχνολογικά εργαλεία. Ενδεικτικά, τη δεκαετία του 1950 στα πιλοτήρια υπήρχε συνήθως ένας κυβερνήτης, ο πρώτος συγκυβερνήτης, ένας μηχανικός αεροσκαφών, ένας πλοηγός και ένας διαχειριστής επικοινωνιών. Χάρη στην ανάπτυξη της τεχνολογίας, οι τρεις τελευταίες θέσεις καταργήθηκαν.
«Ενδεχομένως αφαιρούμε το τελευταίο περιττό άτομο στο πιλοτήριο», δήλωσε η Τζάνετ Νορτκόουτ, επικεφαλής επικοινωνιών της EASA. Βέβαια, η προϋπόθεση για λήψη τέτοιου είδους μέτρου είναι η πτήση με έναν πιλότο να είναι εξίσου ή και περισσότερο ασφαλής σε σχέση με την πτήση με δύο συγκυβερνήτες.
Θέμα ψυχολογίας
«Τα ψυχολογικά εμπόδια είναι κατά πάσα πιθανότητα μεγαλύτερα από τα τεχνολογικά εμπόδια», δήλωσε ο Αλεξάντερ Φέλντμαν, πρόεδρος της Boeing στην Νοτιοανατολική Ασία. Στο πλαίσιο συνεδρίου του Bloomberg ο ίδιος τόνισε: «Υπάρχει η τεχνολογία για να στηρίξει πτήση με έναν πιλότο, αλλά στην πραγματικότητα μας αφορά να αισθάνονται άνετα οι ρυθμιστικές αρχές και το κοινό».
Στα πρώτα δοκιμαστικά αναμένεται να εξεταστεί η πτήση με έναν άτομο όταν το αεροσκάφος βρίσκεται στη φάση της πλοήγησης, που απαιτεί λιγότερες ενέργειες σε σχέση με την απογείωση και την προσγείωση. Ο ένας πιλότος θα έχει δηλαδή τη δυνατότητα να ξεκουράζεται στην καμπίνα, αντί να βρίσκεται πάνω από τα χειριστήρια. Έτσι, θα μπορούσαν να γίνονται μεγάλες πτήσεις με δύο άτομα, χωρίς να απαιτείται και τρίτος συγκυβερνήτης.
Αργότερα, οι πτήσεις θα μπορούσαν να γίνουν πλήρως αυτοματοποιημένες με ελάχιστη παρακολούθηση από πιλότο. Το σύστημα θα εντόπιζε εάν ο πιλότος αδυνατεί για οποιονδήποτε λόγο να χειριστεί το αεροσκάφος και έπειτα θα το προσγείωνε από μόνο του στο προεπιλεγμένο αεροδρόμιο, σύμφωνα με την EASA. Η υπηρεσία όμως τόνισε πως τέτοιου είδους πτήσεις είναι απίθανο να πραγματοποιηθούν πριν το 2030.
