Με το κλείσιμο του έτους θεώρησα ενδιαφέρον να ρίξω μια ματιά στα στοιχεία βροχοπτώσεων στα Κύθηρα , ένα θέμα ιδιαίτερα ενδιαφέρον για το νησί τόσο για τις καλλιεργείς όσο και γενικότερα για την ανάπτυξή του.
Τα δεδομενα είναι δημόσια, δείτε στον υπερσύνδεσμο (συγχαρητήρια στον Ιππόλυτο Πρέκα και Σταύρο Χάρο για την δημιουργία του σταθμού): Latest Conditions in Kythira
Ξεκαθαρίζω ότι δεν είμαι ειδικός στο θέμα, αλλά πιστεύω οι σκέψεις μου μπορούν να συμβάλλουν στο δημόσιο διάλογο
Στο συνημμένο πίνακα και διάγραμμα θα δείτε τις μέσες μηνιαίες βροχοπτώσεις για το 2023 και 2024 (στοιχεία υετού μετεωρολογικού σταθμού στα Φράτσια – που μπορεί να μην είναι αντιπροσωπευτικά για όλο το νησί είναι όμως αρκετά ενδεικτικά ) και για σύγκριση τα μέσα στοιχεία 40 ετίας (μελέτη Medina 2017)
Παρατηρήσεις
Α. Η συνολική βροχόπτωση τα δυο τελευταίο χρόνια είναι μεγαλύτερη του μέσου ορού 40 ετίας (611 και 607 χιλιοστά για το 2023 και 2024 αντίστοιχα σε σχέση με ΜΟ 540)
Β. Όμως φαίνεται, ειδικά το 2024 να έλλειψε η βροχή παντελώς στον κρίσιμο (για τις ελιές) μήνα του Οκτώβρη αλλά και τον Ιανουάριο – Μάρτιο
Γ. Το κρίσιμο στοιχείο όμως είναι ότι η συνολική βροχόπτωση είναι σε αρκετά υψηλά επίπεδα
Το ενδιαφέρον εδώ είναι ότι με 600 χιλιοστά βροχόπτωσης έχουμε μια ποσότητα νερού που πέφτει στα Κύθηρα ύψους περίπου 178 εκατομμυρίων κυβικών μέτρων ! Όμως ελλείψει κατάλληλων διαμορφώσεων (φράγματα , συστήματα εμπλουτισμού υδροφόρου ορίζοντα κλπ) το μεγαλύτερο ποσοστό (της τάξης του 70% σύμφωνα με τη βιβλιογραφία) απορρέει μέσω των χείμαρρων στη θάλασσα. Ακόμα και έτσι όμως ένα μέγεθος ύψους 53 εκατομμυρίων κυβικών κατακρατείται στον υδροφόρο ορίζοντα . Φαίνεται όμως να είναι όλο και πιο βαθιά, μια που οι γεωτρήσεις έχουν κατεβάσει τον αξιοποιήσιμο ορίζοντα
Σημείωση. Η συνολική κατανάλωση νερού στα Κύθηρα είναι της τάξης του ενός εκατομμυρίου κυβικών μέτρων σε ετήσια βάση (δηλαδή μόλις ένα 0,5% των βροχοπτώσεων)
Θα μπορούσε να πει κανείς ότι (επιτρέψτε μου τη φράση) «Νερό Έχουμε». Το θέμα είναι πως το διαχειριζόμαστε
Επιτρέψτε μου λοιπόν μερικές σκέψεις
Α. Κατά τη γνώμη μου απαιτείται μια στρατηγική συνολικής διαχείρισης υδάτων στα Κύθηρα (και σε όλα τα νησιά εδώ που τα λέμε). Αν και ξεφεύγει από το σκοπό του σημειώματος, η συνολική διαχείριση οφείλει να περιλαμβάνει και την εξοικονόμηση (για παράδειγμα περιορισμό απωλειών στο δίκτυο, εξορθολογισμό άρδευσης κλπ) , ανακύκλωση (είναι τεράστιες οι ποσότητες που χάνονται στις αποχετεύσεις αλλά φυσικά απαιτείται παντού βιολογικός καθαρισμός και συλλογή των -σε τρίτο βαθμό καθαρισμένων αποβλήτων-), ενίσχυση των υδάτινων πηγών, βελτίωση των υποδομών και στην «παραγωγή / άντληση με γεωτρήσεις και στο δίκτυο.
Β. Επικεντρώνοντας στα πιο άμεσα, είναι θετικό ότι πρόσφατα ο Δήμος ζήτησε και πήρε πρόσφατα μελέτη του ΕΑΓΜΕ με σκοπό την εύρεση νέων περιοχών για γεωτρήσεις. Η μελέτη επιβεβαιώνει το οτι «νερό υπάρχει» . Αλλά θα είναι πιο δύσκολο και κοστοβόρο με δεδομένο ότι οι προτάσεις στοχεύουν σε πολύ μεγαλύτερα βάθη . Είναι όμως μια, προσωρινή κατά τη γνώμη μου, ανακούφιση, ενδεχομένως σε συνδυασμό με τις αφαλατώσεις
Γ. Πιστεύω όμως ότι απαιτείται πιο ολοκληρωμένη προσέγγιση (στα πλαίσια και των παραπάνω ιδεών). Η μελέτη του ΕΑΓΜΕ, υποδεικνύει το ενδεχόμενο δημιουργίας λιμνοδεξαμενής στην περιοχή της Παλιόπολης (που είναι η μεγαλύτερη λεκάνη απορροής στα Κύθηρα) ενώ παλιότερη μελέτη του MEDINA υποδείκνυέ 3 ακόμα περιοχές (Πάτημα, Κακιά Λαγκάδα, Κακός Ποταμός)
Πιστεύω έχει φτάσει η ώρα να απαιτήσουμε , μέσω του Δήμου μια πλήρως ολοκληρωμένη μελέτη διαχείρισης υδάτων , με επικαιροποίηση του Master Plan του 2020 (που δεν κάλυπτε πλήρως όλες τος πιθανές στρατηγικές) και ακολούθως να διεκδικήσουμε την υλοποίηση του σχεδίου . Προφανώς μιλάμε για ένα πρόγραμμα πολλών εκατομμυρίων. Όμως αν θέλουμε να μιλάμε για αναβίωση του νησιού σε παραγωγική κατεύθυνση , αυτός είναι ο μονός τρόπος. Η διαθεσιμότητα νερού σε λογική τιμή είναι η βάση για την αναβίωση του πρωτογενούς τομέα στα Κύθηρα και σε συνδυασμό για την ανάπτυξη της μεταποίησης / τυποποίησης των αγροτικών προϊόντων . Κάτι που θα φέρει και πλούτο στο νησί και θα κρατήσει παραγωγικούς και υψηλής ειδίκευσης ανθρώπους.
Δυστυχώς οι εμβαλωματικές και αποσπασματικές λύσεις των γεωτρήσεων και μόνο, όσο και αν αποτελούν προσωρινή λύση δεν επαρκούν όπως έχει δείξει η ζωή τα τελευταία χρόνια
Αλλά όλα αυτά απαιτούν πρώτα από όλα ενεργούς πολίτες που θα διεκδικούν και δημοτική αρχή που θα μπει Μπότσαρης στις διεκδικήσεις σεβόμενη και γινόμενη φωνή των Κυθηρίων
Και μια ιδέα / πρόταση. Δεν θα άξιζε το κόπο, όλοι οι μαζικοί φορείς των Κυθήρων (σύλλογοι, τοπικά συμβούλια κλπ) με επικεφαλής το Δήμο να οργανώσουν ένα συνέδριο για την ολοκληρωμένη διαχείριση των υδάτων στο νησί μας? Και τα συμπεράσματα να χρησιμοποιηθούν για τις διεκδικήσεις των ΚΥΘΗΡΩΝ από τοι κράτος? Είμαι σίγουρος, πολλοί ειδικοί επιστήμονες θα ήταν παραπάνω από πρόθυμοι να συμβάλλουν
ΥΓ . Για περισσότερες ιδέες δείτε το αρθρο που δημοσιεύτηκε στο B2Green
Ο Καθηγητής Κος Καλδέλλης είναι γνωστός φίλος των Κυθήρων. Το άρθρο εδώ βέβαια γενικότερο
Πολλοί συμπατριώτες μας έχουν δημοσιεύσει παρόμοιες ιδέες (Ανδρέας Μαριάτος, Ζαχαρίας Σουρής, «ΤΑ ΚΥΘΗΡΑΙΚΑ», Global Water Partnership (Εκδήλωση του Δήμου) και άλλοι.
Δημιουργός του άρθρου:
