Το νέο κύμα της πανδημίας, το τέταρτο κατά σειρά, ήρθε σφοδρότερο παρά τις κυβερνητικές προβλέψεις του φθινοπώρου για επιστροφή στην «κανονικότητα». Όπως ήταν αναμενόμενο, η έλευση του χειμώνα οδήγησε στην αύξηση των κρουσμάτων και των υπόλοιπων «σκληρών» δεικτών, δηλαδή των θανάτων και των νοσηλειών. Έχοντας ξεπεράσει πλέον ακόμη και τα νούμερα που σημειώνονταν έναν χρόνο πριν, κατά την έναρξη του δεύτερου πανδημικού κύματος. Έπειτα από δύο σχεδόν χρόνια πανδημίας και δεδομένης της εμπειρίας αλλά και των πολλών μέσων που πλέον διαθέτουμε, τα πράγματα φέτος θα έπρεπε να πάνε καλύτερα. Ωστόσο, όλος αυτός ο χρόνος σπαταλήθηκε, χωρίς να γίνουν μεγάλες τομές, το ΕΣΥ έχει αφεθεί σε πολύ κακή κατάσταση, ενώ οι αναστολές των υγειονομικών δυσχεραίνουν τα πράγματα ακόμη περισσότερο.
Επιπλέον, η κυβέρνηση αντί να πάρει επαρκή μέτρα, επέλεξε να στηρίξει το αφήγημα περί πανδημίας των ανεμβολίαστων, με αποτέλεσμα οι επιδημιολογικοί δείκτες να αυξηθούν αντί για να περιοριστούν από τον Αύγουστο και έπειτα. Νόσος των ανεμβολίαστων, κατά τον ίδιο τρόπο που προηγούμενα ήταν νόσος των γέρων, έπειτα των νέων και πρόσφατα των παιδιών. Χαρακτηρισμός που ακολουθεί την ανάγκη εύρεσης εξιλαστήριων θυμάτων, για να δικαιολογηθεί κάθε αποτυχία και να προχωρήσουν οι πολιτικοί σχεδιασμοί.
Η ενίσχυση που δεν ήρθε
Επαρκή μέτρα, βέβαια, δεν πάρθηκαν και για την ενίσχυση του ΕΣΥ, που, σύμφωνα με κυβερνητικές δηλώσεις, θα οδηγούσαν σε ένα περιττά πολυτελές σύστημα υγείας, το οποίο μετά την πανδημία ‒που άλλωστε έφτανε στο τέλος της‒ θα ήταν άχρηστο! Αυτά ειπώθηκαν μόλις λίγες μέρες πριν το ΕΣΥ φτάσει στα όρια της κατάρρευσης που βρίσκεται σήμερα. Όπου τα νοσοκομεία της Β. Ελλάδας και ειδικά της Θεσσαλονίκης, έχουν φτάσει σε επίπεδα πληρότητας όχι μόνο σε ΜΕΘ αλλά και σε κλίνες covid. Αντίστοιχη κατάσταση επικρατεί στα νοσοκομεία της Θεσσαλίας όπου οι ΜΕΘ έχουν σχεδόν εξαντληθεί, ενώ στην Αττική η πίεση είναι τεράστια, με μεγάλα νοσοκομεία όπως το Αττικόν και το Γεννηματάς να έχουν ασθενείς σε ράντζα στους διαδρόμους. Την ίδια στιγμή, η ΠΟΕΔΗΝ καταγγέλλει ότι κάτω από αυτές τις συνθήκες γίνεται αναγκαστική επιλογή περιστατικών. Όμως, η επίταξη ιδιωτών γιατρών θα γίνει από Δευτέρα και βλέπουμε, όταν δηλαδή η κατάσταση θα είναι ακόμη πιο δύσκολη.
Παράλληλα, ούτε λόγος για την επαναφορά όσων είναι σε αναστολή. Για άλλη μια φορά, απολύτως αναγκαία μέτρα θα παρθούν, χωρίς ουσιαστικό σχεδιασμό, ενώ θα έπρεπε κανονικά να υπήρχε από πέρσι ένας έκτακτος μηχανισμός που να στοχεύει στην άμεση ένταξη ακόμη και ιδιωτών γιατρών όπου υπάρχει ανάγκη. Θα έπρεπε, η κυβέρνηση να είχε ήδη πάρει μέτρα που να αυξάνουν την ανθεκτικότητα του ΕΣΥ, όσο υπήρχε καιρός για να υλοποιηθεί κάτι τέτοιο. Όπως, αντίστοιχα μέτρα θα έπρεπε να υπήρχαν για τη μείωση της διασποράς σε όλους τους δημόσιους χώρους, ώστε, έπειτα από δύο σχεδόν χρόνια, να μην συζητιέται ότι αν είχε γίνει κάποια επένδυση στα Μέσα Μαζικής Μεταφοράς θα είχαν σωθεί 3.000 ζωές.
Εμμονή στην αυταρχικοποίηση
Στον αντίποδα, η κυβέρνηση προωθεί τη χαλάρωση για να υπάρξει «ισορροπία κοινωνίας και οικονομίας», αντί να δοθεί βάρος στην επαγρύπνηση της κοινωνίας για την τήρηση υγειονομικών πρωτοκόλλων, με τεστ για όλους ‒ εμβολιασμένους και ανεμβολίαστους. Προωθεί τον εμβολιασμό και την τρίτη δόση ως πανάκεια αλλά και σαν όρο υποβάθμισης όλων των άλλων μέτρων, αντί να υπάρξει στοχευμένη προώθηση του εμβολίου σε όσους είναι ευάλωτοι και το έχουν άμεσα ανάγκη. Αποφεύγει κάθε συζήτηση για την ενίσχυση κρίσιμων υποδομών, στις οποίες αποδεδειγμένα υπάρχει πρόβλημα, επενδύοντας σε μια επιβεβλημένη κανονικότητα, όπου τίποτα δεν κλείνει αλλά και δεν παίρνεται κανένα μέτρο. Ουσιαστικά, η κυβέρνηση δεν ενδιαφέρεται για την καταπολέμηση της πανδημίας με όλα τα διαθέσιμα μέσα, αντίθετα εμμένει στην αυταρχικοποίηση δια μέσου της κατάστασης έκτακτης ανάγκης. Πράγμα που κοστίζει όχι μόνο ζωές αλλά και πολύτιμο χρόνο. Τι θα γίνει όταν όλες οι ΜΕΘ γεμίσουν; Πόσος καιρός θα χρειαστεί για να πέσουν οι «δείκτες»; Η σημερινή πολιτική που επενδύει στο διχασμό και τον αυταρχισμό, δήθεν ως μέσο αποτροπής ενός νέου λοκντάουν, είναι εκείνη που στρώνει το δρόμο για το επόμενο λοκντάουν, με χειρότερους όρους και ακόμη περισσότερο αυταρχισμό.
Ανησυχία από τον ΠΟΥ
Ο Χ. Κλούγκε, περιφερειακός διευθυντής του ΠΟΥ για την Ευρώπη, επανέλαβε την ανησυχία του για τις απώλειες που ενδέχεται να καταγραφούν από την πανδημία στην Ευρώπη μέσα στο χειμώνα, με τους αντίστοιχους υπολογισμούς να φτάνουν τις 500.000 έως τον Φλεβάρη.
Εν συνεχεία, τόνισε πως πέρα από την αύξηση του εμβολιασμού, είναι αναγκαίο για να είναι αποδοτική η πρώτη, να συνδυάζεται με την ενίσχυση της πρωτοβάθμιας υγείας, μέτρα δημόσιας υγείας και κοινωνικής αποστασιοποίησης, στον αντίποδα της χαλάρωσης που επικρατεί σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες. Φωνή βοώντος εν τη ερήμω…
Στην πλάτη του τέταρτου κύματος στήνονται Απαρτχάιντ
Όσο πιο έκτακτη η ανάγκη, τόσο πιο αυταρχικά τα μέτρα. Με αυτό το σκεπτικό στον πυρήνα της πολιτικής της κινείται η κυβέρνηση. Μια μόλις εβδομάδα από την ισχύ των νέων μέτρων, άρχισαν και πάλι να συζητιούνται «πιο νέα» μέτρα. Δημοσιολόγοι, γιατροί, τηλεπερσόνες, νυν και πρώην υπουργοί, ακόμη και συνταγματολόγοι, παρελαύνουν καθημερινά στα ΜΜΕ και ζητούν καθολικό αποκλεισμό και τιμωρία των ανεμβολίαστων δια μέσου της «πειθούς». Προετοιμάζεται έτσι το έδαφος για μια διαρκώς εντεινόμενη αυταρχικοποίηση και μέτρα που θα αφορούν εν τέλει τους πάντες.
Είναι χαρακτηριστική η συζήτηση για την διάρκεια του πράσινου πάσου όπου οι περισσότερες προτάσεις τείνουν στο εξάμηνο. Έπειτα, μόλις λήξει το πάσο, εξοστρακισμός από παντού. Ζητούν μπλοκάρισμα μέχρι και από τα καταστήματα με είδη πρώτης ανάγκης. Πλήρης εκτροχιασμός. Προς το παρόν, η κυβέρνηση φαίνεται να προσανατολίζεται πιθανά στη μετατροπή των ανοιχτών χώρων εστίασης σε αμιγείς (μόνο για εμβολιασμένους), στην αύξηση των απαραίτητων τεστ και σε ορισμένους περιορισμούς για τη χωρητικότητα σε σούπερ μάρκετ και λιανεμπόριο.
Ήδη πάντως, η κατάσταση έπειτα από τα μέτρα της προηγούμενης εβδομάδας είναι αφόρητη. Δεν είναι το πρόβλημα μόνο ο οικονομικός καταναγκασμός των ανεμβολίαστων, με ράπιντ τεστ ακόμη και για να πιουν καφέ. Ιδιαίτερο βάρος έχει και ο διαρκής έλεγχος των πάντων, στην εστίαση, το λιανεμπόριο, την εργασία ‒ για να κινηθεί κανείς πρέπει πρώτα να υποστεί πολλές μικρές εξακριβώσεις. Πράγμα που εδραιώνει τον αυταρχικό έλεγχο όχι απλά από μια κυβέρνηση, αλλά εντός του κοινωνικού σώματος. Άλλωστε, η επίδειξη ταυτότητας στην εποχή των social media, είναι αρκετή για να μάθει κανείς σχεδόν τα πάντα, πληροφορίες για την εργασία, τα γούστα, τις πολιτικές πεποιθήσεις ακόμη και τις κοινωνικές σχέσεις του καθενός.
Αντίστοιχα και στην Ευρώπη
Σε αντίστοιχους ρυθμούς, τόσο σε ό,τι αφορά την πανδήμια όσο και στα μέτρα, κινείται και η υπόλοιπη Ευρώπη, με το νέο κύμα να κάνει την εμφάνιση του σε αρκετές χώρες, μερικές από τις οποίες έχουν ιδιαίτερα υψηλή εμβολιαστική κάλυψη. Το Βέλγιο, με 75% ποσοστό εμβολιασμού αλλά και η Αυστρία με 62% αντίστοιχα βρίσκονται μπροστά σε σημαντική επιδείνωση της πανδημίας. Παράλληλα, αυξητική τάση σημειώνεται σε Ολλανδία, Γαλλία, Γερμανία αλλά και στην Πολωνία, πράγμα που εγείρει ανησυχίες για έναν δύσκολο χειμώνα.
Αξίζει να σημειωθεί, ότι οι περισσότερες από τις προαναφερθείσες χώρες, εφαρμόζουν ήδη περιοριστικά μέτρα για τους ανεμβολίαστους και υποχρεωτικό εμβολιασμό για κάποιους κλάδους. Μάλιστα, ορισμένες χώρες όπως η Αυστρία, προχώρησαν και σε νέα μέτρα που προβλέπουν πλήρες λοκντάουν για τους ανεμβολίαστους παρά το γεγονός, ότι είναι πλέον φανερό πως οι πολιτικές αποκλεισμού και στοχοποίησης των ανεμβολίαστων αλλά και της μονοδιάστατης προώθησης του εμβολίου σε βάρος όλων των άλλων μέτρων, έχουν αποτύχει σε διαφορετικές χώρες, με διαφορετικά επίπεδα εμβολιαστικής κάλυψης. Ενώ αντίστοιχα, αρχίζουν να επανέρχονται στο προσκήνιο πολιτικές οριζόντιων περιορισμών και λοκντάουν, όπως είναι η περίπτωση της Ολλανδίας, όπου η συμβουλευτική επιτροπή προτείνει μερικό λοκντάουν καθώς, παρά το γεγονός ότι η εμβολιαστική κάλυψη αγγίζει το 85%, το σύστημα υγείας δέχεται σημαντικές πιέσεις.
Μέτρα «πειθούς»
Ξεπέρασε ακόμη και την κυβέρνηση με τα «ευφάνταστα» μέτρα που πρότεινε ο συνταγματολόγος, κ. Αλιβιζάτος, θεωρώντας σημαντική την επέκταση της υποχρεωτικότητας σε δημόσιο και ιδιωτικό τομέα, σε συνδυασμό με σειρά κλιμακούμενων μέτρων και κυρώσεων για όσους δεν συμμορφώνονται. Χαρακτηριστικά, μέτρα πειθούς θεωρεί τις προσλήψεις μόνο για εμβολιασμένους σε δημόσιο (ΑΣΕΠ) και ιδιωτικό τομέα και τον αποκλεισμό των ανεμβολίαστων από τις κοινωνικές δραστηριότητες. Ενώ προτείνει και κλιμακούμενες κυρώσεις για όσους ανεμβολίαστους εργάζονται ήδη, όπως είναι η εργασία από το σπίτι, τα διοικητικά πρόστιμα, οι προαγωγές μόνο για εμβολιασμένους, η αναστολή εργασίας και εν τέλει η απόλυση. Άλλωστε, όπως είπε, δεδομένης της κατάστασης με την ανεργία, η εύρεση εργασίας είναι σημαντικό κίνητρο και θα μπορούσε, μέσα από ταχύρρυθμα σεμινάρια, να χρησιμεύσει και για την κάλυψη των θέσεων όσων απολύονται σε κλάδους, όπου αναστολές και απολύσεις θα μπορούσαν να είναι παραλυτικές. Μάλιστα προχώρησε και ένα βήμα παραπέρα προτείνοντας να μετατραπεί σε ιδιώνυμο ποινικό αδίκημα όχι μόνο η έκδοση αλλά και η χρήση πλαστών πιστοποιητικών. Όλα τα παραπάνω θεωρούνται συνταγματικά εντάξει αλλά και συνεπή με έναν «υγιή» φιλελευθερισμό. Τόση πειθώ και φιλελευθερισμός να μας λείπει…
Του Ιάσονα Κωστόπουλου
