Δεν έχω βγει έξω από τη μέρα που ξεκίνησε ο πόλεμος και μου τελειώνει το φαγητό», έλεγε το βράδυ της Τετάρτης 2 Μαρτίου, η 31χρονη Ουκρανή τραγουδοποιός Zi Faámelu. Ενώ έβλεπε την πολυκατοικία όπου ζει στο Κίεβο να εκκενώνεται σταδιακά από τους ενοίκους, η ίδια μην έχοντας πού να πάει, παρέμεινε επί μία εβδομάδα απομονωμένη πίσω από καλά κλεισμένες πόρτες και παράθυρα. Γνωστοί και φίλοι της διασκορπίστηκαν προς ασφαλέστερα σημεία εντός κι εκτός συνόρων.
Η Ζι είναι μία τρανς γυναίκα που γεννήθηκε στην Κριμαία ένα χρόνο πριν τη διάλυση της Σοβιετικής Ένωσης. Μέχρι πριν λίγα εικοσιτετράωρα ζούσε μόνη της στην ουκρανική πρωτεύουσα μακριά από την οικογένειά της. «Δυστυχώς οι γονείς μου που ζουν μέχρι σήμερα στην Κριμαία δεν πιστεύουν ότι η Ρωσία επιτίθεται στη χώρα. Είναι πεπεισμένοι ότι οι ίδιοι οι Ουκρανοί επιτίθενται στους εαυτούς τους. Είναι τόσο παραπληροφορημένοι που δεν μπορώ να βρω κοινό έδαφος μαζί τους. Είναι πολύ θλιβερό αυτό που συμβαίνει γιατί το παιδί τους εδώ βρίσκεται σε κίνδυνο», θα πει εμφανώς απογοητευμένη.
Μπλοκαρισμένη στα σύνορα λόγω του ότι είναι τρανς
Όσο γράφεται αυτό το κείμενο, η Ζι καταφέρνει να διαφύγει του χάους στο Κίεβο κι επιχειρεί να προσεγγίσει τα σύνορα της χώρας, απευθύνοντας μία και μόνο έκκληση προς τις Αρχές: να την αφήσουν να περάσει. Με το φύλο στο διαβατήριο της να γράφει «άρρεν», φοβάται τόσο τυχόν επεισόδια τρανσφοβικής βίας, όσο και το ενδεχόμενο να μην της επιτραπεί η έξοδος από τη χώρα λόγω της γενικής επιστράτευσης ανδρών από 18 έως 60 ετών.
«Δεν έχω αλλάξει τα έγγραφά μου γιατί θα έπρεπε να υποβληθώ σε δεκάδες εξευτελιστικές εξετάσεις προκειμένου να αποδείξω ότι είμαι γυναίκα. Δεν ήθελα να το υποστώ κι έτσι αποφάσισα να κρατήσω το αρσενικό μου διαβατήριο. Κάποιος μου είπε κάποτε ότι δεν είμαι άνθρωπος παρά μια ιστορία φαντασίας. Οι τρανς γυναίκες της Ουκρανίας νιώθουν αόρατες. Είναι σαν να μην υπάρχουμε. Μας αντιμετωπίζουν σαν να παίζουμε κούκλες, σαν να κάνουμε ότι ντυνόμαστε (με θηλυκά ρούχα). Αυτή τη στιγμή ειδικά δεν μπορώ να σιωπήσω, θέλω να με ακούσουν τα Ηνωμένα Έθνη», λέει χαρακτηριστικά δίνοντας την εικόνα ενός πολέμου μέσα στον πόλεμο.
Το μεσημέρι της 5ης Μαρτίου η Ζι ενημερώνει μέσω του προφίλ της στο ίνσταγκραμ ότι έχει φτάσει στα σύνορα. Λίγο αργότερα κι ενώ περιγράφει σε αναρτήσεις της ότι αυτό που φοβόταν περισσότερο συνέβη, οι προσπάθειές μου να επικοινωνήσω μαζί της αποτυγχάνουν. «Από καθαρή τύχη πέρασα το πρώτο σημείο συνοριακού ελέγχου μαζί με άλλες γυναίκες. Στο δεύτερο σημείο με αναγνώρισαν και θέλουν να με στείλουν πίσω. Έχω κολλήσει εδώ και δεν θα με αφήνουν να περάσω. Δεν μπορώ να πω πού ακριβώς για λόγους ασφαλείας. Χρειάζομαι κάποιον που έχει δύναμη να έρθει να με πάρει, να με βοηθήσει να φύγω από δω. Ειλικρινά δεν ξέρω τι μπορεί να μου συμβεί».
Ξημερώματα 6ης Μαρτίου με ενημερώνει διαδικτυακά ότι είναι καλά και ασφαλής. Δεν έχει κοιμηθεί καθόλου εδώ και 4 μέρες αλλά σύντομα θα ξαναπροσπαθήσει να φύγει απ’ την Ουκρανία από διαφορετικό σημείο. «Αρνήθηκαν να με αφήσουν να περάσω τα σύνορα επειδή το διαβατήριο λέει άρρεν. Όπως μου είπαν, δεν μπορούν να παραβιάσουν τον νόμο. Δεν τους νοιάζει που είμαι γυναίκα. Αυτοί κάνουν απλώς τη δουλειά τους. Οι αλλαγές πρέπει να έρθουν από την κυβέρνηση».
Ταυτόχρονα, η Ζι δημοσιεύει μερικά από τα δεκάδες τρανσφοβικά μηνύματα που δέχεται ασταμάτητα στα σόσιαλ μίντια: «Σταμάτα να κλαις και πήγαινε να πολεμήσεις. Γεννήθηκες άντρας. Ποτέ δεν θα γίνεις γυναίκα. Αποδέξου το και γύρνα να υπερασπιστείς την πατρίδα σου».
«Τα ΛΟΑΤΚΙ άτομα στη Ρωσία υποφέρουν»
Εξίσου τρομοκρατημένη νιώθει και η 25χρονη τρανς Σάσα που βρίσκεται ήδη από την περασμένη Τετάρτη 540 χιλιόμετρα δυτικά του Κιέβου. Ενώ άφηνε το σπίτι της και περπατούσε προς τον σιδηροδρομικό σταθμό της ουκρανικής πρωτεύουσας για να πάρει το τρένο προς την πόλη Λβιβ, άκουσε τη δυνατή έκρηξη στον πύργο τηλεπικοινωνιών-τηλεόρασης που βομβαρδιζόταν λίγα τετράγωνα παραδίπλα.
«Ήμουν στον δρόμο με μια βαλίτσα προσπαθώντας να φύγω, να σώσω τη ζωή μου και πίσω μου σκοτώνονταν άνθρωποι. Δεν μπορούσα να αναβάλω άλλο αυτό το ταξίδι, δεν ένιωθα πλέον ασφαλής», λέει στο Magazine λίγες ώρες μετά την άφιξή της.
Αν και γεννήθηκε στο Ρίβνε είχε μετακομίσει σε ένα διαμέρισμα στο Κίεβο. Στην εφηβεία εργαζόταν ως μοντέλο, χώρος στον οποίο ήθελε να επιστρέψει επαγγελματικά μετά το πέρας της πανδημίας του κορονοϊού, ενώ έκανε σχέδια να σπουδάσει κομμωτική. Πριν τη ρωσική εισβολή ονειρευόταν μόνο ένα πράγμα: να καταφέρει να αλλάξει τα χαρτιά της και να ζήσει μια ήσυχη ζωή. Να μπορεί χωρίς κανένα φόβο να νιώθει και να εκφράζεται ελεύθερα ως γυναίκα. «Βήμα βήμα πήγαινα προς τον στόχο μου να τροποποιήσω τα στοιχεία μου στα επίσημα έγγραφα. Μόνο έτσι θα ένιωθα πραγματικά ελεύθερη».
Μακριά απ’ την οικογένειά της που βρίσκεται στα δυτικά της χώρας σε ασφαλή για την ώρα τοποθεσία, αλλά και με τους φίλους της να εγκαταλείπουν τα σπίτια τους ήδη από τις πρώτες ώρες της εισβολής, η Σάσα έμεινε μόνη της. «Εγώ ούτε σχέση έχω, ούτε συγκατοικώ με κάποι@ κι έτσι έμεινα τελείως μόνη μου. Έπρεπε κάπως να φύγω. Μιλάω με τη μάνα μου 25 φορές την ημέρα πια».
Με τον ισχύοντα στρατιωτικό νόμο να απαγορεύει την έξοδο σε όλους τους ικανούς άνδρες, εκτός από αυτόν καθ’ αυτόν τον πόλεμο που μαίνεται η Σάσα φοβάται το τρομακτικό ενδεχόμενο να μπλοκαριστεί στα σύνορα. «Εφόσον το όνομα και το γένος στο διαβατήριο μου είναι αρσενικά οι Αρχές δεν θα μου επιτρέψουν να φύγω απ’ τη χώρα. Φοβάμαι ότι, παρόλο που δεν μπορώ να υπηρετήσω τον ουκρανικό στρατό, δεν θα με αφήσουν να περάσω».
Οι γιατροί από τους οποίους ζήτησε να της στείλουν μέσω email έστω μία βεβαίωση ότι η τροποποίηση των εγγράφων της είναι εν εξελίξει, δεν μπόρεσαν να ανταποκριθούν δεδομένης της κατάστασης που τους κρατάει μακριά από τα νοσοκομεία. Οι πληροφορίες που λαμβάνει καθημερινά απ’τα σύνορα κάθε άλλο παρά ενθαρρυντικές είναι. Οι διεξοδικοί έλεγχοι που μαθαίνει ότι γίνονται καθιστούν τη φυγή της ανέφικτη, με αποτέλεσμα να νιώθει εγκλωβισμένη.
«Το ότι είμαι τρανς δεν αποτελεί όλη κι όλη την ταυτότητά μου. Είμαι μια γυναίκα που θέλει να ζήσει όπως όλες οι γυναίκες της κοινωνίας μας. Μπορεί στην Ουκρανία να μην έχουμε βρει λύσεις σε όλα τα προβλήματά μας, αλλά η φωνή μας δε φυλακίζεται όταν εναντιώνεται στην κυβέρνηση. Δε ζούσαμε σε καθεστώς φόβου. Τι θα γίνει αν τυχόν επικρατήσουν οι Ρώσοι; Η Ρωσία είναι εξαιρετικά εχθρική χώρα για τα ΛΟΑΤΚΙ άτομα. Έχει απαίσιους νόμους που εμποδίζουν τους πολίτες να μιλήσουν κατά της κυβέρνησης, να διαδηλώσουν και να διαμαρτυρηθούν για το οτιδήποτε. Τα ΛΟΑΤΚΙ πρόσωπα υφίστανται αυτή την πίεση στον μέγιστο βαθμό, υποφέρουν».
