φέτος συμπληρώνονται 100 χρόνια απ’ τη μικρασιατική εκστρατεία και καταστροφή
και δεν βλέπω ούτε τη Γιάννα ούτε την ελληνική κυβέρνηση ιδιαίτερα ζεστούς για φιέστες
………………………………………..
ελπίζω να μη με μαλώσουν που φέτος θα κάνω μερικά ποστ για την μεγαλύτερη τραγωδία του ελληνικού κράτους σε ολόκληρη την ιστορία του
………………………………………..
λίγο πριν το καλοκαίρι του 1921 όταν ήδη είχε αρχίσει να διαφαίνεται το αδιέξοδο της μικρασιατικής εκστρατείας,
η νεογέννητη τότε σοβιετική ένωση αναλαμβάνει πρωτοβουλία και στέλνει μυστικά στην Αθήνα έναν απεσταλμένο,
να μιλήσει με τον γραμματέα του Σοσιαλιστικού Εργατικού Κόμματος Ελλάδος (ΣΕΚΕ) που ήταν τότε ο Γιάννης Κορδάτος.
(ακόμα λέγεται ΣΕΚΕ. θα μετονομαστεί σε ΚΚΕ στα 1924)
………………………………………..
συναντήθηκε 2-3 φορές ο Κορδάτος με τον σοβιετικό απεσταλμένο που αφού του έδειξε τα διαπιστευτήρια του με υπογραφή Ζινόβιεφ, Τσιτσέριν και Τρότσκι του είπε πως,
η ΕΣΣΔ είναι πρόθυμη να βοηθήσει την Ελλάδα να βγει από το αδιέξοδο…
………………………………………..
πως;;;
1. θα σταματούσε να ενισχύει ηθικά και υλικά τον Κεμάλ
(μέχρι τότε το μεγαλύτερο μέρος του υλικού Πολέμου, ο Κεμάλ, το έπαιρνε απ’ τους μπολσεβίκους)
2. θα ασκούσε όλη την επιρροή της να αυτονομηθεί μια παραλιακή ζώνη με διεθνή στρατό από Ελβετούς, Νορβηγούς και άλλους που δεν συμμετείχαν στον μεγάλο πόλεμο (Α’ΠΠ).
………………………………………..
για αντάλλαγμα ζητούσε την έστω και ντε φάκτο αναγνώριση της σοβιετικής ένωσης απ’ την Ελλάδα
(ντε φάκτο= εκ των πραγμάτων. ντε γιούρε=εκ του νόμου)
………………………………………..
να πω εδώ ότι αν το έκανε η Ελλάδα δεν θα πατούσε και καμία ιδιαίτερα κόκκινη γραμμή,
μιας και Ντε φάκτο είχε αναγνωρίσει ΗΔΗ ΤΟΤΕ τη σοβιετική ένωση η Αγγλία,
και
ντε φάκτο βρισκόταν στο Λονδίνο και ο πρώτος σοβιετικός διπλωματικός αντιπρόσωπος
………………………………………..
αφηγείται ο Κορδάτος
«μου έκανε κατάπληξη και ρώτησα να μάθω για πιο λόγο κάνει αυτή τη στροφή η ΕΣΣΔ και τότε ο σοβιετικός μου απάντησε»
………………………………………..
«Το κίνημα του Κεμάλ είναι απελευθερωτικό και σαν τέτοιο το υποστηρίξαμε όσο μπορούσαμε.
Δεν έχουμε όμως καμιά εγγύηση αν ύστερα από την ολοκληρωτική επικράτησή του, οι παλιές αντιδραστικές δυνάμεις στην Τουρκία (μπέηδες και πασάδες) δεν πάρουν αυτοί τα ηνία της εξουσίας (…)
Ο Κεμάλ έχει γόητρο για την ώρα, αλλά οι στρατηγοί και πολιτικοί που τον υποστηρίζουν –έξω από λίγες εξαιρέσεις- είναι αντιδραστικοί.
Ήδη έχουμε όχι ενδείξεις, αλλά αποδείξεις, ότι έχουν μυστικές επαφές με τους Γάλλους κεφαλαιοκράτες και ιμπεριαλιστές και αύριο μεθαύριο, αν νικήσουν και διώξουν τους Έλληνες από Μικρασία και Θράκη, η Τουρκία με τον Κεμάλ ή χωρίς τον Κεμάλ θα προσανατολιστεί προς τη Δύση.
Η αστική τάξη της Τουρκίας είναι αδύναμη να συνεχίσει μόνη της την αναδιοργάνωση της χώρας της.
Θα κάνει μεταρρυθμίσεις, αλλά δε θα μπορεί να σταθεί στα πόδια της, αν δεν πάρει δάνεια από τη Γαλλία ή Αγγλία, και, όπως ξέρετε, τα δάνεια υποδουλώνουν τις χώρες που τα παίρνουν.
Γι’ αυτό θέλουμε να μείνουνε οι Έλληνες στη Μικρασία, όχι από κούφιο αισθηματισμό,
αλλά από ρεαλιστική αντίληψη για το αύριο και μεθαύριο.
Οι μειονότητες στην Τουρκία στάθηκαν,
από τη μια μεριά η τροχοπέδη στον ολοκληρωτικό εξισλαμισμό της Βαλκανικής και Ανατολής
και από την άλλη,
έγιναν η πηγή που τροφοδότησε τα εθνικά απελευθερωτικά κινήματα των λαών της Βαλκανικής από το 1770 ως τα χτες».
………………………………………..
πως μπορούσε όμως να έρθει σε επαφή ο σοβιετικός ακόλουθος με την ελληνική κυβέρνηση;
σπαζοκεφαλιά για δυνατούς λύτες.
………………………………………..
απ’ τη μια, την Ελλάδα κυβερνούσαν ίσως τα πιο αντιδραστικά στοιχεία της Ευρώπης
και απ’ την άλλη το ΣΕΚΕ είναι ένα μικρό και αδύναμο κόμμα που δεν θα το άκουγε κανένας….
δεν έχει ο Κορδάτος το ανάλογο κύρος να κάνει μυστική διπλωματία όπως θα λέγαμε σήμερα
………………………………………..
ο σοβιετικός όμως επέμεινε και έτσι ο Κορδάτος άρχισε τις επαφές του με τον αρχηγό της αντιπολίτευσης Νικόλαο Στράτο.
(αργότερα ο Στράτος μπήκε στην κυβέρνηση και μετά την καταστροφή ήταν ένας απ τους 6 που εκτελέστηκαν στου Γουδή)
………………………………………..
όταν τελικά κατάφερε ο Κορδάτος να συναντηθεί με τον Στράτο αυτός τον άκουσε με προσοχή και τέλος του λέει:
«Αν σχηματίσω κυβέρνηση και αφού μελετήσω τους φακέλους του υπουργείου των Εξωτερικών και δω ότι δεν υπάρχει ανυπέρβλητο εμπόδιο από Άγγλους και Γάλλους, θα σας ειδοποιήσω να με φέρετε σε επαφή με τον Ρώσο απεσταλμένο».
(ετοίμαζε στρατιωτικό πραξικόπημα να πάρει την κυβέρνηση γι’ αυτό έλεγε «αν σχηματίσω κυβέρνηση»…δεν έγινε ποτέ)
………………………………………..
λίγο πριν τον αποχαιρετισμό ο Στράτος λέει στον Κορδάτο:
«κρίνω καλό να έρθετε σε επαφή και να βολιδοσκοπήσετε τον συντοπίτη σας υπουργό Αντώνιο Καρτάλη για να δείτε και τις διαθέσεις της κυβέρνησης»
………………………………………..
την επομένη μέρα ο Κορδάτος πάει στον Καρτάλη που ήταν υπουργός Περίθαλψης και απ’ τους παράγοντες του Γουναρισμού….
………………………………………..
όταν του έκανε νύξη για την παρέμβαση των σοβιετικών ο Καρτάλης τον έβρισε και τον πέταξε έξω
«Παλιόπαιδο, από πότε έγινες πολιτικός και αρχηγός ώστε να τολμάς να συζητάς για τόσο σπουδαία ζητήματα;
Άιντε να χαθείς!
Αν δεν ήσουν παιδί του Κωστή που τον ξέρω πολύ καλά και έχω κοιμηθεί στα 1900 στο σπίτι σας στη Ζαγορά,
θα σε παρέδιδα στο Γάσπαρη (το διευθυντή της αστυνομίας) να σου βάλει με το βούρδουλα μυαλό.
Ακούς εκεί, να τολμάς να λες πως οι Μπολσεβίκοι,
οι άθεοι,
οι καταδρομείς και λυμεώνες της Μεγάλης Ρωσίας,
μπορούν να μεσολαβήσουν και να μας βγάλουν από το αδιέξοδο της μικρασιατικής εκστρατείας!
Αυτοί, βρε, είναι νηστικοί και πεινούν.
Ήρθεν η ώρα τους, σε 5-6 μήνες θα τους λιντσάρει ο ρωσικός λαός!»
………………………………………..
απ’ τα λόγια αυτά του Καρτάλη μπορεί να καταλάβει ο καθένας πόση μούχλα και σκουριά είχαν στο κεφάλι τους οι τότε κυβερνόντες και για ποιο λόγο τελικά ήρθε καταστροφή….
Δημιουργός του άρθρου:
