Ποιος θα τολμούσε σήμερα να χαρακτηρίσει ως υποστηρικτή των παραβατικών, υποκινητή της ανομίας και άνδρα που υποδαυλίζει την τάξη και την ασφάλεια, τον Βίκτωρ Ουγκό; Κι όμως οι «Άθλιοι» βασίστηκαν στην εμμονή της άρχουσας τάξης να τιμωρήσει εκείνους τους αμόρφωτους που έκλεψαν μια φρατζόλα ψωμί. Ναι κυρία Κλείτου, ο Γιάννης Αγιάννης έμεινε μόνο στη φρατζόλα, δεν εξελίχθηκε σε κοινό δολοφόνο.
«Το ηθικό δίδαγμα και το ρητό αυτής της ιστορίας είναι όποιος κλέβει για λίγα στα 16, στα 20 μπορεί να σκοτώσει για λιγότερα» είπε η Λίνα Κλείτου με ύφος που θα ζήλευε και η πιο περιγραφική παράγραφος του Γάλλου συγγραφέα για τον εμμονικό Ιαβέρη.
Δεν γνωρίζω αν μπορούμε να πούμε το ίδιο για την κυρία Κλείτου. Το μόνο που μπορώ να την συμβουλέψω είναι να διαβάσει τους «Άθλιους» κι αν ο Ουγγό της κάθεται κομματάκι βαρύς, για τα συντηρητικά της ανακλαστικά, ας διαβάσει μόνο το οπισθόφυλλο του βιβλίου.
Οι «Άθλιοι» Ρομά είναι οι άνθρωποι
«”Οι Άθλιοι” γράφτηκαν για όλα τα έθνη. Δεν ξέρω αν θα διαβαστούν απ’ όλους, όμως εγώ για όλους τούς έγραψα. (…) Όπου ο άνθρωπος ζει αμόρφωτος και απελπισμένος, όπου η γυναίκα πουλάει το κορμί της για μια μπουκιά ψωμί, όπου το παιδί υποφέρει από αγραμματοσύνη κι από έλλειψη παιδείας, το βιβλίο των “Αθλίων” χτυπά την πόρτα φωνάζοντας δυνατά: “Ανοίξτε μου! Έρχομαι για σας!”» έλεγε ο ίδιος ο Βίκτως Ουγγό.
Και μη μου πείτε κυρία Κλείτου πως με αυτή του τη φράση δεν περιγράφει τους αμόρφωτους, ανένταχτους, τερατώδεις (κατά τα λεγόμενά σας) Ρομά. Είναι ξεκάθαρα εκείνοι οι «Άθλιοι».
«Στο σκοτεινό σημείο όπου βρίσκεται ο σημερινός (τραγική ειρωνεία ο χρόνος) πολιτισμός, ο άθλιος ονομάζεται ΑΝΘΡΩΠΟΣ, που αγωνιά κάτω απ’ όλα τα κλίματα και τα καθεστώτα, που στενάζει σ’ όλες τις γλώσσες» συνέχιζε ο Βίκτωρ Ουγγό.
Εδώ να υπενθυμίσουμε σε όλες τις Κλείτου του κόσμου πως οι Ρομά μπορεί να έχουν τα δικά τους ήθη και έθιμα, μπορεί πράγματι να είναι πιο επιρρεπείς στην παραβατικότητα – κάτι που δεν οφείλεται στο χρώμα του δέρματός τους ή τη γενιά τους, αλλά στον κοινωνικό αποκλεισμό και την περιθωριοποίηση – ωστόσο είναι Έλληνες πολίτες, όπως όλοι μας.
«Τις επαναστάσεις τις σταματούν στη μέση οι αστοί, που ενσαρκώνουν το ικανοποιημένο συμφέρον. Η χτεσινή όρεξη γίνεται σήμερα αφθονία και αύριο κορεσμός»! Κι αυτό Ουγγό «μουστάκια», που έλεγε και ο ανεπανάληπτος Νίκος Σταυρίδης στην ταινία «Τα Κίτρινα Γάντια».
Ο Πορτοσάλτε και οι φραπέδες της ομάδας ΔΙΑΣ
«Τι τη θέλουμε τη ΔΙ.ΑΣ.; Να κάθεται να πίνει φραπέ; Αν θέλουμε να κάνει τη δουλειά της, να κάνει τη δουλειά της» είπε για μια ακόμη φορά ο λαλίστατος Άρης Πορτοσάλτε. Μια και βρισκόμαστε σε λογοτεχνικό οίστρο και για να μην ξεμακραίνουμε από το Παρίσι, ο δημοσιογράφος φαίνεται πως διακατέχεται από μια λέξη, ελληνική ως την καρδιά, την οποία είχε ανακαλύψει ο Ουγγό σε μια σκοτεινή πλευρά της Παναγίας των Παρισίων.
«Πριν από μερικά χρόνια, κατά την επίσκεψή του στην Παναγία των Παρισίων, ο συγγραφέας του βιβλίου αυτού θα βρει σε μια σκοτεινή γωνιά ενός από τους πύργους αυτή τη λέξη σκαλισμένη με το χέρι στον τοίχο: Ανάγκη» έγραφε ο Γάλλος συγγραφέας. Αναρωτήθηκε κι εκείνος ποια «πονεμένη ψυχή που δεν μπορούσε να εγκαταλείψει αυτόν τον κόσμο χωρίς να αφήσει το εγκληματικό ή νοσηρό στίγμα της στην είσοδο της παλιάς εκκλησίας», έγραψε τη λέξη «ανάγκη» στα ελληνικά τότε.
Οι Αμερικάνοι έχουν έναν όρο στην αργκό, αποκαλώντας κάποιον «νίντι» (needy). Έτσι κι ο φίλτατος δημοσιογράφος, τρέφεται από την «ανάγκη» να πει κάτι που θα τον κάνει viral στο διαδίκτυο. Κι ας είναι η μεγαλύτερη κοτσάνα του κόσμου. Αρκεί που όλοι θα ασχολούνται με όσα είπε ο Άρης το πρωί.
Ωστόσο, όπως αναφέρει αγανακτισμένος ο Ουγγό για τον βάνδαλο της Παναγίας των Παρισίων, ο εμπνευστής της «ανάγκης» «θα έχει σβήσει στην ανυπαρξία χρόνια πριν ο ίδιος συναντήσει την απέλπιδα προσπάθειά του, την ανάγκη του να αντισταθεί στη λήθη».
Λευτέρης Σαββίδης