Να τινάξει στον αέρα τη συμφωνία ελευθέρου εμπορίου με την ομάδα Mercosur των χωρών της Λατινικής Αμερικής, που διαρκεί εδώ και δύο δεκαετίες, επιχείρησε ο Εμανουέλ Μακρόν με ένα προσωπικό μήνυμα προς την Πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν.
Συγκεκριμένα, όπως σημειώνει το Politico, η προτεινόμενη συμφωνία, η οποία θα δημιουργούσε μια ζώνη ελεύθερου εμπορίου που «αγκαλιάζει» σχεδόν 800 εκατομμύρια ανθρώπους, έχει γίνει απλά «καυτή» για τον γάλλο πρόεδρο, καθώς μάχεται να περιορίσει στη Γαλλία την εξέγερση των αγροτών που είναι ήδη εξαγριωμένοι για τη μείωση στα εισοδήματά τους.
Ο Μακρόν, ο ηγέτης της ΕΕ που αντιτίθεται σθεναρά στο σύμφωνο Mercosur, θέλει να προστατεύσει τη γαλλική γεωργία από μια «πλημμύρα» βοδινού κρέατος από τις αγορές της Βραζιλίας και της Αργεντινής. Εξέφρασε τις ανησυχίες του μέσω ενός μηνύματος κειμένου την προηγούμενη εβδομάδα, και οι σύμμαχοί του πιστεύουν ότι αυτή έδωσε τη συγκατάθεσή της, σύμφωνα με άτομα που γνωρίζουν με το θέμα.
«Χρειαζόμαστε σαφήνεια σχετικά με τη Mercosur, ζητούμε να μην υπογραφεί η συμφωνία στην τρέχουσα μορφή της» δήλωσε ο Μακρόν την Τρίτη (31/1) κατά την επίσκεψή του στη Σουηδία.
Ο Μακρόν θα θέσει το θέμα απευθείας στη φον ντερ Λάιεν όταν συναντηθούν στις Βρυξέλλες αυτήν την εβδομάδα, στη Σύνοδο Κορυφής των ηγετών της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Το «χαρτί» του Μακρόν είναι το επισφαλές μέλλον της ίδιας της φον ντερ Λάιεν.
Καθώς η φον ντερ Λάιεν σκέφτεται να θέσει υποψηφιότητα για την Προεδρία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για δεύτερη πενταετή θητεία, δεν έχει την πολυτέλεια να αποξενωθεί με έναν από τους πιο ισχυρούς ηγέτες της ΕΕ, σύμφωνα με αρκετούς αξιωματούχους που ζήτησαν να διατηρήσουν την ανωνυμία τους προκειμένου να μιλήσουν ανοικτά.
«Η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν γνωρίζει ότι χρειάζεται την υποστήριξη του προέδρου Μακρόν υπό το πρίσμα μιας πιθανής δεύτερης θητείας», δήλωσε ευρωβουλευτής της ομάδας του Μακρόν.
Οι χώρες της Νότιας Αμερικής έχουν παρόμοια άποψη. «Χρειάζεται τους Γάλλους για την επανεκλογή της», δήλωσε διπλωμάτης από μια χώρα της Mercosur, προσθέτοντας ότι οι συνεχιζόμενες διαδηλώσεις αγροτών έχουν ασκήσει «τεράστια πίεση» στην Επιτροπή.
«Δεν υπάρχει διακοπή»
Παρά τις δηλώσεις του Μακρόν, αξιωματούχοι της ΕΕ και διπλωμάτες της Mercosur απέρριψαν τις προτάσεις από το Παρίσι ώστε οι συζητήσεις να «παγώσουν». Οι επικεφαλής διαπραγματευτές συναντήθηκαν την προηγούμενη εβδομάδα στη Βραζιλία και πρόκειται να συνεδριάσουν ξανά μέσω τηλεδιάσκεψης τις επόμενες εβδομάδες, δήλωσαν διπλωμάτες της Mercosur.
«Δεν υπάρχει διακοπή», δήλωσε ο Μάικλ Χάγκερ, επικεφαλής του γραφείου του Επιτρόπου Εμπορίου της ΕΕ, Βάλντις Ντομπρόβσκις, σε εκδήλωση στις Βρυξέλλες την Τρίτη. «Σίγουρα δεν ισχύει ότι ξαφνικά σκίζουμε τα χαρτιά μας, πηγαίνουμε σπίτι και ξαπλώνουμε σε μια ξαπλώστρα».
Ο εκπρόσωπος της Επιτροπής, Όλοφ Τζιλ, επιβεβαίωσε ότι υπήρξε ανταλλαγή μεταξύ του Μακρόν και της φον ντερ Λάιεν, αλλά δεν ανέφερε εάν εκείνη είχε δώσει εντολή για την αναστολή των εμπορικών διαπραγματεύσεων, σημειώνοντας αντ’ αυτού ότι υπάρχουν εκκρεμότητες που πρέπει να αντιμετωπιστούν.
«Αυτήν τη στιγμή, η εκτίμηση της Επιτροπής είναι ότι δεν πληρούνται οι προϋποθέσεις για την ολοκλήρωση των διαπραγματεύσεων με τη Mercosur» δήλωσε ο Τζιλ.
Η εξαιρετικά ευαίσθητη αλληλεπίδραση μεταξύ του γάλλου προέδρου και της επικεφαλής της Ευρωπαϊκής Επιτροπής αποκρυσταλλώνει μια στιγμή οξύτατου πολιτικού πόνου για τους ηγέτες της ΕΕ.
Σε ολόκληρη την Ευρώπη, το κύμα διαμαρτυρίας των αγροτών έχει εξαπλωθεί ραγδαία τις τελευταίες εβδομάδες και μήνες. Οι διαδηλώσεις έχουν «μπλοκάρει» περιοχές της Γερμανίας, της Πολωνίας, του Βελγίου και της Γαλλίας.
Τα αιτήματα των αγροτών διαφέρουν από χώρα σε χώρα. Ωστόσο, ένα κοινό θέμα στα πλακάτ και τα συνθήματα είναι ότι οι πολιτικές της ΕΕ, από πρωτοβουλίες για το κλίμα μέχρι τη χαλάρωση των κανόνων στις εισαγωγές προϊόντων από την Ουκρανία, έχουν υπονομεύσει τα εισοδήματα των ευρωπαίων αγροτών και έχουν αφήσει πολλές αγροτικές επιχειρήσεις στο χείλος της κατάρρευσης.
Για τους Γάλλους, μεταξύ άλλων, η συμφωνία του Mercosur είναι ένα βήμα πολύ μακριά. Αυτή την εβδομάδα, οι γάλλοι αγρότες έχουν επιχειρήσει να αποκλείσουν τους δρόμους στα προάστια του Παρισιού, πιέζοντας τους πολιτικούς του Μακρόν να ενωθούν μαζί τους κατηγορώντας την ΕΕ για τις δυσκολίες που τους οδήγησαν στους δρόμους.
Πράσινη αντίδραση
Σύμφωνα με το Politico, ο Μακρόν χρησιμοποιεί τη Σύνοδο Κορυφής της ΕΕ για να ασκήσει πίεση στις Βρυξέλλες να χαλαρώσουν τους κανόνες για πράσινη γεωργία, να περιορίσουν τις εισαγωγές από την Ουκρανία και να εγκαταλείψουν τις διαπραγματεύσεις ελεύθερου εμπορίου με τις χώρες της Νότιας Αμερικής.
«Ζητάμε πολύ συγκεκριμένα πράγματα για τους αγρότες μας», δήλωσε ο Μακρόν σε δηλώσεις στους δημοσιογράφους στη Σουηδία, επιβεβαιώνοντας ότι θα συζητήσει την κρίση με τη φον ντερ Λάιεν από κοντά. Ο γάλλος υπουργός Γεωργίας Μαρκ Φεσνό, θα προετοιμάσει το έδαφος σήμερα Τετάρτη (31/1) σε συνάντηση με τον Επίτροπο Γεωργίας της ΕΕ, Γιάνους Βοϊτσεχόφσκι, τον Επίτροπο Εσωτερικής Αγοράς Τιερί Μπρετόν και τον αντιπρόεδρο της βελγικής κυβέρνησης Ντέιβιντ Κλαρινβάλ
Στη λίστα επιθυμιών του Μακρόν περιλαμβάνεται μια εξαίρεση από τους κανόνες της ΕΕ που απαιτούν από τους αγρότες να διατηρούν μέρος της καλλιεργήσιμης γης τους για την προώθηση της βιοποικιλότητας, αλλά και μέτρα για τον περιορισμό των εισαγωγών πουλερικών και δημητριακών από την Ουκρανία – δύο κύριες ανησυχίες για τους γάλλους αγρότες που μοιράζονται και άλλες χώρες μέλη.
Η ειδική Σύνοδος Κορυφής της ΕΕ πρόκειται να επικεντρωθεί στην υπογραφή συμφωνίας για ένα νέο πακέτο βοήθειας ύψους 50 δισ. ευρώ για την Ουκρανία.
Με άλλους ηγέτες να βρίσκονται επίσης υπό πίεση από αγρότες, οι διπλωμάτες φαίνεται προς το παρόν να είναι χαλαροί σχετικά με το σχέδιο του Μακρόν να αναδείξει την αγροτική εξέγερση σε συνομιλίες στο περιθώριο της συνόδου αυτής της εβδομάδας, καθώς το θέμα δεν έχει ακόμη ενταχθεί στην επίσημη ημερήσια διάταξη της συνάντησης.
«Κανείς δεν πρόκειται να φιμώσει τον Μακρόν» αν επιμείνει να θίξει το θέμα στην άτυπη Σύνοδο Κορυφής, δήλωσε ένας διπλωμάτης από χώρα της ΕΕ που υποστηρίζει τη συμφωνία Mercosur. Ο διπλωμάτης πρόσθεσε ότι ωστόσο, ενδεχομένως να είναι απαραίτητο να πραγματοποιηθεί μια ξεχωριστή άτυπη σύνοδος για να αντιμετωπιστεί σωστά.
