Yπ’ αριθμόν ένα πρόβλημα για το οικονομικό επιτελείο αποτελεί η αντιμετώπιση της ακρίβειας, καθώς ο πληθωρισμός μπορεί να έδειξε σημάδια αποκλιμάκωσης, αλλά οι ανατιμήσεις στα τρόφιμα είναι συνεχείς, συρρικνώνοντας τα εισοδήματα των νοικοκυριών και κυρίως των πιο ευάλωτων που δυσκολεύονται να πληρώσουν τους λογαριασμούς τους, αλλά και να γεμίσουν το καλάθι του σούπερ μάρκετ.
Στην κυβέρνηση έχει σημάνει συναγερμός, καθώς το ζήτημα μπορεί να επηρεάσει την ψυχολογία του εκλογικού σώματος και αν δεν αντιμετωπιστεί, μπορεί να εξανεμίσει τα οφέλη από τα μέτρα ενίσχυσης των νοικοκυριών και επιχειρήσεων τα τελευταία χρόνια.
Η κυβέρνηση έχει δαπανήσει μέχρι τώρα 13 δισεκατομμύρια ευρώ για μέτρα στήριξης, τόσο κατά της ενεργειακής κρίσης όσο και για την αντιμετώπιση της πανδημίας του κορονοϊού.
Προειδοποιήσεις για νέο τσουνάμι ανατιμήσεων
Μέσα σε αυτό το περιβάλλον παράγοντες της αγοράς προειδοποιούν για νέο τσουνάμι ανατιμήσεων σε δεκάδες προϊόντα.
Ειδικότερα μέχρι το τέλος Δεκεμβρίου ακριβότερα θα πωλούνται:
- ο χυμός τομάτας έως 37%,
- καθαριστικά σπιτιού κατά 28%,
- ελαιόλαδο και αβγά έως 20%,
- δημητριακά, γαλακτοκομικά, μουστάρδες, μαγιονέζες έως 16%,
- απορρυπαντικό πιάτων έως 15%,
- κατεψυγμένες πατάτες και σταφίδες έως 12%,
- χαλβάς έως 11%,
- τυροκομικά και αλάτι έως 10%,
- κριτσίνια και κουλούρια έως 5%,
- σοκολάτες 5% έως 9%,
- κονσέρβες μανιτάρια έως 8%,
- γάλα εβαπορέ ιδιωτικής ετικέτας, χαρτοπετσέτες και αναψυκτικά έως 7%,
- αλλαντικά έως 6%,
- μπισκότα έως 5%, και
- πυρηνέλαιο 2,5%.
Οι συγκεκριμένες ανατιμήσεις αποτελούν ουσιαστικά το τρίτο κύμα ανατιμήσεων μέσα σε διάστημα 3 μηνών.
Σύμφωνα με παράγοντες της αγοράς, οι νέες ανατιμήσεις θα γίνουν αντιληπτές από τους καταναλωτές σταδιακά μέχρι το τέλος του χρόνου, ανάλογα με τα αποθέματα που έχουν στις αποθήκες τους οι αλυσίδες σούπερ μάρκετ.
Μείωση της κατανάλωσης
Οι συνεχιζόμενες ανατιμήσεις έχουν αναγκάσει δύο στους τρεις καταναλωτές να περιορίσουν τις αγορές τους, στα απολύτως απαραίτητα, ακόμη και εάν πρόκειται για βασικά αγαθά, όπως είναι τα τρόφιμα.
Κάτι το οποίο προκύπτει και από τις πωλήσεις των σούπερ μάρκετ, οι οποίες αυξάνονται εξαιτίας των ανατιμήσεων, ωστόσο, σε επίπεδο όγκου κατανάλωσης οι πωλήσεις είναι, ως επί το πλείστον, μειωμένες.
Σύμφωνα, μάλιστα, με στοιχεία της εταιρείας μετρήσεων αγοράς IRI, από τις αρχές του χρόνου μέχρι το τέλος Σεπτεμβρίου μειώθηκαν, μεταξύ άλλων, οι πωλήσεις σε τεμάχια στα γαλακτοκομικά κατά 4,6%, τα κατεψυγμένα προϊόντα 4,9%, ενώ ο όγκος πωλήσεων σε καθαριστικά και απορρυπαντικά υποχώρησε κατά 6,3%.
Επίσης, αρκετοί είναι και οι καταναλωτές που είτε επιλέγουν προϊόντα χαμηλότερης διατροφικής αξίας, είτε αλλάζουν τις αγοραστικές τους συνήθειες για να μπορέσουν να αντιμετωπίσουν τη μεγαλύτερη ακρίβεια των τελευταίων ετών.
Νέα μέτρα ενίσχυσης αδύναμων νοικοκυριών
Βασική βούληση στο κυβερνητικό στρατόπεδο είναι να στηριχτούν τα πιο ευάλωτα νοικοκυριά, όπως άλλωστε είναι και η επίσημη γραμμή του Eurogroup, προκειμένου να αντιμετωπίσουν την ακρίβεια στο μέτωπο των τροφίμων.
Οι θεσμοί έχουν αποστείλει σαφές μήνυμα στην κυβέρνηση να μην επαναληφθούν οριζόντια μέτρα, αλλά να δοθεί έμφαση στους οικονομικά ευάλωτους.
Δύο σενάρια θα βρεθούν στο τραπέζι εφόσον υπάρξει επαρκής δημοσιονομικός χώρος:
- Η χορήγηση ενός food pass για την αγορά τροφίμων από τα σούπερ μάρκετ στα πρότυπα του fuell pass βάσει αυστηρών εισοδηματικών κριτηρίων.
- Ή εναλλακτικά, η χορήγηση μιας νέας επιταγής ακρίβειας ανάλογης με αυτή που πρόκειται να δοθεί τον προσεχή Δεκέμβριο. Σημειώνεται ότι την εβδομάδα πριν από τα Χριστούγεννα αναμένεται να διατεθεί, σε περίπου 2,3 εκατ. συνταξιούχους, ανασφάλιστους υπερήλικες και ευάλωτα νοικοκυριά η επιταγή ακρίβειας των 250 ευρώ, ως έκτακτη οικονομική ενίσχυση. Το μέτρο αφορά και τους μακροχρόνια ανέργους από 12 έως 24 μήνες, που δεν είναι δικαιούχοι του Ελάχιστου Εγγυημένου Εισοδήματος.
