Ο «πληθωρισμός» από νέες ταινίες επέστρεψε και πάλι έπειτα από μία περίοδο λογικής, καθώς φαίνεται ότι τα 110.000 εισιτήρια της προηγούμενης Πέμπτης (γιορτή του Σινεμά και εισιτήριο με 2 ευρώ) αναθέρμαναν τις προσδοκίες των γραφείων διανομής. Από τις εννέα ταινίες που κάνουν απόψε πρεμιέρα, ξεχωρίζουν το θρίλερ «Άμστερνταμ» με ένα ευπρόσωπο καστ, το ιρανικό roαd movie «Φύγαμε», το βαρύ δράμα «Vortex» του Γκασπάρ Νοέ, το θρίλερ «Ανώνυμη Κλήση», με τον Μελ Γκίμπσον και το ελληνικό ντοκιμαντέρ «Στη Χώρα του Πάγου και της Φωτιάς» της Δήμητρας Ζήρου.
Άμστερνταμ (Amsterdam)
Θρίλερ, αμερικανικής παραγωγής του 2022, σε σκηνοθεσία Ντέιβιντ Ο. Ράσελ, με τους Κρίστιαν Μπέιλ, Μάργκο Ρόμπι, Τζον Ντέιβιντ Γουάσινγκτον, Κρις Ροκ, Αλεσάντρο Νίβολα, Μάικ Μάγιερς, Ζόε Σαλντάνα, Ράμι Μάλεκ, Άντρια Ράιζμπορο, Ρόμπερτ Ντε Νίρο κ.ά.
Υπερφιλόδοξο λουσάτο θρίλερ μυστηρίου εποχής, με ένα φανταχτερό πολυπρόσωπο καστ αστέρων και τη σκηνοθετική υπογραφή του ικανότατου και υποψήφιου για πέντε Όσκαρ, Ντέιβιντ Ο. Ράσελ, των επιτυχιών «Οδηγός Αισιοδοξίας», «Οδηγός Διαπλοκής», «Οι Τρεις Ήρωες» και του πιο πρόσφατου «Joy».
Μία παραγωγή που ποντάρει τόσο στο δυνατό καστ, το «καυτό» όνομα του σκηνοθέτη, την καλλιτεχνική διεύθυνση, όσο και στο ιντριγκαδόρικο θέμα της, που βασίζεται σε μία φημολογούμενη -ίσως και αληθινή ιστορία- της δεκαετίας του ’30. Και συγκεκριμένα στην πολιτική συνωμοσία του 1933, κατά την οποία πλούσιοι Αμερικανοί επιχειρηματίες και τραπεζίτες σχεδίαζαν ένα στρατιωτικό πραξικόπημα για να ανατρέψουν τον Πρόεδρο Ρούσβελτ και να τον αντικαταστήσουν με μια οργάνωση φασιστών και επικεφαλής έναν υποστράτηγο των Πεζοναυτών.
Βεβαίως, δεν είναι η πρώτη φορά που μια ταινία, που φαινομενικά διαθέτει όλα τα προσόντα για να γίνει επιτυχία, δεν περνάει τελικά στο κοινό, αλλά όπως φαίνεται το «Άμστερνταμ» θα καταγραφεί ως η απόλυτη οικονομική καταστροφή, μετά και την απογοητευτικότατη πρεμιέρα της στις ΗΠΑ. Κάτι που μάλλον θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ως υπερβολή.
Ο Ράσελ πέφτει θύμα, εν μέρει, της φιλοδοξίας του να φορτίσει πολύ περισσότερο την, έτσι κι αλλιώς, φορτωμένη ιστορία του, με άσκοπη πολυπλοκότητα και σχετικά συγκεχυμένη αφήγηση, απαιτώντας θηριώδη αφοσίωση και παράλληλα να συνδυάσει το πολιτικό θρίλερ, με το μυστήριο, το δράμα εποχής με την κωμωδία και τη σάτιρα. Και όλα αυτά με ένα επιτελείο ηθοποιών, που πολλές φορές, όπως συμβαίνει συνήθως σε αυτές τις περιπτώσεις, δεν καταφέρνουν να αποκτήσουν χημεία μεταξύ τους, σαν να βλέπεις ένα ποτ πουρί από ερμηνείες και χαρακτήρες.
Ωστόσο, η ταινία του Ράσελ δεν είναι για πέταμα. Αντιθέτως, έχει το δικό της ξεχωριστό ενδιαφέρον, δουλεύοντας με ακρίβεια τις σχέσεις των πρωταγωνιστών κι έχοντας ορισμένες σκηνές απολαυστικές, καθώς και σκέψεις για το πολιτικό και οικονομικό κατεστημένο της Αμερικής.
Το πρωταγωνιστικό τρίο έχει τις καλές και τις κακές του στιγμές, καθώς δύσκολα ισορροπούν το δράμα με την κωμωδία και την γκροτέσκα υπερβολή, κάτι που συμβαίνει και με το πλήθος των δεύτερων ρόλων, ενώ παραδόξως ο Ρόμπερτ Ντε Νίρο, δείχνει αρκετά πιο στιβαρός στον ρόλο του.
ΜΕ ΛΙΓΑ ΛΟΓΙΑ… Στις ΗΠΑ της δεκαετίας του ’30, τρεις φίλοι, ένας γιατρός, μια νοσοκόμα κι ένας δικηγόρος, κατηγορούνται άδικα για τον φόνο ενός συνταξιούχου Αμερικανού στρατηγού. Στην προσπάθειά τους να αποδείξουν την αθωότητά τους, όμως, ανακαλύπτουν μια αδιανόητη πλεκτάνη.
Φύγαμε (Hit the Road)
Κωμωδία, ιρανικής παραγωγής του 2021, σε σκηνοθεσία Πανάχ Παναχί, με τους Παντέα Παναχίχα, Μοχάμαντ Χασάν Μαντζουνί, Ραγιάν Σαρλάκ, Μπαχράμ Αρκ κ.ά.
Μια μικρή ευχάριστη έκπληξη μας περίμενε από τον γιο του διεθνώς βραβευμένου και αναγνωρισμένου Ιρανού σκηνοθέτη Τζαφάρ Παναχί, Πανάχ Παναχί, στην πρώτη μεγάλου μήκους ταινία του, που συμμετείχε πέρσι στο Δεκαπενθήμερο των Σκηνοθετών στο φεστιβάλ Καννών.
Μία ζεστή, γεμάτη ανθρωπιά και πλούτο συναισθημάτων, κωμωδία περιπλάνησης και ταυτόχρονα ένα οικογενειακό δράμα, το οποίο σε κερδίζει με την απλότητά του, τη δύναμη των λεπτοδουλεμένων χαρακτήρων, τα ανοιχτά πλάνα μίας άγριας φυσικής ομορφιάς.
Μια οικογένεια ταξιδεύει οδικώς προς τα σύνορα με την Τουρκία, ενώ τους απασχολεί η αρρώστια του σκύλου τους, αλλά και τα καμώματα του μικρού τους υπερκινητικού γιου. Ο λόγος του ταξιδιού, που δεν είναι τουριστικός, θα αποκαλυφτεί στο τέλος, αλλά ο Παναχί έχει κερδίσει το στοίχημα από τα πρώτα πλάνα, με τη λιτή φρέσκια ματιά του, την επιβολή του κακοτράχαλου, αλλά και μαγικού φυσικού περιβάλλοντος που επιβάλλεται στους ήρωές του.
Το 90λεπτο φιλμ, που βλέπεται μονορούφι, δένει την τραγωδία με το χιούμορ, την οικειότητα με το απόκοσμο φυσικό περιβάλλον και αναδεικνύει το μέγιστο συναίσθημα της αγάπης στην οικογένεια, που πολλές φορές χάνεται ανούσια.
Όπως συνήθως στις ιρανικές παραγωγές, εξαιρετικές και με εσωτερική δύναμη οι ερμηνείες και από τους τέσσερις πρωταγωνιστές- μέλη της οικογένειας, αλλά αυτός ο μπόμπιρας, ονόματι Ραγιάν Σαρλάκ, εύκολα μπορεί να χαρακτηριστεί «παιδί θαύμα».
ΜΕ ΛΙΓΑ ΛΟΓΙΑ… Μια τετραμελής οικογένεια ταξιδεύει με ένα δανεικό SUV στην τραχιά ιρανική ερημιά. Πού κατευθύνεται άραγε; Στο πίσω κάθισμα, ο μπαμπάς έχει το πόδι του στον γύψο, όμως είναι στ’ αλήθεια σπασμένο; Η μαμά προσπαθεί να γελά όταν δεν συγκρατεί με κόπο τα δάκρυά της. Ο μικρός υπερκινητικός γιος εκρήγνυται, δίνοντας παραστάσεις καραόκε μέσα στο αυτοκίνητο. Όλοι τους ασχολούνται με το άρρωστο σκυλάκι τους και σπάνε ο ένας τα νεύρα του άλλου. Ο μυστηριώδης μεγαλύτερος αδελφός οδηγεί, παραμένοντας σιωπηλός.
Vortex
Δραματική ταινία, γαλλικής παραγωγής του 2021, σε σκηνοθεσία Γκασπάρ Νοέ, με τους Ντάριο Αρτζέντο, Φρανσουάζ Λεμπρούν, Αλεξ Λατζ κ.ά.
Βαρύ, χαμηλόφωνο, δυσκολοχώνευτο δράμα, από τον γνωστό «προβοκάτορα» του γαλλικού κινηματογράφου Γκασπάρ Νοέ, που δεν έχει σχέση με τις γνωστές ακραίες, κραυγαλέες επιλογές του («Climax», «Μη Αναστρέψιμος»), με πρωταγωνιστικό ζευγάρι τον φημισμένο Ιταλό σκηνοθέτη ταινιών τρόμου Ντάριο Αρτζέντο και την πολύπειρη Φρανσουάζ Λεμπρούν.
Μια ταινία, που μπορεί να είναι η πιο ώριμη και συμβατική σκηνοθετική προσέγγιση του Νοέ, αλλά σίγουρα απαιτεί μεγάλες αντοχές, για τη μακρά διάρκειά της, αλλά και για το ψυχοφθόρο θέμα της: Την καθημερινότητα ενός ηλικιωμένου ζευγαριού, με τη γυναίκα, που ήταν για χρόνια ψυχίατρος, να πάσχει από σοβαρή νόσο άνοιας και τον άντρα, που ασχολείται με τον κινηματογράφο και έχει προβλήματα με την καρδιά του, να αδυνατεί να ανταποκριθεί στις ανάγκες τους, ενώ μάταια προσπαθεί να τους βοηθήσει ο γιος τους, που έχει αρχίσει να επιβαρύνεται ψυχολογικά από την κατάσταση.
Από την αρχή της ταινίας του, ο Νοέ υιοθετεί το split-screen (την οθόνη χωρισμένη στα δύο), τονίζοντας την αποξένωση των δυο ηρώων του, τη ρήξη που έχει υποστεί η συζυγική τους ζωή, εξαιτίας της ασθένειας, ενώ το μόνο που τους ενώνει είναι το φορτωμένο σπίτι τους στο Παρίσι, από ενθύμια και αναμνήσεις.
Χωρίς σκηνοθετικές υπερβολές, θα χτίσει μία στεγνή απεικόνιση της βιολογικής παρακμής και του θανάτου, αποφεύγοντας τις γλυκές ανάσες ανάμεσα στο ζευγάρι, προσηλωμένος στο απαισιόδοξο θέμα του και τη σκληρή πραγματικότητα, απ’ την οποία δεν μπορεί να ξεφύγει κανένας.
Μία δύσκολη ταινία, πολύ μακριά από το θέαμα, αλλά πολύ κοντά στην πραγματικότητα, που δεν έχει να κάνει μόνο με την ασθένεια, αλλά γενικότερα με το τελευταίο κεφάλαιο της ζωής, ερμηνευμένη δωρικά από τους δυο πρωταγωνιστές και κυρίως από την Λεμπρούν.
ΜΕ ΛΙΓΑ ΛΟΓΙΑ… Ένα αγαπημένο, ηλικιωμένο ζευγάρι περνά τις μέρες του σε ένα διαμέρισμα στο Παρίσι, παλεύοντας με τα πρώτα στάδια της άνοιας. Παρακολουθούμε την καθημερινότητά τους, και όσο αυτή γίνεται όλο και πιο δύσκολη και ο γιος τους προσπαθεί να τους φροντίσει, η λήθη μετατοπίζεται σε κάτι πιο ανησυχητικό και οι δυο τους μπαίνουν σε μια δίνη ψυχικού και σωματικού εκφυλισμού.
Emily
Βιογραφικό δράμα εποχής, βρετανικής και αμερικανικής παραγωγής του 2022, σε σκηνοθεσία Φράνσις Ο’ Κόνορ, με τους Έμα Μακέι, Φιον Γουάιτχεντ, Όλιβερ Τζάκσον-Κόεν, Τζέμα Τζόουνς, Αμέλια Γκέθινγκ κ.ά.
Καλοβαλμένο βιογραφικό δράμα μυθοπλασίας, απ’ το οποίο ξεχωρίζουν περισσότερο τα καπέλα εποχής απ’ ό,τι η προσέγγιση στο φαινόμενο της Έμιλι Μπροντέ, διάσημης συγγραφέως του κλασικού μυθιστορήματος «Ανεμοδαρμένα Ύψη».
Η Φράνσις Ο’Κόνορ, καταπιάνεται με την ηρωίδα της από τα μικράτα της, για να φτάσει στο αποκορύφωμά της, παραδίδοντας το κλασικό μυθιστόρημα και αφού είχε περάσει τα νεανικά της χρόνια σε εκκλησιαστικά σχολεία, με τα οποία δεν έδεσε αναζητώντας τον έρωτα. Η Ο’Κόνορ, που έγραψε και το σενάριο, στήνει ένα πορτρέτο γυναικείας χειραφέτησης, εμφανίζει την ηρωίδα της επαναστάτρια και ταυτόχρονα κρυψίνους, ενώ αναπτύσσει σχέσεις που την οδηγούν στην έμπνευση, στην ελευθερία της σκέψης.
Η αναπαράσταση της εποχής, με τους μπαρόκ, γοτθικούς τόνους να στοιχειώνουν το πορτρέτο της ηρωίδας, είναι στα υπέρ της ταινίας, όπως και τα σχόλια για την πατριαρχική κοινωνία της εποχής, καθώς και τη δουλειά που έχει γίνει στους χαρακτήρες, ειδικά στους δευτερεύοντες, τους οποίους κρατούν έμπειροι καρατερίστες.
Πάντως, πέρα από τις όποιες αδυναμίες της, η ταινία έχει το δικό της ενδιαφέρον, μόνο και μόνο για το μυστήριο γύρω από την προσωπικότητα της Έμιλι Μπροντέ, την οποία ερμηνεύει ικανοποιητικά, αν και όχι με το απαιτούμενο ειδικό βάρος και βάθος, η Έμα Μακέι.
ΜΕ ΛΙΓΑ ΛΟΓΙΑ… Η ιστορία της Έμιλι Μπροντέ, στην Αγγλία του 19ου αιώνα, μιας επαναστάτριας και αλλόκοτης κοπέλας, η οποία καθώς μεγαλώνει, αυτοπροσδιορίζεται, βρίσκει τη φωνή της και τελικά γράφει το κλασικό έργο «Ανεμοδαρμένα Ύψη».
Ανώνυμη Κλήση (On the Line)
Θρίλερ, αμερικανικής παραγωγής του 2022, σε σκηνοθεσία Ρομουάλντ Μπουλανζέ, με τους Μελ Γκίμπσον, Γουίλιαμ Μόζλι, Κέβιν Ντίλον, Τζον Ρόμπινσον, Νάντια Φαρές, Ενρίκε Άρτσε κ.ά.
Θριλεράκι, που βλέπεται ευχάριστα, αν και δεν ξεφεύγει από τον μέσο όρο της «αμερικανιάς», με βασικό ατού τον Μελ Γκίμπσον -δεύτερη ταινία που βλέπουμε μέσα σε δυο εβδομάδες με τον δημοφιλή πρωταγωνιστή.
Και είναι κρίμα που το φιλμ δεν ξεφεύγει από τα τετριμμένα, καθώς ο σκηνοθέτης Ρομουάλντ Μπουλανζέ, πρώην ραδιοφωνικός παραγωγός, που ζει στο Παρίσι, αλλά πηγαινοέρχεται στο Χόλιγουντ, σε τούτο το θρίλερ δεν πάει ένα βήμα παραπέρα το θέμα του και αρκείται στις γνώριμες συνταγές. Βασικό πρόσωπο της ταινίας ένας ραδιοφωνικός παραγωγός, ο οποίος δέχεται μια κλήση στο στούντιο από έναν παρανοϊκό ακροατή του, απειλώντας ότι θα σκοτώσει την οικογένειά του αν δεν παίξει το μακάβριο παιχνίδι του. Δηλαδή, μία ακόμη παραλλαγή του γνωστού θέματος, που έχουμε δει και ξαναδεί, άλλωστε δεν είναι λίγες οι φορές που έχουμε παρακολουθήσει το ίδιο πράγμα και με ραδιοφωνικούς παραγωγούς.
Ένα φιλμ που παίζει με τον χρόνο, τα νεύρα και ορισμένες φορές με τις αντοχές του θεατή. Εκεί που η ταινία μιλάει για τον σύγχρονο κόσμο τού ραδιοφώνου, το άγχος τής ακροαματικότητας και των αριθμών, την ευθύνη τού ραδιοφωνικού παραγωγού που απευθύνεται στο κοινό κλπ, έρχονται τα τσιτάτα, οι χοντροκομμένες ατάκες που ευτελίζουν την προσπάθεια, για κάτι πέρα από τα συνηθισμένα.
Ο Μελ Γκίμπσον, στον ρόλο του αντισυμβατικού ραδιοφωνικού αστέρα, είναι ο γνωστός και πάντα συμπαθής Μελ Γκίμπσον, χωρίς άλλες συστάσεις, ενώ στους υπόλοιπους ρόλους ξεχωρίζει ο Γουίλιαμ Μόζλι.
ΜΕ ΛΙΓΑ ΛΟΓΙΑ… Ένας ραδιοφωνικός παραγωγός δέχεται μια κλήση από έναν άγνωστο, που απειλεί να σκοτώσει ολόκληρη την οικογένεια του ζωντανά στον αέρα. Για να σώσει αγαπημένα πρόσωπα, ο παραγωγός θα πρέπει να παίξει ένα σκοτεινό παιχνίδι επιβίωσης. Ο μόνος τρόπος για να κερδίσει είναι να ανακαλύψει την ταυτότητα του εγκληματία.
Στη Xώρα του Πάγου και της Φωτιάς (Into the Land of Ice and Fire)
Ντοκιμαντέρ, ελληνικής, νορβηγικής και σερβικής παραγωγής του 2021, σε σκηνοθεσία Δήμητρας Ζήρου.
Εξαιρετικό πορτρέτο της καθημερινής ζωής των αυτοχθόνων της Αρκτικής Νορβηγίας, είναι τούτο το ντοκιμαντέρ της Δήμητρας Ζήρου, η οποία μαθήτευσε δίπλα στον σημαντικό Ζαν Ρους. Μετά από 15 χρόνια έρευνας, η Ζήρου θα αναδείξει τη σύγχρονη ζωή των Σάμι, στη Λαπωνία, έχοντας ως πυξίδα τους δυο χαρισματικούς πρωταγωνιστές της, μία γηραιά γυναίκα που δεν έφυγε ποτέ από τη παγωμένη γη του τόπου της και ένα παιδί που ζει με όλα τα τεχνολογικά «καλούδια» της εποχής, αλλά και την εκμάθηση των παραδοσιακών της φυλής του.
Χωρίς επιτήδευση, η Ζήρου θα καταδείξει τον ιδιαίτερο κύκλο της ζωής του Αρκτικού Κύκλου, που εξαρτάται από τη φωτιά και τον πάγο, ενώ ταυτόχρονα, αποφεύγοντας τους διδακτισμούς, το ντοκιμαντέρ της αποτελεί και μια κινηματογραφική εμπειρία, γιατί φέρνει στο προσκήνιο έναν εξωτικό τόπο, καθώς και έναν διαφορετικό τρόπο ζωής από τα συνηθισμένα, έτοιμο να πληρώσει το τίμημα για τη διαφορετικότητά του, τις παραδόσεις του, την προστασία της φύσης, δεδομένου ότι στους αυτόχθονες κυριαρχεί η, πολλές φορές σκληρή, λογική της επιβίωσης.
Εκτός από καλογυρισμένο, το ντοκιμαντέρ της Δήμητρας Ζήρου είναι, όμως, και ένα πολύτιμο έργο αφύπνισης, καθώς το παράδειγμα των Σάμι, επαναφέρει τον προβληματισμό για την ανθρώπινη φύση, για την επιστροφή στην απλή ζωή που συνυπάρχει αρμονικά με το φυσικό περιβάλλον, όταν πλέον είναι φανερό ότι έχουν χαθεί από τους «πολιτισμένους» τα όρια και το μέτρο, προς χάριν του κέρδους, οδεύοντας με ταχύτητα προς την καταστροφή.
Προβάλλονται ακόμη οι ταινίες:
Φυγή (Flee)
Ταινία κινουμένων σχεδίων, από τη Δανία, για όλη την οικογένεια, αλλά απευθύνεται κυρίως στους ενήλικες, με θέμα την προσφυγιά. Με κεντρικό ήρωα έναν Αφγανό, που έφυγε από τη χώρα του σε νεαρή ηλικία για να εγκατασταθεί στη Δανία και λίγο πριν παντρευτεί μιλά για την τραυματική ιστορία του, χάνοντας το μητρικό χάδι που έχασε, τους φίλους του και την παιδική του ηλικία. Ενδιαφέρουσα συγκινητική ταινία, αν και αρκετά διδακτική, που γύρισε ο Γιόνας Ράσμουσεν και κέρδισε τρεις υποψηφιότητες στα Όσκαρ (Διεθνής Ταινία, ντοκιμαντέρ και Αnimation).
Η Πριγκίπισσα Αλάνι (Pil’s Adventures)
Ευχάριστη καλοσχεδιασμένη παιδική ταινία κινουμένων σχεδίων, γαλλικής παραγωγής του 2021, από τον Ζουλιάν Φουρνιέ, με ηρωίδα ένα θαρραλέο κορίτσι. Την Πιλ, μια ορφανή, που ζει στη μεσαιωνική πόλη Ομιχλούπολη και όταν ένας άκαρδος αντιβασιλέας, καταριέται τον διάδοχο του θρόνου και τον μεταμορφώνει σε… γατόκοτα, αυτή ξεκινά μία αναζήτηση του αντίδοτου, για να τον σώσει. Η ταινία προβάλλεται μεταγλωττισμένη στα ελληνικά.
Το Κρεματόριο (The Cremator)
Ένα από τα πλέον καλά δείγματα του τσέχικου νέου κύματος, είναι τούτη δω η μαύρη κωμωδία τρόμου, που γύρισε ο Γιουράι Χερτς το 1969. Από τα φιλμ που δύσκολα μπορούν να κατηγοριοποιηθούν, αφού είναι ταυτόχρονα ψυχόδραμα, μαύρη κωμωδία τρόμου και θρίλερ. Ένας άντρας στην κατεχόμενη από τους ναζί Τσεχοσλοβακία, διευθύνει ένα κρεματόριο για την αποτέφρωση νεκρών, πιστεύοντας ότι κάνει χάρη στους ανθρώπους εμπνευσμένος από τις γνώσεις του από τη θιβετιανή θρησκεία. Σταδιακά, όμως, υιοθετεί τη ναζιστική ιδεολογία και σύντομα θα κληθεί να πάρει μία αποτρόπαια απόφαση όταν μάθει ότι έχει εβραϊκή καταγωγή. Τα κωμικά στοιχεία είναι τόσο βαριά και σκοτεινά, που αντί να φέρουν χαμόγελα τραβούν ακόμη περισσότερο τον θεατή προς την απελπισία, ενώ ο κεντρικός ήρωας πραγματοποιεί μία κατάβαση στις σκοτεινές πτυχές τού διαταραγμένου ψυχισμού του, για να οδηγηθεί στην απόλυτη παράνοια. Εκπληκτική και η σκληρή ασπρόμαυρη φωτογραφία, με επιρροές από τον γερμανικό εξπρεσιονισμό, ενώ οι θαυμάσιες ερμηνείες είναι των Ρούντολφ Χρουσίνσκι, Βλάστα Χραμόστοβα και Μίλος Βόγκνικ.
Χάρης Αναγνωστάκης
