Υπό την απειλή έξτρα επιβαρύνσεων, αλλά και τον κίνδυνο να απωλέσουν κοινωνικά επιδόματα, τα οποία συνδέονται με το ύψος της ακίνητης περιουσίας βρίσκονται χιλιάδες φορολογούμενοι με χαμηλά εισοδήματα, λόγω της αύξησης των αντικειμενικών αξιών από την 1η Ιανουαρίου 2022.
Με τις αντικειμενικές αξίες να παίρνουν την ανηφόρα στις μισές ζώνες της επικράτειας και σε δεκάδες λαϊκές περιοχές, είναι αρκετοί εκείνοι που θα έχουν παράπλευρες απώλειες, καθώς μπορεί να χάσουν φοροαπαλλαγές, ενώ εκτός των άλλων θα βρεθούν αντιμέτωποι και με την παγίδα των τεκμηρίων διαβίωσης, όσον αφορά στην κατοικία.
Το υπουργείο Οικονομικών θα επιχειρήσει να απενεργοποιήσει έως έναν βαθμό τις παρενέργειες σε κοινωνικά επιδόματα και φόρους και να αντιμετωπίσει την κατάσταση που δημιουργείται λόγω των νέων συνθηκών, καταθέτοντας συγκεκριμένες προτάσεις για να μην υπάρξουν μεγάλες επιβαρύνσεις στους φορολογουμενους. Ήδη προχώρησε σε συγκρότηση ομάδας εργασίας που θα εξετάσει τις συνέπειες της αύξησης των αντικειμενικών αξιών και στη συνέχεια, εάν χρειαστεί θα προχωρήσει σε παρεμβάσεις.
Τα τέσσερα «καυτά» μέτωπα
Τέσσερα είναι τα «καυτά» μέτωπα:
1. Κοινωνικά επιδόματα
Για τη χορήγηση επιδομάτων προβλέπονται περιουσιακά κριτήρια σύμφωνα με τα οποία η φορολογητέα – αντικειμενική αξία της ακίνητης περιουσίας κάθε ενδιαφερομένου δεν μπορεί να είναι μεγαλύτερη από συγκεκριμένα όρια ποσών κλιμακούμενα ανάλογα με την οικογενειακή κατάστασή του.
Για τη χορήγηση του Ελάχιστου Εγγυημένου Εισοδήματος και των επιδομάτων στέγασης και θέρμανσης αλλά και του κοινωνικού τιμολογίου της ΔΕΗ λαμβάνονται υπόψη η αντικειμενική αξία της ακίνητης περιουσίας. Στην περίπτωση του Ελάχιστου Εγγυημένου Εισοδήματος θα πρέπει η συνολική φορολογητέα αξία της ακίνητης περιουσίας του νοικοκυριού να μην μπορεί να υπερβαίνει στο σύνολο της το ποσό των 90.000 ευρώ για το μονοπρόσωπο νοικοκυριό, προσαυξανόμενη κατά 15.000 ευρώ για κάθε πρόσθετο μέλος και έως 150.000 ευρώ.
Η συνολική φορολογητέα αξία της ακίνητης περιουσίας του νοικοκυριού όσον αφορά στο επίδομα στέγασης δεν μπορεί να υπερβαίνει τα 120.000 ευρώ για το μονοπρόσωπο νοικοκυριό, προσαυξανόμενη κατά 15.000 ευρώ για κάθε πρόσθετο μέλος και έως των 180.000 ευρώ.
Όσον αφορά στο κοινωνικό τιμολόγιο της ΔΕΗ υπάρχει το όριο των 120.000 ευρώ το οποίο προσαυξάνεται κατά 15.000 ευρώ.
Αυτό σημαίνει ότι λόγω των αυξήσεων των αντικειμενικών, πρέπει να γίνουν άμεσες παρεμβάσεις και στα όρια των επιδομάτων που συνδέονται με την ακίνητη περιουσία. Σε διαφορετική περίπτωση πολλοί θα χάσουν τα επιδόματα που παίρνουν.
2. Αφορολόγητο πρώτης κατοικίας
Το όριο αντικειμενικής αξίας μέχρι το οποίο χορηγείται απαλλαγή από τον φόρο μεταβίβασης σε περίπτωση απόκτησης πρώτης κατοικίας ανέρχεται σε 200.000 ευρώ για τον άγαμο φορολογούμενο και σε 250.000 ευρώ για τον έγγαμο το οποίο προσαυξάνεται κατά 25.000 ευρώ για κάθε ένα από τα δύο πρώτα παιδιά.
Από τη στιγμή που οι αντικειμενικές αξίες θα αυξηθούν, θα υπάρξουν πολλές περιπτώσεις πρώτης κατοικίας των οποίων οι φορολογητέες αξίες θα υπερβούν τα παραπάνω όρια και οι φορολογούμενοι θα υποχρεωθούν να πληρώσουν φόρο μεταβίβασης για τα τμήματα των φορολογητέων αξιών που βρίσκονται πάνω από τα όρια της απαλλαγής. Όπως σημειώνουν παράγοντες της κτηματαγοράς θα πρέπει να αυξηθούν τα αφορολόγητα όρια για την πρώτη κατοικία, ώστε να μην υπάρξει υπέρμετρη επιβάρυνση με τον φόρο μεταβίβασης.
3. Τεκμήρια
«Φωτιά» παίρνουν τα τεκμήρια για την κατοικία, από την αύξηση των αντικειμενικών αξιών. Είναι ενδεικτικό ότι τα τεκμήρια αυξάνονται κατά περίπου 40%, σε όσες περιοχές οι αντικειμενικές τιμές αυξάνονται πάνω από το όριο των 2.800 ευρώ ανά τετραγωνικό μέτρο. Μάλιστα ο προσδιορισμός των τεκμηρίων των κατοικιών και των τεκμαρτών εισοδημάτων πέρα από την ιδιοχρησιμοποίηση αφορά και τη δωρεάν παραχώρηση ακινήτων.
Έτσι, σύμφωνα με τη νομοθεσία, το τεκμήριο διαβίωσης για την κύρια κατοικία που δηλώνει ο φορολογούμενος σήμερα, πριν από την εφαρμογή των νέων αντικειμενικών υπολογίζεται κλιμακωτά με βάση την επιφάνεια της, ως ακολούθως:
- Μέχρι και 80 τ.μ κύριοι χώροι, 40 ευρώ ανά τ.μ.
- Από 81 τ.μ μέχρι και 120 τ.μ κύριοι χώροι, 65 ευρώ ανά τ.μ.
- Από 121 τ.μ μέχρι και 200 τ.μ κύριοι χώροι, 110 ευρώ ανά τ.μ.
- Από 201 τ.μ μέχρι και 300 τ.μ κύριοι χώροι, 200 ευρώ ανά τ.μ.
- Από 301 τ.μ και άνω κύριοι χώροι, 400 ευρώ ανά τ.μ.
4. Δωρέες – γονικές παροχές
Κατακόρυφα θα αυξηθεί το όριο των 150.000 ευρώ για το οποίο υπάρχει πλήρης απαλλαγή από τους φόρους γονικής παροχής, μετά την αύξηση των αντικειμενικών. Έτσι το δικαίωμα απαλλαγής από τον φόρο γονικής παροχής θα χαθεί και θα πρέπει να καταβληθεί έξτρα φόρος 1% για το πέραν των 150.000 ευρώ τμήμα της συνολικής αντικειμενικής αξίας των μεταβιβαζόμενων ακινήτων.
