Είναι φορές στη ζωή που δεν ορίζεις την αφετηρία. Και παράλληλα, δεν ελέγχεις την πλοήγηση. Αλήθεια, ποιος μπορεί να πει ότι πορεύτηκε στο μονοπάτι της ύπαρξης με έναν πλήρως καταρτισμένο οδικό χάρτη, στον οποίο όλοι οι σταθμοί, οι παράδρομοι και οι έξοδοι διαφυγής, ήταν εξαρχής προεπιλεγμένοι; Και με ασφάλεια χαρτογραφημένοι; Η εμπειρία στην τριβή των πραγμάτων, άλλωστε, δεν προϋποθέτει εμπειρία ζωής αλλά οδηγεί σε αυτή μέσα από την συμμετοχική διαδικασία. Έστω κι αν δεν αντιλαμβάνεσαι πάντα σε χρόνο ενεστώτα τα τεκταινόμενα.
Ένα είναι βέβαιο. Η ζωή βιώνεται μεν γραμμικά, τα συμπεράσματα όμως γύρω από αυτήν, εξάγονται, αναδιπλώνοντας την ίδια κόπια του εαυτού σου με την οποία ξεκίνησες το γύρισμα της κάθε σου λήψης προς τα μέσα. Εκεί βρίσκεις τις απαντήσεις. Είναι σαν τη λωρίδα του Mobius, με την μία πλευρά ανεστραμμένη στην αρχή της στο σχήμα του άπειρου.
Το άπειρο τελικά, κρύβει τις απαντήσεις. Και η απειρία θα προσθέταμε. Αρκεί να μην διστάσεις να αφεθείς στο κλωθογύρισμά της. Αυτή είναι η στάση ζωής της Μυρτώς Τρακάδα. Απειρία, βίωμα, εμπειρία, σε έναν αέναο κύκλο, με μία πλευρά που καταλήγει πάντα αναδιπλωμένη στην αρχή της.
Δύο φορές η Μυρτώ, μου ανέφερε ότι στην αρχή, δεν «πολυκαταλάβαινε» τί ήταν αυτό με το οποίο επέλεξε να ασχοληθεί. Η πρώτη αφορούσε την συμμετοχή της στις κινηματογραφικές ομάδες του Γιώργου Διδυμιώτη. Και η δεύτερη, το πέρασμά της από την Ίριδα (την θρυλική λέσχη των σινεφίλ φοιτητών). Παρόλα αυτά, και στις δύο περιπτώσεις αφέθηκε συνειδητά στην ροή των πραγμάτων και οι απαντήσεις ήρθαν στην πορεία. Κάποτε θα τα αναπολεί κατασταλαγμένη, ως πείρα ζωής. Τώρα, τα βίωσε εκστασιασμένη, ως εμπειρία. Η αρχή και το τέλος, δυσδιάκριτα. Ίσως γιατί δεν υπάρχουν, ως γραμμική απεικόνιση στον χωροχρόνο. Σαν μια μπομπίνα, που πήρε να γυρίζει ανάποδα στο σενάριο της ζωής μας. Και αποκάλυψε το τέλος πριν ακόμα πέσουν οι τίτλοι αρχής.
Ακολουθεί η συνέντευξη της Μυρτώς Τρακάδα στο Kythera.News για την συμμετοχή της στις κινηματογραφικές ομάδες του Λυκείου Κυθήρων, υπό τον Γιώργο Διδυμιώτη.
Ερ. Μυρτώ, θα ήθελα να μας συστηθείς. Μίλησέ μας λίγο για σένα
-Έχω μεγαλώσει Κύθηρα. Η πρώτη μου επαφή με τις τέχνες ήταν στα 7 μου που ξεκίνησα κιθάρα αλλά στην πορεία με μάγεψε το πιάνο οπότε κάπου στα 11 νομίζω ξεκίνησα και πιάνο και στο γυμνάσιο παράτησα την κιθάρα και ασχολήθηκα με τα θεωρητικά κομμάτια της μουσικής (αρμονίες, ιστορία μουσικής κτλ). Το Ωδείο ήταν σίγουρα το δεύτερο σπίτι κάποια περίοδο της ζωής μου… Πέρναγα πολλές ώρες εκεί.
Γενικά, επειδή ένιωθα ότι τα παιδιά στην Αθήνα έχουν πολύ περισσότερες δυνατότητες και ευκαιρίες από εμάς στο νησί, από πολύ μικρή άρπαζα την κάθε ευκαιρία που εμφανιζόταν. Έτσι, θυμάμαι στο δημοτικό και στο γυμνάσιο σπάνια τα απογεύματα μου ήταν ελεύθερα… Τα γέμιζα με αγγλικά, καράτε και μπαλέτο. Στο λύκειο που είχα μόνο το πιάνο, είχα αρκετό ελεύθερο χρόνο γι’ αυτό και όταν ήρθε ο didi(σ.σ. ο Γιώργος Διδυμιώτης) στο σχολείο, ενδιαφέρθηκα αμέσως! Όσο ήμουν εγώ λύκειο, είχαμε και άλλα project, στα οποία πάνω κάτω συμμετείχαμε τα ίδια άτομα… Πολύ ενδιαφέρον ήταν και ο ηχοχάρτης των Κυθήρων (η παρατημένη οθόνη στο αεροδρόμιο του νησιού…).
Όταν πέρασα στο πανεπιστήμιο, κατάλαβα ότι τα περισσότερα παιδιά από τις μεγάλες πόλεις, μπορεί να είχαν περισσότερες επιλογές από άποψη χόμπι και εξωσχολικών δραστηριοτήτων, αλλά project όπως η κινηματογραφική ομάδα ή συναφή, δεν είχαν…
Μετά, βρέθηκα στην “Ιριδα”, τον κινηματογράφο της Πανεπιστημιακής Λέσχης του ΕΚΠΑ. Εκεί πραγματοποιούνται πολλά σεμινάρια (θεωρητικά και τεχνικά, αναλύσεις ταινιών κτλ) από τον Κινηματογραφικό Τομέα του Π.Ο.Φ.Π.Α (Πολιτιστικός Όμιλος Φοιτητών Πανεπιστημίου Αθηνών). Στο πρώτο έτος, πήγα κι εγώ να παρακολουθήσω το σεμινάριο “Ασκήσεις σκηνοθεσίας”, και τελικά έκατσα και βοηθάω όσο μπορώ.
Ερ. Σε ποιες από τις ταινίες είχες συμμετοχή και ποιος ο ρόλος σου σε αυτές;
-Κατά κάποιο τρόπο, έχω βάλει κι εγώ το λιθαράκι μου και στις 3 ταινίες, αλλά κυρίως συμμετείχα ενεργά στην 1η. Στο “World Mad” λοιπόν, συμμετείχα από την αρχή μέχρι το τέλος. Θυμάμαι, την πρώτη φορά που καθίσαμε σε κύκλο να συζητήσουμε για την ταινία, αρχίσαμε να πετάμε διάφορες ιδέες, με την επικρατέστερη να είναι οι φανταστικοί φίλοι. Κάπως έτσι, καταλήξαμε στην βασική ιδέα της ταινίας. Τότε συμμετείχαμε αρκετά παιδιά, μπορεί και πάνω από 20, οπότε φτιάξαμε όλοι μαζί ένα σκελετό (αυτό σίγουρα κάπως λέγεται στην γλώσσα του κινηματογράφου και ο Didi θα βρίζει που δεν θυμάμαι χαχα), με τις σκηνές που θα είχαμε και χωριστήκαμε σε ομάδες των 2-3 ατόμων, όπου κάθε μια ανέλαβε διαφορετικές σκηνές για την συγγραφή του σεναρίου. Αφού τις μαζέψαμε όλες, μια ομάδα 5 ατόμων (Μαρίνα, Παναγιώτης Καλλίγερος, Αλκμήνη, η Ολυμπία Κασσιμάτη κι εγώ) μαζί με τον κ. Λεβέντη (δείτε την συνέντευξη του Δημήτρη Λεβέντη στο Kythera.News, εδώ) , καθίσαμε να δούμε συνολικά το σενάριο ώστε να υπάρχει μια ροή. Η ίδια ομάδα ανέλαβε και το ντεκουπάζ του σεναρίου. Το σενάριο ολοκληρώθηκε λίγο πριν τον Μάιο, και τότε ψάξαμε να βρούμε χώρους και ηθοποιούς. Κατά την διάρκεια των γυρισμάτων, όλοι, λίγο πολύ, περάσαμε από όλα τα πόστα. Το μοντάζ της ταινίας ξεκίνησε την επόμενη σχολική χρονιά, όπου η προσέλευση των ατόμων ήταν μικρότερη αλλά σταθερή. Επίσης, το μοντάζ ήταν συλλογική διαδικασία, όπως τα περισσότερα.
Στην 2η ταινία, τα “Χελιδόνια”, η οποία πλέον γινόταν στα πλαίσια του μαθήματος project της Α’ Λυκείου, ο ρόλος μου δεν ήταν τόσο ενεργός στην αρχή, διότι γινόταν ώρες σχολείου και εγώ ήμουν Γ’ Λυκείου, οπότε είχα άλλα μαθήματα. Όποτε κλέβαμε λίγο χρόνο με την Μαρίνα(σ.σ. την Μαρίνα Τριφύλλη), πηγαίναμε να δούμε πως πάνε τα μαθήματα. Στο στάδιο πριν τα γυρίσματα, ο ρόλος μου λοιπόν ήταν μικρός, είχα απλά βοηθήσει έναν φίλο μου με 2 σκηνές που είχε αναλάβει να γράψει. Ωστόσο, τα γυρίσματα ξεκίνησαν Πάσχα και επιτέλους βρήκα χρόνο να ασχοληθώ. Λόγω των πανελληνίων, νομίζω με το μοντάζ ασχολήθηκα μετά της εξετάσεις.
Σε αυτές τις 2 ταινίες, όλο και κάπου εμφανιζόμασταν στο βάθος για να γεμίζουμε τον χώρο.
Τέλος στην 3η ταινία (σ.σ. “Σε Χρειάζομαι”), δεν είχα καθόλου ενεργό ρόλο. Ήμουν πλέον 1ο έτος και απλά μάθαινα νέα από τον Γιώργο. Ευτυχώς τράβηξε και η δικιά τους ταινία αρκετά. οπότε πρόλαβα να βοηθήσω λίγο στο μοντάζ.
Όπως καταλαβαίνετε, δεν υπήρχε κάποιο ξεκάθαρο πόστο, αλλά βοηθήσαμε λίγο σε όλα.
Ερ. Πώς έβλεπες τον κινηματογράφο πριν την συμμετοχή σου στις ομάδες; Τί αποκόμισες από την μαθητεία κοντά στον Γιώργο Διδυμιώτη;
-Στην πρώτη ταινία του μακρινού 2014-15, ο Didi είχε ξεκινήσει να κάνει μαθήματα για τον κινηματογράφο κάθε Σάββατο στον Ποταμό. Εγώ δεν είχα πάει από την αρχή του σεμιναρίου ή πήγαινα όποτε έβρισκα χρόνο. Κάποια στιγμή το πήρα πιο σοβαρά. Από την πρώτη στιγμή που τον είχα δει στο σχολείο, είχα ενθουσιαστεί με το ότι αποφάσισε να έρθει στα Κύθηρα να ασχοληθεί με τα παιδιά και να μας μάθει για την τέχνη του κινηματογράφου, την ίδια ώρα που στο νησί δεν είχαμε καν κινηματογράφο.
Μέχρι τότε, οι ταινίες που έβλεπα πρέπει οι περισσότερες να ήταν εφηβικά δράματα και παραγωγές Χόλιγουντ. Ο Γιώργος από την άλλη, στο “σεμινάριο” μας μίλαγε για ιδεολογικό μοντάζ και για τον Αϊζενστάιν. Τότε μπορεί να μην είχα δώσει πολύ σημασία σε όλα αυτά, αλλά σίγουρα άρχισα να βλέπω τον κινηματογράφο με άλλο μάτι. Πλέον, ο κινηματογράφος δεν ήταν το να πω μια ιστορία που θα ταυτιστεί κάποιος, ένα love story ή μια ταινία επιστημονικής φαντασίας. “Κινηματογράφος”, όπως έλεγε και ξαναέλεγε, “είναι η τέχνη του μοντάζ”, και πλέον τον ευχαριστώ γι’ αυτό! Γιατί πλέον, όταν παρακολουθώ μια ταινία δεν περιμένω το τέλειο στόρυ για να πω πως μου άρεσε, αλλά κρατάω την αίσθηση που μου αφήνει η κινηματογράφηση στο τέλος, προτείνω μια ταινία σε κάποιον φίλο μου, όχι γιατί με συγκίνησε αλλά γιατί δεν χόρταινα να βλέπω τα μαγευτικά χρώματα και την εικόνα.
Επίσης, σίγουρα αν δεν ήταν ο Γιώργος, η Ίριδα θα ήταν απλά ένας φοιτητικός κινηματογράφος που θα πήγαινα που και που για την τζάμπα ταινία, αλλά πλέον είναι ένα κινηματογραφικό στέκι με πολλούς σινεφίλ και παιδιά γεμάτα όρεξη να γυρίσουν ταινίες.
Ερ. Πώς αντιλαμβάνεσαι το γεγονός ότι εκπροσώπησες ένα ολόκληρο σχολείο (αλλά και έναν τόπο όπως τα Κύθηρα) στο Φεστιβάλ;
-Την πρώτη φορά που πήγαμε στο φεστιβάλ, σίγουρα δεν είχα καταλάβει καν τι γίνεται. Όταν είχα πάρει την απόφαση να συμμετάσχω στην κινηματογραφική ομάδα, το έκανα γιατί το θεώρησα τρομερή εμπειρία να μάθεις πώς από την ιδέα καταλήγεις στην ταινία, και όντως ήταν. Το ότι η ταινία που είχαμε φτιάξει με μεγάλη χαρά και που ειδικά τα γυρίσματα τα βλέπαμε ως κάτι τρομερά διασκεδαστικό (ακόμα και ως παιχνίδι θα πω), κατέληξε, όχι μόνο να γίνεται δεκτή στο φεστιβάλ αλλά και να κερδίζει το 1ο βραβείο, εμένα σίγουρα με έπιασε απροετοίμαστη! Η χαρά ήταν τεράστια προφανώς! Ελπίζω και η χαρά των συμμαθητών μου. Η εκπροσώπηση του νησιού σίγουρα ήταν πιο σημαντική καθώς την 2η χρονιά αναδείξαμε και την έλλειψη κινηματογράφου στο νησί. Δυστυχώς βέβαια, ακόμα υπάρχει κόσμος που δεν έχει ενδιαφερθεί να δει έστω και μία από τις ταινίες!
Ερ. Το σχολείο ως κοινότητα, τί επίδραση έχει στον τρόπο που κάποιο νέο παιδί προσεγγίζει τον χώρο του κινηματογράφου;
-Το σχολείο ως κοινότητα, μάλλον δεν έχει κάποια επίδραση, ή τουλάχιστον όσο ήμουν εγώ δεν είχε. Όταν ήρθε ο Didi, άρχισε κάπως, και ο κ Λεβέντης πιστεύω βοήθησε πολύ σε αυτό. Στην αρχή, δεν υπήρχε μεγάλη διάθεση να ασχοληθεί ο κόσμος και αυτό φαίνεται από την 1η χρονιά, που από ένα σχολείο 90 ατόμων, κάπου στα 15-20 πήγαμε στα σεμινάρια που τότε δεν ήταν και στα πλαίσια κάποιου μαθήματος αλλά εξωσχολική δράση. Σίγουρα η έλλειψη κινηματογράφου στο νησί παίζει μεγάλο ρόλο. Αλλιώς είναι να παρακολουθείς μια ταινία στο σπίτι σου από το laptop ή στην τηλεόραση, με φώτα, θορύβους και χίλια δυο πράγματα που σου αποσπάνε την προσοχή και αλλιώς με έναν προβολέα υψηλής ανάλυσης σε ένα σινεμά ή έστω έναν προβολέα σε έναν διαμορφωμένο χώρο για προβολές.
Ερ. Πιστεύεις ότι ένα νέο παιδί όπως εσύ, μπορεί να βρει απαντήσεις για θέματα της ζωής, μέσα από την ενασχόλησή του με τον κινηματογράφο; Μπορεί ο κινηματογράφος να κάνει καλύτερο τον άνθρωπο αλλά και τον κόσμο;
-Σίγουρα ο κινηματογράφος αποτελεί τροφή για σκέψη και προβληματισμό. Σε ταξιδεύει σε τόπους μακρινούς που πιθανότατα να μην καταφέρεις ποτέ να πας, αναδεικνύοντας τον τρόπο ζωής των ανθρώπων και τον πολιτισμό. Φέρνει τα μακριά κοντά, κατά κάποιο τρόπο! Είναι μέσο έκφρασης, και από την στιγμή που είναι μια μαζική τέχνη που απευθύνεται σε όλους χωρίς περιορισμούς, επηρεάζει αρκετά τον κόσμο και ελπίζω να τον κάνει και καλύτερο.
Ερ. Στο τεχνικό κομμάτι, τί σου έκανε μεγαλύτερη εντύπωση από την τέχνη του σινεμά; Ήταν ας πούμε η συγγραφή του σεναρίου, το μοντάζ, το ντεκουπάζ ή οτιδήποτε άλλο;
-Με το γράψιμο δεν το έχω και πολύ, οπότε σίγουρα το σενάριο δεν με ενθουσίασε τόσο. Το ντεκουπάζ από την άλλη, με έχει ενθουσιάσει! Αφήνεις την φαντασία σου να οργιάσει και καταγράφεις όλες αυτές τις εικόνες που έχεις στο μυαλό σου. Πώς όταν διαβάζεις ένα βιβλίο, δημιουργείς στο μυαλό σου τα πρόσωπα και τον χώρο δράσεις τους, κάπως έτσι ένιωθα και με το ντεκουπάζ, ελεύθερη να αποτυπώσω την σκέψη μου στο χαρτί κι έπειτα στην οθόνη. Αλλά σαν το μοντάζ δεν έχει. Μερικά μόνο δευτερόλεπτα μπορούν να αλλάξουν όλη την ταινία! 10 διαφορετικές λήψεις για την ίδια σκηνή μπορούν να σου δώσουν τόσους συνδυασμούς. Ακόμη και αν κάτι πάει στραβά στο γύρισμα, το μοντάζ μπορεί να το σώσει. Βέβαια, δεν κάνει και θαύματα (γέλια)!
Ερ. Ποια είναι τα σχέδιά σου για το μέλλον;
-Θα ήθελα πολύ κάποια στιγμή να κάνω κάτι δικό μου, αλλά όπως είπα και πριν, με περιορίζει το σενάριο. Προς το παρόν λοιπόν, αρκούμαι στα 5λεπτα ταινιάκια που γυρίζουμε στον κινηματογραφικό τομέα του ΠΟΦΠΑ, στο γέλιο που ρίχνουμε στα γυρίσματα και στα πολλά αμοντάριστα πλάνα που περιμένουν πότε θα ενωθούν.
