Με το βουνό των υποχρεώσεων, φορολογικών και μη, να περιμένει στη «γωνία» τα νοικοκυριά μετά την καλοκαιρινή ανάπαυλα, «κουρεύοντας» το διαθέσιμο εισόδημα, έρχεται και το νέο κύμα ακρίβειας να εντείνει το αίσθημα οικονομικής ανασφάλειας, που ήδη κτυπάει» για πολλούς κόκκινο, λόγω και των «τραυμάτων» και των χρεών που αφήνει η πανδημία.
Οι πρώτες επισκέψεις σε σούπερ μάρκετ, αλλά και το άνοιγμα των στοιβαγμένων λογαριασμών, φέρνει τα «πρώτα εγκεφαλικά», αλλά και εκτινάσσει την αγωνία για το πώς θα βγει η χρονιά, ειδικά για όσους έχουν δει συρρίκνωση των εισοδημάτων τους τα τελευταία δυο χρόνια, λόγω ύφεσης, αναστολών και ανεργίας.
Μάλιστα, οι προοπτικές είναι δυσοίωνες καθώς πλέον οι τιμές σε βασικές πρώτες ύλες, στα χρηματιστηριακώς διακινούμενα προϊόντα, στα μεταφορικά κόστη, στα καύσιμα και την ενέργεια έχουν καταγράψει ποσοστά ρεκόρ, τόσο διεθνώς όσο και συνακόλουθα στην Ελλάδα. Επίσης, η πρόβλεψη για το πετρέλαιο θέρμανσης παραπέμπει σε εκκίνηση τουλάχιστον κατά 20 λεπτά παραπάνω σε σχέση με πέρυσι.
Η κυβέρνηση
Βέβαια, το οικονομικό επιτελείο εμφανίζεται καθησυχαστικό, έστω κι αν γνωρίζει ότι όταν η ακρίβεια μπαίνει στην ατζέντα της δημόσιας συζήτησης, τότε το πολιτικό κόστος είναι βαρύ. Όπως σημείωσε, μιλώντας στην πρωινή ζώνη του Αντ1, ο αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών, Θεόδωρος Σκυλακάκης, οι ανατιμήσεις στα τιμολόγια του ηλεκτρικού ρεύματος, οφείλονται στη μεγάλη αύξηση στο κόστος παραγωγής του ρεύματος και προανήγγειλε ότι θα υπάρξει σχετική κυβερνητική παρέμβαση.
Για την ακρίβεια, στην αγορά και τις ανατιμήσεις ανέφερε ότι η εκτίμηση είναι πως οι αυξήσεις θα είναι παροδικές, καθώς οφείλονται στην πανδημία και σε ειδικές συνθήκες που επηρεάζουν και την ελληνική οικονομία. Βέβαια, έστω η ανιούσα σε υπηρεσίες και τιμές είναι δεδομένη εδώ και μήνες και βέβαια πολίτες σε αυτές τις δύσκολες συνθήκες καλούνται να αντεπεξέλθουν στα καθημερινά έξοδα.
Η «σκληρή» πραγματικότητα
Ήδη, πέρα από τον ανοδικό πληθωρισμό, που αρχίζει να δείχνει τα «δόντια του» (στο +1,4% ήταν ο Γενικός Δείκτης Τιμών Καταναλωτή τον Ιούλιο του 2021) τα σημάδια στο κόστος παραγωγής των προϊόντων δεν είναι θετικά.
Έτσι, αύξηση 13% σημείωσε ο γενικός δείκτης τιμών παραγωγού στη βιομηχανία (σύνολο εγχώριας και εξωτερικής αγοράς) τον Ιούλιο εφέτος σε σύγκριση με τον αντίστοιχο δείκτη του Ιουλίου 2020, έναντι μείωσης 7,9% που σημειώθηκε κατά την αντίστοιχη σύγκριση των δεικτών το 2020 με το 2019.
Να σημειωθεί ότι ήδη μεγάλη αύξηση 20,5% σημείωσε ο λεγόμενος «εισαγόμενος πληθωρισμός» δηλαδή ο γενικός δείκτης τιμών εισαγωγών στη βιομηχανία, τον Ιούνιο εφέτος σε σύγκριση με τον αντίστοιχο δείκτη του Ιουνίου 2020, έναντι μείωσης 11,4% που σημειώθηκε κατά τη σύγκριση των αντίστοιχων δεικτών το 2020 με το 2019.
Παράλληλα, με βάση τη Διεθνή Οργάνωση Τροφίμων και Γεωργίας του ΟΗΕ, (Food and Agriculture Organization, FAO) βασικά αγαθά στις διεθνείς αγορές, λόγω ζήτησης, τάσεων στα χρηματιστήρια, αλλά και διαφόρων καταστάσεων (φυσικές καταστροφές κτλ), καταγράφουν άνοδο, όπως π.χ. τα δημητριακά με αύξηση 31% σε σχέση με πέρσι, η ζάχαρη με 39%, ο καφές με 49%.
Το «εκρηκτικό» κοκτέιλ συμπληρώνουν οι τιμές σε καύσιμα και ενέργεια αλλά και βέβαια τα μεταφορικά. Είναι ενδεικτικό ότι η τιμή ρεύματος στη χονδρεμπορική αγορά έχει τριπλασιαστεί από τον Νοέμβριο του 2020 και κατά 83% από τις αρχές του έτους. Σε σχέση, δε, με πέρυσι τον Αύγουστο, η άνοδος στη χονδρεμπορική αγορά είναι στο 120,2% και είναι προφανές ότι όλο αυτό για την πλειοψηφία των καταναλωτών που δεν έχει «σταθερά τιμολόγια», αλλά αντίστοιχα με ρήτρες χονδρεμπορικής τιμής, θα σημάνει αυξήσεις. Επίσης, σε ιστορικό υψηλό βρίσκονται οι τιμές του φυσικού αερίου σε όλο τον κόσμο.
Στο «κόκκινο» οι μικρομεσαίοι
Στο φόντο αυτό, όλοι όσοι παράγουν, βλέπουν τα κόστη τους να εκτοξεύονται. Έτσι, τη λήψη μέτρων, ώστε να μην εκτιναχθεί το κόστος του ηλεκτρικού ρεύματος για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις, ζητάει από την κυβέρνηση το Βιοτεχνικό Επιμελητήριο της Αθήνας.
«Οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις και τα νοικοκυριά, δεν αντέχουν νέο «ηλεκτροσόκ», καθώς δεν μπορούν μετά από μια μακρά περίοδο οικονομικής κρίσης και τις συνέπειες της πανδημίας, να επωμιστούν και την αύξηση έως και 50% στο κόστος της ενέργειας», τονίζει ο Α΄ αντιπρόεδρος του Βιοτεχνικού Επιμελητηρίου Αθήνας, Κώστας Δαμίγος.
«Οι επιχειρηματίες, υπό τον φόβο του τέταρτου κύματος της πανδημίας, θα πρέπει να ξεκινήσουν να αποπληρώνουν τις συσσωρευμένες υποχρεώσεις τους με δραματικά συρρικνωμένους τζίρους», προσθέτει ο ίδιος.
Ο κ. Δαμίγος τονίζει, ότι στον σχεδιασμό της κυβέρνησης, πέρα από την στήριξη των ευάλωτων νοικοκυριών, από την ενδεχόμενη αύξηση των τιμολογίων του ρεύματος, θα πρέπει να είναι και η στήριξη των ευάλωτων επιχειρήσεων, που αδυνατούν να ανταπεξέλθουν στις υποχρεώσεις τους.
Το Β.Ε.Α επισημαίνει στο αρμόδιο υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας, ότι πρέπει να λάβει άμεσα μέτρα, καθώς η εκτίναξη των τιμών του φυσικού αερίου και των δικαιωμάτων εκπομπής του διοξειδίου του άνθρακα, θα οδηγήσει σε μη διαχειρίσιμη διόγκωση του λειτουργικού κόστους των μικρομεσαίων επιχειρήσεων.
Βασικά αγαθά
Με τα ενεργειακά κόστη και τα καύσιμα να έχουν πάρει την ανιούσα, βασικά αγαθά όπως τα ψωμί και τα φρέσκα προϊόντα, αναμένεται να περάσουν σε διαδικασία αυξήσεων.
Ήδη, οι αρτοποιοί σημειώνουν ότι με αυτά τα κόστη παραγωγής, θα πρέπει να ανατιμηθούν τα αρτοσκευάσματα ενώ ήδη οι βασικοί προμηθευτές των σούπερ μάρκετ διερευνούν το πώς θα ισορροπήσουν ανάμεσα στις πιέσεις των κοστολογίων τους και της ανάγκης να «κρατήσουν» τιμές και βέβαια μερίδια αγοράς.
Υπενθυμίζεται, τέλος, ότι σε πολλά νωπά προϊόντα (φρούτα και λαχανικά) λόγω καυσίμων, ανόδου έως και 45% σε λιπάσματα και γεωργικά είδη κτλ (αγορά που βασίζεται στα κόστη ενέργειας) και καταστροφών λόγω καιρού, οι τιμές «τσίμπησαν» το καλοκαίρι σε πολλά είδη.
