Παρακολούθησα χθες, όπως και πολλοί συμπατριώτες και φίλοι την διαδικτυακή συζήτηση με θέμα την πιθανή διαμόρφωση μιας Ενεργειακής Κοινότητας στα Κύθηρα. (Δειτε στο youtube: https://www.youtube.com/watch?v=-QCvFh8G3Yg )
Η ιδέα της Ενεργειακής κοινότητας, γνωστή από παλιότερα, αποκτά μια νέα σημασία, δεδομένων των εξελίξεων σε σχέση με την πιθανή εγκατάσταση στα Κύθηρα ενός πολύ μεγάλου αριθμού Ανεμογεννητριών, χωρίς καμμιά διαβούλευση με την τοπική κοινωνία, αλλά και σε πολλές περιπτώσεις με μια διερμηνεία – από την ΡΑΕ- των ισχυόντων κανονισμών πέρα από κάθε λογική.
Πιστεύω η συζήτηση ήταν πολύ υψηλού επιπέδου και οι παρουσιαστές ανέλυσαν εξαιρετικά την κατάσταση, αλλά και τους κίνδυνους και ευκαιρίες που παρουσιάζονται από την στροφή της χωράς μας (του πλανήτη) προς βελτιωμένες ενεργειακές πρακτικές.
Μια που είχα και στο παρελθόν μιλήσει δημόσια για το θέμα (βλ. αρθρο μου στα Κυθηραϊκά Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (ΑΠΕ) https://www.kythiraika.gr/ananeosimes-piges-energeias…/. θα ήθελα να μοιραστώ μερικές παραπέρα σκέψεις με αφορμή την εξαιρετική διαδικτυακή συζήτηση.
Νομίζω έγινε φανερό στη συζήτηση ότι είναι αδήριτη η ανάγκη να προχωρήσει η ανθρωπότητα και η χώρα μας στην αντικατάσταση των ανθρακικών πηγών ενέργειας με Ανανεώσιμες πηγές. Το χρωστάμε και στον εαυτό μας και στα παιδιά μας. Και η πρόοδος προς αυτή την κατεύθυνση είναι πραγματικότητα. Όπως πάντα όμως, η πρόοδος εκτός από ευκαιρίες έχει και κινδύνους. Στην περίπτωση των ΑΠΕ ο κίνδυνος είναι οι εγκαταστάσεις να γίνουν χωρίς κανόνες και μέτρο και ενώ θα περιορίζουν τις εκπομπές αερίων θερμοκηπίου, θα αλλοιώσουν το φυσικό και γενικότερο περιβάλλον. Πολύ περισσότερο, που πίσω από αυτή την ευκαιρία υπάρχουν πολύ σημαντικά οικονομικά συμφέροντα. Αλλά, υπάρχουν και σημαντικές ευκαιρίες, για κοινωνίες όπως των Κυθήρων, να παίξουν ενεργό ρόλο και να τις χρησιμοποιήσουν για να αλλάξουν τη μοίρα τους προς το καλύτερο.
Μπορείτε να δείτε τη συζήτηση στο συνημμένο σύνδεσμο και θα βγάλετε τα συμπεράσματά σας.
Από την πλευρά μου πιστεύω ότι εμείς σαν κοινωνία πρέπει να κινηθούμε σε 4 βασικούς άξονες. Τόσο για να αξιοποιήσουμε τις ευκαιρίες όσο και για να αντιμετωπίσουμε τους κινδύνους.
1. Καταρχήν πιστεύω ότι οφείλουμε να έχουμε δικό μας, ολοκληρωμένο ενεργειακό σχέδιο. Ένα σχέδιο που θα αποτυπώνει την ενεργειακή κατάσταση στο νησί, θα προβλέπει τις ανάγκες του τώρα και στο μέλλον και θα αξιοποιήσει ολιστικά τις νέες (και εν πολλοίς οικονομικά προσοδοφόρες) τεχνολογίες για να αλλάξει τη μοίρα του στην κατεύθυνση της ανάπτυξης. Ενδεικτικά, θα πρέπει το σχέδιο να χτίζει στην μελέτη του 2016 (στην οποία αναφέρθηκε ο Κος Δήμαρχος στην ημερίδα), η οποία όμως αναφέρεται μόνο σε θέματα εξοικονόμησης σε δημοτικές εγκαταστάσεις, και θα επεκταθεί στο συνολικό σχεδιασμό και στην παραγωγή. Για παράδειγμα θα πρέπει να απαντήσει, πόση ενέργεια θέλουμε να παράγουμε στα Κύθηρα, με ποιες τεχνολογίες (πέρα από τις ανεμογεννήτριες υπάρχουν τα φωτοβολταικά, η γαιοενεργεια, τα κύματα, η αξιοποίηση των απορριμμάτων κλπ.). Πιστεύω η καλύτερη απάντηση στα φαραωνικά σχέδια που διαφαίνονται από τις εταιρείες είναι να έχουμε το δικό μας σχέδιο και να το προωθήσουμε. Ακόμα και με εταιρείες, που όμως θα παίξουν στα δικά μας πλαίσια, και κυρίως στην εφαρμογή του ΜΕΤΡΟΥ (κατά την αρχαιά έννοια το όρου). Το Δημοτικό Συμβούλιο με την απόφαση του 21/2020 χάραξε το δρόμο προς αυτή την κατεύθυνση (12 συγκεκριμένες δρασεις). Όμως, το πιο δημιουργικό κομμάτι της (διαπαραταξιακη επιτροπη, μελετη υβριδικου συστήματος, και διερευνηση για Ενεργειακή κοινότητα ) χρειάζεται επιτάχυνση.
2. Ο Δεύτερος άξονας δράσης πιστεύω πρέπει να είναι οι παρεμβάσεις για ενεργειακή αναβάθμιση σε μικρές ευκαιρίες που ήδη υπάρχουν και είναι προφανείς. Αναφέρθηκε ο Κος Δήμαρχος στην τροφοδότηση των υδρευτικών εγκαταστάσεων από ΑΠΕ, που είναι εξαιρετική δράση. Και υπάρχουν και άλλες τέτοιες , προφανείς (πχ δράσεις εξοικονόμησης ενέργειας κλπ.)
3. Ο τρίτος άξονας πρέπει να είναι η άμυνα στην διαδικασία προώθησης φαραωνικών σχεδίων για τεράστιο αριθμό Ανεμογεννητριών, έξω και πέρα από τη λογική αλλά και το νόμο. Να ξεκαθαρίσουμε βέβαια ότι αυτό που έχει δοθεί μέχρι τώρα δεν είναι αδεείς, είναι «βεβαιώσεις παραγωγού» (παράξενος νεολογισμός) αλλά δημιουργούν κλίμα, και δυστυχώς κάνουν για πολλούς συμπατριώτες μας τις ΑΠΕ αρνητικές. Και ο Δήμος και Ιδιώτες έχουν κινηθεί νομικά, αλλά με την στάση της διοίκησης (ΡΑΕ) φαίνεται ότι το θέμα έχει πολύ δρόμο. Θα πρέπει και εμείς όλοι να βοηθήσουμε, ακόμα και οικονομικά.
Να σημειώσω εδώ 2 πράγματα. Πρώτον η ΡΑΕ, που μοιράζει βεβαιώσεις κατά εκατοντάδες τα τελευταία δέκα χρονιά, απέρριψε τις ενστάσεις για 4 μονάδες στα Κύθηρα, με την δικαιολογία ότι … «κατά την αξιολόγηση του υπό κρίση έργου … σύμφωνα με τα στοιχεία του γεωπληροφοριακού χάρτη της ΡΑΕ αφενός το υπό κρίση έργο δεν χωροθετείται εντός ζωνών αποκλεισμού». Η πραγματικότητα είναι ότι δεν έχει χάρτες η ΡΑΕ για τέτοια κρίση και αυτό φαίνεται από το ότι πριν από ένα μήνα η ΡΑΕ προκηρύσσει διαγωνισμό για να δημιουργήσει τέτοια βάση δεδομένων. Εν τω μεταξύ όμως έχει δημιουργηθεί χάος. Οι προσφεύγοντες βέβαια τις είχαν δείξει τις ζώνες αποκλεισμού με βάση το Νόμο (βλ. παρέμβαση Μάνου Βασιλάκη και Αλ Μιτζια) αλλά αγνοήθηκαν, οπότε συνεχίζεται η δικαστική περιπέτεια.
Δεύτερον, Νομίζω ότι το βασικό πρόβλημα εδώ είναι πολιτικό. Βλέπουμε μια πολιτική θέση, η οποία προκειμένου να προχωρήσουν επενδύσεις, συντομεύει διαδικασίες και παραβλέπει κανονισμούς. Και αυτό σαν πολίτες πρέπει να το αντιμετωπίσουμε.
4. Ο τέταρτος άξονας είναι νομίζω η σοβαρή δράση για την διαμόρφωση Ενεργειακής Κοινότητας στα Κύθηρα, με την συμμετοχή του Δήμου / ΕΕΠΚΑ, Συνεταιρισμών και ιδιωτών. Η διαμόρφωση μιας τέτοιας κοινότητας θα μας επιτρέψει:
a. Να διαμορφώσουμε το επίπεδο (μέγεθος) και το μίγμα των ενεργειακών έργων με την ισορροπία που χρειάζεται το νησί μας για να διατηρήσει το χαρακτήρα του
b. Να εκμεταλλευτούμε την αξία της παραγομένης ενέργειας και να γυρίσουμε τα οφέλη στην τοπική κοινωνία για έργα υποδομών, στήριξη των κατοίκων και γενικότερα να χρηματοδοτήσουμε την ανάπτυξη του
Ο Δρόμος για την Ενεργειακή κοινότητα δεν θα είναι εύκολος, πολύ περισσότερο που σήμερα η κυβέρνηση άλλαξε τον ιδρυτικό νόμο του 2018 και έχει άρει το προνομιακό καθεστώς για τις κοινότητες. Παρ’ όλα αυτά η ευκαιρία , αν κινηθούμε γρήγορα, υπάρχει.
Οι παραπάνω ιδέες δεν είναι καινούργιες ή μοναδικές. Άλλοι (και στο εξωτερικό και στην Ελλάδα) είναι σε κίνηση σε τέτοιες κατευθύνσεις. Και μάλιστα χρησιμοποιούν την ενέργεια σαν μοχλό γενικότερης ανάπτυξης (η συχνή αναφορά μου στην Αστυπάλαια δεν έχει να κάνει με το ενεργειακό και την VW, έχει κυρίως να κάνει με το σχέδιο ανάπτυξης που περιλαμβάνει τα πάντα, οικιστικά, τουρισμό, προσέλκυση κατοίκων, ενεργειακά κλπ.).
Πιστεύω ότι μπορούμε και εμείς, και ίσως καλύτερα.
Κλείνοντας, θα επαναλάβω ότι η συμμετοχή μας στην ενεργειακή μετάβαση δεν πρέπει να είναι φοβική, ούτε να έχουμε παθητική / αρνητική στάση (Όχι σε Όλα). Είναι προς το συμφέρον μας να είναι δημιουργική και ενεργητική σε όλα τα μέτωπα. Ο ρόλος του Δήμου μας είναι κρίσιμος, (και πιστεύω ότι θα ήταν καλό να υλοποιήσει όλες τις πλευρές της απόφασης του 21/2020 (26.2.2020, που πάρθηκε ομόφωνα και με ευρύτατη συμμετοχή). Για παράδειγμα, η απόφαση του ΔΣ 21/2020 προβλέπει την διαμόρφωση διαπαραταξιακής επιτροπής για το θέμα, πράγμα απόλυτα απαραίτητο για να διασφαλίσει την ενότητά μας και να μην γίνει το θέμα πεδίο άχαρης διχαστικής αντιπαράθεσης. Το ίδιο και η προσπάθεια για διαμόρφωση υβριδικής μονάδας κλπ.
Κρίσιμη όμως είναι και η ευρεία λαϊκή συμμετοχή στην διαδικασία, τόσο των μαζικών φορέων (Συνεταιρισμών, συλλόγων , ΚΙΠΑ, Ετ. Κυθηραϊκών μελετών, Αδελφότητα κλπ.) και το καθένα από εμάς. Αλλά πρέπει να δουλέψουμε ενωμένα.
Και πάλι ευχαριστώ τους διοργανωτές και τους παρουσιαστές της εκδήλωσης.
Δημιουργός του άρθρου:
