Πριν ξεκινήσω αυτό το κείμενο, να σας πως αυτή τη στιγμή, λαμβάνουν χώρα στα Κύθηρα τα γυρίσματα της σειράς-θρίλερ «Δεκαεπτά κλωστές», βασισμένης στο βιβλίο του Πάνου Δημάκη, σε σενάριο της Μιρέλλας Παπαοικονόμου που δούλεψε μαζί με την Κάτια Κισσονέργη. Σκηνοθέτης ο περίφημος Σωτήρης Τσαφούλιας και πρωταγωνιστής ο Πάνος Βλάχος.
Έχω την τύχη να είμαι φίλη της Μιρέλλας Παπαοικονόμου και να έχω μείνει στο υπέροχο σπίτι της στα Κύθηρα με τη μαγευτική θέα και την αυθεντική αύρα. Όσο για τη φιλοξενία… δεν υπάρχουν λόγια! Αποφάσισα, λοιπόν, να της ζητήσω να μοιραστεί με τους αναγνώστες του OW τον τρόπο που βλέπει αυτό το τόσο ιδιαίτερο νησί, να μας προτείνει σημεία που αξίζει να επισκεφτούμε και να μας δώσει συμβουλές για να το απολαύσουμε στο έπακρο.
– Μιρέλλα, πώς γνώρισες τα Κύθηρα;
Πριν από πολλά χρόνια, αποφασίσαμε με έναν φίλο μου να πάμε στα Κύθηρα, γιατί ήταν ένα μέρος που δεν είχαμε επισκεφτεί ποτέ ως τότε. Μπήκαμε, λοιπόν, σε ένα καράβι που έφτασε στο λιμάνι, στην Αγία Πελαγία τότε και όχι στο Διακόφτι που πάει τώρα. Ήταν 2 το βράδυ, μαύρα σκοτάδια, και ενώ είχαμε κλείσει ξενοδοχείο, δεν υπήρχε άνθρωπος να ρωτήσουμε πού θα μπορούσαμε να μείνουμε. Έτσι κοιμηθήκαμε μέσα στο αυτοκίνητο.
Το επόμενο πρωί πήγαμε στο ξενοδοχείο. Όλα ήταν μια χαρά, αλλά για κακή μας τύχη, πέρασε ένα καράβι, δεν ξέρω τι απόβλητα άφησε και η παραλία γέμισε πίσσα.
Είχαμε πάει για ένα τριήμερο, και την τελευταία μέρα αποφασίσαμε να πάμε στο κάτω μέρος του νησιού. Φτάσαμε μέχρι το Κάστρο και εντυπωσιάστηκα πάρα πολύ από όλη αυτή την περιοχή. Είχαμε όμως μόνο δύο ώρες μέχρι να πάρουμε το καράβι της επιστροφής και έτσι έπρεπε να γυρίσουμε. Αυτό που έμεινε στο μυαλό μου, όμως, ήταν η επιθυμία να επιστρέψω. Με την πρώτη ευκαιρία λοιπόν –μία τηλεοπτική σειρά που έγραφα, το «Μη φοβάσαι τη φωτιά»–, τοποθέτησα εκεί τους πρωταγωνιστές. Ο λόγος ήταν μόνο και μόνο να μπορέσω να πάω πάλι στα Κύθηρα. Στη διάρκεια των γυρισμάτων, τα ερωτεύτηκα. Συνδέθηκα μαζί τους ψυχικά, σκέφτηκα να βρω ένα οικόπεδο στον νότο και να χτίσω εκεί ένα σπίτι.
– Πού είναι το σπίτι σου;
Είναι πάνω σε έναν λόφο, 2 χιλιόμετρα μακριά από τη Χώρα και το Κάστρο. Το χωριό λέγεται Στραπόδι. Δεν υπάρχουν άλλα σπίτια κοντά μου και κυριαρχεί η απόλυτη ησυχία.
– Ποιος είναι ο λόγος που αγάπησες τόσο πολύ αυτό το νησί;
Καταρχάς να πω ότι έχω πάει σε πολλά νησιά και παλιά είχα σπίτι και στις Σπέτσες, που επίσης αγαπώ. Αυτό όμως που μου συμβαίνει με τα Κύθηρα –που νιώθω την ανάγκη να πηγαίνω εκεί οποιαδήποτε εποχή, με ζέστη και με κρύο– είναι αναντικατάστατο. Θα ξαναπώ ότι είμαι ερωτευμένη με τα Κύθηρα και αυτό που περιγράφω σίγουρα δεν σημαίνει ότι πρέπει να το νιώσουν και οι άλλοι. Εγώ όμως δεν μπορώ να κάνω αλλιώς πλέον.
Το νησί αυτό είναι ποικιλόμορφο. Το νότιο μέρος του θυμίζει τις Κυκλάδες και το βόρειο μέρος του, τη Μάνη. Έχει ιστορία, οι άνθρωποι που ζουν εκεί –είτε είναι ντόπιοι είτε έχουν αποφασίσει να πάνε εκεί να μείνουν– είναι πολύ ιδιαίτεροι. Όσον αφορά τους τουρίστες, είναι κάποιοι που έρχονται και τρελαίνονται με τα Κύθηρα και είναι και άλλοι που δεν τους αρέσουν καθόλου – δεν υπάρχει μια μέση κατάσταση.
Εγώ πάντως κάθε φορά που βρίσκομαι εκεί, αλλάζει το οξυγόνο μου. Θυμάμαι τη μητέρα μου, που την έχω χάσει εδώ και πολλά χρόνια, που μου έλεγε «Μου λείπεις πάρα πολύ Μιρέλλα μου, που είσαι τόσο μακριά, αλλά κάθε φορά που γυρίζεις από τα Κύθηρα, είναι σαν να έχεις αλλάξει δέρμα. Είσαι ένας άλλος άνθρωπος και νιώθω ότι το παιδί μου είναι ευτυχισμένο εκεί και γι’ αυτό δεν με πειράζει που σε στερούμαι».
Τα Κύθηρα μού αρέσουν και τον χειμώνα γιατί δεν είναι σαν κάποια άλλα νησιά που δεν έχεις τι να κάνεις. Υπάρχει μουσική, χορός, γυμναστική, υπάρχουν 2-3 ερασιτεχνικοί θίασοι – δεν «κλείνει» το νησί επειδή φεύγουν οι τουρίστες του καλοκαιριού. Το άλλο σημαντικό είναι ότι πλέον έχω αποκτήσει πολύ αγαπητούς φίλους εκεί. Εξάλλου κοντεύω να κλείσω τα 30 χρόνια σε αυτό το μέρος, είναι ο τόπος μου. Έχω φτιάξει και έναν κήπο και έχουν μεγαλώσει πολύ τα δέντρα, τα φυτά, τα λουλούδια. Έχω και δύο σκυλιά, τα οποία μένουν εκεί όλο τον χρόνο και τα προσέχουν δικοί μου άνθρωποι όταν λείπω εγώ.
– Τι θα έλεγες ότι χαρακτηρίζει τους ανθρώπους που μένουν στα Κύθηρα;
Καταρχάς τα Κύθηρα είναι ένα νησί που δεν είναι «χαλασμένο». Οι άνθρωποί του είναι πολύ φιλόξενοι, χωρίς να είναι φορτικοί – δεν είναι αυτό το είδος που θέλει να «ρουφήξει» τον τουρίστα. Έχουν ένα επίπεδο, είναι διαβασμένοι, μορφωμένοι, έχουν ανησυχίες, τα παιδιά τους μαθαίνουν μουσική, κάνουν μπαλέτο, γιόγκα… Επίσης, άνθρωποι που έχουν επιλέξει το νησί ως τόπο κατοικίας τους χωρίς να είναι από κει, είναι άνθρωποι των γραμμάτων, καλλιτέχνες, συγγραφείς, ποιητές.
– Νομίζω ότι αν κάποιος θέλει τον εύκολο, εντυπωσιακό τουρισμό, δεν θα πάει στα Κύθηρα.
Ναι, έτσι είναι. Μπορώ να βγω ένα βράδυ και να πάω στο Καψάλι, χωρίς να είμαι υποχρεωμένη να ντυθώ και να στολιστώ, γιατί ο άνθρωπος που θα με υποδεχτεί, είναι φίλος και με έχει δεχτεί έτσι όπως είμαι. Αυτό το νησί έχει κρατήσει την αυθεντικότητά του.
– Θυμάσαι να έχεις περάσει κάποιον πολύ άγριο χειμώνα εκεί;
Μέσα σε όλα αυτά τα χρόνια, μία φορά έχω ζήσει χειμώνα στα Κύθηρα με χιόνι. Είχε χιονίσει και ήταν όλα κάτασπρα και πανέμορφα. Μου έρχεται στο μυαλό μια εικόνα, όπου τα σκυλιά μου άνοιγαν το στόμα τους και έτρωγαν χιόνι! Αρκετές φορές κάνει βαρύ χειμώνα στα Κύθηρα, αλλά ποτέ δεν νιώθω ανασφάλεια. Εξάλλου εκεί δεν έχω φτιάξει ένα σπίτι καλοκαιρινό – έχει τζάκι, κεντρική θέρμανση, στρώνω χαλιά, είναι σπίτι και για χειμώνα. Μου αρέσει πάρα πολύ ο χειμώνας στα Κύθηρα, γιατί πολλές φορές, όταν κουράζομαι από την πολυκοσμία και έχω ανάγκη να μείνω λίγο μόνη μου, το μέρος αυτό είναι σαν να με καλεί.
– Θα έχετε κάνει και πολλά γλέντια, φαντάζομαι, εκεί.
Ναι, πράγματι, πολλά. Θέλεις γλέντι με κιθάρες και τραγουδιστές; Θέλεις φαγητό οποιουδήποτε είδους; Όλα θα τα βρεις στα Κύθηρα. Μάλιστα, σε όλα αυτά τα μαγαζιά, εκτός από την καλή ποιότητα, τεράστιο ρόλο παίζουν οι άνθρωποι που τα έχουν. Νιώθεις πάντα ευπρόσδεκτος, χωρίς όμως να νιώθεις ότι κυνηγάνε τον τουρίστα με το τουφέκι.
– Ποιες είναι οι αγαπημένες σου παραλίες;
Τα Κύθηρα έχουν πολύ όμορφες παραλίες που δεν μοιάζουν μεταξύ τους. Η αγαπημένη μου στον βορρά, που δεν έχει ούτε ομπρέλες ούτε ξαπλώστρες, είναι η Σαν Λορέντζο – μικρή, με υπέροχη αμμουδιά και θέα την Πελοπόννησο! Εκεί πάω όταν φυσάει νοτιάς ή δυτικός άνεμος.
Απ’ όλες όμως τις παραλίες των Κυθήρων λατρεύω τη Φυρή Άμμο, στα ανατολικά του νησιού. Έχει ψιλό πορφυρό βότσαλο –εξού και το όνομά της, είναι απέραντη, με υπέροχα καθαρά νερά και σπηλιές στη μια άκρη.
Όταν φυσάει βοριάς, μ’ αρέσει ο επιβλητικός Χαλκός, περιτριγυρισμένος από ψηλά βράχια, και το Μελιδόνι, μία πολύ όμορφη αμμώδης παραλία.
Όταν έχω την τύχη να με επισκεφτούν φίλοι με φουσκωτό, λατρεύω να κάνω τον γύρο του νησιού, που έχει ατελείωτες υπέροχες παραλίες που δεν είναι προσβάσιμες με αυτοκίνητο. Η αγαπημένη μου είναι η Κυριακουλού.
Αυτό που αξίζει πραγματικά είναι να κάνεις μια βόλτα με το «Glass Bottom» του καπετάν Σπύρου, με πρώτο σταθμό για μια βουτιά στην Κυριακουλού και στη συνέχεια στη Χύτρα, το νησάκι απέναντι από το Καψάλι, με μια φανταστική σπηλιά με σταλακτίτες και γάργαρα νερά.
Αφήνω τελευταίο το Καψάλι. Η παραλία του δεν έχει να ζηλέψει τίποτα από τις άλλες παραλίες και είναι ιδανική αν θέλεις να συνδυάσεις μπάνιο, ταβλάκι με φίλους και υπέροχο φαγητό στις 5-6 ταβέρνες που βρίσκονται εκεί. Ιδανική παραλία για τεμπέληδες φίλους που βαριούνται να μετακινηθούν σε μακρινές παραλίες και τα θέλουν όλα μπροστά τους, ή για οικογένειες με παιδιά.
– Πού θα βρει κανείς την ωραιότερη θέα των Κυθήρων;
Το σπίτι μου έχει θέα στο επιβλητικό Κάστρο στη Χώρα και στο νησάκι, τη Χύτρα, που ονομάστηκε έτσι γιατί πολύ συχνά πάει και κάθεται ένα συννεφάκι πάνω του και μοιάζει σαν χύτρα ταχύτητας! Αυτή τη θέα, 30 ολόκληρα χρόνια, δεν την έχω χορτάσει. Κάθομαι το σούρουπο στη βεράντα μου, χαζεύω το επιβλητικό κάδρο και γεμίζω τις μπαταρίες μου. Το βράδυ, το σκηνικό αλλάζει και ο ορίζοντας φωτίζεται από τα φώτα του Κάστρου. Αισθάνομαι πολύ τυχερή!
Οι προτάσεις της Μιρρέλας Παπαοικονόμου για βόλτες, φαγητό και ποτό
Το νησί έχει 64 χωριά αλλά δεν κατοικούνται όλα. Στο κεφαλοχώρι, τον Ποταμό, κάθε Κυριακή έχει παζάρι, όπου κάτοικοι του νησιού πωλούν την πραμάτεια τους. Αξίζει κάνεις να το επισκεφτεί. Στον Ποταμό είναι και το «Αστικό», ένα παραδοσιακό, πολύ όμορφο καφενείο, που πολύ συχνά κάνει live με ντόπιους ή και ξένους καλλιτέχνες.
Στο χωριό Φριλιγκιάνικα είναι το «Κόκκινο Σπαλέτο», ένα εστιατόριο με μουσική χειμώνα-καλοκαίρι, με ιδιοκτήτες τον Γιώργο και την Ηλιάνα, που εκτός από πολύ καλή μαγείρισσα είναι και σπουδαία τραγουδίστρια.
Στη Χώρα, τρία πολύ όμορφα μπαρ μαζεύουν τη νεολαία – και όχι μόνο: το «Χωράκι», το «Μερκάτο» και ο «Κούκος». Στο Καψάλι, το «Fox», με τον υπέροχο DJ Άρη, αργά τη νύχτα το καλοκαίρι το γυρίζει σε λαϊκά.
Στον Αβλέμονα (το ωραιότερο, κατά τη γνώμη μου, χωριό του νησιού) είναι το «Αραχτοπωλείο» του Σταύρου Κυριακάκη – αγαπητός προορισμός. Μαγευτικό τοπίο, υπέροχη μουσική, εξαιρετικά κοκτέιλ και τρομερή πορτοκαλόπιτα –και σοκολατόπιτα– της μητέρας του Σταύρου.
Το Βanda Ladra ένα όμορφο στέκι για ποτάκι, τοστ και μεζέ, του αγαπημένου μου Αντώνη Δαπόντε, όπου το καλοκαίρι κάνει συχνά live.
Στο «Χρυσόψαρο», του ηρωικού Δημήτρη μας (κρατάει το μαγαζί ανοιχτό όλο τον χειμώνα για τους ντόπιους, όταν το υπόλοιπο Καψάλι ερημώνει), θα φας κλαμπ σάντουιτς, πίτσες, μακαρονάδες και ομελέτες από τα χεράκια του.
Δεν θέλω να ξεχωρίσω ένα ή δύο εστιατόρια, γιατί το καθένα από αυτά που θα αναφέρω έχει την ταυτότητά του. Το «Φαμίλια», στα Φράτσια, είναι το πιο σικ μαγαζί, με υπέροχο περιβάλλον και ακόμα καλύτερο, «ψαγμένο» μενού, από τον αγαπημένο φίλο Γιάννη.
Στο χωριό Λιβάδι, ο «Τοξότης», με εξαιρετικό φαγητό πάντα (30 χρόνια που πάω η ποιότητα είναι ίδια) και ο «Πιέρο», ένα εστιατόριο με σταθερή αξία. Καθαρό ελληνικό φαγητό και ένας αξιολάτρευτος ιδιοκτήτης.
Στη Χώρα, η καλύτερη πίτσα του νησιού είναι στο «Tony’s Pizza».
Στον Αβλέμονα, εξαιρετικό εστιατόριο η «Ψωμολαδέα» και το «Λιμανάκι».
Στην Αγία Πελαγία, ο «Καλέρης» πάνω στη θάλασσα με υπέροχο, «ψαγμένο» φαγητό και ο «Πλάτανος» με μεσογειακή κουζίνα στην πλατεία του Μυλοποτάμου, κάτω από τα πλατάνια.
Άλλο αγαπημένο μου εστιατόριο είναι η «Σκάνδεια» στο ομώνυμο χωριό, κοντά στον Αβλέμονα. Με μια υπέροχη αυλή, εξαιρετικό φαγητό, ολόφρεσκα ψάρια και λατρευτοί ιδιοκτήτες ο Αντώνης, η Ευανθία και ο Στέφανος.
Στο Καψάλι, οι επιλογές είναι πολλές πάνω στην παραλία. Ο θρυλικός «Μάγος» με εξαιρετικά ψάρια ημέρας και ξεχωριστό τσίπουρο. Το «Trattamento» και η «Αλαταρέα», ψαροταβέρνες και όχι μόνο. Η «Κάπαρη», με μεσογειακό φαγητό.
Στο χωριό Πιτσινιάνικα άνοιξε εδώ και λίγα χρόνια «Το καφενείο στου Χαλικόκου», μια ταβέρνα που αξίζει να την επισκεφτεί κανείς όχι μόνο για το πολύ τίμιο φαγητό αλλά και για το ιδιαίτερο περιβάλλον.
Στο χωριό Μητάτα, η «Ταβέρνα του Μιχάλη», με μαγείρισσα την κυρά Κατίνα, είναι μία ακόμα εξαιρετική επιλογή. Η ταβέρνα είναι πάνω στην πλατεία και έχει εξαιρετική θέα στη ρεματιά που ξεδιπλώνεται μπροστά μας. Η ωραιότερη ώρα να πας εκεί είναι το σούρουπο. Και τέλος, η «Φιλιώ», σ’ ένα πανέμορφο περιβάλλον, με εξαιρετικό επίσης φαγητό.
Σίγουρα ξεχνώ κάποια ακόμα εστιατόρια, αλλά η αλήθεια είναι ότι στα Κύθηρα τρως παντού πολύ καλά.
Να μην ξεχάσω να αναφερθώ στην υπέροχη Μονή Μυρτιδίων, που κάθε χρόνο την επισκέπτονται χιλιάδες χριστιανοί – λένε πως είναι θαυματουργή!
Η Μιρέλλα Παπαποικονόμου σε συνεργασία με την Κάτια Κισσονέργη ολοκλήρωσαν το σενάριο της τηλεοπτικής σειράς «Δεκαεπτά κλωστές» βασισμένο στο μυθιστόρημα του Παναγιώτη Δημάκη που θα σκηνοθετήσει ο Σωτήρης Τσαφούλιας για την Cosmote TV.