Από την επικράτηση των νεοφιλελε την δεκαετία του 90, που συνέπεσε με την εμφάνιση του ίντερνετ, μέχρι σήμερα, έχουμε μια σταδιακή μετάλλαξη όλων των συνηθισμένων μορφών κοινωνικής οργάνωσης. Ο Covid19 απλώς τις επιτάχυνε.
✔️Η γειτονιά υποκαταστάθηκε από τα λεγόμενα social media
✔️To εργοστάσιο με τις μεγάλες συναθροίσεις εργαζομένων εξελίσσεται σε υβρίδια γραμμών παραγωγής με την τηλε-εργασία και τα 3D prints
✔️Η εκπαίδευση όλο και περισσότερο με το πρόθεμα τηλε- και η μόρφωση ευτελίζεται σταδιακά σε “ψηφιακές δεξιότητες”.
✔️Το φλερτ μπήκε στους αλγορίθμους κάποιου dating site ή εξαρτάται απολύτως από την διαθεσιμότητα μερικών chat tools
✔️Η πληροφόρηση και οι ειδήσεις είναι κυρίως ψηφιακές και απόλυτα ελεγχόμενες από αυτόματα ψηφιακά “φίλτρα” για το που και σε πόσους μπορούν να φτάσουν..
✔️Το εμπόριο έγινε στην αρχή on-line και τώρα τείνει να ενσωματωθεί μέσα στα social media σε μια μορφή social commerce
✔️Το σοβαρό έγκλημα είναι ήδη ηλεκτρονικό όπως και τα μέσα διεξαγωγής των συμβατικών “πολέμων” προβολής ισχύος
✔️Και όλα αυτά και τα λοιπά τους, καλύπτοντας ανάγκες επικοινωνίας ή διασκέδασης των πολιτών/χρηστών σε τόπους με την ψευδαίσθηση του δημοσίου χώρου και την ένδειξη ότι κάνετε είναι “Δωρεάν”!
Έτσι, με την εμφάνιση από το 2004 και μετά των λεγόμενων FAANGs (Facebook, Amazon, Apple, Nerflix, Google) ως νέων φεουδαρχών του ψηφιακού κόσμου στις ΗΠΑ αλλά και των αντίστοιχων κινεζικών καθ εικόνα και ομοίωση των προηγούμενων (αλλά απόλυτα ελεγχόμενων από την κυβέρνηση του Πεκίνου) υπό το ακρωνύμιο BAAT-X, είχαμε μέχρι τώρα την καταγραφή των πιο κάτω ηχηρών παραβιάσεων των ατομικών δικαιωμάτων των πολιτών, με θύμα την δημοκρατία σε πολλές περιοχές του πλανήτη:
🔹Μεταξύ 2014 και 2020, ξένες δυνάμεις επιχείρησαν να παρέμβουν σε 33 εκλογές , στις οποίες συμμετείχαν συλλογικά 1,7 δισεκατομμύρια άτομα. Η κακή χρήση των ψηφιακών τεχνολογιών έχει διαβρώσει την εμπιστοσύνη των πολιτών στις εταιρείες τεχνολογίας και έχει βλάψει τη δημοκρατική πολιτική σε όλο τον κόσμο.
🔹Τα αυταρχικά καθεστώτα έχουν χρησιμοποιήσει προηγμένες ψηφιακές τεχνολογίες για να ενισχύσουν την εξουσία τους και να εντείνουν την καταστολή των αντιφρονούντων. Το 2021, η παγκόσμια ελευθερία στο διαδίκτυο μειώθηκε για 15η συνεχή χρονιά. Περισσότεροι χρήστες του Διαδικτύου συνελήφθησαν για μη βίαιη πολιτική, κοινωνική ή θρησκευτική ομιλία το 2021 από ποτέ.
🔹Η χρήση άμεσα ή έμμεσα από κυβερνήσεις συστημάτων παρακολούθησης όπως το predator και το pegasus έχει επεκταθεί σε τουλάχιστον 44 χώρες, σε όλες συνδυασμένα με σοβαρές περιπτώσεις καταστολής και έντασης της αυταρχικότητας υπό ακροδεξιά πολιτική για τον περιορισμό και άλλων συνταγματικών ελευθεριών.
🔹Η διαδικτυακή ρητορική μίσους και η παραπληροφόρηση συνεχίζουν να εξαπλώνουν διχασμό, βία και δυσπιστία σε όλο τον κόσμο. Το 2017, η παραπληροφόρηση και η ρητορική μίσους στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης συνέβαλαν στη γενοκτονία των Ροχίνγκια στη Μιανμάρ.
🔹Κατά τη διάρκεια της πανδημίας του Covid, η Βολιβία επλήγη ιδιαίτερα από παραπληροφόρηση σχετικά με αμφίβολες θεραπείες που οδηγούσαν σε εξαιρετικά υψηλά ποσοστά μόλυνσης και χαμηλά ποσοστά επιτυχίας των υγειονομικών μέτρων. Το ίδιο παρατηρήθηκε και στις ΗΠΑ υπό την κάλυψη της κυβέρνησης Τραμπ.
🔹Το 2013 με τις αποκαλύψεις του πρώην υπαλλήλου της NSA, Έντουαρντ Σνόουντεν, ακολουθούμενες από τη ρωσική παρέμβαση στις προεδρικές εκλογές των ΗΠΑ του 2016, το δημοψήφισμα για το Brexit, τις εκλογές για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο του 2019 και την εθνική επικράτεια διαφόρων κρατών μελών της ΕΕ. αρχαιρεσίες έθεσαν την ΕΕ σε κατάσταση συναγερμού. Το σκάνδαλο της Cambridge Analytica το 2018 βοήθησε να γίνει αντιληπτό το προσκήνιο στις μεγάλες αμερικανικές εταιρείες τεχνολογίας και στην ανάγκη καλύτερης ρύθμισής τους.
🔹Ομοίως, η έναρξη των διεθνών συζητήσεων σχετικά με τον κινεζικό πάροχο 5G Huawei σε συνδυασμό με τις μεγάλες επενδύσεις της Κίνας σε ψηφιακές υποδομές της Αφρικής την ίδια χρονιά, αύξησε τη μεγαλύτερη ευαισθητοποίηση σχετικά με τα τεχνολογικά τρωτά σημεία της ΕΕ και σε σχέση με την γεωπολιτική της εξάρτηση και για την επιχειρούμενη “πράσινη μετάβαση” προς την ενεργειακή της αυτονομία.
🔹Με την έναρξη του πολέμου στην Ουκρανία και την επιβολή κυρώσεων, δεν άργησαν και οι κυβερνοεπιθεσεις με στόχο κυρίως κρίσιμες ενεργειακές υποδομές και δίκτυα και η διασπορά προπαγάνδας ένθεν κακείθεν. Αλλά και η επιβολή μέτρων περιορισμού πολύ προηγμένων τεχνολογιών ημιαγωγών ή υπερυπολογιστων. Αυτές όμως αναπτύσσονται σήμερα κυρίως στην ΕΕ από το πολύ υψηλού επιπέδου ακαδημαϊκό και ερευνητικό της προσωπικό και τα προγράμματα επιδότησης τους από κοινοτικά κονδύλια και μέχρι τώρα εφαρμόζονται στις ΗΠΑ, την Ταϊβάν ή την Κίνα.
Οι μονόπλευρες και αλόγιστες κυρώσεις από τις ΗΠΑ δημιουργούν ήδη κρίσεις στα logistics και τις αλυσίδες παραγωγής, με πρώτο μεγάλο θύμα τους την βαρειά βιομηχανία της ΕΕ.
🔹 Όλα αυτά οδήγησαν την ΕΕ πριν από το 18 στην έκδοση του προτύπου προστασίας προσωπικών δεδομένων GDBR καθώς και των σχετικών οδηγιών Data governance act και Data Service Act, που θέτουν σωστά ένα ελάχιστο πλαίσιο προστασίας των δικαιωμάτων των Ευρωπαίων πολιτών σε αυθαιρεσίες μέσω της χρήση τεχνολογιών του διαδικτύου ή της τεχνικής νοημοσύνης.
🔹 Όλες οι σχετικές μελέτες πριν και μετά την Ουκρανική κρίση επιμένουν ότι μέχρι το 2030 το 60% του παγκόσμιου εμπορίου θα διενεργείται στο διαδίκτυο.
Η σύγκρουση ΕΕ-ΗΠΑ επί αυτού του πεδίου και με αφορμή τις νομοθετικές ρυθμίσεις της ΕΕ ήταν βίαιη, αν και δεν έφτασε πολύ στα πρωτοσέλιδα των συστημικών ΜΜΕ. Πόσο μάλλον όταν άρχισε να αναπτύσσει η ΕΕ και πρωτοβουλίες τεχνολογικής διπλωματίας με χώρες όπως η Ινδία, η Ιαπωνία, η Σιγκαπούρη και, με λιγότερη επιτυχία λόγω των ακροδεξιών πολιτικών Μπολονσάρο, με την Βραζιλία και άλλες χώρες τις Λατινικής Αμερικής.
Μοιραία, λόγω των πιο πάνω διεθνών τάσεων στο εμπόριο και τις άλλες συναναστροφές έπρεπε και η μορφή του χρήματος να ακολουθήσει αυτές τις εξ’ αποστάσεως συναλλαγές. Και έτσι άρχισαν να φλερτάρουν οι ελιτ στις ΗΠΑ με τις τεχνολογίες των αναρχικών “κρυπτονομισμάτων”, τις μόνες που είναι ικανές να επιβιώσουν πλέον και στις κρίσεις των αναμενόμενων αναταράξεων που φέρνει μια μετάλλαξη D του νεοφιλελευθερισμού, όπως θα δούμε πιο κάτω, αλλά και στην νέα μορφή συναλλαγών των ανθρώπων με σχεδόν καμία φυσική επαφή.
Η ΕΕ, λόγω της μάλλον ώριμης θέσης της επί των ψηφιακών τεχνολογιών δεν άργησε και εδώ να πρωτοπορεί με την κοινοτική οδηγία 843/18. Αυτή, που συνεχίζει να βρίσκει σοβαρές εσωτερικές αντιστάσεις από το τραπεζικό κατεστημένο της Ένωσης, επιτρέπει τόσο τον περιορισμό της ανεξέλεγκτης ανώνυμης χρήσης αυτών των μέσων συναλλαγών για επιχειρήσεις μαύρου χρήματος, όπως συνεχίζει να ισχύει στις ΗΠΑ, ή τις απαγορεύσεις χρήσεις τους όπως από την Κινα, Ρωσία και Ινδία για να μπορούν να διαδοθούν και κυριαρχήσουν τα αντίστοιχης τεχνολογίας ψηφιακά τραπεζικά νομίσματα ως ρέπλικες των σημερινών.
Η ηχηρή κατάρρευση των δοξασιών του νεοφιλελευθερισμού ver 1.0, όπως σηματοδοτήθηκε με την εκλογή Μπάιντεν και τις αποφάσεις των G7 στην Κορνουαλη, που πυροδότησαν και την Ουκρανική κρίση, δεν σημαίνουν όμως και την αυτόματη εξαφάνιση του αντίστοιχου δογματικού “ιού”, που ζει από τις ανισότητες και επιβιώνει μόνο παρουσία λοιμών και καταποντισμών.
Βρίσκεται ήδη, κυρίως στις ΗΠΑ σε εξέλιξη αυτή η μετάλλαξη του νεοφιλελευθερισμού στην μορφή D (όπως Data), μέσω των λεγόμενων Big Data πολυεθνικών του διαδικτύου. Αυτές που έβγαλαν λεφτά στην προηγούμενη φάση από αυτό το “Δωρεάν” συλλέγοντας data, τα δεδομένα κάθε ανθρώπινης δραστηριότητας, για να τις χειραγωγήσουν. Αυτοί είναι πλέον το “αόρατο χέρι της αγοράς” που όλα τα ρυθμίζει προβλέποντας ανάγκες! Οι πολιτικές της, ανύπαρκτης κατά τα άλλα από το γενικότερο γεωπολιτικό παίγνιο ΕΕ, για τον περιορισμό τους είναι ένα σοβαρό εμπόδιο και πρέπει να υπερκεραστεί.
✔️Η ενεργειακή και νομισματική κρίση με την νέα Μεγαλη Ύφεση που προκλήθηκε μετά την εισβολή στην Ουκρανία φαίνεται ότι έγινε επειδή θέλουν να θέσουν την ενεργειακά εξαρτημένη και ήδη ημιπαραλυτη ΕΕ και στο εκβιαστικό δηλημμα να αποσύρει αυτές τις πρωτοβουλίες που έλαβε ως απολύτως μη συμβατές με την αρχιτεκτονική της μετα-παγκοσμιοποιησης που σχεδιάστηκε πάλι ερήμην των πολιτών και των κυβερνήσεων τους!
Ετσι διαμορφώνεται στις ΗΠΑ, την Ρωσία, την Κίνα και στους αυταρχικούς θύλακες επιρροής τους εντός της ΕΕ και μια νέα μορφή διακυβέρνησης, όπου αλγόριθμοι και προγράμματα τεχνητής ευφυίας ανιχνεύουν και προβλέπουν τα πάντα από τα ίχνη των παραγόμενων data που αφήνουν οι κάθε λογής δραστηριότητες μας. Αλλά και δια των χειραγωγούμενων από τα ίδια data sets digital MME, όσα διαμορφώνουν και την ζήτηση και την όποια αντίληψη που αποκτάμε για τον κόσμο.
Οι μεγάλοι χαμένοι θα είναι τα εθνικά κράτη και οι παραδοσιακές μορφές διακυβέρνησης τους! Ο Διαφωτισμός και οι αξίες του δεν είναι πλέον αναγκαίες και πρέπει να αντιμετωπίζονται ως περίπου αιρετικές και οπισθοδρομικές για την επιχειρηματική ανάπτυξη, η δε δημοκρατία διακοσμητική έννοια κενή περιεχομένου.
Βάλε τώρα θεούς και δαίμονες να αμφισβητούν το μεγάλο του επίτευγμα, την επιστήμη, με σκοταδισμό και νέα “πιστεύω” με τον παραλογισμό κάθε δήθεν “επιστήμονα” αντιεμβολιαστή που πουλάει μεσαιωνικές κοτσάνες. Θα χρειαστεί ο Τραμπισμός που έτσι φουσκώνει ως μεταβατικό όχημα εγκλωβισμού και όσων καλοπροαίρετων δικαιωματιστών δεν βλέπουν τίποτα άλλο να παίζει και να τους ενοχλεί. Η αντίστοιχη αντίληψη στις κοινωνικές και πολιτικές επιστήμες με εκείνη που εξαντλεί την οικολογία της με σκυλακια-γατακια και μικρά σπίτια στο λιβάδι. Καμία η αντιπρόταση τους στα έτσι επερχόμενα.
Με αυτές όμως τις “εξελίξεις” δεν έχει απολύτως κανένα νόημα και η αρχιτεκτονική της προηγούμενης Παγκοσμιοποίησης, που φαίνεται οτι σχεδιάζεται πλεον να συνεχίσει να ισχύει στην Ευρασία. Χάθηκε και με αυτή η μπάλα όταν επί Τραμπ αφεθηκε η Κίνα να πάρει κεφαλι και δεν κερδίζεται πλέον αλλιώς!
Έτσι, με την μετάλλαξη D αρκούν πλέον κάποιες οριοθετημένες εμπορικές ζώνες, αφού θα επιβιώνει και ο Κόκκινος νεοφιλελευθερισμός της Κίνας ως αντίπαλο δέος, για να ρυθμίζονται κάπως οι ροές του ψηφιακού χρήματος (των Κεντρικών Τραπεζών βεβαίως). Και της ενέργειας που ρέει μέσα σε αγωγούς που απαιτούν γεωγραφικό συνεχές ελέγχου. Σε ζώνες.
Έτσι τα εθνικά σύνορα θα τείνουν να είναι τυπικά εντός της κάθε αντίστοιχης ζώνης, και σχεδόν άνευ αξίας για την νέα διακυβέρνηση επί των Big data. Όπως θα είναι άχρηστα και τα εθνικά νομίσματα και οι κλασσικές εμπορικές τράπεζες.
Όσο για τα ατομικά δικαιώματα και την προστασία τους από Συντάγματα, νόμους κλπ, ένα εμπόδιο για την λειτουργία των αλγόριθμων ανεξέλεγκτα!
Ένας μεταλλαγμένος Nεοφιλελευθερισμός 2.0 βρίσκεται έτσι επί θύραις! Αυτη είναι η μετάλλαξη D. Έχει ήδη φροντίσει η προηγούμενη έκδοσή του να επιδοτηθούν γενναία (με δημόσιο χρήμα φυσικά…) και οι ψηφιακές υποδομές για να γίνουν τα πάντα digital.Η δεύτερη νέα “Μεγάλη Ιδέα” του ύστερου νεοφιλελευθερισμού μετά τα γνωστά Πρασινάλογα της Πράσινης Ανάπτυξης, τίθεται ως όρος επιβίωσης του καπιταλισμού, που δείχνει να έχει ξεμένει πλέον από άλλες ιδέες.
Έτσι, αν δεν οργανωθούν και τα κινήματα, τα συνδικάτα των …data και τα κόμματα της Αριστεράς αντίστοιχα για να υπερασπιστούν τα ατομικά δικαιώματα, την δημοκρατία (που πρέπει να τείνει να γίνεται όλο και πιο άμεση) τις κοινωνικές μορφές οργάνωσης της παραγωγής και των data ως εργασία για να υπάρχει κάποιο αντίπαλο δέος, το μέλλον προβλέπεται ζοφερό! Όχι μόνο για την ΕΕ και τις θετικές πρωτοβουλιες που έχει λάβει, αυτές που συνεχίζουν να την διαφοροποιούν και από τους δύο άλλους γεωπολιτικούς πόλους.
Aν ωριμάσουμε έτσι, ίσως καταφέρουμε να επιβληθούν ως όροι η δημοκρατία και ο έλεγχος στα τεκταινόμενα. Αυτά που απαιτούνται επί των νέων μέσων επικοινωνίας και συναλλαγών, και που δεν θα εξουσιάζονται από τον δογματισμό των νεοφιλελέ ver2.0. Υπάρχει ακόμα μια ευκαιρία για να έρθουν τα πάνω κάτω! (Προφανώς ο ψηφιακός Λουδισμός για επιστροφή στις αναλογικές σπηλιές του προηγούμενου αιώνα, είναι αστειότητες και θέμα μόνο για τίποτα Συνέδρια του ΚΚΕ. Δεν συζητιέται καν ως εναλλακτική).
Κάτσε μετά εσύ να μετράς με κάποιο αναλογικό αριστερόμετρο ή σοσιάλμετρο του προηγούμενου αιώνα πόσα κιλά κατάλληλος είναι ο καθένας για να γίνει δεκτός για να λειτουργήσει ως βιομηχανικός εργάτης αφισοκόλλησης στα απομεινάρια των κομμάτων “νέου τύπου” με τις επετηρίδες του προηγούμενου αιώνα. Ή να συλλογασαι αν θα χάνει η Αριστερά επειδή συνεχίζει και κράζει, (ευτυχώς,παρ όλο που ίσως δεν ξέρει όλα τα γιατί), εκείνος ο Πολάκης. Όσους δεν βλέπουν πέρα από μια μίζερη καρέκλα τους, την άνευ αντικειμένου. Η πόσο το ΝΑΤΟ ή ο Πούτιν είναι υπέρ της παγκόσμιας ειρήνης και ευημερίας, αγνοώντας τον πραγματικό πόλεμο που βρίσκεται σε εξέλιξη:
Τον νομισματικό επί του ψηφιακού πεδίου.
Τι δεν καταλαβαίνεις?
Του Γιάννη Χατζηχρήστου
Δημιουργός του άρθρου:
