Θοδωρής Μαυρογιώργης: Η νέα γενιά μπορεί να φέρει νέα «κοπή»

Η αίσθηση που είχα για εκείνον πριν από αυτή τη συνέντευξη επιβεβαιώθηκε και με το παραπάνω. Ο Θοδωρής Μαυρογιώργης είναι ένας νέος άνθρωπος που πατάει γερά στο ταλέντο του, με τα δύο πόδια του καλά γειωμένα στην πραγματικότητα και το βλέμμα του στραμμένο στον ουρανό.

Ο τίτλος του τελευταίου σου τραγουδιού, «Superman», μου έκανε εντύπωση. Μιλάει για τον ήρωα της παιδικής μας αθωότητας ή και για κάτι ακόμα;

«Στο στίχο του αναφέρεται στον ήρωα της παιδικής μας αθωότητας. Στην πραγματικότητα, όμως, νιώθω πως αναφέρεται στον καθένα από εμάς. Σε όλους τους ανθρώπους που καθημερινά είναι “Superman” και σε όλους τους “Ζορό”, που αγαπούν, στηρίζουν, νοιάζονται για τους δικούς τους “Superman”. Η Ειρήνη Τσαγκαράκη έχει γράψει αυτούς τους υπέροχους στίχους, που χτυπάνε κέντρο και μιλάνε για τη νόσο Αλτσχάιμερ, εστιάζοντας περισσότερο στο μαζί».

Πόσο «Superman» αισθάνεσαι ως τραγουδοποιός και ως πατέρας;

«Νομίζω πως είναι αναπόσπαστα κομμάτια του χαρακτήρα μου πια. Κάπως σαν να μη με είχα γνωρίσει ποτέ σε διαφορετική συνθήκη. Ως τραγουδοποιός και ως πατέρας, δηλαδή. Μιας και στην εποχή που ζούμε αποφασίσαμε να γίνουμε ο “Superman” του εαυτού μας και των άλλων, πάλι καλά δηλαδή, θα είναι ακόμα πιο όμορφο και χρήσιμο, σε προσωπικό, οικογενειακό και κοινωνικό πλαίσιο, να μεγαλώσουμε καλύτερους και πιο ολοκληρωμένους “Superman” από εμάς. Έτσι θα έχουμε βάλει κι εμείς το δικό μας λιθαράκι για ένα καλύτερο μέλλον».

Μετά τους Wedding Singers, μετράς ήδη σημαντικές προσωπικές συνεργασίες στο χώρο, όπως αυτή με τον Γεράσιμο Ευαγγελάτο και τον Θέμη Καραμουρατίδη. Υπάρχουν στα σκαριά κι άλλες;

«Η αλήθεια είναι πως είμαι πάρα πολύ τυχερός. Η συνεργασία μας με τον Γεράσιμο και τον Θέμη ηταν η πρώτη μου ως Θοδωρής και θα τους ευγνωμονώ πάντα για τη διάθεση και την εμπιστοσύνη. Τον Οκτώβριο του περασμένου χρόνου κυκλοφόρησε ένα τραγούδι του Γιάννη Κότσιρα με τίτλο “Κοίτα γύρω”, από τον ομώνυμο δίσκο, όπου είχα την τιμή να συμμετέχω μαζί με τον Κόμη Χ, τον Απόστολο Ρίζο και την Ανδριάνα Μπάμπαλη, και νωρίτερα πέρυσι συμμετείχα στο δίσκο του Hume Assine με τίτλο “The Sweetest Sound” με το τραγούδι “Αυτά είναι τα όνειρα”. Έχω την τεράστια χαρά να συμμετέχω στο δίσκο του Σπύρου Γραμμένου που θα κυκλοφορήσει, σε ένα τραγούδι του, και ανυπομονώ να τον ακούσω ολόκληρο. Υπάρχουν στα σκαριά κι άλλες συνεργασίες και ομολογώ πως σκάω για να τις μοιραστώ αλλά θα χαλάσω την έκπληξη. Το μόνο hint που μπορώ να δώσω, είναι πως θαυμάζω αφάνταστα τον τρόπο που βλέπουν τη μουσική ο Ορέστης Ντάντος και ο Κος Κ. και πως θα κυκλοφορήσουν κι άλλα τραγούδια μέσα στο 2021. Επιπλέον, λογαριάζω ως δικό μου άνθρωπο τον Κόμη Χ και ελπίζω σύντομα να κάνουμε κάτι παρέα».

Θα μπορούσες να εμπιστευτείς το ίδιο εύκολα ένα νέο στιχουργό όσο έναν καταξιωμένο για να γράψετε μαζί ένα τραγούδι;

«Φυσικά, γιατί όχι; Ενδεχομένως, με ένα νέο στιχουργό έχεις την ευχέρεια και την ανεκτικότητα για περισσότερες ζυμώσεις. Να σημειώσω, όμως, πως και εδώ έχω σταθεί τυχερός, καθώς και οι δύο καταξιωμένοι στιχουργοί που μου έχουν εμπιστευτεί στίχους τους, ο Γεράσιμος Ευαγγελάτος και ο Οδυσσέας Ιωάννου, αναζητούν την αλληλεπίδραση και είναι μια διεργασία που έχω ανακαλύψει κι έχω μάθει πάρα πολλά. Από την άλλη, ο “Superman” της Ειρήνης Τσαγκαράκη είναι μόλις το δεύτερο τραγούδι της, που κυκλοφόρησε με δικούς της στίχους, αλλά και το δικό μου πρώτο που έχω γράψει μουσική. Το ζητούμενο είναι η κοινή αισθητική, η εμπιστοσύνη και οι ώρες προσπάθειας που αφιερώνεις σε κάθε τραγούδι που δημιουργείται».

Παρατηρώ ότι στη νέα πορεία σου έχεις δίπλα σου ένα σημαντικό άνθρωπο του ραδιοφώνου, τον Χρήστο Παπαμιχάλη. Τι ήταν αυτό που σας έφερε κοντά από την αρχή;

«Ο Χρήστος είναι πραγματικά ιδιαίτερος για μένα. Είναι ο άνθρωπος ο οποίος, εντελώς ανιδιοτελώς, μου άνοιξε την πόρτα για να μάθω από κοντά πώς είναι ο χώρος στην ελληνική μουσική σκηνή. Όπως όλα τα ωραία πράγματα, συνέβη κι αυτό τυχαία. Με άκουσε στο “Μπελ Ρεβ” με τη Νατάσσα (σ.σ. Μποφίλιου), με τον Θέμη πήγαμε στην ΕΜΙ για το “Τη μέρα που σε γνώρισα” και εκεί μιλήσαμε λίγο παραπάνω με τον Χρήστο. Σε έναν καφέ, που θα συζητούσαμε περί ανέμων και υδάτων για τη μουσική, ήρθε η ιδέα για το “Radiotrip”. Μέσα από το “Radiotrip”, που κάναμε παρέα, εκτός από ένα ιδιαίτερα απαιτητικό live που είχα να αντιμετωπίσω, μοιράστηκα τη σκηνή με καλλιτέχνες που θαυμάζω χρόνια. Είναι ο άνθρωπος που έχει πιστέψει σε μένα, ενδεχομένως, περισσότερο και από την ίδια μου τη μάνα. Και φυσικά, είναι εκείνος που φροντίζει να με συνεφέρνει όποτε χρειάζεται, που θα μου πει μια καλή κουβέντα ακριβώς τη στιγμή που φαίνεται να την έχω ανάγκη και έχει τη ματιά που συμπληρώνει τη δική μου οπτική για τη μουσική. Επιπλέον, με έκανε να αγαπήσω το ραδιόφωνο από την αρχή, που ομολογώ πως το είχα “χάσει”. Είναι αγαπημένος και ανεκτίμητος».

Έχεις μιλήσει με μεγάλο θαυμασμό για τον Αλκίνοο Ιωαννίδη. Θεωρείς πως ο τρόπος που κινείται στο χώρο όλα αυτά τα χρόνια αποτελεί «οδηγό» για τους νεότερους καλλιτέχνες;

«Πρόσφατα, ο κύριος Τσαφούλιας, σε δηλώσεις του, είπε πως δεν υπάρχει σπουδαίος καλλιτέχνης αν δεν έχεις γίνει σπουδαίος άνθρωπος, κάτι που με βρίσκει απολύτως σύμφωνο. Αυτή είναι η αίσθηση που έχω για τον Αλκίνοο Ιωαννίδη, έχοντας παρακολουθήσει πάρα πολλές ζωντανές εμφανίσεις του, συνεντεύξεις του και κείμενά του και παρατηρώντας με ιδιαίτερο ενδιαφέρον τις στιγμές που απευθύνεται στο κοινό. Οπότε θεωρώ πως η συνέπειά του και το ήθος του, πρώτα απ’ όλα, είναι όντως “οδηγός” για τους νεότερους καλλιτέχνες».

Η τέχνη και η επιβίωση

Είσαι από τους τραγουδιστές και μουσικούς που έχουν παράλληλα και πρωινή δουλειά. Ζούμε σε μια χώρα όπου το να επιμένει κάποιος στην τέχνη του είναι ηρωισμός;

«Είμαι κι εγώ σε αυτούς που έχουν και “κανονική” δουλειά, όπως συνήθως μου έλεγαν και μου λένε. Το να είσαι καλλιτέχνης στη χώρα που ζούμε, για να χρησιμοποιήσω ένα στιχάκι του ΛΕΞ, είναι σαν να συμμετέχεις “στο καλύτερο Black Mirror επεισόδιο”. Είναι δεδομένο πως οδεύεις προς αχαρτογράφητα νερά, μέχρι πρόσφατα καλά καλά δεν ξέραμε πώς να βγάλουμε άκρη με τα πνευματικά δικαιώματα -ακόμα δεν έχει λυθεί πλήρως αυτό, αλλά τουλάχιστον γίνεται για πρώτη φορά οργανωμένη προσπάθεια- και σίγουρα παλεύεις με τα θηρία, ώστε οι αμοιβές σου να είναι “καθαρές” και να έχεις μια αξιοπρεπή ασφαλιστική κάλυψη. Δυστυχώς, θεσμικά δεν υπάρχει καμία πρόνοια σε αυτά τα θέματα και η πανδημία θεωρώ πως ήρθε για να επιβεβαιώσει το τελευταίο που ανέφερα. Αν τα προσθέσεις όλα αυτά, που συνήθως χαρακτηρίζουν τον μέσο ελεύθερο επαγγελματία στην Ελλάδα, τότε μιλάμε για ένα μεγάλο ποσοστό “ηρώων”».

Μέσα στην πανδημία εξακολουθείς να δουλεύεις;

«Ναι, συνεχίζω να εργάζομαι μέσω τηλεργασίας στην πρωινή μου δουλειά και στον όποιο ελεύθερο χρόνο μου προσπαθώ να λυτρωθώ μέσω της μουσικής».

«Απαξίωση και αδιαφορία»

Πώς κρίνεις τη στάση της κυβέρνησης απέναντι στους ανθρώπους του πολιτισμού μέσα στην υγειονομική κρίση;

«Στην πραγματικότητα, δεν υπάρχει “στάση της κυβέρνησης απέναντι στους ανθρώπους του πολιτισμού”. Απαξίωση μόνο και αδιαφορία. Αυτό εισπράττω ως αίσθηση και μια διάθεση να δείξει με το δάχτυλο η κυβέρνηση παθογένειες που υπάρχουν στο χώρο, τις οποίες στην πραγματικότητα η ίδια, και η κάθε κυβέρνηση, συντηρεί χρόνια. Για μένα η “αισιόδοξη” σκέψη είναι πως δεν υπάρχει πλάνο, δηλαδή είναι θέμα ανικανότητας, και όχι αδιαφορία και κακώς εννοούμενος συντηρητισμός, γιατί αυτό το δεύτερο σενάριο φτάνει στα όρια της απάνθρωπης διαχείρισης ενός ολόκληρου επαγγελματικού κλάδου».

Οι συνάδελφοί σου τι σου λένε για όλα αυτά; Τι εισπράττεις γενικότερα από το χώρο;

«Με όσους συναναστρέφομαι, έχουν την ίδια αλγεινή εντύπωση. Πολύς κόσμος έχει ήδη μεταναστεύσει απευθείας μετά την πρώτη καραντίνα και ακόμα πιο πολλοί έχουν αλλάξει καριέρα. Και φυσικά δεν είναι μόνο οι καλλιτέχνες οι άμεσα βαλλόμενοι, αλλά και οι αμέτρητοι τεχνικοί και άνθρωποι που εργάζονται στο χώρο του πολιτισμού».

Συμφωνείς με το πολύμηνο κλείσιμο των χώρων όπου παίζεται η μουσική; Πιστεύεις ότι κάποιοι από αυτούς θα μπορούσαν να συνεχίσουν να λειτουργούν υπό προϋποθέσεις;

«Φυσικά και δεν συμφωνώ. Υπάρχουν χώροι που πληρούν τις προϋποθέσεις και θα μπορούσαν να τηρήσουν τα μέτρα ώστε να συνέχιζαν τη λειτουργία τους. Θεωρώ πως η λάθος διαχείριση σε άλλους τομείς, όπως η υγεία, τα μέσα μαζικής μεταφοράς και πολλά ακόμα, δημιουργεί ένα ντόμινο και για τους υπόλοιπους κλάδους που “θεωρητικά” θα μπορούσαν να αποτελέσουν εστίες μετάδοσης του ιού. Όπως είναι πιο κοστοβόρο και ενέχει ρίσκα το να επιμορφώσεις μια μεγάλη μερίδα της κοινωνίας, από το να της επιβληθείς και να την περιορίσεις, έτσι νομίζω πως συμβαίνει κι εδώ».

«Προχωράμε μπροστά, δεν γυρνάμε πίσω»

Έχεις φοβηθεί σε προσωπικό επίπεδο από τον κίνδυνο της πανδημίας; Πώς αντιμετωπίζεις το συνεχή εγκλεισμό και τι σε δυσκολεύει περισσότερο μέσα σ’ όλο αυτό;

«Έχω φοβηθεί σε προσωπικό επίπεδο, καθώς αντιλαμβάνομαι πως τους λάθους χειρισμούς που συμβαίνουν από αρκετές χώρες ανά τον κόσμο, σχετικά με την πανδημία, τις καπηλεύονται ακροδεξιές ομάδες ανθρώπων για να προωθήσουν την ατζέντα τους, είτε διασπείροντας fake news είτε δημιουργώντας μια αναμπουμπούλα, “ερμηνεύοντάς” κατά το δοκούν. Και σε δεύτερη φάση, δεν με έχει τρομάξει αλλά με έχει σοκάρει το μπαράζ -στα όρια του αντισυνταγματικού- νομοσχεδίων που πλήττουν βαθιά ελευθερίες και ανθρώπινα δικαιώματα. Τα παραδείγματα σε Γαλλία, Πολωνία είναι νωπά ακόμα, και σε εμάς εδώ νομίζω πως τα έχουμε καλωσορίσει ήδη, την ώρα που εμείς κάνουμε αυτή την κουβέντα. Ο εγκλεισμός είναι βάναυσος, ομολογώ. Περισσότερο με δυσκολεύει η απώλεια της επικοινωνίας. Έχω να δω φίλους και γνωστούς σχεδόν ένα χρόνο τώρα. Η αλήθεια είναι πως σε ένα σπίτι με δύο αγόρια 2 και 4 ετών, δεν προλαβαίνεις να ρουτινιάσεις, αλλά ακόμα κι ο μεγάλος μας γιος έχει αρχίσει να αντιλαμβάνεται πως κάτι δεν πάει καλά. Και πότε θα ξαναπάμε στη θάλασσα, πότε θα πάμε σε εκείνο το λούνα παρκ, στην παιδική χαρά κ.λπ. Προφανώς και έχει καταλάβει -στο βαθμό που μπορεί- τι περίπου συμβαίνει, όμως όπως και να έχει, είναι πραγματικά βασανιστικό για ένα παιδί σε αυτή την ηλικία. Δε θέλω να φαντάζομαι τι περνάνε οι γονείς με ακόμα μεγαλύτερα παιδιά και ακόμα υψηλότερες απαιτήσεις. Με ποπκόρν, ταινίες, πολλή μουσική, κυνηγητό, δεινόσαυρους, δίσκους, βιβλία, ακόμα πιο πολλή σοκολάτα κάπως αντιμετωπίζεται ο εγκλεισμός».

Ο «Τρομονόμος» επεκτείνεται πλέον και στην τέχνη. Χωράει η αστυνόμευση στην καλλιτεχνική έκφραση;

«Ξεκάθαρα όχι, και χωρίς δεύτερη σκέψη. Έχουμε γνωρίσει εποχές λογοκρισίας στη χώρα μας, και πρόσφατα ιστορικά, και είναι γνωστό από ποιους και γιατί εργαλειοποιήθηκε κάτι τέτοιο. Προχωράμε μπροστά, δεν γυρνάμε πίσω. Αγαπάμε το “Ζαβαρακατρανέμια”, γνωρίζουμε τις ρίζες μας και γι’ αυτό στεκόμαστε απέναντι σε οποιαδήποτε μορφή ολοκληρωτισμού και απολυταρχικού καθεστώτος».

«Ο άντρας-κυνηγός δεν είναι “παλαιάς κοπής”»

Ως άντρας καλλιτέχνης, αλλά και ως πατέρας, πώς αισθάνεσαι με το κύμα καταγγελιών σεξουαλικής κακοποίησης και παρενόχλησης που έχει ξεσπάσει; Οι μαρτυρίες που έχουν δει το φως της δημοσιότητας μέσα και από το δικό μας site είναι ανατριχιαστικές.

«Είναι, πραγματικά, ανατριχιαστικές. Και ως άντρας καλλιτέχνης και ως μπαμπάς είμαι πάντα με τα θύματα, πάντα. Θεωρώ σπουδαίους τους ανθρώπους που μοιράστηκαν όλες αυτές τις τρομακτικές εμπειρίες τους και τους θαυμάζω ειλικρινά για το κουράγιο τους να προχωρήσουν και για την ψυχική δύναμη να το καταγγείλουν. Το πότε δεν έχει καμία σημασία, και είναι μια προσπάθεια αποπροσανατολισμού του πραγματικού θέματος της συζήτησης, που είναι οι αποτρόπαιες αυτές πράξεις. Ζούμε, δυστυχώς, σε μια συντηρητική κοινωνία που κάνει μονίμως τις λάθος ερωτήσεις. Τι δουλειά είχε στα Εξάρχεια, γιατί μπήκε στο μαγαζί, γιατί φορούσε κοντή φούστα, τι γύρευε τέτοια ώρα στο σπίτι του, γιατί μετά από τόσα χρόνια. Η νοσηρότητα αυτών των ερωτήσεων θεραπεύεται απ’ όλους τους ανθρώπους που στηρίζουν και που θα στηρίξουν τα θύματα και από την προτροπή να χυθεί φως ώστε να μην υπάρξουν κι άλλα. Οι άνθρωποι αυτοί που μίλησαν, χάραξαν μια γραμμή που λέει “ως εδώ” και τους είμαστε υπόχρεοι γι’ αυτό. Το λιγότερο που θα μπορούσαμε να κάνουμε γι’ αυτούς είναι μια αγκαλιά και το περισσότερο είναι να σκεφτούμε και τις δικές μας ευθύνες, ως θεατές που ίσως κάποτε να στρέψαμε το βλέμμα μας αλλού».

Από όλα τα «παλαιάς κοπής», που μας κληροδότησαν οι προηγούμενες γενιές, προσωπικά εσύ τι κρατάς και τι πετάς;

«Είναι φοβερό πώς φράσεις όπως “παλαιάς κοπής” και “κανονικότητα”, που εξέφραζαν κάτι τελείως διαφορετικό, έχουν πλέον αρνητικό πρόσημο. “Παλαιάς κοπής” ήξερα πως σήμαινε έναν άνθρωπο με ευγένεια και ενσυναίσθηση. Το χειροφίλημα, επί παραδείγματι, θεωρείται “παλαιάς κοπής” χειρονομία, όμως είναι ένδειξη σεβασμού και ευγένειας. Ο άντρας-κυνηγός (γιατί αυτό εννοήθηκε, αν κατάλαβα σωστά) που δεν ξέρει πού σταματάει η δική του ελευθερία και που ξεκινάει του άλλου, δεν είναι “παλαιάς κοπής”, είναι αντιλήψεων σκοτεινού μεσαίωνα και το “παλαιάς” δεν νομίζω πως καλύπτει χρονικά αυτή την περίοδο. Σοβαρολογώντας, όμως, φαίνεται πως υπάρχει η δυνατότητα η νέα γενιά να φέρει “νέα κοπή” και να κρατήσει μόνο τα ωφέλιμα, από την όμορφη έννοια, της “παλαιάς”».

Ποια είναι η σημαντικότερη αλλαγή που θα ήθελες να δεις να συμβαίνει στη χώρα μέσα στα χρόνια που έρχονται;

«Αλληλεγγύη περισσότερη. Όταν θα στρέψουμε το βλέμμα δίπλα μας με ουσιαστικό ενδιαφέρον, όλα θα γίνουν καλύτερα».

Λέω να κλείσουμε αυτή τη συνέντευξη ως εξής: Θα ήθελα να μου δώσεις τα ονόματα τριών νέων συναδέλφων σου που πιθανότατα δεν γνωρίζω και που πιστεύεις πως θα άξιζε να ακούσω τα τραγούδια τους.

«Τρεις μόνο, ε; Αστρογόνο, Παιδί Τραύμα και Καίσαρας Κίκης».
Όταν θα στρέψουμε το βλέμμα δίπλα μας με ουσιαστικό ενδιαφέρον, όλα θα γίνουν καλύτερα.