Η Μαρίνα Τριφύλλη είναι ένα κορίτσι που αγαπά τα ταξίδια. Ταξίδια, μέσω των οποίων προσπαθεί να προσαρμόσει αναδρομικά την αίσθηση εγγύτητας της στιγμής στην εκτίμηση της τρισδιάστατης απεικόνισης της πορείας. Κάποιοι ίσως σκεφτούν ότι βιάζεται, όπως βιάζονται οι περισσότεροι νέοι οι οποίοι στερούνται των μηχανισμών εκείνων που φιλτράρουν την κάθε απόφαση στο θυμικό. Όχι, η Μαρίνα δεν βιάζεται. Απλά, τώρα μαθαίνει να χειρίζεται έναν ευρυγώνιο φακό σε ένα σκηνικό ζωής που μοιάζει ακόμα αφαιρετικό.
Η θεώρηση της Μαρίνας για το σινεμά, μοιάζει με αυτήν του Ντέιβιντ Λιντς. Τί είναι τελικά μια ταινία; Πολύ απλά, ένας πίνακας ζωγραφικής που πήρε κίνηση. Ακούγεται ίσως φυσιολογικό, όταν προέρχεται από τα χείλη του μετρ του σουρεαλισμού, αλλά λίγο σουρεαλιστικό όταν το ενστερνίζεται ένα νεαρό κορίτσι που τώρα βγαίνει στη ζωή. Για ένα νέο, εύπλαστο όμως μυαλό, που αποδέχεται τα πάντα ως πρόκληση, το σουρεάλ στοιχείο αποδεικνύεται πρωτογενές υλικό προκειμένου να πειραματιστεί και να συνθέσει.
Αυτή η αέναη ροή ενέργειας, πότε προς τα μπρος -ως έμβολο της αρχέγονης νεανικής ορμής- και πότε προς τα πίσω -ως καταμέτρηση των στιγμών, εν είδει παρασήμων ενηλικίωσης- είναι τελικά το πρίσμα που βαθαίνει την γωνία λήψης στον φακό ενός παιδιού που αρχίζει να αντιλαμβάνεται πως, προκειμένου να συνθέσει την ζωή ως εμπειρία, θα χρειαστεί να την αποσυναρμολογήσει στα επιμέρους συστατικά της. Και να τα επαναπροσδιορίσει ένα προς ένα, στον προσωπικό του αξιακό κώδικα.
Ακολουθεί η συνέντευξη της Μαρίνας Τριφύλλη στο Kythera.News, για την συμμετοχή της στις κινηματογραφικές ομάδες του Λυκείου Κυθήρων, υπό τον Γιώργο Διδυμιώτη.
Ερ. Πριν φτιάξετε την κινηματογραφική ομάδα με τον Διδυμιώτη, ποια ήταν η επαφή σου με τον κινηματογράφο; Με ποια ματιά τον έβλεπες ως τέχνη, ως δημιουργία, ως ψυχαγωγία;
–Νομίζω, ως παιδί εκτιμούσα περισσότερο τον κινηματογράφο σε σχέση με τις υπόλοιπες μορφές τέχνης, ίσως λόγω της μαγείας που έκρυβε και της ικανότητάς του να σε “μεταφέρει” ανάλογα με τον τόπο ή το ύφος της ταινίας, ίσως γιατί ήταν πιο κατανοητός από την ζωγραφική και την ποίηση, ίσως γιατί συνδυάζει την τέχνη με την ψυχαγωγία, ίσως όλα αυτά μαζί…
Ωστόσο, πρέπει να παραδεχτώ ότι πριν την κινηματογραφική ομάδα και τα θεωρητικά σεμινάρια του Γιώργου, δεν εκτιμούσα τόσο τον ποιοτικό και «βαρετό» κινηματογράφο, τις βουβές ταινίες και το κρυμμένο νόημα πίσω από το κάθε πλάνο, αλλά προτιμούσα τις πιο ψυχαγωγικές και εμπορικές ταινίες.
Ερ. Πώς διαμορφώθηκε η οπτική σου γωνία για το σινεμά, μετά την εμπειρία της ομάδας;
–Για να είμαι ειλικρινής, στην αρχή ένιωθα ότι μου κατέστρεψε λίγο την μαγεία του κινηματογράφου, γιατί δεν μπορούσα να απολαύσω την στιγμή, αλλά έκανα εικόνα στο μυαλό μου το στήσιμο και όλη την διαδικασία πίσω από την κάθε σκηνή, ό,τι είχε προηγηθεί δηλαδή μέχρι να φτάσει στα μάτια μου το ολοκληρωμένο αποτέλεσμα. Αντί να χαλαρώσω και να απολαύσω την ταινία, το έπαιζα κριτικός κινηματογράφου.
Με την πάροδο του χρόνου (ευτυχώς!), ξεπέρασα το αρχικό σοκ και παρέμεινε ο θαυμασμός μου για το πόση προετοιμασία απαιτείται για να δημιουργηθεί από το μηδέν μία ταινία. Όπως μου έδειξε η εμπειρία αυτή, ακόμα και για μία ταινία μικρού μήκους απαιτούνται μήνες προετοιμασίας και σκληρής δουλειάς.
Ερ. Το σχολείο, ως κοινότητα, ως σύνολο, ως ομάδα, τι προσφέρει στην δημιουργία μιας ταινίας. Και τί παίρνει από αυτήν;
–Αυτή μάλλον είναι ερώτηση παγίδα. Αν το κράτος είχε απαλλαχθεί από το απαρχαιωμένο πρόγραμμα σπουδών και υπήρχε δυνατότητα ενσωμάτωσης του κινηματογράφου σε αυτό, είτε μέσω επιχορηγήσεων, είτε μέσω παροχής υποδομών, τότε θα ήταν μια πολύ καλή ευκαιρία για τα παιδιά να έρθουν σε επαφή με την τέχνη του κινηματογράφου από μικρή ηλικία.
Ωστόσο, ακόμα και υπό τις παρούσες συνθήκες, η δημιουργία μιας κινηματογραφικής ομάδας φέρνει πιο κοντά μία τάξη, αποτελεί μία ευκαιρία για συνεργασία, καθώς πρόκειται για μία υποχρεωτικά ομαδική εργασία που καλλιεργεί το πνεύμα της συνεργασίας, πέρα από τα αυστηρά όρια των σχολικών μαθημάτων, γιατί ο κινηματογράφος είναι τέχνη της ομαδικότητας. Και στο τέλος, η ταινία που θα προκύψει εκπροσωπεί το σχολείο, όχι μόνο την μικρή ομάδα που ασχολήθηκε, με ό,τι αυτό συνεπάγεται.
Ερ. Είχες ενεργή συμμετοχή στο World Mad από ότι ξέρω. Σε ποιο κομμάτι της ταινίας δραστηριοποιήθηκες;
–Μάλλον η σωστή ερώτηση είναι, σε ποιο κομμάτι της ταινίας δεν δραστηριοποιήθηκα…σενάριο, σκηνοθεσία, casting, επιλογή σκηνικών, ηχοληψία, μοντάζ, μοντάζ, μοντάζ….
Και φυσικά η πάντα απαραίτητη ιδιότητα του κομπάρσου γιατί ποτέ δεν ήταν αρκετά τα διαθέσιμα άτομα.
Ερ. Τί σου έκανε την μεγαλύτερη εντύπωση από την διαδικασία του στησίματος της ταινίας;
–Το πόσο περίπλοκη και μακροσκελής είναι αυτή η διαδικασία. Πριν ξεκινήσουμε αυτό το project, τα είχα όλα στο μυαλό μου πολύ πιο απλά, πολύ πιο μαγικά. Τελικά όλα αυτά αποδομήθηκαν σιγά σιγά και αποδείχθηκε πως ακόμα και μία φαινομενικά απλή σκηνή, αν χωριστεί σε επιμέρους τμήματα, υπάρχει ένας μεγάλος αριθμός ανθρώπων που έχει εργαστεί για να φτάσει στις οθόνες μας το επιθυμητό αποτέλεσμα.
Αλλά, μακράν η καλύτερη στιγμή είναι όταν μετά από όλη αυτή την δουλειά δεις ολοκληρωμένη την ταινία. Ειδικά σε μία προβολή με κόσμο που μπορείς να παρατηρήσεις τις αντιδράσεις τους, να προσπαθείς να μαντέψεις αν τους άρεσε, αλλά και να κάνεις και μια αυτοκριτική του τι θα μπορούσε να γίνει διαφορετικά.
Ερ. Πώς προέκυψε η ιδέα του σεναρίου; Ποιες ήταν οι κατευθυντήριες γραμμές του Διδυμιώτη και πώς το οργανώσατε;
–Η ιδέα του σεναρίου ήταν μάλλον μία μείξη πολλών ιδεών, οι οποίες διαφοροποιούνταν ανάλογα με τον βασικό κορμό της ιστορίας, ώστε να ενσωματωθούν σε αυτόν. Για να καταλάβετε, η πλοκή που προέκυψε στο τέλος είχε μόνο τον τίτλο και το όνομα της πρωταγωνίστριας της αρχικής πλοκής.
Ερ. Περίγραψέ μου με λίγα λόγια την εμπειρία του ντεκουπάζ; Τί πρόσθεσε στην ματιά ενός νέου παιδιού για το σινεμά;
–Το ντεκουπάζ είναι ένα από τα πλέον σημαντικά τμήματα της προετοιμασίας μιας ταινίας. Είναι ο σκελετός πάνω στον οποίο βασίζονται τα γυρίσματα και που περιγράφει όσα πρέπει να αποτυπωθούν μέσα από το μοντάζ. Από το ύφος των ηθοποιών, μέχρι τα ρούχα που φοράνε και τις λεπτομέρειες του κάδρου, όλα αυτά σημειώνονται κατά την διάρκεια του ντεκουπάζ. Είναι ουσιαστικά ο συνδετικός κρίκος μεταξύ της ταινίας στα χαρτιά και της ταινίας στην πράξη. Μέσω των γυρισμάτων και τελικά του μοντάζ, όλες αυτές οι σκέψεις ζωντανεύουν, κρίνονται, διαφοροποιούνται, ώστε να καταλήξουμε στο τελικό αποτέλεσμα.
Εφόσον δεν είχα κάποια προηγούμενη εμπειρία πάνω σε αυτό, ήταν μία ευκαιρία για μένα να καταλάβω πως ακόμα και μία, ασήμαντη στα μάτια του θεατή, λεπτομέρεια στο σκηνικό και στο στήσιμο μίας σκηνής, έχει την δική της σημασία για την εξέλιξη της πλοκής και τίποτα δεν γίνεται τυχαία.
Ερ. Κάπου διάβασα ότι επιστρέψατε στο μοντάζ για να γυρίσετε μία επιπλέον σκηνή, που αποδείχτηκε σημαντική. Ποιος ο ρόλος του μοντάζ και τί πρόσθεσε στην οπτική σας για την ταινία αυτή η δεύτερη ματιά με το επιπλέον γύρισμα;
–Πλέον, για όλους εμάς της κινηματογραφικής ομάδας, έχει θεσπιστεί ως αξίωμα ότι «κινηματογράφος είναι η τέχνη του μοντάζ». Το μοντάζ μπορεί να καθορίσει το ύφος μιας σκηνής και να καθοδηγήσει σε μεγάλο βαθμό τις αντιδράσεις του θεατή. Από αυτό εξαρτάται ο τρόπος που παρουσιάζονται οι χαρακτήρες και η εξέλιξη της πλοκής. Η σκηνή στην οποία αναφέρεστε, γυρίστηκε εκ των υστέρων, διότι, κατά την διάρκεια του μοντάζ συνειδητοποιήσαμε ότι μας έλειπε μία σκηνή η οποία αποδείχθηκε καθοριστική για την εξέλιξη της πλοκής της ταινίας μας. Αυτό αποτελεί ακόμα μία ένδειξη της σημασίας του μοντάζ, καθώς στην πορεία γίνεται αποτίμηση των διαθέσιμων πλάνων και προκύπτουν νέες προκλήσεις, που δεν είχαν υπολογιστεί από πριν, όσο λεπτομερές κι αν ήταν το ντεκουπάζ.
Μία ταινία είναι ένας ζωντανός οργανισμός, ο οποίος προσαρμόζεται δεδομένων των συνθηκών κατά την πορεία της δημιουργίας του, με αποτέλεσμα λίγα πράγματα να παραμένουν αμετάβλητα από την αρχή της διαδικασίας και πολλά από αυτά να εμπλουτίζονται ή τελικά να αξιοποιούνται από διαφορετική οπτική γωνία.
Ερ. Μπορεί ένας νέος να βρει απαντήσεις για τα προσωπικά του θέματα μέσα από τον κινηματογράφο (ως συμμετοχή αλλά και ως θέαση). Επίσης, τί πιστεύεις ότι ένας νέος μπορεί να δώσει στην Έβδομη Τέχνη;
–Μέσα από τον κινηματογράφο, κάποιος μπορεί να ταυτιστεί με χαρακτήρες και καταστάσεις, να αντιμετωπίσει από διαφορετική οπτική γωνία προσωπικά του προβλήματα και εν τέλει να τα ξεπεράσει, βρίσκοντας την απαραίτητη στήριξη και κατανόηση στην τέχνη του κινηματογράφου.
Ερ. Πώς ονειρεύεσαι τα Κύθηρα του μέλλοντος;
-Όνειρό μου, είναι να δω τα Κύθηρα ένα νησί ζωντανό, που θα αποτελεί πόλο έλξης για άτομα όλων των ηλικιών, με μειωμένο μέσο όρο ηλικίας και 2 κινηματογράφους, έναν θερινό με θέα το κάστρο και το Καψάλι και έναν κλειστό για τους δύσκολους χειμώνες του νησιού.
