Εκατοντάδες εκατομμύρια νοικοκυριά ανά την Ευρώπη έχουν ήδη έρθει αντιμέτωπα με λογαριασμούς ρεύματος που κινούνται σε επίπεδα ακόμη και τριπλάσια σε σχέση με τα περσινά. Θα πρέπει μάλλον να προετοιμαστούν για ακόμη μεγαλύτερο σοκ, όπως προειδοποιεί σε ανάλυσή του το Reuters.
To 2020 τα νοικοκυριά της Ευρωζώνης ξόδεψαν κατά μέσο όρο 1200 ευρώ σε φυσικό αέριο και ηλεκτρικό ρεύμα. Το ποσό αυτό θα σκαρφαλώσει στα 1.850 ευρώ φέτος, σύμφωνα με εκτίμηση της Bank of America, καθώς οι γεωπολιτικές εντάσεις, αλλά και παράγοντες όπως η κλιματική αλλαγή και η επανεκκίνηση των οικονομιών, κρατούν στα ύψη τις τιμές της ενέργειας.
Δεν είναι μόνο τα νοικοκυριά που αισθάνονται τον πόνο. Οι βιομηχανίες βλέπουν το κόστος να εκτινάσσεται στα ύψη, ενώ δεκάδες επιχειρήσεις ηλεκτρικού ρεύματος έχουν οδηγηθεί στη χρεοκοπία. Μόνο στη Γερμανία, σε 39 εταιρείες μπήκε λουκέτο ή ανεστάλησαν προσωρινά οι υπηρεσίες τον τελευταίο χρόνο. Οι επιπτώσεις όμως είναι ευρύτερες για την οικονομία, αφού πλήττεται δριμύτατα και η κατανάλωση.
Το 2022 υποτίθεται ότι θα ήταν χρονιά αισθητής ανάκαμψης της κατανάλωσης. Η ΕΚΤ τον Δεκέμβριο προέβλεπε ανάπτυξη 4,2% για την Ευρωζώνη το 2022, χάρη σε αύξηση της ιδιωτικής κατανάλωσης κατά 5,9%. Αλλά η εκτίναξη του ενεργειακού κόστους καθιστά εξαιρετικά επιφυλακτικούς τους καταναλωτές και θέτει εν αμφιβόλω τις εκτιμήσεις αυτές.
Η ενέργεια συνήθως καλύπτει λίγο πάνω από το 6% της ιδιωτικής κατανάλωσης στην Ευρωζώνη, αλλά το μερι΄διό της θα μπορούσε να φτάσει στο 8% με 10% φέτος, υπολογίζει η ING, προειδοποιώντας ότι αυτό θα οδηγήσει σε κάμψη άλλου είδους δαπάνες. Το πλήγμα θα είναι σοβαρό και για το ΑΕΠ.
Στην Ιταλία για παράδειγμα, η Nomisma Energia υπολογίζει ότι οι τιμές φυσικού αερίου και ηλεκτρικού ρεύματος θα «φάνε» 2,9% από την κατανάλωση των νοικοκυριών και 1,1% από το ΑΕΠ φέτος, εάν παραμείνουν κοντά στα τρέχοντα επίπεδα. Η εικόνα είναι ακόμη πιο ζοφερή στην Ισπανία, όπου οικονομολόγοι της BBVA «βλέπουν» πλήγμα 1,4% στο εφετινό ΑΕΠ.
Στη Γερμανία το RWI προειδοποίησε ότι η επιστροφή των καταναλωτικών δαπανών στα προ πανδημίας επίπεδα δεν θα έρθει πριν από το δεύτερο τρίμηνο του 2022. Η Γαλλία αποτελεί κατά κάποιον τρόπο εξαίρεση, αφού ο πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν, ενόψει και της εκλογικής μάχης που καλείται να δώσει, έχει βάλει πλαφόν στις αυξήσεις του ρεύματος στο 4%.
Η εικόνα στην Ελλάδα
Στην Ελλάδα η μέση χονδρική τιμή ρεύματος τον Ιανουάριο κινείται στα 211 ευρώ/MWh, έχοντας μειωθεί βεβαίως σε σχέση με τον Δεκέμβριο (235,38 ευρώ/MWh), αλλά παραμένοντας σε επίπεδα σχεδόν διπλάσια σε σχέση με έναν χρόνο νωρίτερα.
Η μέση μηνιαία επιδότηση των νοικοκυριών για τον Ιανουάριο είναι 42 ευρώ για το ηλεκτρικό ρεύμα και 20 ευρώ για το φυσικό αέριο. Σε πρόσφατη συνέντευξή του ο υπουργός Ενέργειας, Κώστας Σκρέκας, είχε επισημάνει ότι «χωρίς την επιδότηση στο ρεύμα ο μέσος καταναλωτής θα πλήρωνε αύξηση 60-65 ευρώ, ενώ τώρα πληρώνει 15 ευρώ».
