«Πότε επιτέλους θα γίνουμε και εμείς Ευρώπη»; Είναι μια φράση η οποία επαναλαμβάνεται σε τακτά χρονικά διαστήματα από τα καφενεία έως τα έδρανα της Βουλής.
Είναι μια φράση η οποία όμως πρέπει να αποκτήσει συγκεκριμένο περιεχόμενο και να καταλήξει σε ρεαλιστικές προτάσεις. Με αφορμή ένα οικογενειακό ταξίδι ενός μηνός σε Ιταλία και νότια Γαλλία θα θέλαμε να καταθέσουμε ορισμένες σκέψεις και διαπιστώσεις, τις οποίες θα επιδιώξουμε να τις προσαρμόσουμε στα Κύθηρα, αλλά και την ευρύτερη αναπτυξιακή αντίληψη που πρέπει να έχουμε.
-Το πρώτο που διαπιστώνουμε όλοι είναι ότι (αναλογικά) τα ακτοπλοϊκά εισιτήρια στην Ελλάδα είναι ακριβότερα! Ηγουμενίτσα-Μπρίντιζι δύο άτομα σε δίκλινη εξωτερική καμπίνα και ένα ΙΧ πληρώσαμε 260 ευρώ…
-Το δεύτερο το διαπιστώνεις μόλις αρχίσεις να κινείσαι στην Ιταλία ή την Γαλλία: Οι ελληνικοί εθνικοί δρόμοι (ειδικά αυτοί που χρησιμοποιήσαμε για να καλύψουμε την απόσταση Αθήνα-Ηγουμενίτσα), είναι εμφανώς καλύτεροι! Επίσης οι επαρχιακοί δρόμοι στην χώρα μας δεν είναι χειρότεροι από τους αντίστοιχους στην Ιταλία και την Γαλλία. Τα διόδια είναι ακριβότερα εκεί…
-Το τρίτο τα καύσιμα. Στην Ελλάδα (και ειδικά στα Κύθηρα) εμφανώς ακριβότερα…
-Τέταρτο οι παραλίες και η θάλασσα. Καμία σχέση με την Ελλάδα! Έχουμε μακράν καλύτερες παραλίες και πολύ καθαρότερη θάλασσα. Ενδεικτικό είναι ότι στην Απουλία όλοι έπεφταν από βράχια στη θάλασσα, γιατί απλά δεν υπήρχε παραλία με άμμο. Γενικά οι παραλίες με άμμο ήταν σπάνιο είδος και όπου υπήρχαν ήταν ασφυκτικά γεμάτες.
-Πέμπτο οι τιμές στην εστίαση: Ανάλογες ή και φθηνότερες των ελληνικών για ίδιας ποιότητας γεύματα (σε επαρχιακές περιοχές). Ενδεικτικά ένας καφές εσπρέσο στην Ιταλία κόστιζε 1 με 1,5 ευρώ, με εξαίρεση τις πολύ τουριστικές περιοχές.
-Έκτο οι τιμές για τρόφιμα: Κρασιά, ζυμαρικά, τυριά αλλαντικά κλπ σε τεράστια ποικιλία και (αναλόγως ποιότητας) λίγο φθηνότερα από την χώρα μας. Πχ κρασί Chianti η Vernacia στο San Gimignano το βρίσκεις και με 5 ευρώ το μπουκάλι… Αντίθετα το λάδι είναι πανάκριβο και σε μικρές συσκευασίες. Βεβαίως τρελαθήκαμε με τα τυριά σε Γαλλία και Ιταλία! Παντού υπήρχαν υπαίθριες αγορές με τοπικά προϊόντα που αποτελούν πόλο έλξης. Οι παραγωγοί διαθέτουν φυσικά ταμειακές μηχανές και δυνατότητα συσκευασίας σε κενό για μεταφορά των προϊόντων!
-Έβδομο, σχεδόν παντού πληρώνεις για να παρκάρεις. Συνήθως στην είσοδο της πόλης. Μετά πας με τα πόδια στο κέντρο της πόλης που θέλεις να επισκεφθείς.
Εδώ αξίζει μια επισήμανση: Όλες οι τουριστικές περιοχές δεν επιτρέπουν την πρόσβαση με το ΙΧ στο ιστορικό κέντρο (εκτός οχημάτων τροφοδοσίας, ασθενοφόρων και αστυνομίας).
-Όγδοο το ότι αυτή η αλλοίωση του τοπίου που έχουμε εδώ με τις χιλιάδες κολώνες, τις κεραίες και τα καλώδια, εκεί απλά δεν υπάρχει. Τα δίκτυα είναι υπόγεια στις περιοχές που αποτελούν τουριστικούς προορισμούς. Η Τοσκάνη δεν θα ήταν ποτέ τόσο όμορφη αν υπήρχαν καλώδια…
-Ένατο το ότι όλες οι μεσαιωνικές πόλεις και τα κάστρα είναι κατοικημένα! Εκεί η αρχαιολογική και οι άλλες ανάλογες υπηρεσίες έχουν βρει την σωστή ισορροπία ανάμεσα στην προστασία και την αξιοποίηση. Η κυρίαρχη άποψη είναι ότι τίποτα δεν αξίζει αν είναι κοινωνικά νεκρό και χωρίς ανθρώπους να ζουν μαζί του…
-Δέκατο, η προστασία του τοπίου. Υπάρχουν ανεμογεννήτριες, αλλά περιορισμένες και σε επιλεγμένα σημεία. Επίσης είναι εμφανές ότι η γεωργία και η κτηνοτροφία εκεί δεν θεωρούνται ανταγωνιστικά στο περιβάλλον. Η Τοσκάνη κάποτε ήταν γεμάτη δάση, τώρα κυριαρχούν οι αμπελώνες. Στην Απουλία μεγάλες περιοχές εκχερσώθηκαν για να γίνουν ελαιώνες. Κανείς δεν κυνηγά τους αγρότες γιατί έκοψαν έναν σκίνο… Όμως πρέπει να είμαστε όλοι σε εγρήγορση διότι στην περιοχή της Απουλίας εμφανίστηκε μια ασθένεια η οποία ξέρανε τεράστιες εκτάσεις με ελαιόδενδρα.
-Ενδέκατο η καινοτομία και η ανάπτυξη. Η Ιταλία και η Γαλλία διατηρούν ένα υψηλό επίπεδο διαβίωσης και οικονομικής ανάπτυξης όχι γιατί έχουν χαμηλούς μισθούς (δεν έχουν…) αλλά γιατί έχουν επενδύσει στη μόρφωση, την καινοτομία, την έρευνα. Καμία σχέση με εμάς! Ειδικά η Τοσκάνη μέσα σε λίγες δεκαετίες μεταμορφώθηκε από μια παρακμάζουσα γεωργική περιοχή σε μια ανθούσα περιφέρεια η οποία συνδυάζει αρμονικά τουρισμό, γεωργία και βιομηχανία.
-Το πιο σημαντικό όμως είναι οι άνθρωποι. Εξωστρεφείς, ευγενικοί, μορφωμένοι (αν και λίγοι μιλούν επαρκώς άλλη γλώσσα εκτός από την εθνική τους…) και πολύ καλοί επαγγελματίες σε ότι κάνουν. Επιπλέον όλοι αντιμετωπίζουν πολύ φιλικά τους Έλληνες (ειδικά στη νότια Ιταλία που υπάρχουν τα «ελληνόφωνα» χωριά). Στη νότια Γαλλία είναι έντονο το στοιχείο των μεταναστών από χώρες της βόρειας Αφρικής, οι οποίοι όμως αποτελούν ένα δυναμικό και επαρκώς ενταγμένο κομμάτι της κοινωνίας.
Ποιο είναι το συμπέρασμα: Αν θέλουμε να αναπτυχθούμε περαιτέρω και να αξιοποιήσουμε τα αναμφίβολα πλεονεκτήματα της χώρας μας, πρέπει να εκσυγχρονισθούμε. Πρέπει να αποφασίσει το κράτος να επενδύσει στην μόρφωση των Ελλήνων, να στηρίξει τη καινοτομία και να προστατεύσει το υπέροχο φυσικό μας περιβάλλον
Ειδικά τα Κύθηρα είναι ακριβά αναλογικά με την ποιότητα των υπηρεσιών που προσφέρουν (όσο και αν δεν μας αρέσει να το ακούμε). Δύσκολη και ακριβή η πρόσβαση, ενώ η σχέση ποιότητας/τιμής πχ στην εστίαση δεν είναι η καλύτερη. Βεβαίως δεν αγνοούμε ότι οι παραλίες και η θάλασσα στο νησί μας είναι κυριολεκτικά «άπαιχτες»! Επίσης οι Κυθήριοι είναι ευγενικοί, μορφωμένοι, πολύγλωσσοι και πολύ φιλικοί στην πλειοψηφία τους.
Υπάρχουν όμως και τα σημεία που πιστεύω ότι εύκολα μπορούμε να προσαρμοστούμε:
-Ας δημιουργήσουμε χώρους πάρκινγκ έξω από τους παραδοσιακούς μας οικισμούς και να διευκολύνουμε όσους θέλουν να γνωρίσουν τον τόπο μας περπατώντας στο «ιστορικό κέντρο».
-Ας διεκδικήσουμε σταδιακά την απομάκρυνση όλων αυτών των καλωδίων-κεραιών-κλπ που αλλοιώνουν το τοπίο.
-Εφόσον αποφασιστεί να προχωρήσουμε στη δημιουργία ενεργειακής κοινότητας, πρέπει να προσεχθεί ιδιαίτερα πού και πως θα δεχθούμε ανεμογεννήτριες. Τα μεγάλα βιομηχανικά πάρκα αποκλείονται.
-Ας δούμε με πιο ανοικτό μυαλό το ενδεχόμενο αξιοποίησης κάστρων και εγκαταλελειμμένων οικισμών. Ίσως η Μονεμβάσια μπορεί να αποτελέσει πρότυπο.
-Ας προστατεύσουμε την ύπαιθρό, όχι εκδικούμενοι τον αγρότη, αλλά διευκολύνοντας τον να την κάνει παραγωγική και όμορφη.
-Ας παράξουμε και τυποποιήσουμε τα προϊόντα μας με τρόπο που να είναι πιο ελκυστικά, αλλά και να αποκτήσουμε πιο μαζική παραγωγή για να έχουμε τα μεγέθη αυτά που θα μας επιτρέψουν να είναι δυνατή η εξαγωγή τους.
Δημιουργός του άρθρου:
Η Αναστασία Σιδέρη Είναι Χημικός Μηχανικός, Επικοινωνιολόγος, Επίτιμη Καθηγήτρια Πανεπιστημίου Γλασκώβης
Δημοσιογράφος
