Της Μαρούλας Πλήκα
Σε εξέλιξη βρίσκεται η εισαγγελική έρευνα που διέταξε, κάπου στα τέλη Νοεμβρίου, ο προϊστάμενος της Εισαγγελίας Πρωτοδικών Θεσσαλονίκης Παναγιώτης Παναγιωτόπουλος προκειμένου να φανεί αν υπάρχουν και σε ποιους ακριβώς καταλογίζονται και επιμερίζονται ευθύνες για την τραγωδία που έζησε η Θεσσαλονίκη κατά το δεύτερο κύμα της πανδημίας του SARS-Cov-2, στο οποίο χάθηκαν χιλιάδες ανθρώπινες ζωές.
Ολόκληρη η διαδικασία, όπως και κάθε δικαστική έρευνα, είναι βέβαιο ότι θα πάρει αρκετό χρόνο. Ωστόσο ουδείς/μία γνωρίζει το πού βρίσκεται σήμερα η όλη διαδικασία, πόσοι και ποιοι κλήθηκαν ή καλούνται να καταθέσουν και κυρίως εάν θα κληθούν και πολιτικά πρόσωπα, οι υπουργοί, για να καταθέσουν τα όσα και δημοσίως εξάλλου έχουν παραδεχθεί για τους λόγους που δεν ελήφθησαν εγκαίρως επιπλέον μέτρα στη Θεσσαλονίκη, παρά τις δραματικές σε πολλές περιπτώσεις εκκλήσεις επιστημόνων και τα αιτήματα ορισμένων τουλάχιστον τοπικών αρχόντων.
Επίσης δεν έχει γίνει γνωστό αν θα κληθούν να καταθέσουν και οι γαλάζιοι αυτοδιοικητικοί και ο πρύτανης του ΑΠΘ, που συμμετείχαν στην επίμαχη σύσκεψη που έγινε υπό τον υφυπουργό Πολιτικής Προστασίας Ν. Χαρδαλιά στις 22 Οκτωβρίου, στη Θεσσαλονίκη. Σε αυτήν, όπως υποστηρίζουν όλοι τους, ζήτησαν να ληφθούν άμεσα περιοριστικά μέτρα και να μην πραγματοποιηθούν οι εορταστικές εκδηλώσεις της 26ης και 28ης Οκτωβρίου, που, όπως φάνηκε εκ του αποτελέσματος, μετατράπηκαν σε λαοσυνάξεις διασποράς κορονοϊού, αλλά δεν εισακούσθηκαν.
Αν δεν κληθούν όλοι οι παραπάνω, μαζί με τους «ειδικούς επιστήμονες» που επικαλείται ο πρωθυπουργός, αλλά δεν τους κατονομάζει, η έρευνα θα κινδυνέψει να μετατραπεί σε «πλυντήριο» ως προς τις εγκληματικές πολιτικές ευθύνες που φέρει η κυβέρνηση για τον «μαύρο Νοέμβριο» και τον βαθύ «γκρίζο» Δεκέμβριο, που έζησε η Θεσσαλονίκη και όλη η βόρεια Ελλάδα.
Τι ψάχνει ο εισαγγελέας
Αυτό που γνωρίζουμε είναι ότι η εισαγγελική έρευνα διατάχθηκε μετά από δηλώσεις του διευθυντή ΜΕΘ του νοσοκομείου «Παπανικολάου» Νίκου Καπραβέλου, ο οποίος έριξε ευθύνες στην επιτροπή των επιστημόνων που εισηγείται τα μέτρα και κλήθηκε για κατάθεση. «Σε μια από τις μαύρες μέρες του Νοεμβρίου είχα κάνει την επισήμανση ότι χάνονται και θα χαθούν ζωές που θα μπορούσαν να έχουν κερδηθεί. Μετά από εβδομάδα με είχε καλέσει η Εισαγγελία Θεσσαλονίκης με τρία ερωτήματα: πρώτον, τι δεν έγινε που μπορούσε να γίνει, δεύτερον, πότε έπρεπε να γίνει και, τρίτον, ποιοι ευθύνονται. Βρέθηκα σε πολύ δύσκολη θέση να εξηγήσω πως ό,τι έγινε τον Οκτώβριο έγινε γιατί δεν ελήφθησαν μέτρα, την πληρώσαμε με εκατόμβη θυμάτων και συνεχίζουμε» δήλωσε στις 8 Ιανουαρίου.
Το ανέμελο αφήγημα του Κυριάκου…
Επιπλέον γνωρίζουμε ότι στις 12 Νοεμβρίου και ενώ η Θεσσαλονίκη θρηνούσε καθημερινά πολλές δεκάδες θύματα της Covid-19 και τα νοσοκομεία της ήδη είχαν ξεπεράσει τα όριά τους έχοντας όλες τις κλίνες ΜΕΘ γεμάτες με ασθενείς με Covid-19, από το βήμα της Βουλής ο Κυριάκος Μητσοτάκης παραδέχεται για πρώτη φορά ότι «πέσαμε έξω στις εκτιμήσεις μας για τη Θεσσαλονίκη». Μάλιστα ο πρωθυπουργός έσπευσε να επιμερίσει τις ευθύνες για την τραγική επιδημιολογική κατάσταση, στην οποία οδηγήθηκε η πόλη εξαιτίας της κυβερνητικής αμεριμνησίας, σε τοπικούς άρχοντες και στους ειδικούς επιστήμονες της επιτροπής, που δεν του εισηγήθηκαν μέτρα νωρίτερα. «Το λέω ξεκάθαρα, η ευθύνη βαραίνει όλους, πρώτα από όλα την κυβέρνηση, αλλά, νομίζω, και τους τοπικούς άρχοντες και ενδεχομένως όλους όσοι επεδίωξαν να εορτάσουμε -έτσι έστω όπως εορτάστηκε τελικά- τον Άγιο Δημήτριο», είπε χαρακτηριστικά ο Κυριάκος Μητσοτάκης, ενώ στη συνέχεια έβαλε ως βασικούς «παίκτες» στο κάδρο των ευθυνών και την επιτροπή των λοιμωξιολόγων που δεν του εισηγήθηκαν εγκαίρως μέτρα.
Ο πρωθυπουργός άφησε ωστόσο στο απυρόβλητο τον υφυπουργό Πολιτικής Προστασίας Νίκο Χαρδαλιά όπως και όλους τους γαλάζιους τοπικούς βουλευτές, τον τότε υφυπουργό ΥΜΑΘ Καράογλου και την επικεφαλής του πρωθυπουργικού του γραφείου στη Θεσσαλονίκη. Εκτός και εάν αυτοί τον ενημέρωσαν και εισηγήθηκαν εγκαίρως να ληφθούν μέτρα στη Θεσσαλονίκη…
…που το ξήλωσε ο Άδωνις
Ήρθε όμως η «κόντρα» δήλωση του Άδωνι Γεωργιάδη, στις 5 Ιανουαρίου, που ξήλωσε το πρωθυπουργικό αφήγημα και κάνει ξεκάθαρο ότι η απόφαση της κυβέρνησης για τη λήψη μέτρων μετά τα «πανηγύρια» του Αγίου Δημητρίου ήταν πολιτική επιλογή και είχε να κάνει με τον κατευνασμό του χριστεπώνυμου πλήθους και της Εκκλησίας, παρά το όλα έδειχναν ότι έρχεται επιδημιολογικό “τσουνάμι”. «Θέλω να είμαι ειλικρινής, ένας από τους λόγους που ελήφθη η απόφαση για την καραντίνα αυτής της εβδομάδος ήταν το προηγούμενο της Θεσσαλονίκης…
Τότε κάποιοι λοιμωξιολόγοι μάς έλεγαν ότι θα έπρεπε να γίνει καραντίνα στη Θεσσαλονίκη πριν την εορτή του Αγίου Δημητρίου. Εμείς, από σεβασμό στην παράδοση, στην Ορθοδοξία, στην πίστη, δεν βάλαμε καραντίνα πριν τη γιορτή του Αγίου Δημητρίου, θυμίζω ότι αυτό ήταν το βασικότερο λάθος που έγινε στη Θεσσαλονίκη και το παραδέχθηκε και ο πρωθυπουργός στη Βουλή. Κατά την ημέρα αυτή συνέρρεαν οι πιστοί, δεν μπόρεσε η Εκκλησία να ελέγξει τη συρροή, και μετά η Θεσσαλονίκη έγινε η πόλη που θρήνησε τα περισσότερα θύματα» αποκάλυψε κυνικά ο υπουργός Ανάπτυξης.
Καταγγελίες κατόπιν… καταστροφής
Οι τοπικοί άρχοντες, αν και γαλάζιοι, έσπευσαν ο ένας μετά τον άλλο να διαψεύσουν τον πρωθυπουργό. «Ο περιφερειάρχης Απόστολος Τζιτζικώστας ζήτησε να μη πραγματοποιηθούν οι εκδηλώσεις του τριημέρου εορτασμού του Αγίου Δημητρίου και να μην πραγματοποιηθεί εφέτος η επίσκεψη της Προέδρου της Δημοκρατίας. Ο δήμαρχος Θεσσαλονίκης Κωνσταντίνος Ζέρβας, ζήτησε την αυστηροποίηση των μέτρων.
Ο γράφων και ο πρόεδρος της ΠΕΔΚΜ Ιγνάτιος Καϊτετζίδης, πέραν των ανωτέρω, ζήτησαν την ενημέρωση των δήμων για τα επιδημιολογικά στοιχεία της περιοχής τους. Επίσης το ΑΠΘ (στη σύσκεψη συμμετείχε ο πρύτανής του Ν. Παπαϊωάννου), με την επιδημιολογική του έρευνα, επισήμανε τη μεγάλη αύξηση (500%) του ιικού φορτίου στα λύματα. Έπρεπε λοιπόν τα μέτρα να ληφθούν από την κυβέρνηση 7-10 ημέρες νωρίτερα» ήταν η απάντηση του δημάρχου Αμπελοκήπων – Μενεμένης και αντιπροέδρου της ΚΕΔΕ Λάζαρου Κυρίζογλου για τα όσα έγιναν στη σύσκεψη υπό τον Νίκο Χαρδαλιά.
Αργότερα, ο υφυπουργός Πολιτικής Προστασίας παραδέχτηκε ότι ο Απόστολος Τζιτζικώστας είχε ζητήσει στην επίμαχη σύσκεψη την άμεση λήψη περιοριστικών μέτρων, αφήνοντας να εννοηθεί ότι οι άλλοι συμμετέχοντες δεν το έπραξαν, ενώ και ο Ιγνάτιος Καϊτετζίδης υποστήριξε ότι όλοι τους ζήτησαν αυστηροποίηση των μέτρων.
Ωστόσο δήμαρχος, περιφερειάρχης και αυτοδιοικητικά στελέχη έχουν ευθύνες διότι εφόσον δεν εισακούσθηκαν από την κυβέρνηση για την άμεση λήψη μέτρων πριν τους εορτασμούς του Αγίου Δημητρίου, όφειλαν δημόσια να τοποθετηθούν και να πιέσουν προς αυτήν την κατεύθυνση, αλλά δεν το έπραξαν και τα στόματα άνοιξαν μόνο όταν ο πρωθυπουργός επέρριψε ευθύνες και σε αυτούς.
Οι επιστήμονες χτύπησαν έγκαιρα τις καμπάνες
Ήδη μετά το πρώτο δεκαήμερο του Οκτωβρίου λοιμωξιολόγοι, γιατροί και άλλοι ειδικοί επιστήμονες χτυπούσαν συνεχώς δημόσια τις «καμπάνες» κινδύνου, ότι η Θεσσαλονίκη δεν πάει καλά επιδημιολογικά, παρά το γεγονός ότι με βάση τα στοιχεία του ΕΟΔΥ βρισκόταν στην «πράσινη» ή στην «κίτρινη» ζώνη εκείνη την εποχή.
Η πρώτη καμπάνα κτύπησε ηχηρά στις 16 Οκτωβρίου, όταν η συγκέντρωση του γονιδιώματος του SARS-CoV-2 στα λύματα της ΕΥΑΘ κτύπησε «κόκκινο» παρουσιάζοντας μια εκρηκτική αύξηση της τάξης του 290%. Παρά ταύτα όλα κυλούσαν «ανέμελα» και το επόμενο διάστημα στην πόλη.
Τα λεωφορεία του ΟΑΣΘ μετέφεραν τον κόσμο στοιβαγμένο σαν σαρδέλες, τα σχολεία λειτουργούσαν κανονικά παρά τα συχνά κρούσματα σε εκπαιδευτικούς, μαθητές, γονείς και παππούδες συνωστίζονταν έξω από αυτά τις ώρες της προσέλευσης και της αποχώρησης των μικρών μαθητών, η διασκέδαση είχε προσαρμοστεί στα νέα ωράρια και λειτουργούσε χωρίς να γίνονται σοβαροί έλεγχοι για την τήρηση των μέτρων, τα φοιτητικά πάρτι στο ΑΠΘ ήταν καθημερινά και ο SARS-Cov-2 κέρδιζε συνεχώς έδαφος.
Οι προειδοποιήσεις των επιστημόνων
Στις 22 Οκτωβρίου, που έγινε και η σύσκεψη τοπικών παραγόντων υπό τον Ν. Χαρδαλιά, ο πρύτανης του ΑΠΘ παρουσίασε και τα νεότερα στοιχεία από τις μετρήσεις στα λύματα, που ήταν σοκαριστικά και θα έπρεπε να σημάνουν συναγερμό. Έδειχναν ότι μέσα σε δέκα ημέρες η αύξηση του ιικού φορτίου είχε αυξηθεί κατά 500% και ότι έχουμε περάσει σε εκθετική διασπορά του SARS-Cov-2. Αυτό πιστοποιούσαν και τα επίσημα αποτελέσματα του ΕΟΔΥ, αφού στις 12 Οκτωβρίου είχαν επιβεβαιωθεί μόλις έξι νέα κρούσματα και στις 21 Οκτωβρίου εκτινάχθηκαν στα 181.
Την ίδια μέρα, ο καθηγητής Περιβαλλοντικής Μηχανικής του ΑΠΘ Δημοσθένης Σαρηγιάννης, προειδοποιούσε ότι, βάσει των δικών τους προγνωστικών, αν δεν αλλάξει κάτι στα μέτρα ή στη συμπεριφορά μας, τα κρούσματα στα τέλη Νοεμβρίου θα εκτοξεύονταν στα 1.300 έως 1.400 ημερησίως. Δυστυχώς, έπεσε έξω, διότι, παρά το lockdown, μέσα στον Νοέμβριο μόνο η Θεσσαλονίκη έφτασε να καταγράψει και πάνω από 900 νέα κρούσματα σε μια ημέρα…
Όλα τα παραπάνω στοιχεία ήταν γνωστά τόσο στην κυβέρνηση όσο και στην επιτροπή των επιστημόνων, ωστόσο όχι μόνο δεν ελήφθη κάποιο νέο μέτρο για τη Θεσσαλονίκη έως το τέλος Οκτωβρίου, αλλά, αντίθετα, η κυβέρνηση αποφάσισε να αφήσει τα πράγματα να κυλήσουν «ανέμελα» το εορταστικό τριήμερο της 26ης και της 28ης Οκτωβρίου, με λαοσυνάξεις έξω από τον Άγιο Δημήτριο, με εκδρομές σε άλλους κοντινούς νομούς, με τα κέντρα διασκέδασης ανοιχτά κ.λπ.
Και έτσι, μέσα σε δέκα μέρες η πόλη έζησε έναν πραγματικό πόλεμο, στον οποίο την οδήγησαν χωρίς όπλα, με τα νοσοκομεία της «αθωράκιστα» και ανέτοιμα για την ένταση της πανδημίας.
