Καταπέλτης για τη στάση της ελληνικής κυβέρνησης είναι η απάντηση της Επιτρόπου Ενέργειας της Κομισιόν, Κάντρι Σίμσον σε ερώτηση του ευρωβουλευτή του ΣΥΡΙΖΑ-Προοδευτική Συμμαχία, Στέλιου Κούλογλου, για την ενεργειακή φτώχια στην Ελλάδα και τη μη ενσωμάτωση της οδηγίας 2019/944 για την αγορά ενέργειας, την προστασία από τις υπερβολικές χρεώσεις και της διασφάλιση των ευάλωτων πληθυσμών.
Η Επίτροπος, στην απάντησή της, αποκαλύπτει ότι η ελληνική κυβέρνηση το Φεβρουάριο του 2021 είχε λάβει προειδοποιητική επιστολή από την Κομισιόν για τη μη ενσωμάτωση της συγκεκριμένης οδηγίας, όπως όφειλε να έχει κάνει μέχρι τις 31/12/20. Μάλιστα, όπως σημειώνει, η ελληνική κυβέρνηση απάντησε πολύ καθυστερημένα, το Δεκέμβριο του 2021, κοινοποιώντας μόνο μέτρα μερικής ενσωμάτωσης της οδηγίας ενώ επιφυλάσσεται να αναλάβει δράση εκ νέου εφόσον χρειαστεί.
Σύμφωνα με την Επίτροπο Σίμσον, η συγκεκριμένη οδηγία περιγράφει ένα ολοκληρωμένο πλαίσιο για την προστασία, την ενημέρωση και την ενδυνάμωση των καταναλωτών στον τομέα της ηλεκτρικής ενέργειας στην ΕΕ.
Αναλυτικότερα, η Επίτροπος Ενέργειας εξηγεί ότι ήδη από τον Οκτώβριο του 2021, η Επιτροπή είχε παρουσιάσει μια «εργαλειοθήκη» εθνικών μέτρων για την αντιμετώπιση της αύξησης των τιμών ενέργειας, την επείγουσα στήριξη των νοικοκυριών, την αποφυγή αποσυνδέσεων, την αναβολή πληρωμών, ενισχύσεις για επιχειρήσεις και φορολογικές μειώσεις. Πρόκειται για μια «εργαλειοθήκη» που μάλιστα ενισχύθηκε μετά την ρωσική εισβολή στην Ουκρανία καθορίζοντας περαιτέρω κοινές δράσεις και επιλογές για οικονομικά προσιτό, ασφαλή και βιώσιμο ενεργειακό εφοδιασμό για τους ευρωπαίους πολίτες.
Αναλυτικά, η απάντηση της Επιτρόπου Σίμσον: «Η κατάσταση της κρίσης που επικρατεί στα κράτη μέλη της ΕΕ είναι βαθιά ανησυχητική, ιδίως όσον αφορά τις επιπτώσεις στα νοικοκυριά με χαμηλότερο εισόδημα και την επιδείνωση της ενεργειακής φτώχιας.
Στις 13 Οκτωβρίου 2021 η Επιτροπή εξέδωσε ανακοίνωση σχετικά με τις τιμές της ενέργειας, συμπεριλαμβανομένης μιας «εργαλειοθήκης» μέτρων για την αντιμετώπιση της έκτακτης αύξησης των παγκόσμιων τιμών ενέργειας. Τα βραχυπρόθεσμα εθνικά μέτρα περιλαμβάνουν επείγουσα εισοδηματική στήριξη, διασφαλίσεις για την αποφυγή αποσυνδέσεων, προσωρινή αναβολή πληρωμών, κρατικές ενισχύσεις για επιχειρήσεις και στοχευμένες φορολογικές μειώσεις.
Περαιτέρω ανακοινώσεις της 8ης Μαρτίου και της 23ης Μαρτίου 2022, μετά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, καθόριζαν περαιτέρω κοινές δράσεις και επιλογές για οικονομικά προσιτό, ασφαλή και βιώσιμο ενεργειακό εφοδιασμό. Η αναδιατυπωμένη οδηγία (ΕΕ) 2019/944 για την ηλεκτρική ενέργεια [1] περιγράφει ένα ολοκληρωμένο πλαίσιο για την προστασία, την ενημέρωση και την ενδυνάμωση των καταναλωτών στον τομέα της ηλεκτρικής ενέργειας στην ΕΕ.
Ειδικότερα, όσον αφορά την Ελλάδα, η Επιτροπή εξέδωσε προειδοποιητική επιστολή τον Φεβρουάριο του 2021 λόγω μη κοινοποίησης των μέτρων πλήρους μεταφοράς της οδηγίας στο εθνικό δίκαιο. Η Ελλάδα κοινοποίησε, έκτοτε, μερική μεταφορά της οδηγίας στο εθνικό δίκαιο τον Δεκέμβριο του 2021. Οι υπηρεσίες της Επιτροπής αξιολογούν επί του παρόντος τα εν λόγω μέτρα. Μόλις ολοκληρωθεί η διαδικασία αυτή, η Επιτροπή θα αναλάβει περαιτέρω δράση, εάν χρειαστεί. Η Επιτροπή παραμένει σε στενή επαφή με τις ελληνικές αρχές σχετικά με τα ανωτέρω ζητήματα». [1] Οδηγία (ΕΕ) 2019/944 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 5ης Ιουνίου 2019, σχετικά με τους κοινούς κανόνες για την εσωτερική αγορά ηλεκτρικής ενέργειας και την τροποποίηση της οδηγίας 2012/27/ΕΕ (ΕΕ L 158 της L158, της 14.06.2019).
Ολόκληρη η ερώτηση του Στ. Κούλογλου:
Στις 27 Απριλίου ξεκίνησαν στην Ελλάδα διακοπές ρεύματος, περίπου 1000 την ημέρα. Πλήττουν νοικοκυριά και επιχειρήσεις που αδυνατούν να πληρώσουν λογαριασμούς, αυξημένους συχνά κατά 500% – 1000% σε σχέση με πέρυσι. Τα ΜΜΕ παρουσιάζουν περιπτώσεις καταναλωτών που πλήρωναν π.χ. 120 ευρώ και τώρα καλούνται να πληρώσουν 1.480 ευρώ ή περισσότερα. Οι εταιρείες-πάροχοι δεν ελέγχονται από τις αποδυναμωμένες αρμόδιες αρχές. Αναπροσαρμόζουν τα τιμολόγια αυθαίρετα χωρίς συνεννόηση με τους καταναλωτές, χρησιμοποιούν αδιαφανείς και παραπλανητικές εμπορικές πρακτικές, βασιζόμενες συχνά στα «ψιλά γράμματα», αντίθετα με την ευρωπαϊκή νομοθεσία.
Η κυβέρνηση δεν έχει ενσωματώσει την κοινοτική οδηγία αριθ. 2019/944 για την προστασία των καταναλωτών, ως όφειλε από το 2020, που προβλέπει ότι τα κράτη μέλη θα πρέπει να εξασφαλίσουν ότι η προμήθεια ηλεκτρικής ενέργειας παραμένει οικονομικά προσιτή για τους πολίτες τους και διασφαλίζει τους ευάλωτους πληθυσμούς. Σύμφωνα με έρευνα του Εμποροβιομηχανικού Επιμελητηρίου Θεσσαλονίκης, ένας στους τέσσερις καταναλωτές δεν μπορεί να πληρώσει, όταν ο κατώτατος μισθός είναι 713 ευρώ. Από τις διακοπές ρεύματος δεν εξαιρούνται οι ευπαθείς ομάδες. Υπολογίζεται ότι τους επόμενους τρεις μήνες, 100.000 νοικοκυριά θα μείνουν χωρίς ρεύμα. Ερωτάται η Επιτροπή: Πώς θα αντιμετωπίσει την επερχόμενη ανθρωπιστική κρίση στην Ελλάδα; Πώς θα προστατεύσει τους καταναλωτές και θα εφαρμοστεί η οδηγία αριθ. 2019/944;
Γιώργος Στάμκος
