Τελεσίγραφο με την προειδοποίηση για διακοπή της χρηματοδότησης από τον προϋπολογισμό στέλνει η κυβέρνηση στους κρατικούς φορείς και τους δήμους που δε συμμορφώνονται με το πρόγραμμα «θερμοστάτης». Μετά την αύξηση του λογαριασμού για το ρεύμα στο 1 δισ. ευρώ από 700 εκατ. ευρώ τον χρόνο, που κατέβαλε το Δημόσιο πριν από την κρίση, στο οικονομικό επιτελείο υπάρχει μεγάλη κινητοποίηση ώστε να μπει ένα φρένο στο κόστος. Πάντως, το στίγμα που εκπέμπει η νέα ζημιά των 300 εκατ. ευρώ στον προϋπολογισμό είναι ότι χάνεται η μάχη κατά της ενεργειακής ακρίβειας.
Κυβερνητικός αξιωματούχος άφησε χθες ανοιχτό το ενδεχόμενο «κόκκινης κάρτας» στους φορείς του Δημοσίου και της Τοπικής Αυτοδιοίκησης που «τορπιλίζουν» το πρόγραμμα ενεργειακής εξοικονόμησης στο Δημόσιο, επιρρίπτοντάς τους ευθύνες για μη επίτευξη των στόχων μείωσης της κατανάλωσης που έχουν τεθεί. Ειδικά για τους δήμους υπάρχει η υποχρέωση εξοικονόμησης των δαπανών για φωτισμό κατά 10% που είναι συνδεδεμένη με τις επιχορηγήσεις από τον προϋπολογισμό και αν δεν τηρηθεί μπαίνει αυτόματος «κόφτης».
Σύμφωνα με τον ίδιο αξιωματούχο, ένα πρώτο μήνυμα έχει ήδη σταλεί σε φορείς που δεν ανταποκρίνονται στο πρόγραμμα εξοικονόμησης και έχουν «τιμωρηθεί» με μερική μεταβίβαση των επιχορηγήσεων που ζήτησαν. Ωστόσο στο Γενικό Λογιστήριο δεν έχουν ακόμη ολοκληρωμένη εικόνα και θεωρούν ότι πρέπει να υπάρξει διάστημα που θα δώσει τη δυνατότητα επίλυσης των τελευταίων αδυναμιών, διοικητικού κυρίως χαρακτήρα. Η πίεση, πάντως, θα συνεχιστεί.
Φορολογικά έσοδα
Την ίδια στιγμή ο προϋπολογισμός τον Οκτώβριο έκανε στροφή σε πρωτογενές έλλειμμα παρά τα 5 δισ. των υπερ-εισπράξεων που αφήνει η ακρίβεια στα κρατικά ταμεία. Τα φορολογικά έσοδα αυξήθηκαν κατά 6%, ενώ στο δεκάμηνο Ιανουάριος-Οκτώβριος 2022 η υπέρβαση ανέρχεται στο 12,6% με τις συνολικές εισπράξεις από φόρους να οδηγούνται στα 45,626 δισ. ευρώ. Σύμφωνα με τα στοιχεία του Γενικού Λογιστηρίου το πρωτογενές έλλειμμα διαμορφώθηκε σε 349 εκατ. ευρώ τον Οκτώβριο, ύστερα από δύο μήνες πλεονασματικού αποτελέσματος.
Αρμόδιες πηγές επισημαίνουν πως το δημοσιονομικό αποτέλεσμα θα είναι καλύτερο από τον επικαιροποιημένο στόχο για 1,7% του ΑΕΠ (πρωτογενές έλλειμμα) -ενδεχομένως και 1,5% του ΑΕΠ καθώς ο πήχης για τα συνολικά έσοδα το 2022 ανεβαίνει στα 61 δισ. ευρώ έναντι αρχικής εκτίμησης για 55 δισ. ευρώ-, απαιτείται όμως επαγρύπνηση έως και τον Φεβρουάριο που κλείνει κανονικά το οικονομικό έτος.
Από την άλλη άνοιξαν παράθυρο για νέες παροχές στη βάση του νέου δημοσιονομικού χώρου που απελευθερώνεται αλλά οι συζητήσεις, εντός και εκτός συνόρων, συνεχίζονται. Μεταξύ των προτάσεων για μέτρα που βρίσκονται στο τραπέζι είναι για τη χορήγηση ενός νέου fuel pass 3 από τη στιγμή που οι τιμές στα καύσιμα πατούν γκάζι. Επισημάνθηκε ωστόσο πως είναι θετική η μείωση στη διεθνή τιμή του πετρελαίου, η οποία, συνδυαστικά με την ενίσχυση του ευρώ, μπορεί να οδηγήσει σε πτώση των τιμών των καυσίμων (κίνησης και θέρμανσης).
Η μεγάλη εικόνα
Σύμφωνα με τη μεγάλη εικόνα που δημιουργούν τα στοιχεία εκτέλεσης του προϋπολογισμού, φέτος ο ρυθμός ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας θα είναι κοντά στην περιοχή του 6%, εκτίμηση η οποία αναμένεται να αποτυπωθεί και στο τελικό κείμενο του προϋπολογισμού, το οποίο θα κατατεθεί στη Βουλή την επόμενη Δευτέρα 21 Νοεμβρίου. Υπάρχει όμως ανησυχία για το 2023 με τον πήχη να χαμηλώνει σε σχέση με την πρόβλεψη του προσχεδίου για επέκταση 2,1%. Ωστόσο θα υπάρχει και δυσμενές σενάριο για οριακή ανάκαμψη που συνδέεται με την αβεβαιότητα της ενεργειακής/πληθωριστικής κρίσης. Είναι χαρακτηριστικό ότι η πρόβλεψη για τον πληθωρισμό αναθεωρείται επί τα χείρω στο 10% για το 2022 και στο 5% το 2023. Όσον αφορά τον τουρισμό και τις επενδύσεις, οι ίδιες πηγές σημείωναν ότι υπάρχει ισχυρή δυναμική και ειδικά από τον τουρισμό τα έσοδα έχουν επανέλθει στα επίπεδα των 20 δισ. ευρώ του 2019.
«Δεν νομίζω ότι το υπουργείο Οικονομικών μπορεί να μετρήσει ακριβείς ποσότητες σε κιλοβατώρες. Εκ των πραγμάτων τα ευρώ του κόστους ενέργειας είναι πολύ περισσότερα, αλλά αυτό οφείλεται στην αύξηση του κόστους και όχι σε μια σπατάλη των δήμων», δηλώνει στην «Εφ.Συν.» ο πρόεδρος της ΚΕΔΕ, κληθείς να σχολιάσει την κριτική και τις προειδοποιήσεις του οικονομικού επιτελείου προς τους δήμους. Όπως εξηγεί ο Δ. Παπαστεργίου, «ούτε για το υπουργείο Οικονομικών ούτε για εμάς είναι αυτή τη στιγμή εύκολο να μετρήσουμε δεδομένα. Υπάρχει το ζήτημα της ηλεκτρικής ενέργειας και της θερμικής ενέργειας, στην οποία τα κόστη είναι μικρότερα λόγω ήπιου χειμώνα.
Για το θέμα του οδοφωτισμού συμφωνήσαμε για έναν μηχανισμό με τον οποίο θα μπορούσαν πιθανώς τα φώτα να σβήνουν νωρίτερα το ξημέρωμα, αλλά αυτός ο μηχανισμός ανήκει στον ΔΕΔΔΗΕ. Δεν νομίζω ότι θα επιμείνει κανείς να σβήνουμε φώτα στους δρόμους θέτοντας σε κίνδυνο την ασφάλεια των πολιτών», συμπληρώνει. Σύμφωνα με τον πρόεδρο της ΚΕΔΕ, πολλοί δήμοι στα νομικά τους πρόσωπα «κακώς δεν έχουν ορίσει ενεργειακούς υπευθύνους», συμμορφώθηκαν ωστόσο στο να σβήσουν τον διακοσμητικό τους φωτισμό.
Αλλά αυτό είναι ένα μικρό κλάσμα της πραγματικής δαπάνης. Οι πραγματικές εξοικονομήσεις μπορούν να γίνουν με αντικατάσταση φώτων με LED και πάρα πολλοί δήμοι δεν μπορούν να το κάνουν αυτό, λόγω έλλειψης πιστοληπτικής ικανότητας. Το πρόγραμμα “Ηλέκτρα” τώρα τρέχει, δεν έχει ακόμη αποτελέσματα. Δεν έχει αλλάξει κάτι με τις ενεργειακές κοινότητες και τη δυνατότητα των δήμων να παράγουν ενέργεια», εξηγεί, συμπληρώνοντας: «Εξοικονόμηση ενέργειας 10% μπορούμε να πετύχουμε μόνο με συνεργασία με τα υπουργεία Περιβάλλοντος, Οικονομικών και τον ΔΕΔΔΗΕ».
