Στις 18 Δεκεμβρίου 1979 η Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ υιοθέτησε τη “Σύμβαση εξάλειψης κάθε μορφής διακρίσεως κατά των γυναικών”, κυριαρχικό στοιχείο της οποίας είναι η εξάλειψη ανισοτήτων μεταξύ των δύο φύλων. Τη Σύμβαση αυτή επικύρωσε και η Ελλάδα με τον Νόμο 1342 του 1983. Σαράντα περίπου χρόνια μετά σίγουρα έχουν γίνει βήματα προόδου προς την κατεύθυνση της εξίσωσης των φύλων, κυρίως βέβαια στο Δυτικό κόσμο.
Εντούτοις, σε κοινωνικό και πολιτικό επίπεδο, απέχουμε δυστυχώς από την πλήρη επίτευξη της πλήρους εξίσωσης και του έμπρακτου αλληλοσεβασμού των φύλων. Ενδεικτικό παράδειγμα η εκπροσώπηση των γυναικών στις κεντρικές πολιτικές σκηνές των χωρών της υδρογείου. Χαρακτηριστική είναι η διατύπωση του Αντόνιο Γκουτέρες, με αφορμή τον εορτασμό για την Ημέρα της Γυναίκας πέρυσι: «Με τις γυναίκες να καταλαμβάνουν ακόμα μόλις το ένα τέταρτο των θέσεων στη βουλή σε όλο τον κόσμο, η πολιτική εκπροσώπηση είναι η πιο ξεκάθαρη απόδειξη του χάσματος μεταξύ των φύλων.» Και για να μιλήσουμε για τα καθ΄ ημάς, μόλις 62 Ελληνίδες έχουν λάβει θέσεις στα έδρανα του ελληνικού Κοινοβουλίου.
Αυτή η διαπίστωση αποτελεί μόνο την «κορυφή του παγόβουνου». Δυστυχώς, είναι γνωστές σε όλους μας οι ακραίες εκφάνσεις καταπάτησης θεμελιακών δικαιωμάτων των γυναικών, καταρχάς σε χώρες του Τρίτου Κόσμου και ιδιαίτερα σε κοινωνίες φανατικών Ισλαμιστών. Εκατομμύρια γυναίκες σε όλα τα μήκη και τα πλάτη της γης στερούνται πολιτικών ελευθεριών, ισότιμων ευκαιριών για μόρφωση και εργασία, ακόμη και αυτού του κορυφαίου δικαιώματος στην αυτοδιάθεση και στην αξιοπρέπεια, στην ίδια τη ζωή!
Οι πρόοδοι, ωστόσο, που έχουν συντελεστεί στις δυτικές κοινωνίες, δεν συνιστούν σε καμία περίπτωση εγγύηση για την ισοτιμία των φύλων. Οι βιασμοί, τα αυξανόμενα κρούσματα ενδοοικογενειακής βίας, οι κακοποιητικές και υποτιμητικές συμπεριφορές σε πολλές πτυχές της εργασιακής και κοινωνικής ζωής, στη συντριπτική τους πλειοψηφία, έχουν ως θύματα γυναίκες με θύτες εκπροσώπους του «ισχυρού» φύλου. Η βασική αιτία των διακρίσεων ανάγεται στην κυρίαρχη νοοτροπία, σύμφωνα με την οποία η οικονομική και πολιτική ισχύς -κι όχι η αξιοκρατία- συνιστά κριτήριο ανάδειξης και επαγγελματικής-κοινωνικής καταξίωσης.
Παρόλο που πλέον εκατομμύρια σπουδαίων γυναικών δημιουργούν και διαπρέπουν στην πολιτική, στις επιστήμες, στις τέχνες, στην πλειονότητα των επαγγελματικών στίβων, πλήθος πατριαρχικών αναχρονιστικών στερεοτύπων υποσκάπτουν την ουσιαστική εξίσωση των φύλων. Πολλάκις αμφισβητούνται οι πνευματικές και επαγγελματικές ικανότητες των γυναικών, θέλοντας να τις εγκλωβίσουν αποκλειστικά στους παραδοσιακούς ρόλους νοικοκυράς και μητέρας, θεωρώντας τες άξιες μόνο για παρακατιανές και υποδεέστερες εργασίες. Ακόμη «άνδρες παλιάς κοπής», όπως λέχθηκε πρόσφατα από κάποιον επώνυμο, που βρέθηκε στο στόχαστρο καταγγελιών για σεξουαλική παρενόχληση, θεωρούν τη σωματική και συναισθηματική αυτοδιάθεση των γυναικών–στόχων τους βορά των ορέξεών τους και το διεστραμμένο παιχνίδι ισχύος που παίζουν ανδροπρεπή μαγκιά(!).
Για όλους αυτούς τους λόγους, η 8η Μαρτίου, η Ημέρα της Γυναίκας δεν πρέπει να θεωρείται απλώς μια ακόμα επετειακή αφορμή, μια «γιορτή», αλλά αφετηρία προβληματισμού και αγωνιστικών πρωτοβουλιών. Η ευθύνη πρώτων ημών των γυναικών είναι μεγάλη. Καταρχάς ως μητέρες οφείλουμε να αναθρέφουμε κόρες με αυτοεκτίμηση, γιους με εκτίμηση για τη γυναίκα, παιδιά και εφήβους ισότιμους με αξιοπρέπεια, αλληλοσεβασμό και ανθρωπιστικές αξίες. Εξίσου καίριας σημασίας είναι και η ευθύνη εκπαιδευτικών, δημοσιογράφων και διανοουμένων, καθώς αυτοί καλούνται να γκρεμίσουν τις παρωχημένες αντιλήψεις και να προβάλουν δυναμικά το αίτημα για ισότιμη συνύπαρξη και συνεργασία των φύλων σε όλους τους τομείς του εργασιακού, πολιτικού και κοινωνικού βίου.
Καταληκτικά, η πλήρης και έμπρακτη εξίσωση των φύλων δεν πρέπει να λογίζεται σαν μια αποκλειστικά «φεμινιστική» διεκδίκηση, αλλά ως κορωνίδα στους αγώνες για μια πραγματικά δίκαιη, ανθρωπιστική, δημιουργική και ειρηνική ανθρωπότητα.
Δημιουργός του άρθρου:
Η Ζωή Ρούσσου είναι δικηγόρος, πρώτη επιλαχούσα βουλευτής της Ν.Δ Α' Πειραιά και Νήσων.
