Η αναγκαιότητα διαμόρφωσης ενός νέου λειτουργικού και αποτελεσματικού διοικητικού μηχανισμού Πολιτικής Προστασίας με διακριτούς ρόλους και αρμοδιότητες, ο οποίος θα προσφέρει προστασία και ασφάλεια στους πολίτες, αναδείχθηκε μέσα από τη μαραθώνια συνεδρίαση του Περιφερειακού Συμβουλίου Αττικής η οποία ολοκληρώθηκε τις πρώτες πρωινές ώρες. Η συνεδρίαση η οποία είχε μοναδικό θέμα την κακοκαιρία «Ελπίδα» ολοκληρώθηκε με την έκδοση ψηφίσματος μέσω του οποίου διαφαίνεται η ανάγκη κατάρτισης ενός νέου θεσμικού πλαισίου στο οποίο θα διαμορφωθεί συγκεκριμένη ιεράρχηση αρμοδιοτήτων και δικαιοδοσιών κάθε φορέα.
Στο ψήφισμα το οποίο εκδόθηκε κατά πλειοψηφία, επισημαίνεται, μεταξύ άλλων, ότι για κάθε είδους θεομηνία (πλημμύρες, χιονοπτώσεις, πυρκαγιές, κ.α. ), θα πρέπει να υπάρχει διοικητικός μηχανισμός, στον οποίον θα εμπλέκονται «όλοι οι αρμόδιοι φορείς (Υπουργείο Πολιτικής Προστασίας, Περιφέρεια, Δήμοι, ΔΕΗ, ΔΕΔΔΗΕ, Τροχαία, ΕΜΑΚ, Σύλλογοι Εθελοντών κ.λπ.». ) όχι όμως σε συναλληλία, αλλά ως μέρη μιας στερεά δομημένης διοικητικής πυραμίδας».
Κατά τη διάρκεια της συζήτησης η οποία ολοκληρώθηκε στις 2.30 το πρωί τοποθετήθηκαν οι επικεφαλής των παρατάξεων, οι Αντιπεριφερειάρχες, οι Περιφερειακοί Σύμβουλοι, Δήμαρχοι, επιστήμονες και υπηρεσιακά στελέχη.
Κατά την εναρκτήρια τοποθέτηση του ο Περιφερειάρχης Αττικής Γ. Πατούλης πραγματοποίησε τον απολογισμό των δράσεων της Περιφέρειας Αττικής και σημείωσε ότι με αίσθημα ευθύνης απέναντι στους πολίτες ο μηχανισμός της Περιφέρειας Αττικής έκανε ότι μπορούσε για να αντιμετωπιστούν οι συνέπειες από τα πρωτοφανή σε ένταση και έκταση ακραία καιρικά φαινόμενα από την κακοκαιρία ΕΛΠΙΔΑ». Ο Γ. Πατούλης απάντησε με 8 αλήθειες σε όσα ψευδώς υποστηρίχθηκαν για τις ευθύνες της Περιφέρειας και κατέθεσε συγκεκριμένο πλαίσιο προτάσεων και παρεμβάσεων.
Ευχαριστίες Δημάρχων, Διοικήσεων νοσοκομείων Πανεπιστημίων και φορέων
Στη συνεδρίαση του Περιφερειακού Συμβουλίου συμμετείχαν, δήμαρχοι και δημοτικοί σύμβουλοι οι οποίοι διατύπωσαν τις θερμές ευχαριστίες τους προς την Περιφέρεια και τον Περιφερειάρχη προσωπικά, για την συνδρομή του μηχανισμού Πολιτικής Προστασίας στη διαχείριση της κακοκαιρίας. Αντίστοιχες ευχαριστίες έχουν διατυπώσει με επιστολές και ανακοινώσεις τους τους δεκάδες δήμαρχοι, μεταξύ των οποίων των Δήμων: Δάφνης-Υμηττού, Ζωγράφου, Ηλιούπολης, Περάματος, Αγ. Δημητρίου, Αλίμου, Ελληνικού-Αργυρούπολης, Μοσχάτου-Ταύρου, Ν. Σμύρνης, Αγ. Παρασκευής, Αμαρουσίου, Ηρακλείου, Κηφισιάς, Λυκόβρυσης-Πέυκης, Μεταμόρφωσης, Ν. Ιωνίας, Παπάγου-Χολαργού, Πεντέλης, Φιλοθέης-Ψυχικού, Αγ. Βαρβάρας, Αχαρνών, Διονύσου, Λαυρεωτικής, Μαραθώνα, Παιανίας, Ραφήνας-Πικερμίου, Ωρωπού, Τροιζηνίας-Μεθάνων, Κορυδαλλού, Αίγινας και άλλων.
Επίσης διοικητές νοσοκομείων, πρυτανικές αρχές και εκπρόσωποι συλλόγων. Ενδεικτικά μεταξύ των φορέων, εκτός από τους δήμους, είναι το ΕΚΑΒ, τα νοσοκομεία, Παίδων Πεντέλης, Αμαλία Φλέμινγκ, Σισμανόγλειο, το Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο, ο Σύλλογος Νεφροπαθών, κ.α. (Αναλυτικά δείτε στο σχετικό σύνδεσμο).
Ο Περιφερειάρχης κατά την ολοκλήρωση της συνεδρίασης ευχαρίστησε όλα τα στελέχη που συνέδραμαν στην προσπάθεια αντιμετώπισης των προβλημάτων, ενώ έκανε αναφορά και στη σημαντική συνδρομή των εθελοντικών ομάδων. Επίσης τόνισε ότι μέσα από τη συζήτηση που έγινε αναδείχθηκε διαπαραταξιακά η ανάγκη σημαντικών αλλαγών στο πλαίσιο λειτουργίας του μηχανισμού πολιτική προστασίας και σημείωσε ότι «το ζητούμενο δεν είναι η κριτική, αλλά και η ανάδειξη συγκεκριμένων προτάσεων για το μέλλον. Οφείλουμε η διαχείριση των καιρικών φαινομένων να αποτελέσει ένα πεδίο δημιουργικής συνεργασίας και όχι να πεδίο κομματικών αντιπαραθέσεων. Δεν μπορεί η αυτοδιοίκηση να βρίσκεται απολογούμενη για λάθη και παραλείψεις άλλων και μάλιστα τη στιγμή που διαθέτει ελάχιστα μέσα και προσωπικό».
Η συνεδρίαση του Περιφερειακού Συμβουλίου ολοκληρώθηκε με την κατά πλειοψηφία διαμόρφωση του παρακάτω ψηφίσματος:
To Περιφερειακό Συμβούλιο Αττικής αφού έλαβε υπόψη του:
- τον απολογισμό δράσεων των υπηρεσιών της Περιφέρειας Αττικής , όπως αυτές παρουσιάστηκαν από τον Περιφερειάρχη Γιώργο Πατούλη κατά τη συνεδρίαση του ΠΕΣΥ της 2ας Φεβρουαρίου 2022, σχετικά με τη διαχείριση των έκτακτων καταστάσεων που δημιούργησε το καιρικό φαινόμενο ΕΛΠΙΔΑ,
- τις διευκρινήσεις που δόθηκαν σχετικά με την τήρηση της νομιμότητας και διαφάνειας, όσον αφορά τα μέσα και τον εξοπλισμό που χρησιμοποιήθηκαν για την αντιμετώπιση του έκτακτου γεγονότος,
- τους άξονες του νέου σχεδίου που προωθεί η Διοίκηση της Περιφέρειας Αττικής για την ενίσχυση του τομέα της Πολιτικής Προστασίας, καθώς και το πλάνο διεκδικήσεων από το Κεντρικό Κράτος, που σχετίζονται με τη χρηματοδότηση από το Ταμείο Ανάκαμψης,
- την ομόφωνη απόφαση της ΕΝΠΕ, όπως αυτή αποτυπώθηκε στην τελευταία συνεδρίαση του Διοικητικού της Συμβουλίου, σχετικά με το ρόλο της Αυτοδιοίκησης στο μοντέλο πολιτικής προστασίας που πρέπει να εφαρμοσθεί στη χώρα μας
Αποφασίζει κατά πλειοψηφία :
- να εκφράσει την πλήρη αποδοκιμασία του σε κάθε προσπάθεια να μετατραπεί η διαχείριση ενός φυσικού φαινομένου σε αντικείμενο μικροκομματικής εκμετάλλευσης,
- να εξουσιοδοτήσει τον Περιφερειάρχη Αττικής να αναλάβει προσπάθεια ενημέρωσης των πολιτών της Αττικής, για τις αρμοδιότητες και τις δικαιοδοσίες κάθε θεσμού, καθώς είναι προφανές πως οι πολίτες δεν τις γνωρίζουν, θεωρώντας, για παράδειγμα, πώς ήταν ευθύνη της Περιφέρειας το κλείσιμο των δρόμων, ενώ ήταν ευθύνη της Τροχαίας, και, είναι εύκολα αντιληπτό, πως είναι αδύνατον να κινηθούν εκχιονιστικά μηχανήματα σε ένα δρόμο γεμάτο από μπλοκαρισμένα αυτοκίνητα.
Ωστόσο, οι πολίτες πρέπει να γνωρίζουν τις θεσμικές, διαχρονικές ανεπάρκειες της Δημόσιας Διοίκησης, τις οποίες καμία κυβέρνηση μέχρι τώρα δεν έχει θεραπεύσει:
Κάθε διοικητική δομή, για να είναι λειτουργική και αποτελεσματική θα πρέπει να διαθέτει:
- διοικητική πυραμίδα, με περιγραφή θέσης εργασίας και θέση στην ιεραρχία (ποιος αναφέρεται σε ποιον, ποιος παίρνει ποια απόφαση),
-
αναλογία, σε κάθε διοικητική θέση, ευθυνών, δικαιοδοσιών και πόρων,
-
εξατομικευμένη ευθύνη και σύστημα ποινών και επιβραβεύσεων.
Τίποτε από αυτά δεν ισχύει στον Δημόσιο Τομέα, ειδικά όταν πρόκειται για διαθεσμική συνεργασία. Ο Καλλικράτης στο άρθρο 4 (Σχέσεις δήμων και περιφερειών) περιγράφει μια παγκόσμια πρωτοτυπία: “Μεταξύ των δύο βαθμών τοπικής αυτοδιοίκησης δεν υφίστανται σχέσεις ιεραρχίας, αλλά συνεργασίας και συναλληλίας…”
Τίποτε δεν διοικείται με επίκληση της συναλληλίας των εμπλεκομένων. Γι’ αυτό, όταν η Πολιτεία αντιμετωπίζει ιδιαίτερες προκλήσεις, συχνά αστοχεί. Η εύκολη αντίδραση, που ικανοποιεί το θυμικό, είναι να επιλέγουμε κάποιους για τον ρόλο του αποδιοπομπαίου τράγου. Έτσι, όμως, δεν μπορεί να υπάρξει λύση. Προφανώς υπάρχουν και προσωπικές ευθύνες. Όμως, σε ένα πλαίσιο απολύτως ασαφές, όπου ο κάθε φορέας ή ο επικεφαλής του πρέπει να αυτοσχεδιάζει, έχοντας ελλιπή ή καθόλου πληροφόρηση από τους άλλους φορείς, είναι αδύνατον να μεγιστοποιηθεί το θετικό αποτέλεσμα. Είναι επίσης αδύνατον να αξιολογηθεί κάποιος, καθώς αξιολόγηση είναι η σύγκριση αυτών που έκανε με αυτά που θα έπρεπε να κάνει. Το δεύτερο είναι θεσμικά ασαφές και λειτουργικά ρευστό.
Η ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΑΤΤΙΚΗΣ ζητάει από την κυβέρνηση και το νομοθετικό σώμα να προχωρήσουν στη θέσπιση ενός νέου Καλλικράτη, στον οποίον οι Δήμοι θα έχουν ως εποπτεύουσα αρχή την Περιφέρεια, με σαφή περιγραφή των αρμοδιοτήτων και των δικαιοδοσιών κάθε φορέα. Επιπλέον, για κάθε είδους θεομηνία (πλημμύρες, χιονοπτώσεις, πυρκαγιές κ.λπ.) που έχει υπερδημοτικά χαρακτηριστικά, θα πρέπει να υπάρχει διοικητικός μηχανισμός, στον οποίον θα εμπλέκονται όλοι οι αρμόδιοι φορείς (Υπουργείο Πολιτικής Προστασίας, Περιφέρεια, Δήμοι, ΔΕΗ, ΔΕΔΔΗΕ, Τροχαία, ΕΜΑΚ, Σύλλογοι Εθελοντών κ.λπ.) όχι όμως σε συναλληλία, αλλά ως μέρη μιας στερεά δομημένης διοικητικής πυραμίδας.
Οι πολίτες έχουν υποφέρει πολύ από αυτή τη θεσμική αναπηρία της Δημόσιας Διοίκησης. Έχουν κάθε δικαίωμα να απαιτούν ο διοικητικός μηχανισμός, που συντηρείται με τους φόρους τους, να είναι λειτουργικός, αποτελεσματικός και να τους προσφέρει προστασία και ασφάλεια. Για να γίνει αυτό, πρέπει να αλλάξει το θεσμικό πλαίσιο. Με το υπάρχον, η χώρα είναι διαχρονικά μη κυβερνήσιμη, έρμαιο τύχης και συγκυριών.
