Διεθνείς συμπαραγωγές, διάσημοι καλλιτέχνες, Έλληνες δημιουργοί που αφουγκράζονται το παρόν και το μέλλον, φεστιβάλ, παραστάσεις, εκθέσεις, ταινίες, podcasts, συζητήσεις, εργαστήρια και δράσεις που εμπνέονται από τα ανθρώπινα δικαιώματα, την κλιματική κρίση και το φυσικό περιβάλλον, συνθέτουν, μεταξύ πολλών άλλων, το πρόγραμμα για τη σεζόν 2021-22 της Στέγης του Ιδρύματος Ωνάση, η οποία ενεργοποιεί νέους χώρους στην πόλη και στον ψηφιακό κόσμο, για να μιλήσει για όλους εμάς, ελπίζοντας πως η τέχνη αλλάζει νοοτροπίες και οι νέες νοοτροπίες τον κόσμο.
«Συναντιόμαστε σήμερα όλοι εδώ για ένα ”άνοιγμα” που πριν από δύο χρόνια έμοιαζε ακατόρθωτο. Η πανδημία έγινε μέρος της καθημερινότητάς μας. Ευτυχώς, όμως, οι ελπίδες μας νίκησαν τους φόβους. Σήμερα, λέμε ότι η Στέγη ξανανοίγει ύστερα από καιρό. Αλλά τι σημαίνει ”ανοίγουμε”; Σημαίνει ότι διαβάζουμε την πραγματικότητα και προσαρμοζόμαστε, ως δαρβινικός οργανισμός για να υποδεχθούμε το νέο. Αλλάζουμε την οπτική, το βλέμμα, τις απόψεις, τις αντιλήψεις μας. Δηλώνουμε ανοιχτοί σε όσα έρχονται από το μέλλον, ακόμη και στις ανατροπές ως προϋπόθεση δημιουργίας. Μέσα από αυτές συνεχίζουμε την ενίσχυση της καινοτομίας, που ανήκε πάντοτε στο DNA του Ιδρύματος Ωνάση» ανέφερε ο πρόεδρος του Ιδρύματος Ωνάση, Αντώνης Παπαδημητρίου, στην εκδήλωση που πραγματοποιήθηκε στη Στέγη για την παρουσίαση του προγράμματος.
Ο Αντ. Παπαδημητρίου συνόψισε το στίγμα των δράσεων του οργανισμού την περσινή χρονιά, προϊδεάζοντας, παράλληλα, γι′ αυτά που έρχονται: «Στο μεταίχμιο ενός κόσμου που αποδέχθηκε τους φόβους του και γεννάει νέες ελπίδες, η Στέγη παρουσιάζει αυτό που γνωρίζει καλύτερα. Σπέρνει ιδέες. Αλλάζει βεβαιότητες. Συναισθάνεται. Σκέφτεται. Απορεί. Παίρνει θέση».
«Θα ‘θελα μα πόσο θα ’θελα»
Με μότο ένα στίχο από το ποίημα της Μάτσης Χατζηλαζάρου, «Αντίστροφη αφιέρωση», η Στέγη υποδέχεται τη νέα σεζόν με ένα ενδιαφέρον πολυσυλλεκτικό πρόγραμμα που ενισχύει την εξωστρέφεια και απλώνεται εκτός από τις σκηνές της και σε άλλους εσωτερικούς και εξωτερικούς χώρους στην Αθήνα και σε όλο τον κόσμο. Μύθοι, πόθοι, πόλεις, φύση και ψηφιακό σύμπαν είναι οι λέξεις-κλειδιά του φετινού προγραμματισμού, τον οποίο ανακοίνωσε στη χθεσινή εκδήλωση η διευθύντρια Πολιτισμού του Ιδρύματος Ωνάση, Αφροδίτη Παναγιωτάκου.
Γκας Βαν Σαντ, Ίβο βαν Χόβε και Ιζαμπέλ Ιπέρ, Δημήτρης Παπαϊωάννου, Ρομέν Γαβράς
Ανάμεσα στα μεγάλα ονόματα της διεθνούς σκηνής που φιλοξενεί αυτή τη σεζόν η Στέγη, συναντάμε τον βραβευμένο με Χρυσό Φοίνικα Γκας Βαν Σαντ, στην πρώτη του θεατρική παράσταση, και μάλιστα για τον ’Αντι Γουόρχολ.
Επίσης, θα δούμε τον Ίβο βαν Χόβε και την Ιζαμπέλ Ιπέρ στον «Γυάλινο Κόσμο» του Τενεσί Ουίλιαμς, τον βραβευμένο με Όσκαρ σκηνοθέτη των ταινιών «Shame» και «12 Years a Slave», Στιβ ΜακΚουίν, ο οποίος δημιουργεί στον εκθεσιακό χώρο της Στέγης την εικαστική εγκατάσταση «End Credits, 2012-Οngoing», την αντισυμβατική Νεοϋορκέζα συγγραφέα και δοκιμιογράφο, Φραν Λέμποβιτς, η οποία έρχεται στην Αθήνα για να συνομιλήσει με την Αφροδίτη Παναγιωτάκου για τη ζωή στις μητροπόλεις, τον Δημήτρη Παπαϊωάννου με τη νέα του δουλειά «Εγκάρσιος προσανατολισμός» που ήδη θριαμβεύει στο εξωτερικό, τους Rootless Root οι οποίοι σε συνεργασία με τον ’Αγγλο γλύπτη Peter Randall-Page καταθέτουν στο «Stones and Bones» έναν χορευτικό στοχασμό για την εύθραυστη φύση της ανθρώπινης ύπαρξης και την αιωνιότητα του μαρμάρου και τον Ρομέν Γαβρά που θα φέρει στη Στέγη το «Genera8ton», μια εγκατάστασή που αποτελείται από τρία μικρού μήκους φιλμ, στην οποία πρωταγωνιστεί η Σαρλίζ Θερόν.
Η σεζόν ανοίγει με τον «Προμηθέα» του Νίκου Καραθάνου που επιχειρεί να «μυθολογήσει την καθημερινότητα» (10-30/10).
Ακολουθεί η ανερχόμενη Κατερίνα Γιαννοπούλου με τον «Παράδεισο», ένα ρέκβιεμ για τον πλανήτη μας που χάνεται κάτω από τα σκουπίδια, με αφετηρία την «Τριλογία για το Κλίμα» του Αυστριακού Thomas Köck (29/10-7/11).
Η Αργυρώ Χιώτη παραδίδει μια σύγχρονη μουσική τραγωδία για τον «Χαλεπά» σε λιμπρέτο του Αλέξανδρου Βούλγαρη (10-27/2).
Η Λένα Κιτσοπούλου φέρνει στον κόσμο της σκηνής τον «Φράνκενσταϊν» και το τερατούργημά του, επιδιώκοντας να μιλήσει για τη μοναξιά, τον ναρκισσισμό, τη βία και τον χαμένο παράδεισο της νιότης (14/5-10/6), ενώ ο Λιβανέζος Ziad Antar επιχειρεί να μας μυήσει στη «Διπλωματία της ουροδόχου κύστης» (16-17/10).
Στις εκδηλώσεις του φετινού προγράμματος, θα δούμε επίσης, τη νέα χορογραφία του Bruno Beltrão και της ομάδας του για την ταραγμένη πολιτική ζωή της Βραζιλίας του Μπολσονάρο (29-30/4), το ροκ μιούζικαλ του Λιβανέζου καλλιτέχνη Ράεντ Γιασίν, «Η θάλασσα ανάμεσα στην ψυχή μου», με ταριχευμένα ζώα στον ρόλο των ερμηνευτών και τη νευρική φωνή του ’Αλαν Μπίσοπ (19-21/11), τη νέα χορογραφία του Χρήστου Παπαδόπουλου με τίτλο «Larsen C», ένα πάρτι-φόρος τιμής στην αθόρυβη μετάβαση των σωμάτων(30/3-3/4/2022), την παράσταση «Once to be realized» στην οποία ο σκηνοθέτης Μιχαήλ Μαρμαρινός και έξι συνθέτες του σύγχρονου μουσικού θεάτρου συναντιούνται με τα μη ταξινομημένα αρχεία έργων του πρόωρα χαμένου Γιάννη Χρήστου (15-17/4) και το «ΕΝΑ ΕΝΑ» του Θανάση Δεληγιάννη, ένα ιδιότυπο μουσικό ταξίδι σε ένα επαρχιακό κέντρο διασκέδασης περασμένων δεκαετιών (17-21/11).
Από το πρόγραμμα δεν θα λείψουν τα συναυλιακά ραντεβού εντός και εκτός Στέγης, από τα αφιερώματα στον Γιώργο Απέργη (Ωδείο Αθηνών, 17-20/3) και στον Ιάννη Ξενάκη (Μια Γέφυρα Μουσικής πάνω από τη Συγγρού vol. 7, Πάντειο Πανεπιστήμιο, 2-03/3) ως τα καθιερωμένα φεστιβάλ Tectonics Athens ’22 (3-5/12), Borderline (8-10/4/2022) και Big Bang 6 (28 & 29/5).
Άνοιγμα στην πόλη
Ο άνθρωπος και οι πόλεις που χτίζει, αυτές που ζει αλλά και αυτές που ονειρεύεται, εμπνέουν μια σειρά δράσεων και παραγωγών του Ιδρύματος Ωνάση. Ένα νέο σύμπλεγμα δημιουργείται στο αστικό κέντρο της Αθήνας, o χώρος της Στοάς Ματάλα στην Πατησίων, με στόχο να λειτουργήσει ως καταλύτης για πολιτιστικές και κοινωνικές ζυμώσεις. Κοντά εκεί, στο Πεδίον του ’Αρεως, το Ίδρυμα Ωνάση θα επιστρέψει με νέες δράσεις τον Μάιο του 2022, μετά την επιτυχημένη έκθεση «You and AI». Επίσης, μέσα στο 2022 ένας χώρος στο κέντρο της Αθήνας, αφιερωμένος στον Κ. Π. Καβάφη, θα συγκεντρώνει όλα τα τεκμήρια και τα αντικείμενα του Αρχείου Καβάφη.
Παράλληλα, εδώ και έναν χρόνο, το Ίδρυμα Ωνάση μεταμόρφωσε το πρώην εργοστάσιο πλαστικών της εταιρίας KOCH σε έναν απρόσμενο χώρο για καλλιτεχνικό πειραματισμό και εξερεύνηση. Οι πρώτοι «κάτοικοι» του Onassis Renti (Λεγάκη 7Α) έδωσαν ήδη ζωή στον χώρο, γεμίζοντας με φως μια αχαρτογράφητη περιοχή του Ρέντη, ανάμεσα σε εργατικές πολυκατοικίες, χωματόδρομους και μάντρες υλικών. Στην περιοχή της Πλάκας, στην οδό Φρυνίχου 16A, το Onassis ΑiR συνεχίζει τις δράσεις του και καλεί τους καλλιτέχνες να επανεξετάσουν την πρακτική τους, να πάρουν χρόνο και να σκεφτούν έξω από τις καθιερωμένες προσδοκίες της συνεχούς καλλιτεχνικής παραγωγής, δημιουργώντας το σπίτι μιας συνεχώς αναπτυσσόμενης και μεταβαλλόμενης καλλιτεχνικής κοινότητας.
Το πρόγραμμα OnAthens του Ιδρύματος Ωνάση, με μια σειρά από δημόσιες παρεμβάσεις και έργα σύγχρονων Ελλήνων καλλιτεχνών, συνεχίζει και επεκτείνεται για να αλλάξει την καθημερινή εμπειρία της πόλης. Στο Αθηναϊκό Θέατρο στη Διονυσίου Αρεοπαγίτου, εκεί όπου ήταν η «Μάντρα» του Αττίκ, γινόμαστε μάρτυρες μιας εκ βαθέων ερωτικής εξομολόγησης σε κοινή θέα («Έργο για Έναν ’Ανθρωπο Μονάχα – Μέρος Πρώτο» του εικαστικού Ιώκο Ιωάννη Κοτίδη). Ερειπωμένες μονοκατοικίες αποκτούν δεύτερη ζωή με μια ξεχωριστή εικαστική εγκατάσταση: την ανασύσταση ενός τοίχου από μια κατεδαφισμένη κατοικία στο Παγκράτι μέσα στη Στέγη («Βρυάξιδος 11 και Ασπασίας: Η άγνωστη όψη» της Ρένας Παπασπύρου). Ενώ το ντοκιμαντέρ «Χτίστες, Νοικοκυρές και η Οικοδόμηση της Σύγχρονης Αθήνας» σε σκηνοθεσία των Τάσου Λάγγη και Γιάννη Γαϊτανίδη) έρχεται να φωτίσει την ιστορία της αθηναϊκής πολυκατοικίας.
Τέλος, η Athens Biennale- ECLIPSE με την υποστήριξη του Onassis Culture ανοίγει έναν διαπολιτισμικό διάλογο για τους εναλλακτικούς τρόπους συνύπαρξης στο εδώ και το τώρα από τις 24 έως τις 28 Νοεμβρίου, στο ιστορικό κέντρο της Αθήνας. Στην «ECLIPSE» παρουσιάζονται περισσότεροι από 80 ανερχόμενοι και καταξιωμένοι καλλιτέχνες από τη Βόρεια και τη Νότια Αμερική, την Καραϊβική, την Αφρική και την Ευρώπη, και 32 νέες παραγωγές και πρεμιέρες, σε κτίρια-σημεία αναφοράς στην καρδιά της Αθήνας.
