Εντός Ιουνίου αναμένεται η πρώτη δημοσίευση του σχεδίου οδηγού εφαρμογής του νέου προγράμματος «Εξοικονομώ – Αυτονομώ», ενώ για τον Σεπτέμβριο προγραμματίζεται το άνοιγμα της ηλεκτρονικής πλατφόρμας, στην οποία οι ενδιαφερόμενοι θα μπορούν να υποβάλουν σχέδια προτάσεων για την ενίσχυση των παρεμβάσεων ενεργειακής αναβάθμισης των κατοικιών τους.
Το υπουργείο Ενέργειας αναμένεται σύντομα να οριστικοποιήσει τις λεπτομέρειες για τους όρους και τις προϋποθέσεις συμμετοχής στο νέο πρόγραμμα
Σημειώνεται ότι για το νέο πρόγραμμα, ο υπουργός Ενέργειας, Κώστας Σκρέκας, έχει αναγγείλει την ριζική αλλαγή των κριτηρίων για τη συμμετοχή των νοικοκυριών.
Ο προϋπολογισμός του νέου κύκλου θα είναι της τάξης του 1 δισ. ευρώ, ενώ ο στόχος είναι η ενεργειακή αναβάθμιση 60.000 κατοικιών και μεγάλο μέρος των κονδυλίων θα προέλθουν από το Ταμείο Ανάκαμψης, το οποίο αναμένεται να ξεκλειδώσει εντός του Ιουλίου. Το ΕΣΠΑ επίσης θα παραμείνει από τις βασικότερες χρηματοδοτικές πηγές της δράσης, ενώ με ενδιαφέρον αναμένεται και η είσοδος των τραπεζών.
Τα νέα κριτήρια
Στόχος του νέου προγράμματος είναι να απευθυνθεί όχι εκεί όπου υπάρχει η «μεγαλύτερη ταχύτητα πληκτρολόγησης», αλλά η μεγαλύτερη ανάγκη για ενεργειακή αναβάθμιση.
Εξάλλου από την Ευρωπαϊκή Ένωση πυκνώνουν τα μηνύματα προς τα κράτη – μέλη να κατευθύνουν τις επιδοτήσεις τους προς την αντιμετώπιση του επικίνδυνα αυξανόμενου κοινωνικού φαινομένου της «Ενεργειακής Φτώχειας» (“fuel poverty”), που χτυπά τα φτωχά νοικοκυριά.
Μάλιστα υπάρχουν σκέψεις να τεθεί το συνδυαστικό κριτήριο προτίμησης της ανακαίνισης των παλαιών σπιτιών που ανήκουν σε οικονομικά ασθενείς εκμισθωτές και αποτελούν ταυτόχρονα την κύρια κατοικία οικονομικά ευάλωτων ενοικιαστών.
Αν προχωρήσει αυτό το σενάριο, θα μειώσει το κόστος επιδότησης της θερμομόνωσής τους και εκσυγχρονισμού των θερμαντικών συστημάτων, ενώ θα περιορίσει ταυτόχρονα το κόστος του επιδόματος θέρμανσης για το κράτος.
Για αυτό και η στόχευση των νέων κριτηρίων είναι να μπουν σε προτεραιότητα:
- τα νοικοκυριά με χαμηλά εισοδήματα που
- διαβιούν σε περιοχές με ακραίες καιρικές συνθήκες και
- σε παλαιά κτίρια.
Με το σύστημα των βαθμοημερών το πρόγραμμα
Πληροφορίες αναφέρουν ότι θα υιοθετηθεί το σύστημα των βαθμοημερών, που εφαρμόζεται και στη χορήγηση του επιδόματος θέρμανσης ώστε να έχουν προτεραιότητα περιοχές με ακραίες θερμοκρασίες.
Όσον αφορά στις παρεμβάσεις του «Εξοικονομώ Κατ’ Οίκον» θα αφορούν στην αντικατάσταση κουφωμάτων, τη θερμομόνωση αλλά και εγκατάσταση έξυπνων συστημάτων διαχείρισης ενέργειας, φορτιστών ηλεκτρικών αυτοκινήτων κ.α.
Δυσαρέσκεια για καθυστερήσεις στο τρέχον πρόγραμμα
Στο μεταξύ, δυσαρέσκεια καταγράφεται για καθυστερήσεις στις πληρωμές του τρέχοντος προγράμματος. Αυτή τη στιγμή υπάρχουν ήδη ολοκληρωμένα έργα από τις πρώτες 12.579 υπαγωγές του Εξοικονομώ- Αυτονομώ, αλλά σύμφωνα με καταγγελίες δεν υπάρχει η δυνατότητα στην πλατφόρμα για ολοκλήρωση της πιστοποίησης του έργου, λόγω έλλειψης ελεγκτών, με αποτέλεσμα να μην δρομολογούνται για τελικές εκταμιεύσεις.
Ετσι, προκύπτει ότι οι πρώτες πληρωμές ολοκληρωμένων έργων θα γίνουν περί τα τέλη του ερχόμενου Αυγούστου.
Όπως καταγγέλλει ο Σύλλογος Διπλωματούχων Μηχανικών Εορδαίας, ενώ ήδη έχουν πάρει οριστική υπαγωγή το 1/3 των επιτυχών φετινών αιτήσεων, αυτή τη στιγμή δεν υπάρχει ελεγκτικός μηχανισμός των ολοκληρωμένων έργων και κατά συνέπεια δεν μπορούν να ελεγχθούν και να πληρωθούν.
Το αποτέλεσμα είναι ότι το 60% των φετινών αιτήσεων θα κατασκευαστούν το 2022 και όχι το φετινό καλοκαίρι, γεγονός που σημαίνει ότι οι ωφελούμενοι δεν θα επωφεληθούν της ενεργειακής αναβάθμισης των κατοικιών τους τον ερχόμενο χειμώνα.
Από τον Ιούλιο αρχίζουν οι έλεγχοι
Οι καθυστερήσεις προήλθαν, σύμφωνα πάντα με τις ίδιες καταγγελίες, από την έλλειψη ελεγκτικού μηχανισμού, αφού στις 21 Απριλίου προκηρύχθηκε ο σχετικός διαγωνισμός με 2,48 εκατ. ευρώ ώστε να προκύψει ανάδοχος σύμβουλος – ελεγκτής, ο οποίος και έκλεισε την περασμένη Δευτέρα. Αυτό σημαίνει ότι ο ελεγκτής θα ξεκινήσει ελέγχους το συντομότερο μέσα στον Ιούλιο.
Η λέξη Αυτονομώ στο πρόγραμμα σημαίνει την εισαγωγή των φωτοβολταϊκών στις επιλέξιμες δαπάνες, όμως δεν βεβαιώθηκε ότι υπάρχουν οι απαιτούμενες υποδομές του δικτύου του ΔΕΔΔΗΕ ή ο χρόνος για να δώσει όρους σύνδεσης σε έναν ιδιώτη, ώστε να συνδεθεί στο δίκτυο.
Στην πλειονότητα των οικισμών της χώρας το δίκτυο χαμηλής τάσης δεν έχει χωρητικότητα για να δεχθεί νέες αιτήσεις σύνδεσης και συνεπώς δεν μπορούν να γίνουν τα έργα των φωτοβολταϊκών, παρόλο που δεσμεύτηκαν κεφάλαια και στις θέσεις τους θα μπορούσαν να μπουν μερικές χιλιάδες ακόμη κατοικιών, που έμειναν εκτός προγράμματος.
