Το καλοκαίρι τα πιτσιρίκια μετράνε τα μπάνια στη θάλασσα ή τα παγωτά που τρώνε κάθε μέρα. Στην Πυροσβεστική μετράνε πυρκαγιές. Κάθε μέρα έχουμε κατά μέσο όρο 30 εστίες φωτιάς στην ελληνική επικράτεια. Μερικές φορές τα περιστατικά πυρκαγιών ξεπερνάνε τα 80. Η κλιματική κρίση έχει κάνει το πρόβλημα να είναι ακόμα μεγαλύτερο. Και λύση ακόμα δεν έχουμε.
Αυτό που έχουμε είναι η πρωτιά στην Ευρώπη σε δριμύτητα πυρκαγιών (18.522,7 καμμένα στρέμματα ανά κάθε μεγάλη πυρκαγιά), ενώ είμαστε και αυτοί που ‘σπάνε’ κάθε χρόνο το αρνητικό ρεκόρ μεγάλων δασικών πυρκαγιών (οι 4.4 έγιναν 30)
ΓΙΑΤΙ ΚΑΙΓΟΜΑΣΤΕ;
Επειδή, όπως φαίνεται, δεν μπορούμε να βάλουμε την -κραυγαλέα- ανάγκη που υπάρχει να αποκτήσουμε τους τρόπους, πάνω από τα ‘εγώ’ ή τα ‘φταις εσύ’ ή τη ριζωμένη ανάγκη του Έλληνα να δοκιμάσει ό,τι όριο υπάρχει ‘μπόσικο’ -δεδομένης της έλλειψης ελέγχου και της ατιμωρησίας.
Το Magazine προσπάθησε να ανακαλύψει σε τι κατάσταση είμαστε φέτος, σε επίπεδο πυροπροστασίας, με τη φετινή αντιπυρική περίοδο να έχει ξεκινήσει από την πρώτη ημέρα του Μαΐου. Άρα, θεωρητικά όλα θα έπρεπε να είναι έτοιμα εκείνη την ημέρα.
Ενόψει λοιπόν, του καλοκαιριού η Ελλάδα πήρε ένα μεγάλο κονδύλι από την ΕΕ για οχήματα, εγκαταστάσεις κλπ (όχι για προσωπικό), με τις πληροφορίες να θέλουν την κυβέρνηση να έχει αποφασίσει να δώσει «τα περισσότερα χρήματα όλων των εποχών», για να μη ζήσουμε ό,τι τα τελευταία χρόνια.
Η χώρα εξακολουθεί όλα αυτά τα χρόνια να προτιμάει να επενδύει στην καταστολή των πυρκαγιών και όχι στην πρόληψή τους και μάλιστα σε ποσοστό 80%-20%. Αυτό άλλωστε έδειξε και πρόσφατη έκθεση της WWF, περισσότερα στοιχεία της οποίας υπάρχουν παρακάτω.
Για την ιστορία, πληροφορίες θέλουν το ποσό που διατέθηκε το 2021 για πυρόσβεση, να ξεπέρασε τα 500 εκατομμύρια ευρώ. Στο ποσό δεν περιλαμβάνεται η ζημιά της καταστροφής -ή άλλα έξοδα που δεν γνωρίζει καν το Υπουργείο Οικονομικών, αφού δεν γίνονται σχετικές αναφορές/εκθέσεις από την Πυροσβεστική. Ούτε φέτος θα γίνουν -γιατί δεν το ζήτησε κανείς.
ΤΙ ΘΑ ΓΙΝΕΙ;
Πριν πάμε στα στοιχεία όμως, ένας εποχικός πυροσβέστης του πεζοπόρου τμήματος Αττικής, που θέλει να διατηρήσει την ανωνυμία του απαντάει στο ερώτημα που συζητήθηκε αρκετά πέρυσι.
Τι έκαναν καλύτερα οι Ρουμάνοι πυροσβέστες;
«Οι ξένοι συνάδελφοι που ήρθαν και βοήθησαν τα μέγιστα πέρυσι είχαν βασικές διαφορές. Εξοπλισμό αυτοπροστασίας για παράδειγμα. Είμαι από το 2019 στην πυροσβεστική και μου έχει δοθεί μια και μοναδική στολή, κάτι αρβύλες που έσπασαν στην πρώτη φωτιά, μηδενικά μέσα αυτοπροστασίας. Πληρώνομαι ακριβώς 700 ευρώ το μήνα και έχω αναγκαστεί να αγοράσω μόνος μου στολές, κράνη, γάντια, αναπνευστική συσκευή, μπότες. Επίσης.
Οι Ρουμάνοι έκαναν χαρτογράφηση περιοχών με σύγχρονα μέσα. Έρχονταν και δούλευαν οκτώ ώρες και στη συνέχεια ξεκουράζονταν όπως είναι απαραίτητο για να μπορείς να λειτουργήσεις. Εγώ και οι Έλληνες συνάδελφοί μου φτάσαμε στη Βαρυμπόμπη 13:30 το μεσημέρι και σταματήσαμε στις 11:30 το βράδυ για μισή ώρα να πάρουμε ανάσα.
Σε όλη τη διάρκεια δεν είχαμε πιει καν νερό. Πόσο μπορείς να λειτουργήσεις έτσι σε μια φωτιά; Ευτυχώς πέρυσι μας επιτέθηκαν στη διαδήλωση έξω από το υπουργείο γιατί ισχυρίστηκαν ότι εμείς ψάχνουμε να “βολευτούμε”. Εγώ θέλω να δουλεύω όλο το χρόνο όχι για να κάθομαι. Να τρέχω στα βουνά.
Νιώθω περήφανος που βοηθάω. Όμως το υπουργείο δεν έχει τους κατάλληλους ανθρώπους να διοικήσουν.»
ΠΟΥ ΒΡΙΣΚΟΜΑΣΤΕ ΦΕΤΟΣ
Το Ευρωπαϊκό Σύστημα Πληροφοριών Δασικών Πυρκαγιών (European Forest Fire Information System ), που ιδρύθηκε το 1998 από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, ενημέρωσε ότι από την αρχή του τρέχοντος έτους, έως τις 9 Απριλίου στη χώρα μας ξέσπασαν 30 δασικές πυρκαγιές. Ο μέσος όρος από το 2008 έως το 2021, για την ίδια περίοδο, ήταν 4.4. Κάηκαν 10.330 στρέμματα. Ο μέσος όρος από το 2008 έως το 2021 ήταν 375 στρέμματα.
Το 2020 το πυροσβεστικό σώμα της Ελλάδας είχε 18.419 μέλη, εκ των οποίων οι 11.116 ήταν μόνιμοι, οι 2.603 πενταετούς σύμβασης και οι 2.466 εποχικοί. Υπήρχαν και επιπλέον 108 μέλη της πολιτικής υπηρεσίας, όπως και 2.155 εθελοντές.
Τα εναέρια μέσα ήταν 20 Canadair και για την ακρίβεια 7 CL-415 (διαθέσιμα ήταν έως 6), 13 CL 215 (διαθέσιμα ήταν έως 9), 19 Pezetel (ήταν όλα διαθέσιμα), 2 Super Puma AS 332 L1 (αμφότερα ήταν διαθέσιμα), 3 ελικόπτερα BK 117 CL, άλλα τόσα Chinook και 1 αεροσκάφος C1-30. Είχαμε μισθώσει 12 μεσαίου τύπου ελικόπτερα και 9 βαρέως τύπου.
Είχαν ξεσπάσει 1.060 εστίες σε δασικές περιοχές και είχε καεί έκταση 9.300 στρεμμάτων (8.925 δασική έκταση).
Το 2021 ήλθε ο όλεθρος και σε έρευνα που έκανε το NEWS 24/7, ώστε να μελετηθεί τι χρειάζεται για να μη ζήσουμε άλλα ανάλογα καλοκαίρια, ο Γενικός Γραμματέας της Πανελλήνιας Ένωσης Δασολόγων, Γιώργος Παπαρουσόπουλος είχε τονίσει πως «αυτό που μπορούμε να κάνουμε για να μη ξαναζήσουμε τα ίδια, είναι να δημιουργήσουμε καλύτερες συνθήκες ώστε να μη ξεφεύγει η φωτιά και αν ξεφεύγει να κάνει πολύ μικρότερη ζημιά. Να την πολεμάμε με καλύτερες συνθήκες. Όταν δεν υπάρχουν αυτές, μια σπίθα είναι αρκετή».
Αντιπυρικές ζώνες γίνονται πολύ δύσκολα «καθώς και έγκριση σχετικής εισήγησης να έχουμε, εμφανίζονται ΜΚΟ και μας λένε πως θέλουμε να καταστρέψουμε τη φύση ή να βάλουμε γεννήτριες», λέει ο Δ. που βρίσκεται σε επιτελική θέση μονάδας που έχει τον πρώτο λόγο στον συντονισμό της πυροσβέσης «όσο και αν εξηγούμε πως οι ζώνες αυτές πρέπει να έχουν 10 με 20 μέτρα άδεια, ώστε να σταματήσει η φωτιά, απειλούμαστε με μηνύσεις. Και φεύγουμε». Όχι, δεν υπάρχει κάποιο αρμόδιο όργανο να αποφασίζει -για το καλό όλων- και να τσεκάρει πως γίνονται τα συμφωνηθέντα.
ΤΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΤΟΥ 2022
Στην ευρωπαϊκή συνδρομή για το 2022 ανήκει και το πιλοτικό πρόγραμμα προεγκατάστασης πυροσβεστών (pre-positioning pilot project). Έτσι, για πρώτη φορά η Ελλάδα θα φιλοξενήσει εκ των προτέρων, πυροσβέστες από ευρωπαϊκές χώρες -με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να αναλαμβάνει τη χρηματοδότηση. Τον μήνα Ιούλιο και Αύγουστο θα φιλοξενηθούν στην Ελλάδα πυροσβέστες από Βουλγαρία, Γαλλία, Γερμανία, Ρουμανία, Φινλανδία και Νορβηγία «ώστε να μη χάνεται πολύτιμος χρόνος, σε μεταφορά δυνάμεων».
Ο ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΟΣ ΣΤΟΛΟΣ ΣΤΗΝ ΕΥΡΩΠΗ
Φέτος θα έχουμε το μεγαλύτερο στόλο εναέριων μέσων πυρόσβεσης στην Ευρώπη, με όσα μας ανήκουν (στην πολιτική πυροσβεστική και αυτήν του στρατού) και όσα θα μισθώσουμε.
Όπως αναφέρουν επίσημες πηγές, ζητήσαμε διαγωνισμό, ύψους 76.000.000 ευρώ για λογαριασμό του Πυροσβεστικού Σώματος, με την κατάθεση προσφορών να ολοκληρώνεται στις 21/2.
Για την ακρίβεια, ζητήσαμε την ενίσχυση με 20 ελαφρά αεροσκάφη Air Tractor (πέρυσι είχαμε 6) και οκτώ ελικόπτερα Bell (έχουν ενσωματωμένη δεξαμενή πυρόσβεσης και μπορούν να μεταφέρουν προσωπικό -πέρυσι είχαμε 6).
Αποφασίσαμε (η πυροσβεστική) να μισθώσουμε πάλι δύο βαρέα ελικόπτερα C-64, ένα αεροσκάφος μεταφοράς προσωπικού ATR 42-500.
Φέτος η Πυροσβεστική Υπηρεσία θα έχει στη διάθεση της +8 εναέρια μέσα πυρόσβεσης, σε σύγκριση με το 2021 (86 αντί των 78).
Η μίσθωση έχει γίνει μέσω διαγωνισμού στον οποίο έχει μεσολαβήσει το NSPA (NATO Support and Procurement Agency). Είναι 20 ελικόπτερα (12 μεσαίου τύπου και 8 βαρέως τύπου), ενώ όπως λένε οι καθ’ ύλην αρμόδιοι, πρόχειρος είναι και ο μόνιμος στόλος αεροσκαφών και ελικοπτέρων της χώρας. Εδώ θα ήταν χρήσιμο να αναφέρουμε τι αποκάλυψε το Magazine πέρυσι.
Ο συνολικός αριθμός των εναέριων μέσων πυρόσβεσης θα γίνει από 78 που ήταν το 2021, σε 86, βάσει και της μονοετούς συμφωνίας με το NSPA. Εάν κυλήσει ομαλά, του χρόνου θα υπογραφεί τριετής, με δικαίωμα επέκτασης για άλλα δυο χρόνια.
Υπάρχει και δεύτερη σύμβαση που ‘τρέχει’, με προϋπολογισμό 40.000.000 ευρώ, για μίσθωση 2 ακόμα ελικοπτέρων βαρέως τύπου, 8 μεσαίου τύπου ελικοπτέρων μεταφοράς προσωπικού, ενός αεροσκάφους μεταφοράς προσωπικού και 21 αμφίβιων αεροσκαφών. Διευκρινίζεται ότι η απόφαση για ό,τι μισθώσαμε (και η έγκριση της δαπάνης) υπεγράφη στις αρχές του Μάρτη, με το ελληνικό Δημόσιο να συμβάλλεται με την υπηρεσία του ΝΑΤΟ και όχι απευθείας.
Η ΛΑΘΟΣ ΛΟΓΙΚΗ
“Όσο υπάρχει η λογική πως με τα αεροπλάνα θα σβήσουμε τις φωτιές, αργά ή γρήγορα θα φτάσουμε στα ίδια αποτελέσματα. Αν δεν μπουν μέσα στα δάση άνθρωποι που τα ξέρουν, για να σβήσουν τις φωτιές, δεν θα υπάρξει ουσιαστική αλλαγή” λέει στο Magazine ο Γενικός Γραμματέας της Πανελλήνιας Ένωσης Δασολόγων, Γιώργος Παπαρουσόπουλος. Παρεμπιπτόντως, το αυτό επισήμαναν και όσοι άλλοι είχαν την ευγενή καλοσύνη να μας αφιερώσουν μέρος του χρόνου τους.
Το 2021 δόθηκε σε δασική υπηρεσία και πυροσβεστικό σώμα το 0.04% του κρατικού υπολογισμού. Τον ίδιο χρόνο δόθηκε στο ΝΑΤΟ για στρατιωτικές δαπάνες το 3.57% του κρατικού προϋπολογισμού.
Στα δασαρχεία για αντιπυρικά έργα δόθηκαν 1.7 εκατομμύρια ευρώ. Ήταν το 10% του ποσού που είχε ζητηθεί. Για δασικούς δρόμους, δόθηκαν 30.000 ευρώ. Η Πανελλήνια Ένωση Δασολόγων από 1200 μέλη, είχε φτάσει τα λιγότερα από 500. Αν είναι σημαντικοί; Ήταν οι πρώτοι που έτρεχαν στις δασικές πυρκαγιές έως το 1998 και έδιναν άμεσες και αποτελεσματικές λύσεις -αφού ήξεραν τους χώρους -και τους προφύλασσαν όλο το χρόνο.
Έτσι κι αλλιώς βέβαια, συνολικά η Δασική Υπηρεσία έχει σταθερή πτωτική πορεία σε προσωπικό και πόρους που της διατίθενται, από το 2000 μέχρι σήμερα. Συγκεκριμένα, το 2000 μετρούσε 6.000 ανθρώπους σε προσωπικό και σήμερα έχει πέσει κάτω από τις 3.000 με την μείωση να ανέρχεται στο 53%. Ταυτόχρονα οι οικονομικοί πόροι που της διατίθενται αυτή την εικοσαετία έχουν μειωθεί κατά 80%. Από το 1998 και την απόφαση της κυβέρνησης Σημίτη έως φέτος, η Δασική υπηρεσία ανήκε στην Πυροσβεστική και ό,τι έκανε έως τότε (είχε τον πρώτο λόγο στη δασοπυρόσβεση, ως η καθ’ ύλην αρμόδια και γνώστης των δασών) εξαφανίστηκε.
Ο Δ. λέει πως έως το 1998 (όταν με απόφαση της κυβέρνησης Σημίτη η δασοπυρόσβεση έπαψε να ανήκει στις δασικές υπηρεσίες και πήγε στην πυροσβεστική, σε μια μέρα -ουσιαστικά ‘ακυρώνοντας’ την) οι δασοπυροσβέστες ήταν μέσα στο δάσος -ως μέλη της δασοπυρόσβεσης-, το ήξεραν, το προστάτευαν και εφόσον ήταν εκεί, δύσκολα πήγαινε κάποιος να βάλει 15 εστίες. Οι μεγάλες πυρκαγιές άρχισαν όταν η δασοπυρόσβεση πήγε στην πυροσβεστική.
Η κυβέρνηση αποφάσισε φέτος, να δώσει 5.8 εκατ. ευρώ -από τον τακτικό προϋπολογισμό του Υπουργείου-, για λειτουργία των δασαρχείων επτά ημέρες την εβδομάδα κατά την αντιπυρική περίοδο.
Μέχρι πέρυσι, οι δασολόγοι, οι δασοπυροσβέστες και οι δασοπόνοι (δηλαδή όσοι γνωρίζουν τα δάση), ήταν μακριά από το κέντρο αποφάσεων. Φέτος αυτό θα αλλάξει. Όχι άρδην. Έγινε, θα λέγαμε το πρώτο βήμα. Θα τα δούμε στη συνέχεια. Προς το παρόν, κρατήστε ότι παραμένουμε η μόνη χώρα στην Ευρώπη χωρίς κτηματολόγιο και από τις ελάχιστες του πλανήτη, χωρίς δασικούς χάρτες. “Αν δεν ξέρεις πόσα, ποια και πώς είναι τα δάση στην Ελλάδα -ή ποιον να σώσεις πρώτα, αφού δεν είσαι γνώστης της ιδιοκτησίας- πώς θα επέμβεις αποτελεσματικά;” λέει ο Δ., “αν βγουν οι δασικοί χάρτες, θα υπάρχει εικόνα και δεν θα υπάρχει η δυνατότητα οικοδόμησης -θα πρέπει να γίνει αναδάσωση”.
ΞΕΧΡΕΩΣΑΜΕ ΤΟ ΝΑΤΟ ΚΑΙ ΠΙΑ ΘΑ ΕΧΟΥΜΕ ΑΝΤΑΛΛΑΚΤΙΚΑ
Το 2018 είχε γίνει γνωστό πως το Πυροσβεστικό Σώμα της Ελλάδος χρωστούσε στο NSPA το ποσό των 8.000.000 ευρώ. Έκτοτε, άρχισε να “χτίζεται” ένα πρόβλημα που μας στοίχισε ακριβά (με όλες τις έννοιες) και αφορούσε τη μίσθωση και την συντήρηση εναέριων μέσων πυρόσβεσης.
Όσο δεν πληρώναμε, η υπηρεσία του ΝΑΤΟ δεν προχωρούσε σε διαγωνισμούς για ό,τι αφορούσε τα εναέρια μέσα πυρόσβεσης στην Ελλάδα. Μεταξύ τους και τα ανταλλακτικά -που φέτος και έχουμε και συσκευάσαμε τα πάντα, ώστε να είναι όλα έτοιμα.
Παρεμπιπτόντως, οι Υπουργοί Πολιτικής Προστασίας (που έως πέρυσι είχαν την ευθύνη της πυροσβεστικής -τώρα ανήκει στο Υπουργείο Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας) ενέκριναν το έξοδο, αλλά η οφειλή δεν τακτοποιείτο. Φέτος ο Οργανισμός Υποστήριξης και Προμηθειών του ΝΑΤΟ ενημέρωσε πως εάν δεν πληρώναμε, η οφειλή θα μετακυλιόταν στα υπόλοιπα μέλη της συμμαχίας. Για αυτό και καταβάλαμε 8.457.481,64 ευρώ, με το NSPA να δέχεται να υπογράψουμε μονοετές συμβόλαιο.
ΓΙΑΤΙ ΧΡΩΣΤΟΥΣΑΜΕ;
Η Ελλάδα άρχισε να συνεργάζεται με το ΝSPA το 2011. Έως τότε μίσθωνε (με ετήσιες ή ολιγοετείς συμβάσεις) εναέρια μέσα πυρόσβεσης, για την αντιπυρική περίοδο. Επειδή είχαν αποκαλυφθεί διάφορα περιστατικά διαφθοράς, το 2011 αποφάσισε να κάνει τις μισθώσεις αυτές (συν εκείνες για τις υπηρεσίες εφοδιασμού ανταλλακτικών και συντήρησης) μέσω της υπηρεσίας του ΝΑΤΟ -όπου απευθύνονται τα μέλη της Συμμαχίας για διαγωνισμούς προμηθειών των ενόπλων δυνάμεων και των σωμάτων ασφαλείας.
Έτσι έγιναν αδύνατες οι πολιτικές παρεμβάσεις στην επιλογή προμηθευτών (φαινόμενο που είχε διαπιστωθεί), υπήρχε διαφάνεια στη διαδικασία και έλεγχος του κόστους -με το ΝΑΤΟ να εγγυάται την αξιοπιστία των εταιριών και τις καλύτερες τιμές.
Παρ’ όλα αυτά, ‘καταφέραμε’ από το 2012 έως το 2014 να χρωστάμε 7.1 εκατομμύρια ευρώ, ενώ το 2016 προστέθηκαν άλλα 800.000 ευρώ (το 2015 τακτοποιήσαμε την οφειλή -για κάποιο λόγο).
Οι εκκρεμότητες είχαν να κάνουν με διαφωνίες του Πυροσβεστικού Σώματος με ιδιώτες αναδόχους (που κατακύρωναν την παροχή εναέριων μέσων πυρόσβεσης). Ως προς τι διαφωνούσαν; Με ρήτρες των συμβολαίων.
Μια από τις συνέπειες της μη πληρωμής ήταν η εξής: Το 2015, με το που βγήκε ο ΣΥΡΙΖΑ άλλαξε όλη τη διοίκηση της ΕΑΒ και έφερε της ΕΛΒΟ (Ελληνική Βιομηχανία Όπλων) που την είχε κλείσει. Η μεγάλη συντήρηση που γινόταν στην ΕΑΒ ήταν οι έλικες. Εκεί είχαν ιδιαίτερο θέμα τα Canadair. Το πρώτο που σταμάτησε (στις δυο μέρες μετά την ανάληψη καθηκόντων, από τη νέα διοίκηση) ήταν η σύμβαση για τους έλικες. Αποκαταστάθηκε πέρυσι τον Ιούνιο. Στο μεσοδιάστημα έμειναν καθηλωμένα πολλά Canadair που δεν μπορούσαν να επιχειρήσουν -επειδή δεν υπήρχε σύμβαση. Στα χρόνια που ακολούθησαν δεν άλλαξε κάτι, με τους κυβερνώντες να κάνουν διαγωνισμούς, μετά συμβόλαια που δεν τηρούνταν και μέχρι τα επόμενα που θα κάλυπταν την όποια ανάγκη “δεν είχαμε έλικες για τα Canadair”, μεταξύ άλλων “και κάποιες χρονιές είχαμε 5 ενεργά. Έτσι, πηγαίναμε στα μισθωμένα.
Υπάρχουν και κάποια άλλα προβλήματα. Οι ώρες πτήσεις των εναέριων μέσων, δεν ελέγχονται από κανέναν, όπως λένε οι υπεύθυνοι. “Ουδέποτε ανακοινώθηκε οικονομικός απολογισμός για αυτήν τη δραστηριότητα”. Δηλαδή, δεν ελέγχονται ούτε από τον Υπουργό Οικονομικών και στην ουσία, κανείς δε γνωρίζει πόσο στοιχίζει η δράση των μισθωμένων μέσων -δεν υπάρχει έκθεση και ενημέρωση για το πραγματικό κόστος για: πτήση αεροπλάνου συν το κόστος του πληρώματος, των καυσίμων, του προσωπικού που είναι στο έδαφος κλπ. Δεν τους το έχει ζητήσει καμία Κυβέρνηση και έτσι, δεν το κάνουν. Είναι γνωστά μόνο τα χρήματα που υπογράφονται στις συμβάσεις -όπου αναφέρεται και ο αριθμός των ωρών πτήσης. Σύμφωνα με εκτιμήσεις ανθρώπων που γνωρίζουν την λειτουργία της πυροσβεστικής, το κόστος για μια ώρα πτήσης ενός μισθωμένου ελικοπτέρου ξεπερνά τα 30.000 ευρώ.
Για τα Canadair είχαμε γράψει πέρυσι πως το πλήρωμα είναι δυο άτομα, δεν πετούν ποτέ όλα μαζί (είναι στον αέρα έως 3 ώρες και μετά χρειάζονται ανεφοδιασμό ή αλλαγή πληρώματος) και φέτος είναι ακινητοποιημένα μόνο 3. Όλα τα άλλα είναι διαθέσιμα. “Πέρυσι τα χρήματα για την επισκευή μεγάλων βλαβών σε 15 Canadair δόθηκαν τον Ιούνιο. Προφανώς δεν ήταν έτοιμα σε μια μέρα. Τον Αύγουστο καήκαμε. Η ερώτηση είναι γιατί έπρεπε να περιμένουμε την τελευταία στιγμή, ενώ την προηγούμενη χρονιά είχε καεί η μισή Αθήνα. Αν είχαν δοθεί τα χρήματα από το Γενάρη, θα είχαμε έγκαιρα διαθέσιμα άλλα 10”, λέει ο Δ.
ΤΟ ΓΙΓΑΝΤΙΟ BERIEV ΠΟΥ ΕΣΒΗΝΕ ΕΝΑ ΣΠΙΡΤΟ
Το Beriev το είχαμε στο πρόγραμμα και για φέτος και το γλιτώσαμε, εξαιτίας του πολέμου της Ρωσίας στην Ουκρανία. Πέρυσι είχε επιχειρήσει πάνω από 35 φορές, γράφοντας πάνω από 100 ώρες πτήσης και στην πλειοψηφία των πυρκαγιών “δεν έσβησε σπίρτο” εξηγούν οι άνθρωποι που βρίσκονταν για ώρες στο πεδίο.
Σύμφωνα με τον Δ. «το Beriev μπορεί να μεταφέρει μεν 12 τόνους νερού, εν τούτοις η μίσθωση του δείχνει το ελλιπές των γνώσεων που είχαν όσοι παίρνουν τις αποφάσεις, στην Πυροσβεστική. Η Ελλάδα έχει μέρη κλειστά (χαράδρες), χαμηλά και βραχώδη. Τα αεροσκάφη με τζετ κινητήρα, όπως αυτό, δεν μπορούν να κατέβουν χαμηλά -γιατί μπορεί να ‘τραβήξουν’ τα πάντα και να πέσουν. Ως εκ τούτου, ρίχνουν το νερό από τα 4 με 5 χιλιάδες πόδια. Με τον καύσωνα που είχε και τη θερμοκρασία της φωτιάς να φτάνει στους 600 βαθμούς, στο έδαφος δεν έφτανε… ούτε ένα ποτήρι νερό. Εξατμιζόταν.»
Η ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΤΟΥ ΕΝΙΑΙΟΥ ΦΟΡΕΑ ΔΑΣΟΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ
Το 1992 υπήρχε πόρισμα διακομματικής επιτροπής για τις πυρκαγιές. Προέκυψε άλλο το 2008, μετά τις πυρκαγιές στην Πελοπόννησο το 2007, από την Επιτροπή Προστασίας Περιβάλλοντος της Βουλής, της οποίας πρόεδρος ήταν ο σημερινό Πρωθυπουργός. Μετά το Μάτι προέκυψε και το πόρισμα Επιτροπής που είχε επικεφαλής τον καθηγητή Οικολογίας των Πυρκαγιών του Πανεπιστημίου του Φράιμπουργκ, Γιόχαν Γκόλνταμερ.
Kαι στις τρεις περιπτώσεις, τονιζόταν η ανάγκη ενιαίου φορέα δασοπροστασίας.
Διαπιστωμένα, η έλλειψη επικοινωνίας και συνεννόησης (με πολλούς υπεύθυνους, αλλά χωρίς ξεκάθαρη ιεραρχία και τρόπο ‘σύνδεσης’ και επέμβασης) στοίχισε ακριβά -σε ζωές, βιότοπους και περιουσίες. Μέχρι πέρυσι για όλα ήταν υπεύθυνη η Πυροσβεστική -όπου ανήκει και η αεροπορία με τα μέσα και τους ανθρώπους της, στην αντιπυρική περίοδο.
Η δασοπυρόσβεση δεν υπήρχε πουθενά κάτι που κατά σύμφωνα με τις πηγές του Magazine ήταν έγκλημα, καθώς ο πυροσβέστης της Αθήνας το πιο πιθανό είναι να βγάζει ανθρώπους από ασανσέρ, πριν τον στείλουν σε ένα δάσος -στο οποίο δεν έχει ξαπανατήσει ποτέ- για να σβήσει μια πυρκαγιά. Αν υπήρχε εκπαίδευση; Όχι, γιατί δεν υπήρχε χρόνος (σ.σ. εξηγούμε πιο κάτω). Από φέτος, όλα τα τμήματα της Δασικής Υπηρεσίας (όπως και η δασοπυρόσβεση) ανήκουν στο Υπουργείο Περιβάλλοντος που θα συνεργαστεί με το Υπουργείο Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας “έπειτα από 24 χρόνια”, όπως λέει η ανακοίνωση Τύπου της κυβέρνησης. “Οι περίπου 3000 υπάλληλοι από τη Δασική Υπηρεσία θα αξιοποιηθούν σε περιπόλους, συνδρομή στο έργο της καταστολής και στελέχωση του ΕΣΚΕΔΙΚ (Ενιαίο Συντονιστικό Κέντρο Επιχειρήσεων και Διαχείρισης Κρίσεων). Όλα πια, ανήκουν εκεί και από εκεί θα βγαίνουν οι αποφάσεις.
ΠΟΣΟ ΕΝΙΑΙΟΣ ΕΙΝΑΙ Ο ΦΟΡΕΑΣ;
Ουσιαστικά ο φορέας που δημιουργείται φέτος δεν είναι 100% ενιαίος. Προστέθηκε η Δασική Υπηρεσία στο κέντρο των αποφάσεων, όπως όμως, λέει ο ο κύριος Παπαρουσόπουλος ο ρόλος σε πρώτη φάση, είναι πολύ συγκεκριμένος.
Προβλέπεται πως όταν υπάρχει συμβάν και όταν κληθεί άνθρωπος από το δασαρχείο, ο ρόλος του θα είναι να ενημερώσει τον υπεύθυνο για την κατάσβεση της πυρκαγιάς, για το ανάγλυφο του εδάφους, τη σύσταση της καύσιμης ύλης, για τους δρόμους που υπάρχουν. Ο ρόλος του αρχίζει και τελειώνει στο να παρέχει πληροφορίες.
Σύμφωνα με τον σχεδιασμό θα διατεθούν 5.800.000 ευρώ από τον τακτικό προϋπολογισμό του Υπουργείου, για λειτουργία των δασαρχείων και τις επτά ημέρες της εβδομάδας, κατά την αντιπυρική περίοδο. «Δεν είναι τα χρήματα το μόνο θέμα. Υπάρχουν περιορισμοί, λόγω του ελλιπούς προσωπικού σε όλες τις υπηρεσίες -βάσει νομοθεσίας μπορούμε να δουλέψουμε έως 20 ώρες το μήνα επιπλέον της κανονικής μας υπηρεσίας. Το θέμα είναι οι προσλήψεις τακτικού προσωπικού. Για την ιστορία, και τώρα επτά ημέρες την εβδομάδα λειτουργούμε -υπάρχει επιφυλακή», μας μεταφέρει ο Δ.
Γιατί όμως, παραμένουμε η μόνη χώρα χωρίς δασικούς χάρτες; O κύριος Παπαρουσόπουλος μας εξηγεί πως “μετά το 1998 και την αλλαγή των δεδομένων, μειώθηκε σε ποσοστό κοντά στο 50% το προσωπικό σε δασολόγους, δασοπόνους και δασοφύλακες. Μια διεύθυνση δασών μπορεί να έχει 2 άτομα, για να ασχολούνται με τα πάντα. Στη λίστα είναι και ο έλεγχος των δασικών χαρτών που δύσκολα μπορεί να τελειώσει (δεν ‘βγαίνει’ ο όγκος) και αν τελειώσει, υπάρχει μεγάλη πιθανότητα να είναι χάλια, αφού δεν μπορούν να ελεγχθούν όσα χρειάζεται να ελεγχθούν. Έχουν να γίνουν μαζικές προσλήψεις σχεδόν μια 20ετια. Υπάρχει βούληση και για αυτό, αλλά για να γίνει, θα πρέπει να τελειώσει η διαδικασία μετάβασης της δασικής υπηρεσίας, στο Υπουργείο Περιβάλλοντος. Έτσι θα μπορούμε να συνεννοηθούμε μεταξύ μας και να εφαρμόζεται χωρίς αλλοιώσεις η δασική πολιτική”.
Από πέρυσι εκκρεμούσε αυτό που είχε εξαγγείλει ο Πρωθυπουργός και ήταν ότι «θα πηγαίναμε σε κάθετη οργάνωση της δασικής υπηρεσίας και θα υπαχθούμε στο Υπουργείο Περιβάλλοντος. Οι διαδικασίες ξεκίνησαν το Σεπτέμβριο, αλλά προκαλούνταν διαρκώς εμπόδια» ώσπου προ ολίγων ημερών υπεγράφη η υπουργική απόφαση για τη μετάβαση. Ο κύριος Παπαρουσόπουλος τονίζει πώς «ήταν μια πολύ δύσκολη απόφαση, κατ’ αρχάς πολιτική -καθώς απέναντι υπάρχει ένα πολύ μεγαλύτερο, σε δυναμικό, σώμα- και μετά οικονομική -θα χρειαστούν χρήματα για επένδυση στη μηχανοργάνωση, το προσωπικό και άλλα πράγματα, ώστε τα δασαρχεία να εμπλακούν ενεργά στην πυρόσβεση και να γίνουν όπως παλιά. Μετά την υπογραφή της σχετικής απόφασης, δεν υπάρχει πια λόγος για να μην γίνουν όλα όπως πρέπει να είναι». Όχι από φέτος. Από τη νέα χρονιά -αφού εκκρεμούν προσλήψεις και να επανέλθει η Δασική Υπηρεσία στην κατάσταση που ήταν προ του 1998.
Η ΚΥΒΕΡΝΗΣΗ ΕΚΑΝΕ ALL IN ΣΕ ΧΡΗΜΑΤΑ
Σύμφωνα με τις ανακοινώσεις για την αντιπυρική περίοδο που άρχισε στις 1/5/2022 (χωρίς να είναι όλα έτοιμα -φευ) θα δαπανηθεί το μεγαλύτερο ποσό της ιστορίας σε αντιπυρική περίοδο. Χαρακτηριστικά, αναφέρθηκε ότι το ΑΝΤΙΝΕRO (πρόγραμμα προληπτικών καθαρισμών) των 50.000.000 ευρώ (από το ταμείο ανάκαμψης της ΕΕ) είναι το μεγαλύτερο που έχει εκπονηθεί και υλοποιείται, από το ΥΠΕΝ (κατά δήλωση του Υφυπουργού Περιβάλλοντος, Γιώργου Αμυρά). Μέσω αυτού “θα καθαριστούν περίπου 40.000 στρέμματα δασικών εκτάσεων, σε διάστημα τριών μηνών, θα συντηρηθούν σχεδόν 11.000 χιλιόμετρα δασικών δρόμων και θα διανοιχθούν 1.625 χιλιόμετρα αντιπυρικών ζωνών”.
Κοινή συνισταμένη που προκύπτει από όλες τις προσπάθειες για έρευνα είναι πως η κατανομή των πόρων για την πρόληψη και καταστολή των πυρκαγιών γίνεται διαχρονικά με σύστημα που στερείται τεκμηρίωσης αλλά και λογοδοσίας. Αυτό εκτός από την έρευνα του News 24/7 προκύπτει και από την έκθεση της WWF σε συνεργασία με το MIIR (Μεσογειακό Ινστιτούτο Ερευνητικής Δημοσιογραφίας) που δημοσιεύτηκε την περασμένη εβδομάδα και αφορά την πενταετία 2016-2020.
Έχει ενδιαφέρον πως από τους διαθέσιμους πόρους του «ΕΣΠΑ 2014-2020» για την πρόληψη πυρκαγιών -σύμφωνα με την έκθεση- η Ελλάδα έχει καταφέρει να απορροφήσει μόλις το 53,2% με αποτέλεσμα τα υπόλοιπα να παραμένουν αναξιοποίητα.
Το ακριβές νούμερο για τη φετινή χρονιά δεν θα το μάθουμε, εκτός και αν όλα πάνε καλά. Τότε θα ανακοινωθεί. Οι ίδιες πηγές αναφέρουν ότι οι καθ’ ύλην αρμόδιοι θέλουν πάρα πολύ να αποκαλύψουν μέχρι πού έφτασαν, ώστε να κάνουν ό,τι καλύτερο (κρίνουν), αλλά φοβούνται πως θα γυρίσει μπούμερανγκ, αν έχουμε νέο χάος. Αν όλα πάνε καλά, θα ακούσουμε το ποσό.
Προς το παρόν, έχει διαρρεύσει πως πέραν των μισθώσεων των αεροσκαφών (76.000.000 ευρώ, συν άλλα 40 εκατομμύρια) και των 5.800.000 ευρώ για τα δασαρχεία, υπάρχουν άλλα 5.000.000 που θα διατεθούν από το πρόγραμμα δημοσίων επενδύσεων, για καθαρισμούς δασικών οδών. Σε αυτά θα προστεθούν άλλα 2.000.000 μέσω του Πράσινου Ταμείου “για έργα που θα υποδείξουν οι δασικές υπηρεσίες”, συν 1.000.000 ευρώ για το Άγιον Όρος.
Πενήντα (50) εκατομμύρια ευρώ θα δοθούν από Ταμείο Ανάκαμψης, σε συνεργασία με το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας, για τον καθαρισμό πολύ μεγάλων εκτάσεων στα δάση και τη διαχείριση του δάσους- μαζί με τις δασικές υπηρεσίες και τους πυροσβέστες και μελέτες.
Οι προσκλήσεις έχουν βγει. Δεν έχουν ολοκληρωθεί. Και ναι, η αντιπυρική περίοδος έχει ξεκινήσει.
Τα 30 εκατ. ευρώ θα διατεθούν για την υλοποίηση παρεμβάσεων (ήδη εγκεκριμένων μελετών, από δασαρχεία), έως 12.000.000 θα δοθούν για μελέτες κατασκευών, σε περιοχές όπου δεν υπάρχουν μελέτες και τα 8.500.000 ευρώ θα πάνε σε μελέτες πυροπροστασίας των πιο ‘επικίνδυνων’ περιοχών.
ΑΠΟΥΣΙΑΖΕΙ Ο ΕΛΕΓΧΟΣ ΤΩΝ ΧΡΗΜΑΤΩΝ
Καθαρισμοί δεν γίνονται παντού -αφού δεν υπάρχει ακόμα ελεγκτικός μηχανισμός
Οι Δήμοι μοιράζονται χρήματα για την πυροπροστασία (πέρυσι το ποσό ήταν 17.6 εκατομμύρια ευρώ -εκ των οποίων το 1.7 πήγε στην πυρόσβεση), αλλά σε πάρα πολλές περιπτώσεις διατίθενται σε όχι ουσιαστικά και σημαντικά πράγματα (πχ προσλήψεις που δεν αφορούν προκηρύξεις). Μια λύση είναι ο έλεγχος. Που δεν γίνεται.
Για παράδειγμα σε δήμο που πέρυσι αντιμετώπισε τεράστιες πυρκαγιές, φέτος έχει δοθεί χρηματοδότηση 70.000 για έργα πρόληψης των πυρκαγιών. Ρωτήσαμε τον αρμόδιο για την πολιτική προστασία του δήμου, πώς έχουν αξιοποιηθεί αυτά τα χρήματα: “Εμείς καθαρίσαμε δρόμους, χωράφια, κόβουμε χόρτα. Τα χρήματα δεν φτάνουν ούτε κατά διάνοια βέβαια. Μην κοροϊδευόμαστε”. Τον ρωτήσαμε επίσης αν τον έχει ελέγξει κάποιος από την κεντρική κυβέρνηση για το κατά πόσο πραγματοποίησε τις εργασίες που πρέπει με τα χρήματα που πήρε: “Το σύστημα εξακολουθεί να είναι ίδιο με το περυσινό. Μας δίνουν τα χρήματα, δεν ελέγχουν τι κάναμε και μόνο αν καεί η περιοχή έρχονται και ρωτούν αν είχαν γίνει τα έργα πυροπροστασίας πριν την αντιπυρική περίοδο. Έτσι υπάρχουν δήμοι που δεν κάνουν καν τις προβλεπόμενες εργασίες”.
Ο πρόεδρος της Κεντρικής Ένωσης Δήμων Ελλάδας, Δημήτρης Παπαστεργίου, εξηγεί στο Magazine: “Πράγματι κανείς από το κεντρικό κράτος δεν ελέγχει τι κάνουν τα χρήματα για την πυροπροστασία οι δήμοι. Όμως το θέμα δεν είναι αυτό κατά τη γνώμη μου. Το θέμα είναι πως τα χρήματα που δίνονται είναι και αστεία και χωρίς σωστά κριτήρια. Για παράδειγμα στα Τρίκαλα δόθηκαν για 610 τετραγωνικά χιλιόμετρα έκτασης, 50 χιλιάδες ευρώ. Με το ζόρι φτάνουν για να πληρώσουμε 5 ανθρώπους να καθαρίσουν 4 με 5 μεγάλες εκτάσεις. Επίσης δεν υπάρχει κανένας αλγόριθμος και δεν μοιράζονται τα χρήματα με βάση την δασικότητα, το είδος των δασών και την έκταση του δήμου. Ο δήμος Καλαμπάκας έχει 1.700 τετραγωνικά χιλιόμετρα έκταση και παίρνει τα ίδια χρήματα με τον δήμο Φιλοθέης που έχει 4 τετραγωνικά χιλιόμετρα. Είναι αστείο”.
Το κομμάτι των δήμων, οι οποίοι είναι και οι βασικοί που πρέπει να έχουν οργανωθεί για να αντιμετωπιστεί μια πυρκαγιά νωρίς, παραμένει πληγή. Συχνά οι επικεφαλής των γραφείων πολιτικής προστασίας είναι άνθρωποι δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης. Αυτό σημαίνει πως προφανώς δεν έχουν τις γνώσεις να καταρτίσουν σχέδιο δράσης σε περίπτωση πυρκαγιών, παίρνοντας δεδομένα και βάζοντας τα στον χάρτη. Οι δήμοι όμως είναι εκείνοι που πρέπει να ξέρουν λεπτομερώς το ανάγλυφο της περιοχής, τους δρόμους, ώστε να μπορούν να δώσουν οδηγίες και σε πυροσβέστες/ εθελοντές ώστε να μην εγκλωβίζονται στην προσπάθειά τους να βοηθήσουν.
Ο καθαρισμός των δασών είναι επίσης, ένα τεράστιο πρόβλημα. Για χρόνια είναι η κινητή βόμβα. Χωρίζουν τα δάση σε κομμάτια και τα μοιράζουν στον κόσμο, για να τα καθαρίσει, να κόβει δέντρα (κ.α.) με αντάλλαγμα να βγάζει και να εμπορεύεται το ρετσίνι. Το μόνο που γίνεται είναι να παίρνουν το ρετσίνι, που πέφτει σε ό,τι υπάρχει από κάτω και δημιουργείται η πλέον επικίνδυνη συνθήκη.
Όσον αφορά τις μελέτες, στη λίστα περιλαμβάνονται και πυροσβεστικοί κρουνοί που λείπουν από παντού. Στην Πάρνηθα όπου πέρσι ξέσπασε πυρκαγιά, υπήρχαν μόνο δύο. Έτσι, τα πυροσβεστικά οχήματα έκαναν εκεί ουρές για ανεφοδιασμό.
Επίσης χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η Ιπποκράτειος Πολιτεία, όπου δεν μπορείς να βγάλεις άδεια για πυροσβεστικό κρουνό, γιατί είναι δασική περιοχή (natura), αλλά μπορείς να βγάλεις άδεια, για να χτίσεις σπίτι.
ΕΠΙΣΚΕΥΗ ΚΑΙ ΣΥΝΤΗΡΗΣΗ ΤΩΝ ΠΑΛΙΩΝ ΟΧΗΜΑΤΩΝ
Η Ελλάδα ακολουθούσε στην πυροσβεστική, ένα οργανόγραμμα που είχε εκπονηθεί το 1977 έως και πέρυσι. Σε αυτό δεν προβλεπόταν η αναπλήρωση των συνταξιοδοτούμενων πυροσβεστών. Το 1998 η πυροσβεστική ανέλαβε και τα βασικά συμβάντα (έως τότε δεν είχε τα δασικά -ανήκαν στη δασική υπηρεσία “που πια δεν έχει καν εξοπλισμό”), αλλά δεν άλλαξε κάτι για να καλυφθούν οι νέες ανάγκες “συν του ότι τότε ήταν διαφορετικά τα πράγματα στον αστικό ιστό”.
Άλλαξε φέτος.
Τα κενά όμως είναι 4.000 θέσεις. Όπως είχε πει ο απερχόμενος Αρχηγός του Πυροσβεστικού Σώματος, Στέφανος Κολοκούρης, ο οποίος αποστρατεύτηκε αυτεπάγγελτα τον Γενάρη του 2022, «κάθε περιπολικό χρειάζεται 3 με τέσσερα άτομα, καθώς έχουν αυξηθεί οι ανάγκες». Πόσα έχει; «Τα προβλήματα που υπάρχουν φαίνονται και το χειμώνα, όταν αστικά περιπολικά δεν έχουν επαρκή μέλη. Είναι δύο, ένας οδηγός και ένας μάχιμος που χρειάζεται βοήθεια για να επέμβει, οπότε ο οδηγός δεν μπορεί να αφήσει το αυτοκίνητο ή τον έλεγχο της αντλίας. Επίσης, ξέρω περίπτωση σταθμού που είναι κοντά σε διυλιστήριο και έχει κλιμακοφόρο (είναι ειδικό όχημα), αλλά δεν έχει οδηγό με σχετικό δίπλωμα. Αυτό σημαίνει πως αν συμβεί κάτι, το όχημα υπάρχει, αλλά δεν μπορεί να πάει στο συμβάν, αφού δεν υπάρχει κάποιος να το οδηγήσει έως εκεί».
Σε κάθε περίπτωση, η διαφορά με πέρυσι είναι η προσθήκη 500 ‘δασοκομάντο’ (ΕΜΟΔΕ) που ‘σβήνεται’ με την έξοδο 680 μονίμων πυροσβεστών. Άρα θα επιστρατευτουν πάλι, οι 2.500 εποχικοί, συν τους εθελοντές για να δώσουν λύσεις. “Είμαστε άνθρωποι που δεν λογαριάζουμε τι θα αντιμετωπίσουμε και όσο και δύσκολες και αν είναι οι φωτιές, πάμε και ό,τι γίνει” εξηγεί στο Magazine το μέλος του ΔΣ των Εποχικών Πυροσβεστών, Παύλος Ανδρέου.
Αλλά δεν άλλαξε ο αριθμός των πυροσβεστών. Αν κατέστη κάτι σαφέστατο -και- πέρυσι είναι ότι αν δεν υπήρχαν οι εποχικοί πυροσβέστες και οι εθελοντές, ενδεχομένως να είχαν φτάσει οι πυρκαγιές μέχρι το Σύνταγμα. Ή την Ομόνοια. Το Magazine είχε ασχοληθεί και με τους εποχικούς. Όχι μόνο για να αναδειχθούν οι ‘ευπάθειας’ (πχ ο μέσος όρος ηλικίας των πυροσβεστών είναι κοντά στα 50 χρόνια και από το 2012 δεν είχαν γίνει προσλήψεις), αλλά και με την ελπίδα να αλλάξει κάτι μέχρι αυτό το καλοκαίρι.
Αν άλλαξε; Όχι.
Με την είσοδο στα μνημόνια, στην πυροσβεστική ίσχυσε το ‘επτά-ένας’: επτά φεύγουν, ένας μένει. Σύμφωνα με τις πηγές του Magazine: “έγινε 27-1, αφού άλλαξαν τα μισθολόγια και όλοι έτρεψαν να φύγουν, για να προλάβουν τις μειώσεις. Έτσι, άδειασε το σώμα και βάσει του οργανογράμματος που υπήρχε, η πολιτεία δεν ήταν υποχρεωμένη να καλύψει τα κενά. Είχαν ‘κόψει’ και την πρόσληψη αποφοίτων της σχολής, ενώ δεν βγήκε καμία εγκύκλιος. Έτσι προέκυψε η λύση των εποχικών.
«Στην αρχή δεν είχαν καμία εμπειρία και πέραν του ότι δεν μπορούσαν να είναι αποτελεσματικοί, υπήρχε ο κίνδυνος να καούν και οι ίδιοι -είχαμε απώλειες.
Από τότε έγινε ξεκάθαρο πως τα κενά δεν είναι νούμερο. Είναι εμπειρία και πολλά άλλα πράγματα
Δέκα χρόνια μετά, έχουν την εμπειρία και ό,τι άλλο χρειάζεται για να γίνουν μόνιμοι». Αλλά δεν γίνονται.
«Το κονδύλι που έδωσε η ΕΕ είναι για τα πάντα, πλην του προσωπικού όπου έχουμε το μεγάλο πρόβλημα», λέει ο Παύλος Ανδρέου.
Σημείωση: οι εποχικοί προσλαμβάνονται με συμβάσεις που διαρκούν όσο και η αντιπυρική περίοδος. «Το 2019, όταν ξεκίνησαν οι προσλήψεις μας είχαμε δασικά καθήκοντα. Το 2020 αποκτήσαμε καθήκοντα, ανάλογα με εκείνα του μόνιμου προσωπικού. Δηλαδή, θα πάμε και σε τροχαία και παντού».
Ο κύριος Ανδρέου συμπληρώνει πως «η γραμμή γενικά, είναι να προσλαμβάνουν αστυνομικούς ή/και να περιμένουν να περάσει και αυτή η αντιπυρική περίοδος και να πουν μετά πως θα κάνουν προσλήψεις. Το είπαν και πέρυσι -είχαν αναφέρει 4.000 προσλήψεις που δεν έγιναν ποτέ, ίσως γιατί άλλαξε το Υπουργείο και ο Υπουργός. Τώρα όμως, επίκεινται εκλογές…
Το Υπουργείο Εσωτερικών μας έχει ενημερώσει πως θα βγάλει το Σεπτέμβριο τα κενά κάθε υπουργείου, για να καλυφθούν το 2023. Αν δεν υπάρξει εξέλιξη στο θέμα μας, θα ξαναβγούμε στους δρόμους και αυτήν τη φορά, οι διαδηλώσεις μας θα είναι διαρκείς. Αυτό αποφασίσαμε στη γενική συνέλευση που συγκαλέσαμε.
Την ίδια ώρα η ΕΛ.ΑΣ είναι στις +4.458 θέσεις, σε προσλήψεις -βάσει των στοιχείων που υπάρχουν από το 2019 έως το 2021.
Κάθε χρόνο βγαίνουν από τη σχολή 100 άτομα, εκ των οποίων πολλά πηγαίνουν στο Υπουργείο. Προφανώς και είναι πολύ λίγα, την στιγμή που κάθε χρόνο το μόνιμο προσωπικό όλο και ‘μικραίνει’ σε αριθμό, με το μέσο όρο να είναι τη σήμερον ημέρα στα 48.5 έτη. Αυτός των εποχικών είναι στα 31 έτη».
Επίσης, είναι σημαντικό να προσθέσουμε πως η Πυροσβεστική δεν αγοράζει νέα οχήματα, την ίδια στιγμή που η Ελληνική Αστυνομία έχει προχωρήσει σε μια ριζική ανανέωση του στόλου της.
Το μέλος του Δ.Σ. των εποχικών πυροσβεστών καταλήγει: “Σύμφωνα με το Νόμο 3938 του ’11, μπορούν να μας κάνουν απευθείας πενταετείς, χωρίς προκηρύξεις. Αλλά αυτό είναι κάτι που δεν θέλει να ακούει η νυν κυβέρνηση, κάθε φορά που το αναφέρουμε. Δηλαδή, τέσσερις αντιπυρικές περίοδοι δεν έχουν πείσει για την επάρκεια μου. Πρέπει να μπω σε προκήρυξη και να κάνω τα αθλήματα που απαιτούνται, για να αποδείξω αν αξίζω μια θέση. Η κυβέρνηση θέλει να κάνει προσλήψεις με την 7ετια , όπως συνέβη και με το νέο σώμα, αλλά ισχύει και με τους ειδικούς φρουρούς”. Εννοεί τις Ειδικές Μονάδες Δασικών Επιχειρήσεων (ΕΜΟΔΑ), τα μέλη της οποία είναι γνωστά ως ‘δασοκομάντο’.
ΔΑΣΟΚΟΜΑΝΤΟ
Ο κύριος Ανδρέου χαρακτήρισε ως ‘πυροτέχνημα’ την πρόσληψη 500 ‘δασοκομάντο’ (οι 440 είναι εποχικοί και 60 είναι επιστημονικό προσωπικό -δηλαδή, δασολόγοι και δασοπόνοι), δεδομένου και ότι φέτος συνταξιοδοτήθηκαν από το σώμα 680 άνθρωποι”. Δηλαδή, είμαστε πάλι μείον. Επιπροσθέτως, βάσει ανακοίνωσης της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Ενώσεων Υπαλλήλων Πυροσβεστικού Σώματος υπάρχει ανάγκη ενίσχυσης των δυνάμεων με κάλυψη των πάνω από 4.000 οργανικών θέσεων -ανεπίσημα τα κενά είναι 9.000.
Πρόσθεσε επίσης ότι οι ‘δασοκομάντο’ δεν μπορούν να κάνουν αυτά για τα οποία ‘διαφημίστηκαν’, όταν ανακοινώθηκε η δημιουργία της μονάδας. Δεν μπορούν δηλαδή, να πέφτουν από ελικόπτερα, μέσα στις φωτιές. Πράγματι σύμφωνα με τις πληροφορίες του Magazine ή εκπαίδευση αυτών των ανθρώπων είναι αυτή την περίοδο σε εξέλιξη. Μάλιστα, οι ίδιες πληροφορίες αναφέρουν πως στη δεύτερη ημέρα της εκπαίδευσης της νέας μονάδας (τα μέλη της υπέγραψαν τις συμβάσεις τους τη Δευτέρα 9/5), εκπαιδεύτηκαν σε αστικό συμβάν και όχι δασικό.
ΣΥΝΟΛΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣ ΠΥΡΟΣΒΕΣΤΩΝ
Στους 14.616 πυροσβέστες που αναφέρει η κυβέρνηση ‘λογαριάζονται’ 9.189 μόνιμοι και 2.427 5ετους υποχρέωσης, συν 2.500 εποχικοί πυροσβέστες, συν οι 500 ‘δασοκομάντο’. Επισημαίνεται πως διπλασιάζεται ο αριθμός των Εθελοντών Πυροσβεστών (σε περίπου 4.000) “των οποίων η εκπαίδευση και η πιστοποίηση έχει ολοκληρωθεί”.
Δεν διευκρινίζεται πως εκατοντάδες απασχολούνται στα αεροδρόμια της Fraport και της Ηochtief και οι οποίοι δεν μπορούν να εγκαταλείψουν τα πόστα τους -ακόμα και αν έχει πιάσει φωτιά ακριβώς έξω από το αεροδρόμιο.
Πηγή του Magazine έδωσε περισσότερες λεπτομέρειες για τους πυροσβέστες που φαίνονται μεν, στα χαρτιά, αλλά δεν υπάρχουν στις κρίσεις.
«Στα Οινόφυτα βρίσκεται ένας σταθμός, που έχει υπό την ευθύνη του τη μεγαλύτερη βιομηχανική ζώνη της Ελλάδος. Έκταση από τον Αυλώνα έως σχεδόν τη Θήβα που είναι γεμάτη εργοστάσια (και άρα εύφλεκτα υλικά), συν το δάσος, συν την καθημερινότητα. Κάθε μέρα ξεσπάει τουλάχιστον μια φωτιά σε εργοστάσιο. Πόσα μέλη έχει ο σταθμός;
Ας πούμε ότι στην περιοχή δηλώνονται 85 πυροσβέστες. Οι τριάντα πέντε είναι ενεργοί. Οι άλλοι 50 πολιτικοί πυροσβέστες είναι μέσα στην Τανάγρα και δεν μπορούν να φύγουν από το αεροδρόμιο. Κάτι αντίστοιχο ισχύει και για την Ελευσίνα, με ένα σταθμό στο αεροδρόμιο -που έχει 100 πτήσεις την ημέρα και άρα πρέπει να ελέγχουν σε κάθε προσγείωση και κάθε απογείωση- και έναν στα διυλιστήρια.
Δεν είναι αυτή η δουλειά τους. Είναι πυροσβέστες, όχι διασώστες πυροσβέστες που είναι άλλο σώμα και επί της ουσίας, άλλο Υπουργείο. Η Ελευσίνα είναι στρατιωτική μονάδα, με τόνους εκρηκτικής ύλης. Δεν μπορείς να ρισκάρεις τυχόν έκρηξη, γιατί θα αφανιστεί κομμάτι της χώρας».
Για αυτούς τους λόγους, όσοι έχουν απομείνει να τακτοποιούν τα συμβάντα εκτός αεροδρομίου, δεν έχουν καν την πολυτέλεια της εκπαίδευσης για περισσότερες από μια φορά το χρόνο.
Η ισχύουσα κατάσταση δεν αλλάζει, καθώς υπάρχει η σύμβαση που λέγαμε. Ένας (Λοβέρδος) επιχείρησε να την αλλάξει και τελικά, άλλαξε εκείνος -αντικαταστάθηκε.
ΟΧΗΜΑΤΑ ΠΥΡΟΣΒΕΣΤΙΚΗΣ
Η πυροσβεστική λοιπόν, έχει 3.596 οχήματα. Το 35% είναι πολύ παλιά και φθαρμένα (από 20 χρόνων και πάνω). Στη Διαύγεια αν ψάξεις αρκετά, θα βρεις πως επισκευάστηκαν και συντηρήθηκαν πάρα πολλά οχήματα (ενδεικτικά μια από τις πολλές σχετικές συμβάσεις ), όπως και θα βρεις σύμβαση για την παροχή υπηρεσιών μίσθωσης οχημάτων, για τις ανάγκες της Γενικής Γραμματείας Πολιτικής Προστασίας, για το ποσό των 33.881,76 ευρώ. Είναι οχήματα μάρκας BMW.
«Πολλά από τα οχήματα είναι πολύ φθαρμένα. Χαρακτηριστικά, θα αναφέρω ένα με το οποίο επιχείρησα και μπορούσες να δεις το δρόμο, αφού είχε τρυπήσει το κάτω μέρος” λέει ο κύριος Ανδρέου, ο οποίος προσθέτει “την ίδια ώρα που υπάρχει θέμα με την κατάσταση και τον αριθμό των οχημάτων της πυροσβεστικής, η Ελληνική Αστυνομία έχει 1.972 περισσότερα».
ΤΙ ΕΜΕΙΝΕ ΙΔΙΟ
Ο Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Πολιτικής Προστασίας ,τον οποίον ακούς ως rescEU, θα συνεχίσει να είναι στη διάθεση μας, εφόσον τον ενεργοποιήσουμε, ώστε να πάρουμε όση περισσότερη βοήθεια μπορούσαμε.
Ας δούμε τι παρείχε πέρυσι:
Αυστρία: 43 πυροσβέστες και 11 οχήματα
Γαλλία: 3 πυροσβεστικά αεροπλάνα Canadair, 250 πυροσβέστες και 38 πυροσβεστικά οχήματα (δώρισαν 4 υδροφόρα πυροσβεστικά οχήματα και ένα τζιπ βοηθητικό όχημα, στην πυροσβεστική)
Γερμανία: 221 πυροσβέστες και 46 οχήματα
Ισπανία: 1 αεροσκάφος
Κροατία: 1 αεροσκάφος
Κύπρος: 40 πυροσβέστες, 2 αεροσκάφη
Πολωνία: 143 πυροσβέστες και 46 οχήματα
Ρουμανία: 108 πυροσβέστες και 21 οχήματα
Σλοβακία: 75 πυροσβέστες και 30 οχήματα
Σουηδία: 2 αεροσκάφη τύπου Ericsson
Τσεχία: 13 οχήματα και 34 πυροσβέστες
Παρεμπιπτόντως, βοήθεια μας έστειλαν και άλλες χώρες, εκτός ΕΕ, όπως η Αίγυπτος (2 ελικόπτερα Chinook), οι ΗΠΑ (1 αεροσκάφος που παρακολουθούσε την κατάσβεση), η Μεγάλη Βρετανία (21 πυροσβέστες), το Ισραήλ (16 πυροσβέστες και 2 Air Tractor), η Σερβία (55 πυροσβέστες, 13 οχήματα, 3 ελικόπτερα) η Ουκρανία (100 πυροσβέστες), η Ρωσία (6 εναέρια μέσα -μεταξύ τους τα Beriev) και η Τουρκία (2 αεροσκάφη). Προφανώς δεν τα έστειλαν τσάμπα. Το αυτό θα γίνει και φέτος, αν παραστεί ανάγκη.
Σημείωση: το rescEU, το οποίο ανέφερε πρόσφατα ο Υπουργός, Χρήστος Στυλιανίδης, λέγοντας ότι κάνει προσπάθεια «να αξιοποιηθεί κονδύλι 4 εκατομμυρίων ευρώ διαθέσιμο μέσω του ευρωπαϊκού μηχανισμού RescEU, για τη μίσθωση επιπλέον εναέριων μέσων πυρόσβεσης”, είναι ένας μηχανισμός που δημιουργεί ένα “νέο ευρωπαϊκό απόθεμα πόρων (rescEU reserve) το οποίο περιλαμβάνει ένα στόλο πυροσβεστικών αεροπλάνων και ελικοπτέρων, αεροπλάνα ιατρικών εκκενώσεων, καθώς και ένα απόθεμα ιατρικών ειδών και νοσοκομείων πεδίου που μπορούν να ανταποκριθούν σε έκτακτες ανάγκες υγείας».
Όταν η κλίμακα μιας έκτακτης ανάγκης υπερκαλύπτει τις δυνατότητες μιας χώρας να ανταποκριθεί μόνη της, εκείνη μπορεί να ζητήσει βοήθεια μέσω του Μηχανισμού Πολιτικής Προστασίας της ΕΕ. Μόλις ενεργοποιηθεί, η ΕΕ διοχετεύει μέσω του Κέντρου Συντονισμού Αντιμετώπισης Έκτακτης Ανάγκης τις προσφορές βοήθειας που διατίθενται από τα κράτη μέλη και τα συμμετέχοντα κράτη.
ΑΝΤΙ ΕΠΙΛΟΓΟΥ
«Όσα μέσα και αν έχεις, όποιο και αν είναι το ανθρώπινο δυναμικό, αν έχεις 100 φωτιές την ημέρα δεν θα φτάνουν.
Τα τελευταία χρόνια προκύπτει -σχεδόν μόνιμα- μια τριπλέτα, που δεν μπορεί να αντιμετωπιστεί ακόμα και αν είσαι άρτιος σε όλα. Σχεδόν ταυτόχρονα ξεσπούν πυρκαγιές κάπου στην Αττική, κάπου στην Εύβοια ή τη Βοιωτία και κάπου στην Πελοπόννησο…
….Μοιραία, τα μέσα και οι δυνάμεις χωρίζονται και στην ουσία, δεν ξέρουν πού να πρωτοπάνε. Οι πυρκαγιές ξεσπούν σε μέρη με πολύ πράσινο και μεγάλη επικινδυνότητα», λέει ο Δ., που και αυτή την αντιπυρική περίοδο θα βρίσκεται στην επιτελική θέση της μονάδας του συντονίζοντας την πυρόσβεση, καταδεικνύοντας έτσι την ανάγκη για επιτήρηση.
Μια ανάγκη που δεν έχει προβλεφθεί.
ΕΡΕΥΝΑ- ΚΕΙΜΕΝΟ: Νίκη Μπάκουλη-Μάνος Φραγκιουδάκης
