Με τον πληθωρισμό να καλπάζει, τους πολίτες να δυσκολεύονται να παρακολουθήσουν το ράλι τιμών που καταγράφεται καθημερινά στην τουρκική αγορά, την φτώχεια να χτυπά ολοένα και περισσότερα νοικοκυριά και τον κορονοϊό να θερίζει την τουρκική κοινωνία κυλά η καθημερινότητα στη γειτονική χώρα, αποτελώντας τη μία όψη του νομίσματος. Από την άλλη, από τα μεσάνυχτα του περασμένου Σαββάτου η Τουρκία ζει και στον αστερισμό της προσπάθειας Ερντογάν να βαφτίσει ως «πολιτικό πραξικόπημα» την επιστολή των απόστρατων ναυάρχων, ανεβάζοντας τους τόνους και μονοπωλώντας το ενδιαφέρον των γειτονικών ΜΜΕ. Είναι οι δύο όψεις της καθημερινότητας της Τουρκίας το τελευταίο διάστημα.
Δύο Έλληνες καθηγητές Διεθνών Σχέσεων, που ζουν στην Κωνσταντινούπολη και διδάσκουν εδώ και χρόνια σε κορυφαία πανεπιστήμια της Πόλης, ο Δημήτρης Τριανταφύλλου και ο Βύρων Ματαράγκας εκτιμούν ότι μπορεί να κλιμακωθεί η ένταση το επόμενο διάστημα στο εσωτερικό της γειτονικής χώρας συμφωνούν ότι ο Ερντογάν παραμένει ακόμη δυνατός, δεν βλέπουν «πολιτικό πραξικόπημα» πίσω από την επιστολή των απόστρατων ενώ διαφωνούν για το κατά πόσο οι τελευταίοι μπορούν να προχωρήσουν σε μια πιθανή προβοκάτσια στο Αιγαίο, ανατρέποντας τις πολιτικές ισορροπίες στην Άγκυρα.
Δημήτρης Τριανταφύλλου: «Αγοράζει» πολιτικό χρόνο ο Ερντογάν
Με τα ΜΜΕ να παίζουν το αφήγημα της κυβέρνησης ο Δημήτρης Τριανταφύλλου, καθηγητής Διεθνών Σχέσεων και Διευθυντής του Κέντρου Διεθνών και Ευρωπαϊκών Σπουδών στο Πανεπιστήμιο Kadir Has της Κωνσταντινούπολης, εκτιμά ότι το θέμα των αποστράτων ναυάρχων θα παραμείνει ψηλά τις επόμενες 15-20 μέρες στις ειδήσεις της γειτονικής χώρας, ξεδιπλώνοντας μια ρητορική για το πώς και πάλι ο δημοκράτης πρόεδρος αντιστέκεται στις πιέσεις διαφόρων κέντρων εξουσίας που επιχειρούν να την ελέγξουν.
Αναλύοντας τις πολιτικές κινήσεις του Τούρκου Πρόεδρου, ο καθηγητής του Πανεπιστήμιο Kadir Has τονίζει ότι αυτό που προσπαθεί να κάνει ο Ερντογάν είναι να κερδίσει πολιτικό χρόνο μέχρι τον Ιούνιο του 2023, οπότε και πρέπει να προκηρύξει συνταγματικά εκλογές. «Μέχρι τότε έχει μπροστά του αρκετό χρόνο και προσπαθεί να αλλάξει τα δεδομένα και να ξανακερδίσει την κοινή γνώμη. Αυτήν τη στιγμή ζυγίζει και σφυγομετρά τις αντιδράσεις του κόσμου, προσπαθώντας να δει αν οι τελευταίες κινήσεις θα τον ενισχύσουν στις δημοσκοπικές μετρήσεις».
Βρήκε την ευκαιρία να αλλάξει την ατζέντα στο εσωτερικό της Τουρκίας
Σύμφωνα με τον κ. Τριανταφύλλου η κυβέρνηση Ερντογάν έδειξε αντανακλαστικά και εκμεταλλεύτηκε την κατάσταση μετά την δήλωση διαμαρτυρίας των Τούρκων αξιωματικών. «Ήταν δώρο Θεού και βούτυρο στο ψωμί του». Στην σκληρή δήλωση των 104 απόστρατων ναυάρχων κινήθηκε κατευθείαν ο μηχανισμός του προέδρου να το αξιοποιήσει και να πει ότι θυμίζει πραξικόπημα. Στόχος, όπως εξηγεί, να μπορέσει να αλλάξει το πολιτικό σκηνικό και την ατζέντα της καθημερινότητας δεδομένου ότι αυτή τη στιγμή στην Τουρκία είναι σε έξαρση η πανδημία και η οικονομική κρίση.
Πιθανή η κλιμάκωση της έντασης – Δεν τίθεται θέμα πραξικοπήματος
Στο πλαίσιο αυτό δεν αποκλείει να κλιμακωθεί η ένταση, στέλνοντας εκ νέου ξεκάθαρο μήνυμα στο εσωτερικό ότι όποιος σηκώσει κεφάλι ας προσέχει. «Και αν έχει καταφέρει όλα αυτά τα χρόνια κάτι ο Ερντογάν είναι ότι έσπασε τον τσαμπουκά του στρατού. Δεν μπορούμε να μιλάμε, ωστόσο, για μια πιθανή προβοκάτσια παρόλο που η ενέργεια έγινε μες τα μεσάνυχτα δεδομένου ότι δεν βρίσκονταν στην ατζέντα».
Η διπλή επιδίωξη των απόστρατων Κεμαλικών
Από την πλευρά τους οι απόστρατοί Κεμαλικοί προσπαθούν όπως υποστηρίζει ο κ. Τριανταφύλλου, αφενός να στείλουν ένα μήνυμα ότι υπάρχουν όρια σε αυτά που μπορεί να κάνει ο πρόεδρος αλλά από ότι φαίνεται δεν μπορούν να το πετύχουν. Αφετέρου προσπαθούν να διασπάσουν τον κυβερνητικό εταίρο του Ερντογάν, τον Ντεβλέτ Μπαχτσελί, το ακροδεξιό κόμμα του οποίου καταγράφει πτώση στις τελευταίες δημοσκοπήσεις με τα ποσοστά του να κυμαίνονται κάτω από το 10%. «Προσπαθούν να δημιουργήσουν τριβές μέσα και σε αυτό το κόμμα αλλά νομίζω είναι μια κίνηση που δεν τους βγήκε».
Βύρων Ματαράγκας: Φοβάμαι προβοκάτσια στο Αιγαίο με τελικό στόχο την ανατροπή του Ερντογάν
Μια πιθανή προβοκάτσια στο Αιγαίο ή στην Ανατολική Μεσόγειο από δυνάμεις του τουρκικού στρατού που δεν ελέγχει ο Ερντογάν με τελικό στόχο την ανατροπή του, φοβάται το επόμενο διάστημα ο καθηγητής Πολιτικών Επιστημών και Διεθνών Σχέσεων, στο Πανεπιστήμιο Bahce Sehir της Κωνσταντινούπολης Βύρων Ματαράγκας. Τόσα πολεμικά πλοία στο Αιγαίο και την Ανατολική Μεσόγειο δεν έχουν αναπτυχθεί ούτε κατά τη διάρκεια του Α’ ή του Β΄ παγκόσμιου πολέμου, παρατηρεί ο κ. Ματαράγκας προσθέτοντας ότι από θαύμα μέχρι στιγμής δεν έχει γίνει κάποιο θερμό επεισόδιο.
«Βλέπω ότι η Ελλάδα σύρεται σε έναν πόλεμο με την Τουρκία. Υπάρχουν κάποιες δυνάμεις εδώ στην Τουρκία, μια μερίδα των εκδιωχθέντων στρατηγών, οι οποίοι είναι κεμαλικοί, δεν τρέφουν τα καλύτερα των αισθημάτων για τον ηγεμόνα και επιθυμούν, διακαώς, μια αναμπουμπούλα. Αυτή η ένοπλη σύρραξη με την Ελλάδα θα γίνει από στοιχεία τα οποία είναι ανεξέλεγκτα.και τα οποία δεν ελέγχει ο Ερντογάν. Θα επιδιώξουν μια προβοκάτσια η οποία θα έχει απήχηση στο λαό για ρίξουν τον Τούρκο πρόεδρο. Δεν είναι άλλωστε τυχαίο, ότι ο υπουργός Εθνικής Άμυνας Νίκος Παναγιωτόπουλος δήλωσε ότι τρεις φορές φτάσαμε κοντά σε θερμό επεισόδιο και ουσιαστικά αποφεύχθηκαν από την αυτοσυγκράτηση που έδειξαν και οι δύο πλευρές».
Ομιχλώδες το τοπίο στον τουρκικό στρατό
Όπως εξηγεί ο καθηγητής Πολιτικών Επιστημών και Διεθνών Σχέσεων, στο Πανεπιστήμιο Bahce Sehir το τοπίο στον τουρκικό στρατό είναι ομιχλώδες. «Κανείς δεν ξέρει τι γίνεται εκεί και κανείς δεν μπορεί να πει ότι ελέγχει την κατάσταση στο στρατό. Αυτό που τους ενδιαφέρει είναι να είναι το χτύπημα όσο πιο μεγάλο γίνεται για να αποδυναμωθεί η Τουρκία. Σκέφτονται να χρησιμοποιήσουν την Ελλάδα, διότι είναι το μόνο κράτος που προσφέρεται για να χτυπήσουν την Τουρκία. Ανεξαρτήτου έκβασης, όσο πιο σφοδρό είναι το επεισόδιο τόσο μεγαλύτερο πρόβλημα θα δημιουργηθεί στο εσωτερικό της Τουρκίας, οδηγώντας στην πτώση της κυβέρνησης και την ανατροπή του Ερντογάν».
Κάτι αντίστοιχο, υπενθυμίζει ότι έχει ξανακαταγραφεί στην διπλωματική ιστορία όπως το 1974 με την κρίση της Κύπρου η οποία προκάλεσε την πτώση της δικτατορίας στην Ελλάδα. Αλλά και αργότερα το ‘82 με την κρίση των νησιών Φώκλαντ τα οποία κατέλαβε η χούντα της Αργεντινής σε ένδειξη εθνικοφροσύνης. Η Θάτσερ τότε έστειλε όλο τον αγγλικό στόλο στο νότιο πόλο για να ανακαταλάβει όλα αυτά τα νησιά. Η ανακατάληψή τους είχε σαν αποτέλεσμα την πτώση της δικτατορίας στην Αργεντινή και την επιστροφή της δημοκρατίας.
Δύσκολα να απομακρυνθεί ο Ερντογάν με εκλογές – Θα συνεχιστεί η ένταση στο εσωτερικό της Τουρκίας
Ο Ρωμιός καθηγητής εκτιμά ότι ο Ερντογάν είναι πολύ δύσκολο να απομακρυνθεί με εκλογές. «Καταγράφει ένα λαϊκό έρεισμα κοντά στο 30% που είναι ο σκληρός πυρήνας του». Αυτοί βρίσκονται στην ενδοχώρα της Ανατολίας και είναι κυρίως συντηρητικοί και θρησκευόμενοι. Είναι ακόμη δυνατός και μπορεί να χάσει την εξουσία μόνο εξαιτίας φυσικού θανάτου ή πραξικοπήματος-σενάρια που όλοι απεύχονται». Σύμφωνα με τον ίδιο θα συνεχιστεί και το επόμενο διάστημα η ένταση στο εσωτερικό της Τουρκίας καθώς δεν έχει ξεμπερδέψει ο Ερντογάν με την υπόθεση των αποστράτων.
