Η υπόθεση της πειρατείας του Lana κατ’ εντολήν της Ουάσιγκτον, που περιγράφεται λεπτομερειακά στο «Χρονικό του εξευτελισμού», θα μείνει στην ιστορία ως υπόδειγμα εθελοδουλείας και αυτοχειριασμού της χώρας για χάρη ξένων συμφερόντων. Τα δε ιρανικά αντίποινα επί των δύο ελληνικών τάνκερ συμβολίζουν την πλήρη κατάπτωση της ελληνικής αξιοπρέπειας. Αποτελούν όμως και πλήγμα σε έναν από τους ελάχιστους δυναμικούς κλάδους της οικονομίας μας (παρόλο που οι «πατριώτες» εφοπλιστές μας εγγράφουν πολλά από τα πλοία τους σε αφρικανικά και άλλα νηολόγια ευκαιρίας). Μάλιστα το σύνολο αυτών των εξελίξεων μπορεί και να μην στενοχωρεί ιδιαίτερα τους Δυτικούς «φίλους» μας, κι ας βγάζουν υποκριτικές καταδίκες κατά του Ιράν.
Η αλήθεια είναι ότι οι «σύμμαχοί» μας μ’ ένα σμπάρο πετυχαίνουν κάμποσα τρυγόνια: Καταρχήν, μια εντελώς αναξιόπιστη Ελλάδα, που άγεται και φέρεται καταπώς βαράνε το ντέφι οι Αμερικανοί, δύσκολα θα μπορέσει να ξαναχτίσει –εάν κι εφόσον το θελήσει κάποτε…– σχέσεις εμπιστοσύνης και αμοιβαίου συμφέροντος με τρίτες χώρες, όταν η ίδια τις καταστρέφει με τέτοιο αυτοκτονικό τρόπο. Θα είναι καταδικασμένη να εξαρτάται πάντα και παντού από τους υπερατλαντικούς επικυρίαρχους, με τη γελοιοποιημένη πολιτική τάξη της να χαρίζει γη και ύδωρ και απλά να ελπίζει ότι θα τηρηθούν κάποια ελάχιστα προσχήματα. Η υπόληψη της Ελλάδας στη μεσανατολική –και όχι μόνο– γειτονιά, που χτίστηκε επί δεκαετίες χάρη στην τήρηση κάποιων στοιχειωδών ισορροπιών (όσο κι αν η χώρα ανήκε πάντα στη «σωστή πλευρά»), εξανεμίζεται με ευθύνη ενός πολιτικού συστήματος που πια δεν έχει αναστολές. Είναι πρόθυμο να εξευτελιστεί, αρκεί να συνεχίσει να παριστάνει ότι «κυβερνά» («κυβερνούσε», «θα ξανακυβερνήσει») το προτεκτοράτο.
Σε δεύτερο βαθμό, οι εξελίξεις χαροποιούν και τους ανταγωνιστές της ελληνικής ναυτιλίας. Η οποία ξεμπροστιάζεται και στοχοποιείται είτε ακούσια (εξαιτίας της στάσης της εκάστοτε κυβέρνησης, όπως συμβαίνει τώρα) είτε εκούσια – όπως πάλι συμβαίνει τώρα, με Έλληνες εφοπλιστές να σπεύδουν να φορτώσουν στα πλοία τους το κλεμμένο ιρανικό πετρέλαιο και να το μεταφέρουν στον υπερατλαντικό αρχιπειρατή, που πάντως δεν λερώνει τα χέρια του. Το χειρότερο είναι ότι μπορεί να υπάρξουν κι άλλες παράπλευρες συνέπειες λόγω της εξωφρενικά ανεύθυνης και απερίσκεπτης (κυριολεκτικά: δεν σκέφτονται, απλά εκτελούν) στάσης της επίσημης Ελλάδας: συσσωρεύονται οι όροι για να πάψει η χώρα μας να προστατεύεται άρρητα, με αυστηρές οδηγίες όλων ανεξαιρέτως των μεσανατολικών δυνάμεων, από «δυναμικές» ενέργειες. Κι ακόμη χειρότερα: η Ελλάδα χάνει γοργά την όποια υποστήριξη είχε για τα δίκια της τόσο από κυβερνήσεις όσο και από την κοινή γνώμη της Μέσης Ανατολής – το ποιος κερδίζει είναι πασιφανές…
Δεν είναι η πρώτη φορά τα τελευταία χρόνια που η επίσημη ελληνική ηγεσία παρατραβάει το σκοινί. Για να περιοριστούμε στην περίπτωση του Ιράν, θυμίζουμε τον αισχρό τρόπο με τον οποίο ο κ. Μητσοτάκης εξέφρασε την υποστήριξή του στη δολοφονία του Ιρανού στρατηγού Σουλεϊμανί: στις αρχές του 2020, μιλώντας στο «Ατλαντικό Συμβούλιο», ο πρωθυπουργός της ελληνικής νεοαποικίας δήλωσε ότι «η απόφαση επιβαλλόταν από το εθνικό συμφέρον των ΗΠΑ, κι εμείς υποστηρίζουμε τους συμμάχους μας». Για το ποιο ήταν το εθνικό συμφέρον της Ελλάδας, δεν ενδιαφέρθηκε. Ίσως το πολιτικό προσωπικό της χώρας μας να μην αναγνωρίζει καν, πια, την έννοια «εθνικό συμφέρον». Και γι’ αυτό ο κ. Μητσοτάκης προτίμησε να επικροτήσει ανοιχτά μια πράξη κρατικής τρομοκρατίας αντί, τουλάχιστον, να αποφύγει διπλωματικά να τοποθετηθεί.
Τώρα όμως, με την τραβηγμένη από τα μαλλιά πειρατεία του Lana, η κυβέρνηση υπερέβη τα εσκαμμένα. Χωρίς να έχει την παραμικρή νομική κάλυψη και δικαιολογία, κατάσχεσε ολωσδιόλου αυθαίρετα ένα ξένο πλοίο και το φορτίο του. Αλλά δεν αρκέστηκε σε αυτό: κορυφώνοντας την αυθαιρεσία (και τον αυτοεξευτελισμό της), παραδίδει το κατασχεθέν πετρέλαιο στις ΗΠΑ! Με ποια λογική, κανείς δεν μπορεί να εξηγήσει. Μονάχα του Χατζηαβάτη η λογική κολλάει εδώ. Μόνο που, αν στους εκάστοτε παριστάνοντες ότι κυβερνούν αρέσει να είναι καρπαζοεισπράκτορες, δεν αρέσει καθόλου στον ελληνικό λαό. Αυτό είναι ένα σοβαρό πρόβλημα για τους «από πάνω». Αλλά είναι και για τους υπόλοιπους από εμάς: πρέπει να βρούμε τρόπους να καταλάβουμε πόσο αδιέξοδα και επικίνδυνα είναι όλα αυτά, και κυρίως τρόπους να συνεννοηθούμε για μια άλλη ρότα. Μια ρότα που θα ξαναδώσει στην Ελλάδα όσα έχασε, από την κυριαρχία της μέχρι την αξιοπρέπειά της.
Το χρονικό του εξευτελισμού
- Στα μέσα Απριλίου το πετρελαιοφόρο τάνκερ Pegas, που έπλεε σε διεθνή ύδατα, αναγκάστηκε να μπει στα ελληνικά χωρικά ύδατα, κοντά στην Εύβοια, λόγω τεχνικού προβλήματος και σφοδρής θαλασσοταραχής.
- Οι ελληνικές αρχές αποφάσισαν να το κατασχέσουν διότι, «σύμφωνα με πληροφορίες», ενέπιπτε στις κυρώσεις που έχει επιβάλλει η Ε.Ε. στη Ρωσία, ως ιδιοκτησία ρωσικής τράπεζας που περιλαμβανόταν στις κυρώσεις.
- Η κατάσχεση αφορούσε μόνο το πλοίο και όχι το φορτίο του, που ήταν ιρανικό πετρέλαιο (περίπου 110.000 τόνοι), δεδομένου ότι ούτε η Ε.Ε. ούτε η Ελλάδα έχουν επιβάλλει τέτοιου είδους κυρώσεις στο Ιράν.
- Αμέσως μετά την κατάσχεση, προσκομίστηκαν έγγραφα που αποδείκνυαν ότι το εν λόγω τάνκερ είχε πωληθεί (ήδη πριν τις 24/2, ημέρα έναρξης της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία) σε άλλη ρωσική εταιρία, που δεν περιλαμβάνεται στη λίστα των κυρώσεων ούτε της Ε.Ε. ούτε του ΝΑΤΟ.
- Κατόπιν τούτου οι ελληνικές αρχές τυπικά αποδέσμευσαν το τάνκερ, το οποίο κρατούνταν στην Κάρυστο της Εύβοιας (και είχε μετονομαστεί σε Lana από τους νέους πλοιοκτήτες). Όμως δεν του έδωσαν άδεια απόπλου επί ένα 48ωρο λόγω «γραφειοκρατικών καθυστερήσεων».
Αλλαγή στόχου προς διευκόλυνση των ΗΠΑ: Αφού δεν δικαιούμαστε να κατάσχουμε το πλοίο, θα αρπάξουμε με το έτσι θέλω το φορτίο του
- Η 48ωρη ντε φάκτο παρακράτηση του Lana ήταν ακριβώς ο χρόνος που χρειάζονταν οι ΗΠΑ για να ζητήσουν από τις ελληνικές αρχές να κατασχέσουν όχι πλέον το τάνκερ, αφού δεν ενέπιπτε σε οποιεσδήποτε κυρώσεις, αλλά… το ιρανικό φορτίο του.
- Λέγεται ότι οι αμερικανικές αρχές βάσισαν το αίτημά τους σε πληροφορίες μιας κάποιας ΜΚΟ ονόματι «Συμμαχία Εναντίον του Πυρηνικού Ιράν»(!), ότι τα έσοδα από την πώληση του ιρανικού φορτίου του Lana θα καταλήξουν στους Φρουρούς της Επανάστασης, που αποτελούν επίλεκτο κλάδο των ιρανικών ενόπλων δυνάμεων
- Ακόμη κι αν ίσχυαν οι «πληροφορίες», είναι σαν να λέμε ότι με τα έσοδα από τις εξαγωγές ελληνικής σταφίδας στη Βρετανία θα αγοράσουμε όπλα για τους Έλληνες πεζοναύτες… Αλλά ούτως ή άλλως δεν θα μάθουμε αν ίσχυαν, διότι το ακριβές περιεχόμενο του «αιτήματος» των ΗΠΑ δεν δημοσιοποιήθηκε ποτέ.
- Εν πάση περιπτώσει, κάποιος πρωτοδίκης της Χαλκίδας(…), αφού συσκέφθηκε με τον εαυτό του και εντελώς ανεπηρέαστος, αποφάσισε ότι το αίτημα των ΗΠΑ πρέπει να ικανοποιηθεί. Το ότι ούτε η Ε.Ε. ούτε η Ελλάδα έχουν επιβάλλει εμπάργκο στο ιρανικό πετρέλαιο προφανώς θεωρήθηκε από τον κύριο πρωτοδίκη λεπτομέρεια.
- Φυσικά η εν λόγω «δικαστική απόφαση» ούτε δημοσιεύθηκε, ούτε επιδόθηκε στους ενδιαφερόμενους, και μάλλον θα περάσουν πολλά χρόνια πριν μπορέσει να θαυμάσει κανείς το «σκεπτικό» στο οποίο βασίστηκε.
- Για να γίνουν τα πράγματα ακόμη χειρότερα για την ελληνική πλευρά, την 1η Μαΐου το Lana πωλήθηκε από τη ρωσική πλοιοκτήτρια εταιρία σε ιρανική, ενώ οι ιρανικές αρχές ζητούσαν όλο και πιο επιτακτικά από τις αντίστοιχες ελληνικές να σταματήσουν την «πειρατεία που παραβαίνει όλους τους διεθνείς ναυτιλιακούς κανονισμούς» κ.λπ.
Πειρατεία για λογαριασμό τρίτων, και με παραβίαση κάθε νόμου και κοινής λογικής, αρκεί να ικανοποιηθεί η Ουάσιγκτον
- Αλλά ο πλήρης εξευτελισμός της Ελλάδας δεν είχε ακόμη ολοκληρωθεί – και η χώρα δεν είχε ακόμη υποστεί το βαρύτερο πλήγμα στην αξιοπιστία της και τις σχέσεις της με μία σημαντική περιφερειακή δύναμη που παραδοσιακά στήριζε τις ελληνικές θέσεις.
- Πέραν της παράνομης και αδικαιολόγητης κατάσχεσης του ιρανικού φορτίου (εκτός κι αν οι εγχώριες αρχές παραδέχονται επίσημα ότι στο προτεκτοράτο μας δεν ισχύει ούτε η ελληνική ούτε η ευρωπαϊκή νομοθεσία, αλλά υπερισχύει το «δίκαιο» των ΗΠΑ), η ελληνική «δικαιοσύνη» και η ελληνική «κυβέρνηση» αποφάσισαν να ικανοποιήσουν και το έτερο αίτημα των ΗΠΑ. Δηλαδή να αποδοθεί σε αυτές το κατασχεθέν ιρανικό πετρέλαιο!
- Ήταν η σταγόνα που ξεχείλισε το ποτήρι και εξάντλησε την υπομονή του Ιράν. Όταν, στα μέσα Μαΐου, προσκολλήθηκε στο Lana το «ελληνικών» συμφερόντων (και λιβεριανής σημαίας) τάνκερ Ice Energy και άρχισε τη μετάγγιση –διάβαζε, κλοπή για λογαριασμό τρίτων– του ιρανικού πετρελαίου, η Τεχεράνη αποφάσισε να προχωρήσει σε αντίποινα.
- Ας σημειωθεί ότι οι εγχώριοι κανονισμοί προστασίας του θαλάσσιου περιβάλλοντος δεν επιτρέπουν τη μετάγγιση πετρελαίου από πλοίο σε πλοίο παρά μόνο σε 3 συγκεκριμένα σημεία των ελληνικών χωρικών υδάτων, λόγω του υψηλού κινδύνου διαρροής.
- Φυσικά η Κάρυστος δεν είναι ένα από αυτά τα 3 σημεία – άλλη μια λεπτομέρεια που διέλαθε της προσοχής του… κυρίου πρωτοδίκη (και γενικότερα των ιδιαίτερα «ευέλικτων», όταν φτερνίζεται η Πρεσβεία, ελληνικών αρχών).
- Οι ελληνικές αρχές αποδείχθηκαν πάντως άτεγκτες όταν κάτοικοι της περιοχής κινητοποιήθηκαν, διαμαρτυρόμενοι για τον κίνδυνο διαρροής και μόλυνσης του κόλπου της Καρύστου.
Κατάληψη δύο ελληνικών τάνκερ από το Ιράν, με την Αθήνα να παριστάνει ότι πέφτει από τα σύννεφα
- Τελικά, το βράδυ της περασμένης Παρασκευής, 2 από τα 20 περίπου ελληνικά τάνκερ που έπλεαν σε ιρανικά χωρικά ύδατα δέχθηκαν την «επίσκεψη» του Ναυτικού των Φρουρών της Επανάστασης.
- Τα τάνκερ Prudent Warrior και Delta Poseidon δεσμεύτηκαν από τους Ιρανούς «λόγω παραβιάσεων των κανονισμών ναυσιπλοΐας» και οδηγήθηκαν κοντά σε ιρανικό λιμένα. Στα δύο πλοία βρίσκονται 48 ναυτικοί, εκ των οποίων 10 Έλληνες και 1 Κύπριος.
- Σύμφωνα πάντα με τις ιρανικές αρχές, όλοι οι ναυτικοί είναι ασφαλείς και καλά στην υγεία τους, είναι ελεύθεροι να κυκλοφορούν επί των πλοίων τους, και τους επιστράφηκαν τα κινητά τους τηλέφωνα ώστε να επικοινωνήσουν με τις οικογένειές τους.
- Μέχρι την κατάληψη των δύο ελληνικών τάνκερ από το Ιράν, η υπόθεση της πειρατείας του ιρανικού τάνκερ Lana και της κατάσχεσης/κλοπής του πετρελαίου του από τις ελληνικές αρχές για λογαριασμό των ΗΠΑ (κάτι που αποτελεί παγκόσμια πρωτιά) είχε μείνει στα «ψιλά» των ελληνικών ΜΜΕ.
- Αρχικά οι ελληνικές αρχές παράσταιναν ότι δεν υπάρχει σύνδεση μεταξύ των δύο γεγονότων, και άρχισαν να καταγγέλλουν διεθνώς το Ιράν για την κατάληψη των ελληνικών τάνκερ. Από κοντά και η ΠΝΟ που, καταγγέλλοντας κι αυτή το Ιράν, τόνιζε ότι «η κατάληψη εμπορικών πλοίων και η ομηρία πληρωμάτων αποτελεί κατάφωρη παραβίαση του Διεθνούς Δικαίου και συνιστά επικίνδυνη εξέλιξη για τη διεθνή ναυσιπλοΐα, τα πληρώματα και το διεθνές εμπόριο».
- Αναζητείται η ανάλογη προηγούμενη καταγγελία της πάντα ευαίσθητης για τα ναυτεργατικά δικαιώματα ΠΝΟ, όσον αφορά την τύχη του πληρώματος του Lana, που πρακτικά κρατείται εδώ και σχεδόν δύο μήνες από τις ελληνικές αρχές υπό άγνωστες συνθήκες, και (όπως θα δούμε παρακάτω) πλέον κινδυνεύει και η ζωή του.
- Αναζητείται επίσης η ανάλογη προηγούμενη καταγγελία και του ΣΥΡΙΖΑ για την πειρατεία του ιρανικού τάνκερ, δεδομένου ότι ο αρμόδιος τομεάρχης του έσπευσε να δηλώσει, μετά την κατάληψη των δύο ελληνικών τάνκερ από τους Ιρανούς, ότι «αποτελεί μια απαράδεκτη ενέργεια που σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να θεωρηθεί ως αντίποινο για την παρακράτηση ρωσικού πλοίου, με ιρανικό φορτίο, που έλαβε χώρα από τις ελληνικές αρχές».
Τελικά ναι, μιλάνε στο σπίτι του κρεμασμένου για σκοινί (καταδίκες, αντικαταδίκες και προσκλήσεις με νόημα – σε ώτα μη ακουόντων;)
- Τις οργίλες καταγγελίες του ελληνικού προτεκτοράτου ακολούθησαν ανάλογες αυστηρές καταδίκες από όλους τους πρωταθλητές των δύο μέτρων και δύο σταθμών: τις ΗΠΑ, φυσικά, που έγιναν έξω φρενών με την «πρωτοφανή και προκλητική πειρατική ενέργεια» της Τεχεράνης, καθώς και τη Βρετανία, τη Γερμανία, τη Γαλλία κ.λπ.
- Το Ιράν δεν απάντησε στις ΗΠΑ, αλλά απέρριψε τις γερμανικές και γαλλικές καταδίκες ζητώντας τους «να υποστηρίξουν τις νομικές διαδικασίες που βασίζονται σε διεθνείς κανόνες οι οποίοι αποσκοπούν στη διασφάλιση της ελευθερίας της ναυσιπλοΐας και της θαλάσσιας ασφάλειας» και «να πάψουν να κλείνουν τα μάτια στην παράνομη κατάσχεση δεξαμενόπλοιου υπό ιρανική σημαία και κατάσχεση του φορτίου του από Έλληνες αξιωματούχους, σε μια προσπάθεια εξωεδαφικής επιβολής των εσωτερικών νόμων μιας τρίτης χώρας» (διάβαζε ΗΠΑ).
- Η Τεχεράνη κάλεσε επίσης την Ελλάδα να συνεννοηθεί απευθείας μαζί της, χωρίς την ανάμιξη των ΗΠΑ, δηλώνοντας: «Οι μακροχρόνιες σχέσεις της Ισλαμικής Δημοκρατίας του Ιράν με την Ελλάδα και τον καταπληκτικό λαό της βασίζονται πάντα στον αμοιβαίο σεβασμό. Οι σχέσεις αυτές δεν πρέπει να διαταραχθούν από εξαιρετικά κοντόφθαλμες λανθασμένες εκτιμήσεις, που καταλήγουν σε πειρατεία κατ’ εντολή τρίτου μέρους».
- Η ελληνική πλευρά δεν απάντησε (ορθότερα: δεν της επιτράπηκε να απαντήσει) στην ιρανική πρόσκληση για να βρεθεί μια αμοιβαία ικανοποιητική λύση, εμμένοντας στην «καταδίκη» και παρασταίνοντας ότι δεν κατανοεί τη σύνδεση της υπόθεσης Lana με αυτήν των δύο ελληνικών τάνκερ.
Κίνδυνος για το κατασχεθέν ιρανικό τάνκερ και για τη γύρω περιοχή (αλλά για τις «αρχές», πέρα βρέχει)
- Κι ενώ είναι άγνωστο ακόμη πώς και πότε θα λήξει το διπλό δράμα, στην Κάρυστο συνεχίζεται η «μετάγγιση», με αυξανόμενους κινδύνους. Όπως αποκαλύπτει «εξαιρετικά επείγον» σήμα του Λιμεναρχείου Καρύστου, το οποίο στάλθηκε την Τρίτη 31/5 στο Υπουργείο Ναυτιλίας, τις δικαστικές αρχές κ.ά., έλαβε γραπτή αναφορά του πλοιάρχου του Lana που προειδοποιεί για τον κίνδυνο να τιναχθεί το πλοίο στον αέρα ή να εξοκείλει στη στεριά!
- Ο πλοίαρχος επισημαίνει ότι: 1) Οι ιδιαίτερα επικίνδυνες συνθήκες που έχουν δημιουργηθεί στις δεξαμενές του πλοίου από τα υπολείμματα αργού πετρελαίου απαιτούν να διατηρείται το σύστημα αδρανών αερίων σε κατάσταση συνεχούς ετοιμότητας, πράγμα αδύνατο όσο το Lana δεν έχει εφοδιαστεί με τα απαιτούμενα καύσιμα. 2) Λόγω της μετάγγισης μέρους του φορτίου και της αδυναμίας ερματισμού του πλοίου εξαιτίας της έλλειψης καυσίμων έχει επηρεαστεί η ευστάθειά του, με αποτέλεσμα να κινδυνεύει να παρασυρθεί στην ξηρά σε περίπτωση κακοκαιρίας.
- Με το «εξαιρετικά επείγον» σήμα του, το Λιμεναρχείο Καρύστου παρακαλεί(!) τις αρμόδιες κυβερνητικές, δικαστικές και κρατικές αρχές να του δώσουν εντολές-διαταγές για το τι πρέπει να πράξει… Είναι άγνωστο αν και ποια ήταν η αντίδραση των «αρμοδίων». Ίσως να περιμένουν οδηγίες από την Πρεσβεία. Ή μήπως ετοιμάζουν δελτίο Τύπου σε περίπτωση που συμβούν τα χειρότερα;
Ερρίκος Φινάλης
