Σε νέα ιστορικά υψηλά πάνω από 11,2 % αναμένεται να διαμορφωθεί ο εθνικός πληθωρισμός τον Μάιο, μετά τις χθεσινές ανακοινώσεις της Eurostat για εναρμονισμένο πληθωρισμό 10,7%, ασκώντας μεγαλύτερη πίεση σε νοικοκυριά και επιχειρήσεις που βιώνουν μια πρωτοφανή συρρίκνωση των προϋπολογισμών τους.
Οι πρόδρομοι δείκτες αλλά και οι προβολές του οικονομικού επιτελείου δείχνουν νέα άνοδο, πάνω από τις μέχρι σήμερα προβλέψεις που προσδιόριζαν τον ετήσιο πληθωρισμό στο 5,6%. Σημειώνεται ότι στο Πρόγραμμα Σταθερότητας έχει ενσωματωθεί ένα σενάριο με τον Δείκτη Τιμών Καταναλωτή να διαμορφώνεται στο 7,6%, γεγονός που συνδέεται με την αλματώδη άνοδο των ενεργειακών τιμών.
Στο υπουργείο Οικονομικών εκτιμούν ότι από τον Ιούνιο θα υπάρξει μια σταθεροποίηση του πληθωρισμού, ενώ η αποκλιμάκωσή του, σύμφωνα με παράγοντες του οικονομικού επιτελείου, θα ξεκινήσει από τον Ιούλιο, όταν θα αρχίσει να φαίνεται η παρέμβαση στα τιμολόγια του ρεύματος.
Ανησυχία για τις τιμές
Την ίδια ώρα, η συνεχής άνοδος των διεθνών τιμών του πετρελαίου τροφοδοτεί περαιτέρω το σπιράλ της ακρίβειας που πλήττει τα εισοδήματα. Το κόστος ζωής έχει πάρει… φωτιά, με τις τιμές στα καύσιμα και τα τρόφιμα βρίσκονται στο κόκκινο.
Δεδομένου του συνεχιζόμενου κύματος αυξήσεων στο σύνολο σχεδόν των προϊόντων και υπηρεσιών ευρείας κατανάλωσης εβδομάδα με την εβδομάδα, στο υπουργείο Οικονομικών δεν κρύβουν την ανησυχία τους. Γνωρίζουν καλά ότι ακόμα και αν αποκλιμακωθεί ο πληθωρισμός οι τιμές θα διατηρηθούν σε υψηλά επίπεδα, με αποτέλεσμα να πιέζονται τα εισοδήματα και να μειώνεται η κατανάλωση. Αναλυτές εκτιμούν, μάλιστα, ότι η επιβολή εμπάργκο από την ΕΕ στις εισαγωγές ρωσικού πετρελαίου θα πυροδοτήσει νέο ράλι στις ενεργειακές τιμές, πιέζοντας περαιτέρω νοικοκυριά και επιχειρήσεις.
Ήδη χθες η τιμή του πετρελαίου brent εκτινάχθηκε κοντά στα 123 δολάρια το βαρέλι, ήτοι στα υψηλότερα επίπεδα από το ξέσπασμα της ενεργειακής κρίσης και του πολέμου στην Ουκρανία, ενώ χθεσινές προβλέψεις κάνουν λόγο για τιμές-ρεκόρ για το ηλεκτρικό ρεύμα και το 2023. Το γερμανικό συμβόλαιο για το 2023, που θεωρείται συμβόλαιο αναφοράς για τις χονδρεμπορικές τιμές ρεύματος στην Ευρώπη, κατέγραψε άνοδο για 6η διαδοχική συνεδρίαση σκαρφαλώνοντας στα υψηλότερα επίπεδα από τις αρχές του έτους.
Παράλληλα η διυλιστηριακή τιμή στην αμόλυβδη ανήλθε στα 1,765 ευρώ το λίτρο,που σημαίνει νέες ανατιμήσεις στην αντλία και μέση πανελλαδική τιμή ανά λίτρο πάνω από τα 2,3 ευρώ.
Αναζητείται δημοσιονομικός χώρος
Μέσα σε αυτό το κλίμα, η κυβέρνηση αναζητά δημοσιονομικό διάδρομο για νέα μέτρα στήριξης νοικοκυριών και επιχειρήσεων, αναγνωρίζοντας ότι οι τιμές στα καύσιμα και ο υψηλός πληθωρισμός ροκανίζουν τα εισοδήματα των νοικοκυριών και τον τζίρο των επιχειρήσεων.
«Είμαι αισιόδοξος ότι και πάλι θα βρούμε δημοσιονομικό χώρο, όπως προκύπτει και από την εκτέλεση του προϋπολογισμού», για μέτρα στήριξης νοικοκυριών και επιχειρήσεων, δήλωσε ο υπουργός Οικονομικών Χρήστος Σταϊκούρας, επισημαίνοντας ωστόσο ότι δεν πρόκειται να αναφερθεί συγκεκριμένα σε κάποια μελλοντική παρέμβαση προτού υπάρξει συνεννόηση με τον πρωθυπουργό για τις προτεραιότητες, καθώς είναι συλλογική δουλειά της κυβέρνησης.
Μιλώντας στον ραδιοφωνικό σταθμό ΣΚΑΙ 100,3, ο υπουργός δήλωσε ότι «χρειάζεται να είμαστε συνέχεια κοντά στην κοινωνία, χρειάζεται να βρίσκουμε δημοσιονομικό χώρο και να τον επιστρέφουμε στην κοινωνία». Πρόσθεσε, όμως, ότι απαιτείται «σύνεση και σωφροσύνη», διότι «είμαστε μια ιδιαίτερη χώρα που πρέπει να προσέχουμε πολύ τα δημοσιονομικά μας. Θα υπάρχει και φέτος πρωτογενές έλλειμμα, το δημόσιο χρέος είναι μεν βιώσιμο, αλλά το υψηλότερο στην Ευρώπη, είμαστε ακόμη σε καθεστώς ενισχυμένης εποπτείας και δεν υπάρχει επενδυτική βαθμίδα».
Ποια μέτρα στήριξης εξετάζονται
Mε τις τιμές των καυσίμων να εκτοξεύονται σε υψηλά επίπεδα, στην κυβέρνηση εξετάζουν μια σειρά από μέτρα που θα ενεργοποιηθούν ανάλογα με τον δημοσιονομικό χώρο που θα εξευρεθεί μέχρι τέλος Ιουνίου. Ειδικότερα, εξετάζονται τα ακόλουθα μέτρα:
- Η επανάληψη της επιδότησης βενζίνης από 30 έως 50 ευρώ για όλους για ένα τρίμηνο ή εναλλακτικά μονό για τους κατοίκους των νησιών και όσους ταξιδέψουν για διακοπές κατά την τουριστική περίοδο.
- Μια παρέμβαση αντίστοιχη με την επιδότηση του πετρελαίου κίνησης, ήτοι επιδότηση της βενζίνης στην αντλία με ποσό άνω των 15 λεπτών ανά λίτρο.
- Διεύρυνση του μεταφορικού ισοδύναμου, με το οποίο επιδιώκεται η εξίσωση του κόστους μεταφοράς με μέσα μαζικής μεταφοράς από την ηπειρωτική Ελλάδα σε νησί ή από νησί σε νησί με το κόστος που θα ίσχυε στην ηπειρωτική Ελλάδα για την ίδια απόσταση. To μέτρο εφαρμόζεται στα ακόλουθα νησιά: Αγαθονήσι, Άγιος Ευστράτιος, Αλόννησος, Αμοργός, Ανάφη, Αντίπαρος, Αστυπάλαια, Ίος, Ικαρία, Κάρπαθος, Κάσος, Κέα, Κίμωλος, Κύθηρα, Κύθνος, Λειψοί, Λέρος, Μεγίστη, Μήλος, Νίσυρος, Πάτμος, Σαμοθράκη, Σέριφος, Σίκινος, Σίφνος, Σκιάθος, Σκόπελος, Σκύρος, Σύμη, Τήλος, Φολέγανδρος, Φούρνοι, Χάλκη και Ψαρά.
- Η στοχευμένη μείωση είτε του ΦΠΑ είτε του Ειδικού Φόρου Κατανάλωσης σε συγκεκριμένα μικρά νησιά και με ορίζοντα τριών μηνών.
