Ο Τζόρδι Bάτλο 24 ετών από τη Βαρκελώνη θυμάται τις εκατοντάδες αιτήσεις για δουλειά που έχει στείλει τους τελευταίους μήνες: «Έχω χάσει σχεδόν τον αριθμό» λέει χαρακτηριστικά μιλώντας στην Deutsche Welle. Η επαγγελματική απόρριψη έχει γίνει ρουτίνα για τον απόφοιτο Οικονομικών και Μηχανολογίας. «Η έλλειψη ανταπόκρισης από εταιρείες, με κάνει να νιώθω ότι όλα όσα έχω κάνει δεν μετρούν» αναφέρει ο 24χρονος. Μετά την ολοκλήρωση του μεταπτυχιακού του στο IESE Business School της Μαδρίτης τον Ιούλιο του 2020, μόνη του επιλογή ήταν μια σύντομη πρακτική άσκηση. Τώρα είναι άνεργος.
Ο Βάτλο ανήκει στους εκατομμύρια νέους πτυχιούχους σε όλη την Ευρώπη που αγωνίζονται για επαγγελματική αποκατάσταση σε μια αγορά εργασίας που έχει φτάσει στα όριά της. Η ανεργία των νέων στην Ευρώπη, ανέρχεται πλέον στο 17%- το διπλάσιο σε σχέση με το γενικό ποσοστό ανεργίας σύμφωνα με την Eurostat. Τον Οκτώβριο του 2020 ο Οργανισμός Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ), προειδοποίησε ότι μια ολόκληρη γενιά νέων Ευρωπαίων κινδύνευε να μείνει πίσω, καθώς πολλοί εργοδότες σταμάτησαν να προσλαμβάνουν κατά τη διάρκεια της πανδημίας. Τα δεδομένα αυτά οδήγησαν το 2020 σε τσουνάμι αιτήσεων για ανοικτές θέσεις εργασίας, οι οποίες όμως δεν έβρισκαν τελικά ανταπόκριση. Έτσι οι νέοι απόφοιτοι που προσπαθούν να εισέλθουν στην αγορά εργασίας αποτελούν μια από τις περισσότερο πληττόμενες ομάδες την περίοδο του κορωνοϊού.
Σκοτώνοντας τις ελπίδες των αποφοίτων
Εκατοντάδες χιλιόμετρα μακριά από τη Βαρκελώνη, η 23χρονη Tζώρτζια Μπαρνς κάθεται στο παιδικό της δωμάτιο στο Δουβλίνο. Από τότε που αποφοίτησε από τις μεταπτυχιακές σπουδές στη Διοίκηση Επιχείρησεων στο University College του Λονδίνου τον Σεπτέμβριο του 2020 αντιμετωπίζει μια παρόμοια κατάσταση με τον συνομίληκό της από τη Βαρκελώνη: «Όταν ξεκίνησα το μεταπτυχιακό, σκέφτηκα: Εντάξει, θα βρω δουλειά όταν αποφοιτήσω. Τώρα έχω μια μερική απασχόληση με πολύ μικρό μισθό. Δεν είμαι ακριβώς εκεί που ήλπιζα να βρίσκομαι». Ο αριθμός των ατόμων ηλικίας 15-24 ετών που αναζητούν εργασία στην ΕΕ ή είναι υποαπασχολούμενοι αυξήθηκε κατά 5% από πέρυσι, σύμφωνα με την Eurostat. Το πρόβλημα εμφανίζεται εντονότερο στην Ισπανία και την Ιταλία.
Ένα πρόβλημα που εντοπίζουν επίσης οι ειδικοί στον χώρο ευρέσεως εργασίας, όπως ο Όλιβερ Τσίζεκ από την συμβουλευτική Deloitte της Γερμανίας, είναι ότι τη χρονιά της πανδημίας έχει εκτοξευθεί ο αριθμός των αιτήσεων για εύρεση εργασίας. Η προσφορά είναι μεγαλύτερη από τη ζήτηση. Η εταιρία διαχείρισης ανθρώπινου δυναμικού δέχθηκε το φθινόπωρο του 2020, 42% περισσότερες αιτήσεις σε σχέση με την ίδια περίοδο την προηγούμενη χρονιά.
Μια χαμένη γενιά
Σύμφωνα με τον ΟΟΣΑ, μια άλλη σημαντική πτυχή της νεανικής ανεργίας αφορά την κατάθλιψη. Σύμφωνα με έρευνα που εκπονήθηκε μαζί με την ΜΚΟ Ευρωπαϊκό Φόρουμ Νεολαίος με έδρα τις Βρυξέλλες, το 50% των νέων αποφοίτων εμφανίζουν σημάδια άγχους και κατάθλιψης. «Τα μηνύματα που παίρνουμε είναι ότι πρέπει να κάνουμε υπομονή κι όλα θα επιστρέψουν στο φυσιολογικό. Αλλά ο κίνδυνος μιας χαμένης γενιάς δεν είναι προσωρινός» αναφέρει η Σίλια Μάρκουλα, πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Φόρουμ Νεολαίας.
Η ίδια εκτιμά ότι εκείνοι που χαράσσουν την πολιτική ξέχασαν τους νέους. Τα σύστηματα κοινωνικής πρόνοιας σε πολλές χώρες δεν καλύπτουν τις πρακτικές ή άλλες βραχυπρόθεσμες μορφές εργασίας, δημιουργώντας επιπρόσθετα εμπόδια, δηλώνει η Μάρκουλα. Την ίδια ώρα, ούτε η επικεφαλής της Κομισιόν, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν ανέφερε την ανεργία των νέων ως πρόβλημα στην ομιλία της για την κατάσταση της Ένωσης τον Σεπτέμβριο του 2020.
Από την πλευρά της, η Έσθερ Τζάρντιμ που πήρε το πτυχίο της το 2009 κατά τη διάρκεια της παγκόσμιας χρηματοπιστωτικής κρίσης, στέλνει το δικό της μήνυμα στη γενιά της πανδημίας, αφηγούμενη τη δική της ιδιαίτερη ιστορία. Όταν απορρίφθηκε από μια δουλειά το 2010, αποφάσισε να κάνει κάτι τρελό. Βγήκε στο δρόμο φορώντας έναν πίνακα που έγραφε: «Απόφοιτος Πολιτικών Επιστημών, Aπολυτήριο, 3 πρακτικές, 2 μήνες άνεργη, Ψάχνει μόνο 1 δουλειά». Η ιδέα της έπιασε τόπο, δέχθηκε προσφορές από 30 εταιρείες και τελικά προσελήφθη στη δουλειά των ονείρων της, σε μια εταιρεία δημοσίων σχέσεων. Η ίδια συμπάσχει με τους νυν νέους ανέργους της πανδημίας, βλέπει ωστόσο και ευκαιρίες, καλώντας τους για παράδειγμα να εκμεταλλευτούν τις δυνατότητες που τους προσφέρουν σήμερα τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης για να βρουν δουλειά ή να αναπτύξουν τον κύκλο επαγγελματικών επαφών τους.
