Στο επίκεντρο της δημόσιας συζήτησης βρίσκεται τις τελευταίες ημέρες η προωθούμενη νομοθετική ρύθμιση του ΥΝΑΝΠ για τα Κύθηρα και τα Αντικύθηρα, η οποία περιλαμβάνεται στο άρθρο 17 του νέου νομοσχεδίου που φέρνει η κυβέρνηση στην βουλή. Η δημοτική παράταξη «Ελεύθερα Κύθηρα» βγαίνει σήμερα με αναλυτική και ιδιαίτερα αιχμηρή τοποθέτηση, εκφράζοντας σοβαρές αντιρρήσεις και μιλώντας ευθέως για μια διάταξη που —όπως υποστηρίζει— ανοίγει τον δρόμο για «τεχνητή αθώωση αιρετών» και δημιουργεί σημαντικούς κινδύνους για το κράτος δικαίου στο νησί.
Η παράταξη καλεί τους πολίτες να συμμετάσχουν ενεργά στη δημόσια διαβούλευση, η οποία ολοκληρώνεται στις 24 Νοεμβρίου 2025, και ζητά από όλες τις δημοτικές παρατάξεις του Δήμου Κυθήρων να τοποθετηθούν δημόσια για το ζήτημα. Όπως αναφέρουν, η προτεινόμενη διάταξη όχι μόνο δεν περιορίζεται σε λιμενικά έργα, αλλά επιτρέπει —κατά την άποψή τους— την αναδρομική και αυτόματη νομιμοποίηση πλήθους αυθαιρεσιών των τελευταίων ετών, δημιουργώντας θεσμικό προηγούμενο που θέτει σε δοκιμασία την αρχή της ισότητας και τη διάκριση των εξουσιών.
Ακολουθεί αναλυτικά η τοποθέτηση της παράταξης «Ελεύθερα Κύθηρα» στη δημόσια διαβούλευση.
Δελτίο Τύπου Ελεύθερα Κύθηρα
Αντιρρήσεις επί της Νομοθετικής Ρύθμισης για τα Κύθηρα – Αντικύθηρα: Συνταγματικά και Θεσμικά Προβλήματα
Με τη φωτογραφική αυτή ρύθμιση σκιαγραφείται τεχνητή αθώωση αιρετών των Κυθήρων για πράξεις ή παραλήψεις που έχουν διαπιστωθεί από τη διοίκηση ή ερευνώνται από τη δικαιοσύνη. Σας προτρέπουμε να συμμετάσχετε στη διαβούλευση που λήγει στις 24/11/2025 για να προασπίσουμε μαζί τις βασικές αρχές της Δημοκρατίας.
Ο σύνδεσμος της διαβούλευσης https://www.opengov.gr/ynanp/?p=1960
Υποβάλετε σχόλιο για το άρθρο 17.
Ζητάμε την τοποθέτηση των παρατάξεων του Δήμου Κυθήρων.
Οι θέσεις μας:
Παρακάτω θα διαβάσετε την τοποθέτησή μας στη διαβούλευση. Με την εν λόγω προτεινόμενη διάταξη του Β΄ Μέρους του νομοσχεδίου με τίτλο «Διατάξεις Λιμενικού Σώματος και Ελληνικής Ακτοφυλακής – Εγχώρια περιουσία νήσων Κυθήρων και Αντικυθήρων», επιχειρείται, για πρώτη φορά στα χρονικά, μια νομοθετική ρύθμιση που ουσιαστικά απαλλάσσει «τεχνηέντως» από οποιαδήποτε ευθύνη (πειθαρχική, ποινική, αστική) τους αιρετούς των Κυθήρων και Αντικυθήρων (Δήμο και Εγχώριο Περιουσία) για ελεγχόμενες για τη νομιμότητά τους, πράξεις και παραλείψεις τους, διαπραχθείσες όλα αυτά τα χρόνια που βρίσκονται στην διοίκηση των νησιών μας. Επισημαίνεται ότι η υπό κρίση διάταξη παρουσιάζει :
1) Έλλειψη περιορισμού του πεδίου εφαρμογής και τούτο διότι δεν ορίζει ότι αφορά αποκλειστικώς λιμενικά έργα ή τις άμεσα συναφείς υποδομές. Τούτο έχει ως αποτέλεσμα, να παρέχεται δυνατότητα «νομιμοποίησης» κάθε αυθαίρετης κατασκευής που έχει πραγματοποιηθεί από τον Δήμο ή την Εγχώριο Περιουσία σε δημόσιους ή καταπατημένους ιδιωτικούς χώρους, συμπεριλαμβανομένων δεξαμενών, κτιρίων, οδών και λοιπών έργων χωρίς καμία αδειοδότηση, ακόμη και κατά παράβαση της περιβαλλοντικής νομοθεσίας.
2) Απουσία διάκρισης ως προς τον φορέα υλοποίησης και τούτο διότι η εν λόγω διάταξη δεν διαφοροποιεί μεταξύ έργων που υλοποιήθηκαν από κεντρικούς κρατικούς φορείς και εκείνων που υλοποιήθηκαν αυτοτελώς, με πρωτοβουλία και ευθύνη, από την Τοπική Αυτοδιοίκηση. Άλλο ζήτημα αποτελεί η άρση αυθαιρεσιών, όπου το Δημόσιο επιβάλλει κυρώσεις στους Ο.Τ.Α. για έργα που δεν εκτέλεσαν, και άλλο η αναδρομική νομιμοποίηση αυθαίρετων έργων που πραγματοποιήθηκαν υπό την ευθύνη της τοπικής διοίκησης.
3) Μη καθορισμό του κρίσιμου χρόνου τέλεσης της αυθαιρεσίας και τούτο διότι η έλλειψη οποιασδήποτε χρονικής αναφοράς επιτρέπει, κατ’ αποτέλεσμα, την υπαγωγή όχι μόνο παλαιών αλλά και έργων που θα πραγματοποιηθούν έως την ημερομηνία ψήφισης του νόμου, δημιουργώντας σοβαρό θεσμικό κίνδυνο για συγκάλυψη νέων αυθαιρεσιών.
4) Τριετή μεταβατική περίοδο συμμόρφωσης και τούτο διότι η προθεσμία τριών (3) ετών για την έκδοση των αναγκαίων εγκρίσεων, συμπίπτει ουσιαστικά με τη λήξη της θητείας των νυν αιρετών του Δήμου και της Εγχωρίου Περιουσίας. Επομένως, οι τυχόν κυρώσεις ή συνέπειες αθέτησης υποχρεώσεων θα βαρύνουν αποκλειστικά την επόμενη διοίκηση, γεγονός που δημιουργεί ζήτημα θεσμικής λογοδοσίας.
5) Παραβίαση της αρχής της ίσης μεταχείρισης και του παραδείγματος της Διοίκησης και τούτο διότι η προτεινόμενη ρύθμιση εγείρει σοβαρό ζήτημα άνισης μεταχείρισης μεταξύ Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης και ιδιωτών. Το Δημόσιο δεν δύναται να αντιμετωπίζει τους Ο.Τ.Α. ευμενέστερα απ’ ό,τι τους πολίτες, ιδίως όταν αυτοί οι φορείς αποτελούν μέρος της έννομης τάξης και οφείλουν να λειτουργούν ως πρότυπο νομιμότητας και σεβασμού των κανόνων δικαίου. Η παροχή δυνατότητας δήθεν «αυτοδίκαιης» νομιμοποίησης έργων χωρίς αδειοδοτικές διαδικασίες υπονομεύει την αρχή της χρηστής διοίκησης και δημιουργεί την εντύπωση ότι οι Ο.Τ.Α. μπορούν να ενεργούν με προνόμια που δεν αναγνωρίζονται στους πολίτες και ότι αυθαιρετούν όχι μόνον χωρίς καμία συνέπεια, αλλά, αντιθέτως, με το ιδιαίτερο ευεργέτημα της άνωθεν, αυτόματης, αδικαιολόγητης και προκλητικής νομιμοποίησης. Η προτεινόμενη ρύθμιση κλονίζει τον σεβασμό των διοικουμένων προς όλους τους θεσμούς και προκαλεί το εύλογο ερώτημα στους πολίτες: γιατί οι ίδιοι να πληρώνουν τις νομιμοποιήσεις των τυχόν αυθαιρεσιών των σπιτιών τους, ενώ οι αυθαιρεσίες της Δημοτικής Αρχής νομιμοποιούνται αζημίως και ανέλεγκτα με ένα άρθρο ενός Νόμου; Περαιτέρω, προκαλεί το αντίστοιχο ερώτημα και στους λοιπούς Ο.Τ.Α. της χώρας: γιατί νομιμοποιούνται με τον παραπάνω τρόπο, ειδικά και μόνον οι υφιστάμενες και μελλοντικές αυθαιρεσίες του Δήμου Κυθήρων – Αντικυθήρων – και όχι και των λοιπών Δήμων;
6) Επίσης, υπάρχουν ήδη επιβληθέντα πρόστιμα και εν εξελίξει δικαστικές έρευνες και για το λόγο αυτό η διάταξη αποκτά ιδιαίτερη βαρύτητα δεδομένου ότι στην τοπική διοίκηση έχουν ήδη καταλογιστεί από τις αρμόδιες Αρχές πρόστιμα για αυθαίρετες κατασκευές, τα οποία σχετίζονται με πράξεις ή παραλείψεις αιρετών οργάνων. Η ενδεχόμενη αναδρομική εξάλειψη των κυρώσεων και η παύση του ελέγχου ενδέχεται να εκληφθεί ως φωτογραφική αθώωση των υπευθύνων αιρετών, παραβιάζοντας, μεταξύ άλλων αρχών, και την αρχή της λογοδοσίας. Επιπλέον, πρέπει να ληφθεί υπόψιν ότι εκκρεμούν δικαστικές και εισαγγελικές έρευνες για πρόσφατα αδικήματα που αφορούν παράνομα έργα και αυθαιρεσίες της τοπικής διοίκησης, γεγονός που ενισχύει τις υπόνοιες, αν όχι σαφείς ενδείξεις, περί νομοθετικής παρέμβασης με σκοπό την αποτροπή ή την πρόσκληση δυσχερειών στο έργο απονομής της δικαιοσύνης. Η προτεινόμενη ρύθμιση αποτελεί ευθεία, ανεπίτρεπτη και αντισυνταγματική παρέμβαση της Νομοθετικής στο έργο της Δικαστικής εξουσίας, κατά παράβαση του άρθρου 26 του Ελληνικού Συντάγματος, το οποίο διακηρύσσει την αρχή διάκρισης των εξουσιών.
Αξίζει δε να σημειωθεί και να ληφθεί υπόψιν ότι στα Κύθηρα, την τελευταία πενταετία, έχουν γίνει πολλά έργα χωρίς να τηρηθούν οι νόμιμες διαδικασίες αδειοδότησης, μεταξύ άλλων : α) Δεξαμενή στην Αγία Κυριακή, β) Ανάπλαση πλατείας στον Άγιο Ηλία, γ) Τοιχείο αντιστήριξης επί επαρχιακής οδού (Κούκος), δ) Μπάζωμα και κλείσιμο οδού στη Χώρα (οικία Χάρου) και ε) Γενική Επισκευή Κτηνιατρείου στη Χώρα. Για την κατασκευή των έργων αυτών, επιβλήθηκαν πρόστιμα πολλών χιλιάδων ευρώ. Επίσης, η τοπική διοίκηση προέβη σε παράνομη διάνοιξη δρόμων σε περιοχές «Natura», στο Σηματωρείο και στο Ρούτσουνα, καθώς και στην ασφαλτόστρωση στο δρόμο προς Φανάρι, υποθέσεις που ερευνούνται από τις συναρμόδιες υπηρεσίες.
Σε κάθε περίπτωση δεν μπορεί η νομοθετική εξουσία με «τεχνηέντως στοχευμένες» διατάξεις να «νομιμοποιεί» κάθε παράνομη ενέργεια στην οποία προέβησαν προηγουμένως οι τοπικοί ΟΤΑ των Κυθήρων και τούτο διότι αυτοδικαίως ακυρώνει κάθε πράξη της χρηστής διοίκησης και (τις εν εξελίξει) ενέργειες των αρμοδίων οργάνων της Πολιτείας (βλ. Πολεοδομίες, Εισαγγελίες κλπ) που προσπαθούν να επιβάλουν τη νομιμότητα στα Κύθηρα.
Η υπό κρίση διάταξη είναι Αντισυνταγματική λόγω παραβίασης, μεταξύ άλλων αρχών, και αυτής της ισότητας, διότι αντιμετωπίζει τον Δήμο Κυθήρων και την Εγχώριο ουσιωδώς διαφορετικά, χωρίς να συντρέχει σοβαρός και αντικειμενικός λόγος δημοσίου συμφέροντος που να δικαιολογεί τη διάκριση αυτή. Ο νομοθέτης με την υπό κρίση διάταξη επιχειρεί να δώσει το δικαίωμα της «νομιμοποίησης» κάθε αυθαίρετης κατασκευής που έχει πραγματοποιηθεί από τον Δήμο ή την Εγχώριο Περιουσία σε δημόσιους ή καταπατημένους ιδιωτικούς χώρους, συμπεριλαμβανομένων δεξαμενών, κτιρίων, οδών και λοιπών έργων χωρίς καμία αδειοδότηση, ακόμη και κατά παράβαση της περιβαλλοντικής νομοθεσίας, μόνο για το Δήμο Κυθήρων – Αντικυθήρων και όχι για όλους τους δήμους της Χώρας ή έστω της νησιωτικής Ελλάδος. Η ρύθμιση του άρθρου 17, αποτελεί υπέρμετρο περιορισμό που δεν δικαιολογείται στο πλαίσιο της λειτουργίας του κράτους δικαίου, κατ’ αδικαιολόγητη δυσμενή διάκριση – μεταχείριση και, συνεπώς, αντίκειται στις διατάξεις του Συντάγματος .
Με τις ως άνω στοχευμένες παρατηρήσεις μας, παρεμβαίνουμε στη δημόσια διαβούλευση για το άρθρο 17, φωτίζοντας τα σημεία που χρειάζονται πιο βαθιά ανάλυση και ουσιαστική διόρθωση. Με αυτές τις επισημάνσεις, θέτουμε το πλαίσιο για έναν ουσιαστικότερο διάλογο, επιδιώκοντας μια πολιτική που θα είναι ταυτόχρονα λειτουργική, δίκαιη και βιώσιμη για τα Κύθηρά μας.
Κατόπιν όλων των ανωτέρω επισημάνσεων η εν λόγω διάταξη του άρθρου 17 πρέπει να αναδιαμορφωθεί, σύμφωνα με τις ανωτέρω αιτιάσεις ώστε να αφορά μόνο τα λιμενικά και τα συνοδά τους έργα για τα οποία ευλόγως οφείλει να δοθεί δίκαιη λύση.
