Σε μία περίοδο που η Ευρώπη επιχειρεί να αναδιαμορφώσει την ενεργειακή στρατηγική της για να αντιμετωπίσει τις συνέπειες από τον πόλεμο στην Ουκρανία, παρουσιάζει ιδιαίτερο ενδιαφέρον η πορεία της αιολικής ενέργειας στη χώρα μας. Σύμφωνα με τα πιο πρόσφατα στοιχεία, αυτή τη στιγμή λειτουργούν στην Ελλάδα 2.779 ανεμογεννήτριες, με τις περισσότερες εξ αυτών να βρίσκονται στην Εύβοια, στη Βοιωτία, στην Πελοπόννησο, στη Θράκη, στη Φθιώτιδα και την Κρήτη.
Οπως προκύπτει από τα στοιχεία της Ελληνικής Επιστημονικής Ενωσης Αιολικής Ενέργειας (ΕΛΕΤΑΕΝ), η συνολική αιολική ισχύς στην Ελλάδα έως και το τέλος Ιουνίου ήταν 4.534 mW. Με βάση τη στατιστική έρευνα, κατά το πρώτο εξάμηνο του τρέχοντος έτους συνδέθηκαν στο δίκτυο 28 νέες ανεμογεννήτριες συνολικής αποδιδόμενης ισχύος 83,1 mW.
Αυτό το μέγεθος δεν διαφέρει σημαντικά από την ισχύ που εγκαταστάθηκε το δεύτερο εξάμηνο του 2021 και είναι τρεις φορές μικρότερο από την ισχύ του πρώτου εξαμήνου του προηγούμενου έτους. Σύμφωνα με την ΕΛΕΤΑΕΝ, η επιβράδυνση της ανάπτυξης κατά τα δύο τελευταία εξάμηνα οφείλεται στην αυξημένη γραφειοκρατία και στα διοικητικά εμπόδια που καθυστερούν τις επενδύσεις, καθώς και στους αυξημένους χρόνους κατασκευής των έργων.
Συγκεκριμένα, κατά την περίοδο 2018-2021 έχουν επιλεγεί μέσω των διαγωνισμών της ΡΑΕ αιολικά πάρκα συνολικής ισχύος 1.426 mW. Ομως, εξαιτίας κυρίως των καθυστερήσεων που προκαλούν τα γραφειοκρατικά εμπόδια, μόλις τα 312 mW, δηλαδή το 22%, είχαν κατορθώσει να λειτουργούν κατά το τέλος του Ιουνίου. Η μεσοσταθμική τιμή των αιολικών που έχουν επιλεγεί σε διαγωνισμούς και δεν έχουν υλοποιηθεί ακόμη είναι μικρότερη από 58ευρώ/MWh και η συνολική τους ισχύ 1.115 mW.
Εάν όλα τα αιολικά πάρκα που έχουν επιλεγεί από διαγωνισμούς της ΡΑΕ την τελευταία τετραετία είχαν ολοκληρωθεί, η αιολική ισχύς θα ήταν σήμερα μεγαλύτερη κατά 25%, γεγονός που θα μείωνε την εξάρτηση της οικονομίας μας από τις εισαγωγές καυσίμων και θα παρείχε περισσότερη φθηνή ενέργεια. Σημειώνεται, πάντως, ότι βρίσκονται υπό κατασκευή πάνω από 650 mW νέων αιολικών πάρκων, η πλειοψηφία των οποίων αναμένεται να συνδεθεί στο δίκτυο μέχρι τον Ιούνιο του 2023.
Γεωγραφική κατανομή
Σε επίπεδο περιφερειών, η Στερεά Ελλάδα παραμένει στην κορυφή των αιολικών εγκαταστάσεων, αφού φιλοξενεί 1.861 mW (41%), στη δεύτερη θέση είναι η Πελοπόννησος με 639 mW (14%) και στην τρίτη η Ανατολική Μακεδονία – Θράκη, όπου βρίσκονται 534 mW (12%). Ακολουθούν η δυτική Ελλάδα με 370 mW, η Κρήτη με 203 mW, η κεντρική Μακεδονία με 158 mW, η Τροιζηνία και τα νησιά του Αργοσαρωνικού με 148 mW, τα Ιόνια Νησιά με 120 mW, η Hπειρος με 109 mW, το νότιο Αιγαίο με 97 mW, το βόρειο Αιγαίο με 40 mW, η Αττική με 35 mW και η Θεσσαλία με 19 mW.
Σε επίπεδο νομών, στην πρώτη θέση είναι η Εύβοια, όπου έχει τοποθετηθεί σχεδόν το 1/3 των ανεμογεννητριών της χώρας. Οι περισσότερες από αυτές λειτουργούν στους Δήμους Καρύστου και Κύμης – Αλιβερίου. Πυκνό είναι επίσης το δίκτυο αιολικών εγκαταστάσεων στους νομούς Βοιωτίας, Φωκίδας, Φθιώτιδας, Ροδόπης, Εβρου, Κεφαλληνίας, Αργολίδος, Αρκαδίας, Λακωνίας, Ηρακλείου και Λασιθίου.
Τα επόμενα βήματα
Για την περαιτέρω ανάπτυξη της αιολικής ενέργειας, η ΕΛΕΤΑΕΝ και ο Ελληνικός Σύνδεσμος Ηλεκτροπαραγωγών από Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (ΕΣΗΑΠΕ) θεωρούν απαραίτητο ένα σχέδιο δράσης «REPowerGR», που θα περιλαμβάνει τουλάχιστον πέντε άξονες πολιτικής.
Στο πλαίσιο αυτό, το Εθνικό Σχέδιο για την Ενέργεια και το Κλίμα (ΕΣΕΚ) πρέπει να επικαιροποιηθεί άμεσα, ενσωματώνοντας όλες τις τελευταίες εξελίξεις σε ευρωπαϊκό επίπεδο για την αύξηση των στόχων ΑΠΕ, τόσο για το 2025 όσο και για το 2030. Πρέπει, όμως, να αποκτήσει και έναν αποτελεσματικό μηχανισμό διακυβέρνησης που θα διασφαλίζει ότι όλα τα άλλα σχέδια -χωροταξικά, ειδικές περιβαλλοντικές μελέτες κ.λπ.- θα υπηρετούν τους ενεργειακούς και κλιματικούς στόχους και δεν θα τους υπονομεύουν.
Σύμφωνα με τους δύο φορείς, για τη βέλτιστη επίτευξη των στόχων του ΕΣΕΚ θα πρέπει οι διαχειριστές να χορηγούν νέες οριστικές προσφορές σύνδεσης λαμβάνοντας υπόψη την τεχνολογία ανανεώσιμης ενέργειας του κάθε σταθμού, με σκοπό οι χορηγούμενες και οι εν ισχύ οριστικές προσφορές σύνδεσης ανά τεχνολογία να συνάδουν με το μείγμα τεχνολογιών που θα προβλέπει για το 2030 το νέο ΕΣΕΚ.
Παράλληλα, απαιτείται η ριζική απλοποίηση της διαδικασίας τροποποίησης των υφιστάμενων περιβαλλοντικών αδειών, η οποία έχει επιβαρυνθεί εξαιρετικά κατά τα τελευταία δύο έτη, η άμεση προκήρυξη του επόμενου διαγωνισμού για νέα έργα ΑΠΕ και η προώθηση επενδύσεων στην αποθήκευση ηλεκτρικής ενέργειας.
Οι Επενδυτικοί όμιλοι και οι κατασκευαστές
Στο πεδίο της αιολικής ενέργειας δραστηριοποιούνται περισσότεροι από 30 επιχειρηματικοί όμιλοι, οι οποίοι λειτουργούν αιολικά πάρκα σε διάφορες περιοχές της χώρας. Ο όμιλος με τα περισσότερα εγκατεστημένα μεγαβάτ είναι η ΤΕΡΝΑ Ενεργειακή με 703 mW, ενώ ακολουθούν ο ΕΛΛΑΚΤΩΡ με 482 mW, η ENEL Green Power με 481 mW, η Iberdrola Rokas με 304 mW και η Total Eren με 250 mW.
Σημαντική εγκατεστημένη ισχύ έχουν επίσης η EDF, με 238,2 mW, η Motor Oil Renewable Energy (MORE) με 232,3 mW, ο όμιλος Μυτιληναίου με 193,2 mW, η ΔΕΗ Ανανεώσιμες με 171,3 mW και η Jasper Energy με 113 mW.
Οσον αφορά το πρώτο εξάμηνο του έτους, ολοκλήρωσαν αιολικά πάρκα και τα συνέδεσαν στο δίκτυο η Iberdrola Rokas (33,6 mW), η Elica του ομίλου Κοπελούζου (20,7 mW), η Cubico (12 mW) και άλλες εταιρίες με μικρότερες επενδύσεις.
Σχετικά με τους κατασκευαστές των ανεμογεννητριών η Vestas έχει προμηθεύσει το 44,8% της συνολικής αποδιδόμενης αιολικής ισχύος στην Ελλάδα. Ακολουθούν η Enercon με 25,4%, η Siemens Gamesa με 18,2%, η Nordex με 6,9% και η GE Renewable Energy με 3,4%. Ειδικά για το πρώτο εξάμηνο του 2022 τις νέες ανεμογεννήτριες προμήθευσαν η Vestas κατά 54,2% (45 mW), η Enercon κατά 42,2% (35,1 mW) και η Goldwind κατά 3,6% (3 mW).
