Το Kythera.News είχε τη χαρά να μιλήσει με τον αρχιτέκτονα κ. Δημήτρη Λεβέντη, Αντιπρόεδρο στο Συμβούλιο Αρχιτεκτονικής Κληρονομιάς της Ελληνικής Εταιρείας Περιβάλλοντος και Πολιτισμού, λίγες ημέρες μετά την ανακοίνωση των 7 Υπό Απειλή Μνημείων – Τόπων για το 2021 από την Europa Nostra. Στις 8 Απριλίου 2021 η Europa Nostra – η ευρωπαϊκή φωνή της κοινωνίας των πολιτών και ο εταίρος της, το Ινστιτούτο της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων, ανακοίνωσαν τον Κατάλογο των 7 Υπό Απειλή Μνημείων και Περιοχών Πολιτιστικής Κληρονομιάς στην Ευρώπη για το 2021 (7 MOST ENDANGERED). Στον κατάλογο προκρίθηκαν πέντε νησιά του Νοτίου Αιγαίου, η Αμοργός, η Κίμωλος, τα Κύθηρα, η Σίκινος και η Τήνος.
Τα νησιά αυτά βρίσκονται σε σοβαρό κίνδυνο, καθώς η ελληνική κυβέρνηση ενθαρρύνει τη μετατροπή τους σε βιομηχανική ζώνη με αιολικά πάρκα. Το σχέδιο είναι η εγκατάσταση ανεμογεννητριών σε διάφορες τοποθεσίες σε κάθε νησί, συχνά δίπλα σε αρχαιολογικούς χώρους, προστατευόμενες περιοχές Natura 2000 και ως σκηνικό-περιμετρικά από παραδοσιακά χωριά. Οι προτεινόμενες ανεμογεννήτριες υπερβαίνουν κατά πολύ τις πραγματικές ενεργειακές ανάγκες των νησιών και πρόκειται να παρέχουν ενέργεια και σε άλλες περιοχές της Ελλάδας. Οι ανεμογεννήτριες όχι μόνο θα επηρεάσουν οπτικά το τοπίο των νησιών, αλλά θα έχουν επιπτώσεις στα μορφολογικά και κλιματολογικά στοιχεία τους, θέτοντας σε κίνδυνο τόσο τη χλωρίδα και την πανίδα τους, όσο και τους τομείς της γεωργίας, της κτηνοτροφίας και του τουρισμού. Αναμφίβολα, αυτό θα μειώσει την περιβαλλοντική και πολιτιστική αξία του τοπίου και θα θέσει σε κίνδυνο την επιβίωση των τοπικών κοινοτήτων.
Με αφορμή την επίσκεψή του στα Κύθηρα και με αυτά δεδομένα ζητήσαμε από τον κ. Λεβέντη να μας μιλήσει για την σημασία αυτής της πρόκρισης.
Κύριε Λεβέντη τι σημαίνει αυτή η είδηση για τα νησιά μας, ποια είναι η Εuropa Nostra και τι είναι επιτυγχάνει αυτή η πρόκριση;
Η Εuropa Nostra είναι μία ευρωπαϊκή εταιρεία η οποία φροντίζει ζητήματα πολιτισμού και Περιβάλλοντος και ένα από τα πολύ σημαντικά προγράμματα που υποστηρίζει είναι το «7 υπό απειλή». Κάθε χρόνο λοιπόν τα κράτη – μέλη υποβάλλουν υποψηφιότητες μνημείων, χώρων, γενικά στοιχείων του πολιτισμού τα οποία βρίσκονται υπό πραγματική απειλή είτε λόγω ανθρωπογενών είτε άλλων παραμέτρων, και που αδυνατεί είτε η πολιτεία είτε οι ιδιοκτήτες να τα φροντίσουν. Άρα χρειάζονται την υποστήριξη της διεθνούς κοινότητας. Είναι λοιπόν ένα εργαλείο προβολής και ανάδειξης ενός αρνητικού γεγονότος. Γι’ αυτό είναι παράδοξο να χρησιμοποιούμε τη λέξη «βραβεύτηκε» ως ένα από τα 7. Σωστό είναι να λέμε ότι συμπεριλαμβάνεται σε αυτή τη λίστα, έτσι ώστε να μην υπονοείται ότι επιβραβεύεται κάτι αρνητικό.
Οι υποψηφιότητες που υποβάλλονται κάθε χρόνο είναι πάρα πολλές. Το κάθε κράτος μπορεί να υποβάλλει περισσότερες από μία υποψηφιότητες. Υπάρχει μία επιτροπή ειδικών, η συμβουλευτική ομάδα εμπειρογνωμόνων, η οποία εξετάζει πάρα πάρα πολύ λεπτομερώς τα θέματα αυτά, όλες τις παραμέτρους, πολιτικές, οικονομικές και τεχνικές έτσι ώστε αρχικώς να καταλήξουμε σε μία λίστα δώδεκα υποψηφιοτήτων. Μπορεί μία χρονιά να υπάρχουν τριάντα υποψηφιότητες ή και πενήντα. Αυτή η ομάδα των ειδικών προκρίνει από το σύνολο των υποψηφιοτήτων τις Δώδεκα. Αυτή η ανακοίνωση φέτος συμπεριλάμβανε και τα πέντε νησιά του Νοτίου Αιγαίου. Εδώ να σημειώσω ότι αρχικώς η πρόθεση ήτανε για τα κυκλαδίτικα νησιά. Όμως ευτυχώς καταφέραμε και συμπεριλάβαμε και τα Κύθηρα, δεδομένης της κατάστασης που διαμορφώνεται αυτή τη στιγμή με τις ήδη εγκεκριμένες εγκαταστάσεις ανεμογεννητριών, ενώ είχαμε και μία πάρα πολύ σοβαρή υποστήριξη από τον τόπο. Έτσι λοιπόν η υποψηφιότητα μετονομάστηκε από Κυκλάδες σε Νότιο Αιγαίο και προχωρήσαμε. Μπήκαμε στη λίστα των Δώδεκα και μετά από την ανακοίνωση, το διοικητικό συμβούλιο της Europa Nostra εξέτασε τις δώδεκα αυτές περιπτώσεις έτσι ώστε να καταλήξει σε 7.
Εκεί η κάθε χώρα υποστήριξε την υποψηφιότητά της πάρα πολύ προσεκτικά, όχι μόνο λέγοντας για ποιο λόγο βρίσκονται σε απειλή, αλλά και προτείνοντας εναλλακτικές λύσεις. Δηλαδή υπάρχει εναλλακτική λύση; Τι προτείνουμε; Ποιος είναι ο άμεσος κίνδυνος; Ποιο είναι το περιβάλλον το οποίο θα διαμορφωθεί; Ποια θα είναι η βοήθεια της πρόκρισης στα 7 Υπό Απειλή; Η Europa Nostra πώς θα βοηθήσει; Η πρόκριση στα 7 Υπό Απειλή δίνει στο ζήτημα διεθνή υποστήριξη και είναι σημαντικό ότι αποκτά στήριξη, πολιτική και οικονομική από την Ευρώπη. Η Europa Nostra έχει θεσμική υποστήριξη όπως είναι o εταίρος της, το Ινστιτούτο της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων μαζί με το Ευρωπαϊκό Ταμείο Επενδύσεων. Τόσο η Europa Nostra όσο και η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων αναγνωρίζουν την προβληματική, αναγνωρίζουν τον κίνδυνο και είναι πρόθυμες να συμμετέχουν, να βοηθήσουν, να υποστηρίξουν και να προβάλλουν το πρόγραμμα.
Όπως αναφέρει η Ελληνική Εταιρεία Περιβάλλοντος και Πολιτισμού αγωνίζεται για ένα βιώσιμο τρόπο ζωής με ανανεώσιμες πηγές ενέργειας από το 1972. Η οργάνωση ζήτα εναλλακτικές και ισορροπημένες λύσεις καθαρής ενέργειας αντί των μαζικών αιολικών πάρκων σε συνδυασμό με μία διεξοδική διαδικασία διαβούλευσης με τον κόσμο με τους πολίτες και τους φορείς. Εξηγήστε μας την προσέγγιση έως εταιρεία και τη σχέση με αυτά τα πέντε νησιά τα οποία επελέγησαν.
Κατ’ αρχάς θα πρέπει να είναι κανείς ανόητος για να μην ταχθεί υπέρ των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας. Έχει αποδειχθεί πλέον η επιτακτική ανάγκη χρήσης ΑΠΕ. Όμως η χρήση αυτών των πηγών δεν πρέπει αποτελεί κίνδυνο για το περιβάλλον και για πάρα πολλούς άλλους τομείς κοινωνικούς και οικονομικούς, οι οποίοι δεν έχουν εθνική εμβέλεια αλλά είναι πολύ σημαντικοί για τον κάθε τόπο. Όλα αυτά πρέπει να συναρμόζονται μέσα σε ένα αειφόρο πλάνο και να μην στοχεύουν σε μία μονοκαλλιέργεια. Δηλαδή να πει κανείς ότι μετατρέπει μία χώρα σε παραγωγό ενέργειας αλλά θα της στέρησει το δικαίωμα να έχει γεωργία, κτηνοτροφία, τουρισμό. Όλα αυτά η Ελληνική Εταιρεία Περιβάλλοντος και Πολιτισμού τα συγκεντρώνει σαν άποψη, λέει ναι στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, κάτω όμως από ένα πάρα πολύ σωστό τεκμηριωμένο χωροταξικό σχέδιο, το οποίο θα ξεκινάει από μία πολύ σαφή και ξεκάθαρη διαπίστωση των αναγκών και των προθέσεων. Εκτός κι αν ο εθνικός στόχος είναι πραγματικά να γίνουμε ένα εργοστάσιο ενέργειας! Αλλά εκεί η πολιτεία θα πρέπει να το πει: Ναι θέλω, στοχεύω ως κυβέρνηση, ως πολιτεία να γίνω ένα εργοστάσιο ενέργειας, να μην καλλιεργούν οι τοπικές κοινωνίες, να μην σπέρνουν, να μην θερίζουν, να μην έχουν τουρισμό αλλά να παράγει ενέργεια. Και εκεί πια ο καθένας μας θα αποφασίσει αν το θέλει ή δεν το θέλει. Αλλά να είναι ειλικρινές και καθαρό. Εμείς διαφωνούμε με αυτό. Θεωρούμε ότι οι ΑΠΕ πρέπει να είναι ποσοτικά και ποιοτικά εξαρτημένες από τις ανάγκες του κάθε τόπου, χωρίς να επιφέρουν αλλοίωση στα χαρακτηριστικά του. Πάνω από όλα στα κοινωνικά και τα πολιτιστικά χαρακτηριστικά. Είναι επίσης η σχέση με περιοχές NATURA, με τους παραδοσιακούς οικισμούς, η προστασία της βιοποικιλότητας. Γνωρίζετε ότι η Ορνιθολογική Εταιρεία έχει ήδη εκφραστεί για την εγκατάσταση ανεμογεννητριών στα Κύθηρα πού είναι ο τελευταίος σταθμός των πτηνών πριν το μεγάλο ταξίδι προς τη Αφρική. Επίσης πολύ σαφώς έχει εκφραστεί και ο πρόεδρος του Εθνικού Αστεροσκοπείου, ο κ. Πλειώνης, λαμβάνοντας υπόψη την ήδη ενεργή επένδυση στα Αντικύθηρα, του Κέντρου Παρακολούθησης Κλιματικής Αλλαγής.
Γιατί η Εταιρεία επέλεξε αυτά τα 5 νησιά;
Θέλω να τονίσω ότι η επιτυχία δεν είναι της Ελληνικής Εταιρείας Περιβάλλοντος και Πολιτισμού. Η επιτυχία είναι συλλογική. Αυτό που πρέπει να τονίσουμε και να ξεκαθαρίσουμε είναι το εξής. Μας ρώτησαν πάρα πολλοί. Όταν υποστηρίζαμε μαζί με τον κύριο Καρρά και την Ελληνική Εταιρεία Περιβάλλοντος και Πολιτισμού την υποψηφιότητά μας, η πρώτη ερώτηση που δεχόμασταν πάντα από όλους ήταν: γιατί αυτά τα πέντε νησιά; Για ποιο λόγο; Ο λόγος είναι πάρα πολύ καθαρός. Αυτά είναι δείγματα του προβλήματος του ελλαδικού χώρου. Δεν είναι μόνο αυτά τα νησιά σε κίνδυνο. Είναι ένα δείγμα που πρωτίστως αποδεικνύει ότι η μοναδική παράμετρος χωροθέτησης είναι το αιολικό δυναμικό. Η δύναμη του αέρα είναι η μοναδική παράμετρος που εξετάζει η ΡΑΕ για να δίνει άδειες και τίποτα άλλο.
Η Εταιρεία αναφέρει ότι τα νησιά βρίσκονται σε σοβαρό κίνδυνο, καθώς η ελληνική κυβέρνηση ενθαρρύνει τη μετατροπή του σε βιομηχανική ζώνη με αιολικά πάρκα, δίπλα σε αρχαιολογικούς χώρους, περιοχές Natura,παραδοσιακά χωριά. Πώς πιστεύετε ότι μπορείτε με αυτή σας τη δράση να πείσετε την κυβέρνηση να αλλάξει πολιτική πάνω σε αυτό; Πώς θα το κάνετε;
Το πρώτο βήμα είναι η αναγνώριση του προβλήματος. Κάθε πρόβλημα ξεκινά με τα δεδομένα του. Το πρόβλημα δεν διαπιστώνεται μόνο από Έλληνες αλλά πανευρωπαϊκά κι αυτό είναι πολύ σημαντικό γεγονός. Οι άνθρωποι της Europa Nostra οι οποίοι όπως είπαμε και πριν δεν είναι μόνο αρχιτέκτονες ή αρχαιολόγοι, είναι και τεχνοκράτες, επιστήμονες, οικονομολόγοι, τραπεζίτες, αντιλαμβάνονται ότι πρόκειται για μια μονοδιάστατη πολιτική προς μία μόνο κατεύθυνση. Μια πολιτική που θίγει χαρακτηριστικά ανάπτυξης του κάθε τόπου. Και θα πρέπει να αποδείξουν στην κυβέρνηση, στην οποιαδήποτε κυβέρνηση ότι είναι μία λάθος πρακτική. Το λάθος δεν το αναγνωρίζει μόνο ο άνθρωπος των Κυθήρων ή ο άνθρωπος της Σικίνου, της Αμοργού.
Το αναγνωρίζει μία μεγάλη επιστημονική κοινότητα σε όλη την Ευρώπη. Το ότι τα νησιά αναγνωρίζονται ως πολιτιστικά αγαθά στην Ευρώπη είναι πάρα πολύ σημαντικό. Δεν είναι μόνο η κοινοποίηση του προβλήματος, ότι δηλαδή βγαίνω και φωνάζω «έχω ένα πρόβλημα». Είναι η αναγνώριση, η διαπίστωση του προβλήματος και από τη διεθνή κοινότητα.
Εδώ τίθεται ένα άλλο ερώτημα, ότι είτε η εκάστοτε κυβέρνηση είτε οι κατά τόπους αυτοδιοικήσεις όταν αποφασίζουν να κάνουν παρεμβάσεις, ένα έργο ανάπτυξης, υπάρχουν κοινωνικές ομάδες και φορείς όπως είναι η Εταιρεία που αντιδρούν και δυστυχώς πολλές φορές παρεξηγούνται. Έχετε νιώσει στη διαδρομή της Εταιρίας αυτή την σύγκρουση;
Αυτό το αυτό το πρόβλημα υπάρχει πάντα. Πάντα θα υπάρχει λόγος και αντίλογος, θα υπάρχει πάντα δράση και αντίδραση. Η Ελληνική Πολιτεία έχει σαφώς πολύ μεγαλύτερη ισχύ από την οποιαδήποτε οργάνωση όπως η Ελληνική Εταιρεία Περιβάλλοντος και Πολιτισμού ή μία τοπική οργάνωση. Ένα απλό, πολύ πρόσφατο παράδειγμα είναι ότι στις περσινές υποψηφιότητες είχε προκριθεί στα 7 Υπό Απειλή η διατήρηση των μνημείων της Βενιζέλου στο μετρό της Θεσσαλονίκης. Και εκεί λοιπόν η διεθνής κοινότητα είχε εκφραστεί και είχε πει ότι είναι δεν πρέπει τα μνημεία να μετακινηθούν. Παρ’ όλα αυτά η κυβέρνηση αποφάσισε την απομάκρυνση. Δεν σημαίνει λοιπόν ότι το τοπίο των πέντε νησιών που διακρίθηκε στα 7 Υπό Απειλή θα σωθεί. Είναι η προσπάθεια της κοινωνίας των πολιτών και όσων ανθρώπων σκέφτονται λογικά και αναγνωρίζουν και άλλα χαρακτηριστικά πέρα από την οικονομία, την κοντόφθαλμη οικονομία και όχι την αειφόρο, για να λυθεί αυτό το πρόβλημα.
Πώς προέκυψαν τα Κύθηρα στη διαδικασία με τα πέντε νησιά; Πώς μπήκαμε σε μία λίστα με κυκλαδονήσια δεδομένου ότι δεν έχουμε άμεση γεωγραφική σχέση;
Στην Ελληνική Εταιρεία Περιβάλλοντος και Πολιτισμού βλέποντας ότι το πρόβλημα των ανεμογεννητριών και της αλλοίωσης του τοπίου από τις ΑΠΕ απλώνεται σε όλη την Ελλάδα, στην Αρκαδία, τα Άγραφα, την Εύβοια, δεν θέλαμε να περιοριστούμε στον γεωγραφικό τόπο των Κυκλάδων. Ούτε όμως να «απλώσουμε» το πρόβλημα σε νησιά και ηπειρωτική Ελλάδα. Εκεί ως μέλος της Ελληνικής Εταιρείας, γνωρίζοντας το πρόβλημα των Κυθήρων, πρότεινα να συμπεριληφθεί το νησί για να δείξουμε ότι το πρόβλημα είναι παντού και έτσι μετονομάσαμε την υποψηφιότητα από Κυκλάδες σε Νότιο Αιγαίο. Τίποτε δεν θα δεν θα μπορούσε να είχε γίνει εάν από τα Κύθηρα δεν είχαμε δεχθεί «τρομακτική» υποστήριξη. Πραγματικά, η οργάνωση των στοιχείων, τα δεδομένα, τα ντοκουμέντα που είχαμε, οι έρευνες, η δημοσιότητα του προβλήματος, το αρχείο που μας διατέθηκε, η υποστήριξη από τον Μάνο Βασιλάκη και την Κίνηση Πολιτών Κυθήρων – Δυναμό, ήταν όλα εξαιρετικά σημαντικά. Ομολογώ ότι σε σχέση με τα υπόλοιπα τέσσερα νησιά, τα δεδομένα που πήραμε από τα Κύθηρα στήριξαν τη γενικότερη υποψηφιότητα σε πάρα πολύ μεγάλο βαθμό.
Τι θα γίνει από εδώ και στο εξής;
Η Ελληνική Εταιρεία Περιβάλλοντος και Πολιτισμού με το που ανακοινώθηκε η συμμετοχή μας στα 7 Υπό Απειλή ήδη έχει ξεκινήσει να οργανώνει τις δράσεις για την επόμενη μέρα. Δηλαδή τι θα κάνουμε ως κεντρική οργάνωση, τι θα κάνουμε με την Πολιτεία, στον κάθε τόπο. Η Ελληνική Εταιρεία θα έρθει σε επαφή με όλους όσους στήριξαν το πρόγραμμα προκειμένου να καταστρωθεί ένα πολύ σοβαρό σχέδιο δράσης σε δύο επίπεδα. Το πρώτο είναι ενιαίο, όλοι μαζί για όλους και το άλλο είναι τοπικό που έχει να κάνει με το κάθε νησί. Επίσης πολύ σημαντικό είναι η οργάνωση ενός δικτύου αλληλοϋποστήριξης. Δηλαδή το τι κερδίζει και το τι χάνει ένα νησί σαν τα Κύθηρα θα πρέπει άμεσα να επικοινωνείται προς τα υπόλοιπα νησιά και αντιστρόφως. Έτσι ώστε αυτό που συμβαίνει σε κάποιον να προλαμβάνει ο άλλος. Να μοιραστούμε την εμπειρία. Άρα πρέπει να υπάρχει δράση σε εθνικό, ομαδικό στους πέντε αλλά και σε τοπικό επίπεδο.
Τι άλλο θα κάνει η Europa Nostra πλέον αφού είμαστε σε αυτή τη λίστα. Θα έχει κάποιες παρεμβάσεις στο Ευρωκοινοβούλιο, στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή; Με αυτά που μας είπατε για την Ελληνική εταιρεία Πολιτισμού και Περιβάλλοντος οδικός χάρτης
Δεν υπάρχει γενική στρατηγική της Europa Nostra στο πώς αντιμετωπίζονται τα προβλήματα, λόγω της ιδιαιτερότητάς τους. Το κάθε πρόβλημα αντιμετωπίζεται ιδιαίτερα. Για τον κάθε τόπο που προτείνεται στην Europa Νostra καταστρώνεται ένα σχέδιο δράσης. Αν το σχέδιο περιλαμβάνει παρεμβάσεις και στο ευρωκοινοβούλιο αυτό συναποφασίζεται. Δεν υπάρχει κανόνας που το ορίζει. Η στρατηγική θα κατατεθεί τώρα. Αυτό που πρέπει να τονιστεί ιδιαίτερα είναι το εξής, ότι πάντα τα μνημεία στη συνείδησή όλων μας ήταν κάποια ανθρωπογενή κατασκευάσματα, δηλαδή κτίρια, γέφυρες, κήποι… Αυτή τη στιγμή η Ελληνική Εταιρεία αντιμετώπισε ένα πολύ μεγάλο πρόβλημα, της κλίμακας και του είδους αυτού που αποκάλεσε μνημείο. Δηλαδή το ότι το φυσικό τοπίο είναι μνημείο, ήταν ήδη ένα πάρα πολύ σημαντικό κατόρθωμα. Διότι το φυσικό τοπίο μέχρι τώρα δεν αποτελούσε τόσο καθαρά στη συνείδησή κάποιου ότι ήταν μνημείο. Κι όμως είναι. Και είναι ένα μνημείο το οποίο αλλάζει διαρκώς, δέχεται διαρκώς επιθέσεις και δέχεται διαρκώς επιδράσεις. Έναν βυζαντινό ναό τον ξέρουμε είναι αυτός, ξέρουμε τι του συμβαίνει, οι δράσεις είναι σημειακες. Εδώ μιλάμε για ένα μεγάλο τοπίο και μάλιστα πέντε τεράστια τοπία, πέντε νησιά. Και μιλάμε επαγωγικά για ολόκληρη τη χώρα. Το ότι αυτό περνάει στη συνείδηση του κόσμου ως μνημείο, ο κόσμος ακούγοντας όλα αυτά θα γυρνάει και θα κοιτάζει μια βουνοκορφή και θα την αντιμετωπίζει σαν μνημείο είναι κάτι πολύ σημαντικό, είναι ήδη ένα κέρδος.
Να μιλήσουμε λίγο και για εσάς και τα Κύθηρα. Τη δική σας σχέση με το νησί. Πώς προέκυψε και βρίσκεστε συχνά εδώ;
Εγώ είμαι ένας ξένος. Βρέθηκα στο νησί πριν από περίπου 30 χρόνια για πρώτη φορά. Από τότε η παρουσία μου στο νησί είναι αδιάλειπτη. Είμαι συνέχεια πάνω στο νησί, έχω βρει χαρακτηριστικά που ταιριάζουν πάρα πολύ στο χαρακτήρα και την ιδιοσυγκρασία μου και αυτό που σκέφτομαι για τα Κύθηρα είναι ότι είναι ένα νησί το οποίο έχει ένα πολύ μεγάλο μειονέκτημα και πλεονέκτημα την ίδια στιγμή. Αναπτυξιακά βρίσκεται σε ένα σημείο που μπροστά του ανοίγεται ένα καινούργιο μέλλον το οποίο δεν καθορίζεται καθαρά από την αγροτική του οικονομία, ούτε από τα χρήματα που ερχόντουσαν από τις οικογένειες που μετανάστευσαν. Διαμορφώνεται ένα καινούργιο τοπίο. Αυτό το τοπίο λοιπόν κανείς δε μπορεί να εγγυηθεί πού θα οδηγήσει το νησί. Θα πρέπει όλοι να φροντίσουμε να είναι ένας δρόμος που μόνο σε καλό θα οδηγήσει.
Αντιλαμβάνομαι ότι αυτή την άποψη την εκφράζετε ορμώμενος από την αγάπη που έχετε για τον τόπο. Σκέφτεστε να είστε ενεργός σε έναν τέτοιο διάλογο για το μέλλον του νησιού;
Εννοείται, βέβαια!
Σας ευχαριστούμε
Κι εγώ σας ευχαριστώ
