Ο μηχανισμός των Αντικυθήρων είναι ένα από τα πιο πολύτιμα ευρήματα της αρχαιότητας. Ανακαλύφθηκε το 1900 σε ναυάγιο κοντά στα Αντικύθηρα και σε βάθος μεταξύ 40 – 60 μέτρων κάτω από την επιφάνεια της θάλασσας. Πολλοί θησαυροί, αγάλματα όπως ο Έφηβος των Αντικυθήρων ανασύρθηκαν από Σαμιακούς σφουγγαράδες για να οδηγηθούν στην Αθήνα και εκεί να εκτεθούν στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο. Το 1902 ο διευθυντής του μουσείου, ο Κυθήριος Βαλέριος Στάης παρατηρεί ότι ένα από τα ευρήματα αποτελείται από οδοντωτούς τροχούς και γρανάζια, ενώ επάνω στις επιφάνειές του διακρίνονται χαρακτήρες αστρονομικών όρων. Το εύρημα κατασκευάστηκε πιθανότερα τον 2ο αιώνα π.Χ, ενώ το ναυάγιο έλαβε χώρα περί το πρώτο μισό του 1ου αιώνα π.Χ.
Ο αστρολάβος ή και υπολογιστής όπως αλλιώς ονομάστηκε αυτός ο μηχανισμός μοιάζει με ρολόι, αποτελείται από μια σειρά οδοντωτών γραναζιών και είναι το αρχαιότερο σωζόμενο σύστημα που αποτελείται από γρανάζια. Κατασκευασμένος από μπρούτζο, με τριάντα οδοντωτούς τροχούς που κινούνται σε δέκα άξονες, ο μηχανισμός των Αντικυθήρων έχει προσελκύσει το ενδιαφέρον ερευνητών – επιστημόνων. Μία υπόθεση λέει ότι κατασκευάστηκε στη Ρόδο, στη Σχολή του Απολλώνιου.
Η χρήση του μηχανισμού των Αντικυθήρων πιστεύεται ότι βοηθούσε στις αστρονομικές παρατηρήσεις και χρησίμευε στην ακτοπλοΐα για να προσανατολίζει τους ναυτικούς. Δεν ήταν όμως ένας απλός αστρολάβος και οι ερευνητές προσπαθούν να αποκωδικοποιήσουν τα μυστικά αυτού του παγκοσμίως ενδιαφέροντος ευρήματος.
