Σε “χειμερία νάρκη” μπαίνει ο ελληνικός τουρισμός, άλλοτε λίγο νωρίτερα άλλοτε λίγο αργότερα, αντιμετωπίζοντας μόνιμο θέμα εποχικότητας και δείχνοντας μεγάλη αδυναμία προσέλκυσης τουριστών κατά τους 5 τουλάχιστον χειμερινούς μήνες.
Οι λόγοι είναι πολλοί και σύνθετοι και σίγουρα πηγάζουν κυρίως από την έλλειψη μακροπρόθεσμης στρατηγικής, με τις κυβερνήσεις των τελευταίων 30 ετών να μην καταφέρνουν τίποτα, παρά τις εξαγγελίες και τις προθέσεις τους, που τελικά μένουν μόνο, προθέσεις. Μπορεί τα εκατομμύρια των τουριστών που επισκέπτονται τη χώρα μας κάθε καλοκαίρι να αγνοούν το γεγονός ότι έχουμε βουνά με όμορφα χωριά και χιονοδρομικά κέντρα, όμως αυτό δεν είναι το μόνο ζητούμενο για τον ταξιδιώτη του χειμώνα. Μιλώντας για τις μεγάλες μας αγορές εισερχόμενου τουρισμού, δηλαδή τους Ευρωπαίους, οι Άλπεις που απλώνουν τις απίθανες πλαγιές τους σε πολλές χώρες, με τα παραμυθένια χωριουδάκια γύρω – γύρω, μάλλον τους υπερ-καλύπτουν.
Προφανώς, δύσκολα θα έρθει κάποιος από τη Γαλλία για να κατέβει τις πίστες του Παρνασσού, όμως εύκολα θα πήγαινε σε οποιοδήποτε μικρό ή μεγάλο νησί του νότιου Αιγαίου. Όμως γιατί δεν πάει; Απλό: Πάει αλλού που «είναι ανοικτά και τον περιμένουν». Που; Ισπανία, Τουρκία, αλλά και Πορτογαλία, Κύπρο, Μάλτα κ.α.
Ο χειμερινός τουρισμός χωρίζεται σε τρεις κύριες κατηγορίες. Ήλιος, σκι, πόλη. Μια ματιά μόνο στα φετινά στοιχεία, αποκαλύπτει τη μεγάλη ζήτηση που έχουν τα ταξίδια για το χειμώνα 2021-2022, ειδικά μετά από τον πολύμηνο εγκλεισμό που έφερε η πανδημία. Μάλιστα, η χειμερινή ζήτηση επιστρέφει στα προ της πανδημίας επίπεδα σύμφωνα με τη Jet2.com και το Jet2holidays.
Οι βρετανικές εταιρείες, ανταποκρινόμενες σε αυτά τα δεδομένα, αύξησαν τη χωρητικότητα τους σε θέσεις για το χειμώνα, για την Τουρκία και τις Κανάριες Νήσους της Ισπανίας, στις εννέα από τις 10 βάσεις τους στο Ηνωμένο Βασίλειο. Έτσι, πρόσθεσαν επιπλέον πτήσεις προς Τενερίφη, Λανθαρότε, Φουερτεβεντούρα, Γκραν Κανάρια, Αττάλεια και Νταλαμάν από διάφορα βρετανικά αεροδρόμια, προσφέροντας συνολικά 43 χειμερινούς προορισμούς για ήλιο, σκι και τουρισμό πόλεων. Ο καιρός στους προορισμούς αυτούς, ελάχιστα διαφέρει από τον καιρό στη χώρα μας, όμως, δυστυχώς δεν υπάρχουμε στα πλάνα των tour operators. Οι Ευρωπαίοι που ταξιδεύουν τους χειμώνες είναι πολλοί. Σίγουρα οι συνταξιούχοι, αλλά και οικογένειες με τα παιδιά τους στις σχολικές διακοπές. Επίσης νέοι, που επιλέγουν κυρίως τις πόλεις. Μάλιστα, εκτιμάται ότι πάνω από το 40% περίπου των τουριστών του χειμώνα, είναι επαναλαμβανόμενοι.
Προφανώς και δεν μπορεί η Ελλάδα να έχει μαζικό τουρισμό για σκι, όμως σίγουρα θα μπορούσε να προσελκύει τουρίστες που αναζητούν τον ήλιο και τη φύση – και δεν εννοούμε να κάνουν κάθε μέρα ηλιοθεραπεία και μπάνιο, αλλά τον ήπιο καιρό – και επισκέπτες στις πόλεις μας, οι οποίοι είναι ένα μικτό κοινό, παραθεριστών και επισκέπτες που ταξιδεύουν για επαγγελματικούς λόγους. Οι πολλές, μικρές και μεγάλες ελληνικές πόλεις, με εξαίρεση την Αθήνα και λιγότερο τη Θεσσαλονίκη, δεν έχουν καταφέρει να αναπτύξουν τον τουρισμό τους, σχεδόν καμία εποχή του χρόνου. Πολλές, ούτε καν τον εσωτερικό τουρισμό.
Τα ελληνικά νησιά ερήμωναν και εξακολουθούν να ερημώνουν τους χειμώνες, με χιλιάδες εργαζόμενους του τουρισμού να μένουν άνεργοι, ή στην καλύτερη περίπτωση με ένα επίδομα από το ταμείο ανεργίας. Ολόκληρες περιοχές βυθίζονται στο σκοτάδι και πολλοί θεωρούν – ακόμα και σήμερα – ότι όσοι ασχολούνται με τον τουρισμό, το χειμώνα ξεκουράζονται, κάνουν ψώνια, πάνε εξωτικές διακοπές ή μαζεύουν ελιές. Το κράτος χάνει τεράστια έσοδα και φυσικά αδυνατεί να ανταπεξέλθει στον υπερτουρισμό των 3 κύριων μηνών του καλοκαιριού. Τα σχεδόν 34 εκατ. τουρίστες που ήρθαν το 2019, μέσα σε λίγους μήνες, έφεραν στα όρια τους τις υποδομές και ουδείς πραγματικά γνωρίζει το πόσο κόστισαν στη χώρα, σε σχέση με το πόσα χρήματα άφησαν στη χώρα.
Ακόμα όμως και αν κάποιοι ξενοδόχοι έπειθαν έναν tour operator να φέρει αεροπλάνα με τουρίστες σε κάποιο νησί το χειμώνα, το ερώτημα θα ήταν τι θα έκαναν σε αυτό. Με κλειστά μπαρ, εστιατόρια και καφέ, χωρίς σταθερές και ενδιαφέρουσες πολιτιστικές και αθλητικές εκδηλώσεις, χωρίς τουριστικές υποδομές ψυχαγωγίας και άθλησης όπως γήπεδα γκολφ, ο ταξιδιώτης μάλλον θα μετάνιωνε την επιλογή διακοπών Ελλάδα. Και ενώ οι εναλλακτικές μορφές τουρισμού, που δεν απαιτούν μεγάλες επενδύσεις και νέες υποδομές, όπως ο περιπατητικός τουρισμός και γενικότερα ο τουρισμός στη φύση, ο θρησκευτικός τουρισμός κ.α. είναι θα λέγαμε πια, σε μόνιμη λειτουργία, κυρίως στα μεγάλα νησιά και στην ενδοχώρα, δεν υπάρχει πρόθεση οργάνωσής τους.
Μεμονωμένες προσπάθειες γίνονται βέβαια, όμως αφορούν κυρίως μεγάλες ξενοδοχειακές μονάδες που βρίσκονται κοντά σε πόλεις. Σε κάθε περίπτωση, ούτε οι ξενοδόχοι φαίνονται τις περισσότερες φορές πρόθυμοι να κρατήσουν ανοικτά τα ξενοδοχεία τους. Σίγουρα, η νοοτροπία του, “κλείνουμε τέλος Οκτώβρη” πρέπει να αλλάξει, απαιτεί όμως συνεννόηση και συνέργιες τουριστικών επιχειρηματιών μεταξύ τους και με το κράτος.
