Αρχές δεκαετίας του 80 (εγώ νεανίας δημοσιογράφος στον ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗ), υπήρχε διάχυτη η αντίληψη ότι «η δημοσιογραφία έχει υποχωρήσει» λόγω του ότι είχε εισβάλει δυναμικά η δημοσιογραφία τύπου ΑΥΡΙΑΝΗΣ, ενώ η σοβαρή αστική δημοσιογραφία δεν ήταν «στα καλύτερα της»….
Τέλη δεκαετίας 80 λέγαμε ότι «η δημοσιογραφία έχει υποχωρήσει» γιατί επέλαυνε το φαινόμενο Κοσκωτά…
Αρχές δεκαετίας του 90 (τότε εργαζόμουν στον ΣΚΑΙ), πάλι εκτιμούσαμε ότι «η δημοσιογραφία βρίσκεται σε κρίση» γιατί διάφοροι εφοπλιστές άρχισαν να δημιουργούν τηλεοπτικούς σταθμούς με χαμηλής ποιότητας εκπομπές.
Μετά το 2.000 (εργαζόμουν στην ΕΡΤ) «βιώναμε το μεγαλείο των Ολυμπιακών αγώνων» και ζούσαμε σε ένα «ροζ συννεφάκι». Οι φωνές για την σπατάλη και τις αρπαχτές λόγω Ολυμπιάδας ήταν ελάχιστες.
Επί μνημονίων (εργαζόμουν στον ΒΗΜΑ FM), πάλι υπήρχε διάχυτη η εντύπωση ότι «η δημοσιογραφία είναι σε κρίση» και τα ΜΜΕ «ξέπλεναν» τις μνημονιακές πολιτικές.
Τώρα πάλι ζούμε εποχές Φουρθιώτη, εκτελέσεων μέρα μεσημέρι (Καραϊβάζ), απολύσεων δημοσιογράφων (Κρουστάλλη, Ακρίτα κλπ), fake news, αποστροφής προς τα «συστημικά ΜΜΕ».
Τελικά, πάμε από το κακό στο χειρότερο, φταίνε οι δημοσιογράφοι ή υπάρχει κάτι άλλο βαθύτερο;
Κατά την άποψη μου υπάρχει ένα σύστημα διαπλοκής στο οποίο όλοι έχουν/με μερίδιο:
Πρώτα απ’όλους οι πολιτικοί, εκείνοι που θέλουν να ελέγχουν με κάθε τρόπο την πληροφόρηση, παρεμβαίνοντας με ακραίο τρόπο, προκαλώντας τους πολίτες (στους οποίους κάποια στιγμή φθάνει η πραγματική πληροφόρηση μέσω των social media) και δημιουργώντας αποστροφή προς τα ΜΜΕ.
Ποτέ άλλοτε δεν υπήρχαν τόσοι δημοσιογράφοι διορισμένοι σε θέσεις του δημοσίου (γραφεία Τύπου, κλπ).
Ποτέ άλλοτε δεν υπήρχαν τόσοι δημοσιογράφοι οι οποίοι να συμπεριφέρονται κυριολεκτικά ως εκπρόσωποι κομμάτων (σε τηλεοπτικά πάνελ, στην αρθρογραφία κλπ).
Ποτέ άλλοτε δεν υπήρχαν τόσοι δημοσιογράφοι-βουλευτές.
Ποτέ άλλοτε όμως δεν υπήρχε και από τους ιδιοκτήτες των «συστημικών» ΜΜΕ τέτοια «ανοχή» ή και ενθάρρυνση, ώστε να τα ΜΜΕ που ελέγχουν να βρίσκονται σε ευθεία γραμμή με τα γραφεία Τύπου των κομμάτων που υποστηρίζουν (κυρίως βεβαίως με τη ΝΔ) και να αναλαμβάνουν την «βρώμικη δουλειά».
Όμως ποτέ άλλοτε δεν υπήρχε και τόσο μεγάλη αποστροφή για το «προϊόν» που πωλούν τα «μαγαζιά» τους…
Καταλαβαινόμαστε πιστεύω! Οι ιδιοκτήτες των ΜΜΕ στην πλειοψηφία τους πλέον δεν είναι οι παλιοί παραδοσιακοί «εφημεριδάδες», αλλά γνωστοί επιχειρηματίες οι οποίοι δίπλα στις επιχειρήσεις τους και την ομάδα που ελέγχουν, θέλουν να έχουν και ένα ισχυρό ΜΜΕ «για να κάνουν και εξυπηρετήσεις»…
Στην ουσία, αυτοί θέλουν να κυβερνούν δια μέσου άλλων! Όποιος επιδιώκει έστω και να θέσει κάποιους κανόνες λειτουργίας, πρέπει να διωχθεί ακόμα και με ειδικά δικαστήρια. Βεβαίως δίπλα τους έχει στηθεί ένα σύστημα ελέγχου της διαφήμισης η οποία σε μεγάλο βαθμό οδηγείται σε ΜΜΕ με κριτήριο την «αλληλοεξυπηρέτηση»…
Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι πολλά από αυτά τα τηλεοπτικά «σκουπίδια» έχουν και φανατικούς υποστηρικτές στην κοινωνία. Αν εμείς (η κοινωνία) δεν βλέπαμε/διαβάζαμε/ακούγαμε αυτές τις εκπομπές, δεν θα είχαν λόγο ύπαρξης… «Εικόνα σου είμαι κοινωνία και σου μοιάζω»!
Και ερχόμαστε στους δημοσιογράφους: Εύκολο το ανάθεμα, δύσκολο το να σταθείς όρθιος σε τέτοιες εποχές… Οι πολιτικοί και οι ιδιοκτήτες των ΜΜΕ περίπου συναποφασίζουν για το ποιος θα είναι διευθυντής στα ΜΜΕ τους, ποιος θα κάνει το ρεπορτάζ του «κόμματός μας», ποιος θα είναι ο βασικός αρθρογράφος. Ακόμα και το ποιοι θα έχουν εκπομπές, αποτελεί αντικείμενο συζήτησης μεταξύ τους.
Ορισμένα ΜΜΕ διατηρούν ορισμένες «αντίθετες φωνές», έτσι για «ξεκάρφωμα» και φροντίζουν το «βασικό μήνυμα» να είναι αυτό που θέλει ο ιδιοκτήτης/αφέντης/κόμμα. Σε αυτές τις συνθήκες χωράνε «Φουρθιώτηδες», αλλά είναι δύσκολα τα πράγματα για όσους θέλουν να κάνουν την δημοσιογραφική δουλειά τους.
Το ερώτημα είναι αν υπάρχει «πιο κάτω»; Πάντα υπάρχει, δυστυχώς. Όσο η κοινωνία ανέχεται τέτοια φαινόμενα, όσο δεν πιέζει τις πολιτικές ηγεσίες για να σταματήσουν τις απροκάλυπτες παρεμβάσεις, όσο οι πολιτικοί ανέχονται τους περιβόητους «νταβατζήδες» (σύμφωνα με τον Κώστα Καραμανλή), να κάνουν κουμάντο στη χώρα, υπάρχει περιθώριο για «πιο κάτω».
Είναι κοντόφθαλμοι όσοι δεν αντιλαμβάνονται ότι η πληροφόρηση είναι στοιχείο δημοκρατίας. Όταν διαρραγεί η σχέση εμπιστοσύνης μεταξύ κοινωνίας και ΜΜΕ, τότε βρίσκουν χώρο οι αντιδημοκρατικές δυνάμεις για να «περάσουν» κάθε δοξασία και συνομωσιολογία στη συνείδηση των πολιτών. Τότε περνάμε στην εποχή των τεράτων…
Αντιλαμβανόμαστε όλοι τί υπονοώ! Και αυτό σίγουρα δεν συμφέρει μακροπρόθεσμα κανέναν, όσο και αν προσωρινά διευκολύνονται από το «επικοινωνιακό service» που τους προσφέρεται.
Η υπόθεση Φουρθιώτη, το «αλήτες-ρουφιάνοι-δημοσιογράφοι» κοκ , είναι καμπανάκια που δεν αφορούν μόνο τον δημοσιογραφικό κόσμο, αλλά την δημοκρατία γενικότερα.
Απαιτούνται γενναίες αποφάσεις πέρα από στενά κομματικά/επιχειρηματικά συμφέροντα. Η πρωτοβουλία βεβαίως ανήκει στην κοινωνία και τα κόμματα…
Ο Γιάννης Κορωναίος είναι δημοσιογράφος
Δημιουργός του άρθρου:
Δημοσιογράφος
