Εικοσιτρία χρόνια συμπληρώνονται σήμερα από την 24η Μαρτίου του 1999, όταν το ΝΑΤΟ ξεκίνησε τους αεροπορικούς βομβαρδισμούς εναντίον της Γιουγκοσλαβίας, μετά την άρνηση της τελευταίας να υπογράψει τη συμφωνία για το μέλλον του Κοσσυφοπεδίου.
Η επίσημη κωδική ονομασία της επιχείρησης του ΝΑΤΟ ήταν Operation Allied Force.
Οι βομβαρδισμοί διήρκεσαν σχεδόν 3 μήνες και ακολουθήθηκαν από χερσαία εισβολή. Ήταν η πρώτη επίθεση στην ιστορία της Συμμαχίας κατά κυρίαρχου κράτους, μετά τις λανθασμένες εκτιμήσεις της Μαντλίν Ολμπράιτ. Είναι χαρακτηριστικό πως εν μέσω βομβαρδισμών, η Washington Post σε πρωτοσέλιδο ρεπορτάζ της ότι η κυρία Ολμπράιτ έκρινε λανθασμένα τις προθέσεις του Σλόμπονταν Μιλόσεβιτς.
Η εφημερίδα χαρακτήρισε τους βομβαρδισμούς “πόλεμο της κυρίας Ολμπράιτ” και υποστήριξε ότι τόσο η υπουργός Εξωτερικών όσο και οι σημαντικότεροι σύμβουλοί της εκτίμησαν λανθασμένα πως ο πρόεδρος της Γιουγκοσλαβίας θα υποχωρούσε. Η πεποίθηση αυτή της Ολμπράιτ, έσπρωξε την Αμερική και το ΝΑΤΟ να προχωρήσουν στη στρατιωτική επίθεση κατά της Γιουγκοσλαβίας, χωρίς προηγουμένως να έχουν γίνει προετοιμασίες για ενδεχόμενη αντίσταση της σερβικής πλευράς.
Στη διάρκεια των βομβαρδισμών, σύμφωνα με τη διεθνή οργάνωση προάσπισης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων Human Rights Watch, 500 περίπου άμαχοι έχασαν τη ζωή τους σε 90 διαφορετικά επεισόδια, ενώ το ΝΑΤΟ κατηγορήθηκε για παραβιάσεις του διεθνούς δικαίου.
Το Βελιγράδι, από την πλευρά του, έκανε λόγο για 5.000 νεκρούς αμάχους στη διάρκεια των 78ήμερων αεροπορικών επιχειρήσεων. Το 30% των θυμάτων ήταν παιδιά, ενώ παιδιά ήταν και το 40% των τραυματιών. Οι ΝΑΤΟικές βόμβες κατέστρεψαν 480 εκπαιδευτικά ιδρύματα, ενώ η UNICEF υπολόγισε ότι καταστράφηκε το 50% των σχολείων στο Κοσσυφοπέδιο.
Το ίδιο το ΝΑΤΟ δεν έδωσε ποτέ στη δημοσιότητα επισήμως στοιχεία για τις απώλειες αμάχων.
Το αμερικανικό Πεντάγωνο, ωστόσο, παραδέχθηκε ότι υπήρξαν “20 με 30 περιπτώσεις λαθών”, που προκλήθηκαν ως συνέπεια των βομβαρδισμών.
Σε συνέντευξή του το 2005, στον ιστότοπο της Σερβικής Ραδιο- Τηλεόρασης (RTS), το κτίριο της οποίας βομβαρδίστηκε στις 23 Απριλίου 1999, με αποτέλεσμα το θάνατο 16 εργαζομένων, ο διανοητής Νόαμ Τσόμσκι σημείωνε πως ο πραγματικός σκοπός του πολέμου δεν είχε σε καμία περίπτωση να κάνει με την ανησυχία των ΗΠΑ για τους Αλβανούς Κοσοβάρους.
«Η επέμβαση έγινε διότι η Σερβία δεν ακολουθούσε τις απαιτούμενες κοινωνικές και οικονομικές μεταρρυθμίσεις, που σημαίνει ότι ήταν η τελευταία γωνία της Ευρώπης δεν είχε υποτάξει τον εαυτό της στα, καθοδηγούμενα από τις ΗΠΑ, νεοφιλελεύθερα προγράμματα, επομένως έπρεπε να εξαλειφθεί».
Οι βομβιστικές επιθέσεις συνεχίστηκαν μέχρι που επετεύχθη συμφωνία, η οποία οδήγησε στην απόσυρση των γιουγκοσλαβικών ενόπλων δυνάμεων από το Κοσσυφοπέδιο και τη δημιουργία της Προσωρινής Διοίκησης των Ηνωμένων Εθνών στο Κοσσυφοπέδιο (UNMIK), μιας ειρηνευτικής αποστολής του ΟΗΕ στην περιοχή.
Οι υλικές ζημιές που υπέστη η Γιουγκοσλαβία εκτιμήθηκαν σε 29,6 δισεκατομμύρια δολάρια. Οι νατοϊκοί βομβαρδισμοί κατά της Γιουγκοσλαβίας ήταν η μεγαλύτερη στρατιωτική επιχείρηση στην Ευρώπη μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Στους βομβαρδισμούς συμμετείχαν όλες οι χώρες του ΝΑΤΟ, εκτός από την Ελλάδα, την Ισλανδία και το Λουξεμβούργο. Επίσης, όλες οι γειτονικές χώρες της Γιουγκοσλαβίας, που δεν ήταν ακόμη μέλη του ΝΑΤΟ, παραχώρησαν το έδαφος και τον εναέριο χώρο τους στις δυνάμεις της βορειοατλαντικής Συμμαχίας.
Το Κόσοβο, τον Φεβρουάριο του 2008, ανακήρυξε την ανεξαρτησία του και μέχρι σήμερα αναγνωρίστηκε ως ανεξάρτητο κράτος από 108 χώρες-μέλη του ΟΗΕ.
Σημειώνεται πως τις τελευταίες ημέρες στη Σερβία έλαβαν χώρα διαδηλώσεις κατά του ΝΑΤΟ και υπέρ του Ρώσου προέδρου Βλαντιμίρ Πούτιν. Ενός Πούτιν που βέβαια προχώρησε σε εισβολή στην Ουκρανία με πρόσχημα την ασφάλεια των ανατολικών περιοχών και των εκεί ρωσόφωνων πληθυσμών, σε μια επανάληψη της ιστορίας που οδήγησε και στην ισοπέδωση της Γιουγκοσλαβίας από τις νατοϊκές δυνάμεις.
